1-3. (a) Weh wi laan fahn Proverbs 13:20? (b) Wai wi need fi bee kyaaful wen wi chooz wi frenz?

YOO eva noatis how wahn baybi kip di wach pan ih payrents? Ih tek een evriting weh ih si ahn hyaa bifoa ih eevn ku taak. Az ih get oalda, ih staat tu kapi ih payrents widowt ih eevn chrai. Soh den, ih noh sopraiz wi dat eevn adolts staat tu tink an ak laik di peepl weh dehn spen lata taim wid.

² Proverbs 13:20 seh: “Di persn weh di waak wid waiz peepl wahn geh waiz.” Fi “waak” wid sombadi noh meen fi jos waak langsaid da persn er deh rong ahn. Ih meen dat wee chooz fi spen taim wid dehn, fi lov dehn, ahn fi geh kloas tu dehn. Di peepl weh wi spen wahn lata taim wid kud afek wi, espeshali wen wi geh kloas tu dehn.

³ Wi frenz ku afek wi eena wahn gud er bad way. Proverbs 13:20 kantinyu fi seh: “Tingz noh gwehn gud fi wahn persn weh ga deelinz wid peepl weh noh ga no sens.” Eena di Heebroo langwij, di werdz “ga deelinz wid” ku meen fi “kip kompni” wid sombadi er bee frenz wid ahn. (Proverbs 22:24; Judges 14:20)  Fi stay faytful tu Jehoava, wi need fi fain frenz weh lov hihn. Soh mek wi taak bowt di kaina peepl weh Jehoava pik az fi hihn frenz. Dis wahn help wi fi chooz frenz hoo wahn help wi du weh rait.

4. Wai da wahn grayt aana fi bee Gaad fren? Wai Jehoava mi kaal Aybraham ih fren?

⁴ Da wahn grayt aana fi bee frenz wid Jehoava, di Sovrin a di Yoonivers. Bot Jehoava kyaaful hoo hihn chooz az fi hihn frenz. Soh hoo hihn chooz? Wel, Jehoava chooz peepl weh lov hihn ahn ga fayt eena hihn. Tink bowt Aybraham, hihn da wahn gud egzampl fi wi. Hihn mi redi fi du eniting fi Gaad. Ih mi shoa dat hihn mi faytful an obeedyant ih hoal laif. Ih mi eevn wilin fi sakrifais ih oan son Aizak. Aybraham fayt mi soh schrang dat hihn mi noa dat ‘Gaad kuda mi bring Aizak bak tu laif agen.ʼ (Heebrooz 11:17-19; Genesis 22:1, 2, 9-13) Aybraham mi faytful an obeedyant, soh dats wai di Baibl mi kaal ahn “Gaad fren.”—Isaiah 41:8; Jaymz 2:21-23.

5. How Jehoava feel bowt di wan dehn weh laayal tu ahn?

⁵ Tu Jehoava, fi hihn fren dehn preshos. Dehn kay moa bowt laayalti tu hihn dan bowt eniting els. (Reed 2 Samuel 22:26.) Dehn laayal an obeedyant tu hihn bikaaz dehn lov ahn. Di Baibl seh dat Jehoava “da kloas fren wid di raichos persn.” Dis da wahn persn weh obay hihn. (Proverbs 3:32) Jehoava invait ih fren dehn fi bee speshal ges eena ih “tent.” Hihn invait dehn fi wership ahn pray tu hihn enitaim.—Psalm 15:1-5.

6. How wi ku shoa dat wi lov Jeezas?

 ⁶ Jeezas mi seh: “Dehn wan weh lov mi wahn du weh Ah seh, ahn mai Faada wahn lov dehn.” (Jan 14:23) Soh fi bee Jehoava fren, wi need fi lov Jeezas ahn du weh ih koman wi. How wi ku shoa dat wi lov Jeezas? Wi du dis wen wi obay ih koman fi goh preech di gud nyooz ahn mek disaipl. (Machyu 28:19, 20; Jan 14:15, 21) Bikaaz wi lov Jeezas, wi ‘fala eena ih futstep dehn.ʼ (1 Peeta 2:21) Wen wi du wi bes fi fala Jeezas egzampl eena evriting wi du ahn seh, Jehoava hapi wid wi.

7. Wai wi fi mek shoar dat fi wee frenz da Jehoava frenz?

⁷ Jehoava chooz peepl weh faytful, laayal, an obeedyant tu hihn az fi hihn frenz. Ahn dehn haftu lov ih Son, Jeezas, tu. Soh wi haftu aks wiself: ‘Mai fren dehn da laik dat?ʼ If yu fren dehn fala Jeezas egzampl ahn stay bizi di teech adaz bowt di Kingdom a Gaad, dehn ku help yu fi bee wahn beta persn ahn fi stay laayal tu Jehoava.

8. Weh yoo laik bowt di frenship bitween Root ahn Nayomi?

⁸ Eena di Baibl, wi ku reed bowt wahn lata peepl hoo da-mi gud frenz. Wahn gud egzampl da Root an ih mada-in-laa, Nayomi. Eevn doa dehn mi kohn fahn difrent plays ahn bakgrong, ahn ga difrent ayj, dehn da-mi kloas frenz bikaaz dehn mi lov Jehoava. Wen Nayomi mi lef di lan a Moawab ahn gaahn bak da Izrel, di Baibl seh dat Root “mi stik wid ahn.” Shee mi eevn tel Nayomi: “Fi yoo peepl wahn bee  mai peepl, ahn fi yoo Gaad wahn bee mai Gaad.” (Ruth 1:14, 16) Shee mi chreet Nayomi eena wahn kain way, ahn wen dehn reech da Izrel, Root mi werk haad fi tek kayr a ih fren. Nayomi mi lov Root ahn giv ahn gud advais. Root mi lisn, ahn sayka dat, Gaad mi bles di too a dehn.—Ruth 3:6.

9. Da weh yoo laik di moas bowt di frenship bitween Dayvid ahn Janatan?

⁹ Dayvid ahn Janatan da wahn neks gud egzampl a too peepl weh mi ga wahn gud frenship ahn weh mi laayal tu Jehoava. Janatan mi fi bee di neks king a Izrel ahn hihn mi bowt 30 yaaz oalda dan Dayvid. (1 Samuel 17:33; 31:2; 2 Samuel 5:4) Stilyet, wen ih fain owt dat Jehoava mi chooz Dayvid fi bee king, Janatan neva feel jelos ner waahn kompeet wid ahn. Insteda dat, ih mi du evriting fi sopoat Dayvid. Wahn egzampl a dis da wen Dayvid laif mi deh eena daynja. Janatan mi help ahn “fain schrent eena Jehoava.” (1 Samuel 23:16, 17) Ahn Dayvid mi du ih paat fi bee wahn laayal fren tu. Ih mi pramis fi tek kayr a Janatan famili, an ih mi kip da pramis lang afta Janatan mi don ded.—1 Samuel 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samuel 9:1-7.

10. Weh wi laan fahn di frenship a Shayjrak, Meeshak, an Abednigo?

¹⁰ Chree ada gud frenz da-mi Shayjrak, Meeshak, an Abednigo. Dehn da-mi chree yong Heebroo bwai hoo di Babiloanyan dehn mi kehr fi liv da Babilan wen dehn da-mi teenayjaz. Eevn doa dehn mi deh faar fahn dehn famili, dehn mi help wan anada fi stay faytful tu Jehoava. Layta doh, wen dehn mi geh  lee oalda, King Nebyukadneza mi gi wahn koman weh mi reeli tes dehn fayt. Hihn mi koman dehn fi wership wahn imij a goal weh hihn mi set op. Bot Shayjrak, Meeshak, an Abednigo mi rifyooz fi wership di imij, ahn dehn tel di king seh: “Wee noh wahn serv yu gaad dehn ner wership di imij a goal weh yu set op.” Soh di chree a dehn mi stay laayal tu dehn Gaad eevn anda dis kaina tes.—Daniel 1:1-17; 3:12, 16-28.

11. How Paal ahn Timoti mi geh fi bee gud frenz wid wan anada?

¹¹ Wen Paal mi meet di yong man Timoti, ih kuda mi si dat ih mi lov Jehoava ahn reeli kay bowt di kangrigayshan. Bikaaz a dat, Paal mi tek di taim fi chrayn Timoti fi help di bradaz ahn sistaz eena di difrent kangrigayshan dehn. (Aks 16:1-8; 17:10-14) Timoti mi werk soh haad dat Paal kuda mi seh bowt ahn: “Hihn di werk lang wid mi fi spred di Gud Nyooz.” Paal mi noa dat Timoti mi wahn tek kayr a di bradaz ahn sistaz bikaaz Timoti mi “reeli inchrestid” eena dehn. Bikaaz Paal ahn Timoti mi werk haad tugeda eena dehn servis tu Jehoava, di too a dehn mi geh fi bee gud frenz.—Filipiyanz 2:20-22; 1 Korintyanz 4:17.

12, 13. (a) Wai wi need fi bee kyaaful wen wi chooz wi kloas frenz eena di kangrigayshan? (b) Wai Paal mi gi di waanin da 1 Korintyanz 15:33?

¹² Eena di kangrigayshan, wi ku laan fahn wi bradaz ahn sistaz ahn help wan anada stay faytful tu Jehoava. (Reed Roamanz 1:11, 12.) Bot eevn eena  di kangrigayshan, wi need fi bee kyaaful a hoo wi chooz fi bee wi kloas frenz. Wahn lata wi bradaz ahn sistaz kohn fahn difrent kolcha ahn bakgrong. Som a dehn di serv Jehoava fi wahn lang taim, an adaz di serv ahn fi wahn lee wail. Ih tek taim fi wahn persn rilayshanship wid Jehoava groa, jos laik how wahn froot tek taim fi geh raip. Soh aala wi need fi bee payshent ahn ga lov fi wan anada an aalwayz chooz di rait kaina frenz.—Roamanz 14:1; 15:1; Heebrooz 5:12–6:3.

 ¹³ Sohntaim, wahn seeryos prablem mait kom op eena di kangrigayshan, an if dat hapm, wi haftu bee reeli kyaaful. Ih ku bee dat wahn brada er sista di praktis tingz weh di Baibl seh rang. Er ih ku bee dat sombadi mek it wahn habit fi aalwayz di komplayn; dis kaina atichood ku damij di kangrigayshan. Dis noh sopraiz wi doh, bikaaz eevn bak eena di dayz a di apasl dehn, prablemz mi kom op eena di kangrigayshan. Dats wai Paal mi waan di Kristyanz seh: “Noh mek nobadi fool unu. Bad kompni spail gud karakta.” (1 Korintyanz 15:12, 33) Paal mi waan Timoti fi bee kyaaful a hoo ih chooz fi mek frenz wid. Tudeh, wee need fi du di saym ting.—Reed 2 Timoti 2:20-22.

14. How wi frenz ku afek wi rilayshanship wid Jehoava?

¹⁴ Di moas preshos ting weh wahn Kristyan gat da ih rilayshanship wid Jehoava. Soh wi need fi protek it. How wi ku du dat? Wi noh fi mek frenz wid enibadi weh ku mek wi fayt geh week ahn damij wi rilayshanship wid Jehoava. Da jos laik wahn sponj weh soak eena doti waata. Wen yu skweez it owt, yu kyaahn ekspek fi geh kleen waata. Di saym way, wi kyaahn mek frenz wid peepl weh di praktis rang tingz an ekspek dat ih wahn eezi fi du weh rait. Soh den, wi need fi bee kyaaful wen wi chooz wi kloas frenz.—1 Korintyanz 5:6; 2 Tesaloanyanz 3:6, 7, 14.

15. Weh yu ku du fi mek gud frenz eena di kangrigayshan?

¹⁵ Wi ku fain kloas frenz eena di kangrigayshan, peepl weh reeli lov Jehoava. (Psalm 133:1) Noh onli  luk fi frenz weh ga yu saym ayj er bakgrong. Memba dat Janatan mi faar oalda dan Dayvid, ahn Root mi faar yonga dan Nayomi. Wi waahn fala di advais fahn di Baibl weh seh: “Oapm op unu haat.” (2 Korintyanz 6:13; reed 1 Peeta 2:17.) Di moa wi kapi Jehoava egzampl, di moa adaz wahn waahn bee wi fren.

16, 17. Weh wi shudn du if sombadi eena di kangrigayshan ofen wi?

¹⁶ Eena evri famili, eech persn ga difrent wayz, difrent opinyan, ahn dehn du tingz difrent fahn wan anada. Di saym ting chroo eena di kangrigayshan. Dis ku mek laif inchrestin, ahn wi ku laan wahn lat fahn wan anada. Pahn di ada han, bikaaz wi difrent fahn wan anada, wi noh aalwayz andastan wi bradaz ahn sistaz ahn wi ku en op di geh beks wid dehn. Sohntaim, wi mait get ofendid er wi feelinz ku geh hert. (Proverbs 12:18) Yu tink wi shuda mek prablemz laik dehnya get wi diskorij ahn stap wi fahn goh da di meetin dehn?

¹⁷ No. Eevn if sombadi ofen wi, wi shudn stap goh da di meetin dehn. Memba, da neva Jehoava ofen wi. Jehoava dizerv wi lov ahn laayalti bikaaz da hihn gi wi laif an evriting weh wi need fi liv. (Revilayshan 4:11) Di meetin dehn da wahn gif fahn Jehoava ahn dehn help wi fi kip wi fayt schrang. (Heebrooz 13:17) Wi wuda neva waahn rijek dis gif jos bikaaz sombadi ofen wi.—Reed Psalm 119:165.

18. (a) Weh ku help wi fi get lang wid wi bradaz ahn sistaz? (b) Wai wi need fi fagiv adaz?

 ¹⁸ Lov fi wi bradaz ahn sistaz help wi fi get lang wid dehn. Jehoava noh ekspek eni hyooman fi bee perfek, ahn wee noh sopoas tu needa. (Proverbs 17:9; 1 Peeta 4:8) Aala wi mek mistayk, soh if wahn brada mek wahn mistayk, lov wahn help wi fi ‘fagiv ahn.ʼ (Koloashanz 3:13) If wi ga lov, wi noh wahn mek wahn big deel owta wahn lee prablem. Ih noh aalwayz eezi fi faget wen sombadi get wi beks, ahn wi mait waahn hoal malis tu. Bot wi need fi memba dat dis noh wahn mek wi feel hapi, ahn wi ku en op wid bitanis eena wi haat. Pahn di ada han, wen wi fagiv adaz, wi wahn ga pees a main, yooniti eena di kangrigayshan, ahn moas impoatant, wahn gud rilayshanship wid Jehoava.—Machyu 6:14, 15; Look 17:3, 4; Roamanz 14:19.

19. Wen wi need fi stap ga deelinz wid sombadi eena di kangrigayshan?

¹⁹ Eena wahn lovin famili, eech persn haftu du dehn paat fi mek di ada membaz hapi. Bot imajin dat wan a di famili membaz staat tu ribel. Evribadi eena di famili chrai fi help ahn oava an oava agen, bot ih noh waahn aksep di help. Soh hihn mait disaid fi lef hoam, er di hed a di famili mait aks ahn fi lef. Sohnting jos laik dat ku hapm eena di kangrigayshan. Wahn persn mait chooz fi kantinyu du tingz weh noh pleez Jehoava ahn weh ku damij di kangrigayshan. Hihn mait chooz fi lef di kangrigayshan,  er di eldaz mait haftu disfeloship ahn. Wen dat hapm, di Baibl tel wi playn ahn schrayt “fi noh ga notn fi du wid” da persn. (Reed 1 Korintyanz 5:11-13; 2 Jan 9-11) Dis noh eezi fi du, espeshali if di persn da wan a wi fren er wan a wi famili membaz. If wi eva fays wahn sichuwayshan laik dis, wi laayalti tu Jehoava need fi bee schranga dan wi laayalti tu enibadi els.—Pleez goh da Noat 8 da di en a dis buk.

20, 21. (a) How di araynjment fi disfeloship wahn Kristyan shoa lov? (b) Wai ih impoatant fi bee kyaaful wen wi chooz wi frenz?

²⁰ Di araynjment fi disfeloship wahn Kristyan fahn di kangrigayshan da wahn lovin provizhan fahn Jehoava. Dis kip di kangrigayshan sayf fahn enibadi weh noh kay bowt Jehoava standadz. (1 Korintyanz 5:7; Heebrooz 12:15, 16) Dis araynjment gi wi di apachooniti fi shoa lov fi Jehoava hoali naym, ih hai standadz, ahn fi Jehoava ihself. (1 Peeta 1:15, 16) Dis araynjment aalso shoa lov fi di persn weh du rang ahn weh da noh paat a di kangrigayshan agen. Dis schrang disiplin ku help ahn fi andastan dat ih mi sin ahn dat ih need fi kom bak tu Jehoava. Wahn lata wi bradaz ahn sistaz weh mi geh disfeloship eena di paas kohn bak tu Jehoava, ahn di kangrigayshan gi dehn wahn waam welkom.—Heebrooz 12:11.

²¹ Wi frenz ku afek wi fi gud er bad. Soh ih impoatant dat wi bee kyaaful wen wi chooz wi kloas frenz. If wi lov di wan dehn weh Jehoava lov, wi wahn ga frenz weh wahn help wi fi stay faytful tu hihn fareva.