1. Weh bred mi meen tu peepl eena Baibl taimz?

 BAK eena Baibl taimz, evribadi yoostu eet bred. (Jen. 14:18; Look 9:3) Eena di Baibl, wahn lata taim “bred” stan fi aal kaina food. (Mach. 6:​11, ftn; luk op Aks 20:7 ahn di stodi noat eena di Study Bible.) Eena too miraklz weh Jeezas mi du, ih mi yooz bred. (Mach. 16:​9, 10) Wan a dehn deh eena Jan chapta 6. Az wi reed bowt dis mirakl, mek wi si weh lesn wi ku laan ahn how wi ku aplai it.

 2. Weh Jeezas disaipl dehn mi-di wori bowt, ahn wai?

² Jeezas mi sen ih apasl dehn pahn wahn chrip fi goh preech aal bowt. Afta dehn mi kohn bak, dehn mi taiyad. Soh Jeezas kehr dehn kraas di See a Gyalilee fi mek dehn ku res op lee bit. (Maak 6:​7, 30-32; Look 9:10) Dehn mi gaahn da wahn kwaiyet plays weh deh kloas tu Betsayda. Afta wahn lee wail, peepl mi hyaa dat Jeezas mi dehdeh, ahn lata peepl gaahn deh gaahn luk far ahn. Bot Jeezas neva lef dehn deh rait soh, ih mi teech dehn bowt Gaad Kingdom an ih kyoar dehn. Soh az eevnin mi-di set een, ih disaiplz mi-di wanda weh di peepl dehn wahn eet. Maybi som a dehn mi ga food, bot noh inof fi shayr wid evribadi. Lata dehn wuda mi  need fi goh da vilij goh bai food. (Mach. 14:15; Jan 6:​4, 5) Soh weh Jeezas mi du?

JEEZAS DU WAHN MIRAKL WID BRED

 3. Weh Jeezas mi tel di apaslz fi du fi di peepl? (Koment pahn di picha.)

³ Jeezas mi tel ih apasl dehn: “Dehn noh haftu goh; unu geh sohnting fi mek dehn eet.” (Mach. 14:16) Di apasl dehn mi tink dat neva pasabl, kaaz bowt 5,000 man mi dehdeh. Pahn tap a dat, wid laydi ahn pikni, ih wuda mi bee bowt 15,000 peepl. (Mach. 14:21) Anjru seh: “Wahn lee bwai deh rait ya weh ga faiv bred ahn too lee fish. Bot weh gud dat wahn du fi aala dehnya peepl?” (Jan 6:9) Di kaina bred weh di lee bwai mi gat neva fansi, ahn di fish praabli neva fresh; ih kuda mi bee saalt fish. Stilyet, di amonk a food weh di lee bwai mi gat neva mi wahn bee inof fi evribadi.

 4. Weh wi ku laan fahn Jan 6:​11-13? (Koment pahn di picha dehn.)

⁴ Jeezas chreet di peepl dehn gud. Ih mek dehn sidong pahn di graas, an ih pray fi di food. (Maak 6:​39, 40; reed Jan 6:​11-13.) Wen ih du dis, ih mi-di shoa dat Gaad da di wan weh provaid di food ahn dat ih mi tankful far it. Dis rimain wi dat wi fi pray bifoa wi eet, weda wi deh bai wiself er ada peepl deh rong wi. Wen Jeezas shayr di food, evribadi mi geh inof, ahn dehn mi eevn ga lefoavaz. Soh ih gyada op di lefoavaz mek ih noh ways. Jeezas egzampl teech wi fi yooz tingz eena wahn waiz way ahn noh  bee waysful. If yu da wahn payrent, yu ku yooz disya stoari fi teech yu pikni wai ih impoatant fi pray bifoa dehn eet, fi bee kain tu adaz, ahn fi shayr weh dehn gat.

 5. Wai di peepl mi waahn mek Jeezas bee dehn king, ahn weh hihn mi du?

⁵ Di way Jeezas mi teech ahn di miraklz weh ih du mi impres di peepl. Sins dehn mi noa dat Moaziz seh dat Gaad wahn sen wahn speshal prafit, dehn mosi mi tink dat Jeezas da-mi di wan. (Deut. 18:​15-18) Soh di krowd mi waahn ih bee dehn king, sins ih kuda mi provaid bred fi aala di Izrelait dehn. In fak, Jan seh: “Di peepl mi waahn foas [Jeezas] fi bee dehn king.” (Jan 6:​14, 15) If hihn mi alow dehn fi mek hihn king, ih wuda di tek paat eena palitiks. Bot ih neva du dat. Insted, ih “lef fahn deh ahn gaan op tu di mongtin bai ihself.” Aldoa dehn mi presha ahn, ih neva get involv eena palitiks. Weh lesn dis teech wi?

 6. How wi ku kapi Jeezas egzampl? (Koment pahn di picha.)

⁶ Af koars, wee da noh Jeezas, soh peepl noh wahn ekspek wi fi provaid food, heel sik peepl, er bee fi dehn king. Bot dehn mait chrai presha wi fi tek paat eena palitiks er sopoat wahn politikal paati. Bot Jeezas mi set wahn  gud egzampl. Ih neva ga no paat eena palitiks. Ih mi eevn seh: “Mai Kingdom noh bilangz tu dis werl.” (Jan 17:14; 18:36) Az Kristyanz, wee waahn tink di way Jeezas tink ahn fala fi hihn egzampl. Wi sopoat Gaad Kingdom, tel adaz bowt it, ahn pray fi mek ih kohn. (Mach. 6:10) Wat els wi ku laan fahn di mirakl weh Jeezas mi du?

“DI MEENIN A DI MIRAKL”

 7. Weh Jeezas ahn di apasl dehn mi du? (Jan 6:​16-20)

⁷ Afta Jeezas feed di peepl, ih tel ih apasl dehn fi get eena dehn boat ahn goh bak da Kapernyam. Den hihn gaahn da di mongtin fi get weh fahn di peepl weh mi-di chrai mek hihn king. (Reed Jan 6:​16-20.) Wen di apasl dehn mi-di kraas di see, breez mi-di bloa haad gens dehn. Den dehn si Jeezas di waak tuwaadz dehn pahn di waata, an ih invait Peeta fi du di saym ting tu. (Mach. 14:​22-31) Wen Jeezas mi get pahn di boat, di breez stap. Di disaipl dehn seh: “Yoo da di Son a Gaad fi chroo.” a (Mach. 14:33) Ih inchrestin dat dehn mi seh dis wen Jeezas mi waak pahn di waata, bot noh wen ih mi du di mirakl wid di bred. Maak seh: “[Di apasl dehn] mi sopraiz, kaaz dehn stil neva andastan di meenin a di mirakl weh Jeezas mi du wid di bred. Dehn stil kudn andastan di powa weh Jeezas mi gat.” (Maak 6:​50-52) Laytaraan, Jeezas mi taak bowt da mirakl agen, an ih teech wi wahn nada lesn.

8-9. Wai di peepl dehn mi gaahn luk fi Jeezas? (Jan 6:​26, 27)

⁸ Di day afta Jeezas mi du di mirakl wid di bred, di peepl gaahn luk fi Jeezas ahn di apaslz agen, bot dehn neva dehdeh. Soh dehn get eena sohn boat ahn gaahn da Kapernyam fi chrai fain Jeezas. (Jan 6:​22-24) Bot yu tink dehn mi du dat bikaaz dehn mi waahn laan moa bowt di Kingdom? Noh, man! Dehn mi onli du dat bikaaz dehn mi noa dat Jeezas kuda mi feed dehn. How wi noa dat?

⁹ Noatis weh mi hapm wen di peepl mi fain Jeezas kloas tu Kapernyam. Jeezas mi tel dehn dat dehn onli gaahn luk far ahn bikaaz dehn mi waahn food. Di peepl mi “eet bred ahn geh ful,” ahn dat mi inof fi dehn. Bot Jeezas mi seh da food neva wahn laas lang. Soh ih tel dehn: “Noh werk fi food weh wahn spail; insteda dat, werk fi food weh wahn giv unu evalastin laif.” (Reed Jan 6:​26, 27.) Wen dehn hyaa dat, dehn mi sopraiz! Soh weh kaina food kuda gi dehn evalastin laif, ahn how dehn kuda mi get it?

10. Weh di peepl dehn mi need fi du soh dat dehn kuda geh evalastin laif?

¹⁰ Di Jooz mi waahn noa weh dehn need fi du fi geh da food weh Jeezas mi-di taak bowt. Maybi dehn mi-di tink bowt di tingz weh di Laa mi seh fi du. Bot Jeezas tel dehn: “Gaad waahn unu shoa fayt eena di wan weh hihn sen.” (Jan 6:​28, 29) Dehn mi need fi shoa fayt eena Jeezas soh dat dehn kuda geh evalastin laif. Dat da neva di fers taim Jeezas mi taak bowt dis. (Jan 3:​16-18, 36) Ahn laytaraan, ih mi tel dehn  moa bowt weh dehn need fi du fi geh evalastin laif.—Jan 17:3.

11. How di Jooz dehn mi shoa dat dehn onli mi kansaan bowt food? (Saa. 105:40)

¹¹ Di Jooz neva aksep weh Jeezas mi-di teech dehn bowt how fi pleez Gaad. Insted, dehn mi aks ahn: “Weh sain yu wahn shoa wi fi mek wi ku seeʼt ahn bileev yu? Da weh yoo wahn du?” (Jan 6:30) Dehn mi seh dat dehn ansesta dehn eena Moaziz taim mi eet mana eena di wildanes, weh da-mi laik bred. (Neh. 9:15; reed Saam 105:40; Jan 6:31) Dat shoa wi dat dehn stil mi-di foakos onli pahn food. Wen Jeezas mi tel dehn bowt “di chroo bred fahn hevn,” weh moch beta dan di mana kaaz ih kuda gi dehn evalastin laif, dehn neva eevn aks ahn weh dat meen. (Jan 6:32) Wi ku si dehn mi moa foakos pahn dehn fizikal needz dan weh Jeezas mi-di teech dehn bowt evalastin laif. Weh wi laan fahn dat?

WEH SHUDA BEE MOA IMPOATANT FI WI?

12. How Jeezas mi shoa wat da di moas impoatant ting?

¹² Wi laan wahn impoatant lesn fahn Jan chapta 6. Wi rilayshanship wid Jehoava shuda bee di moas impoatant ting eena wi laif. Wen Saytan mi temp Jeezas, Jeezas mi shoa wi dat obeedyans moa impoatant dan food. (Mach. 4:​3, 4) Eena di Sermon pahn di Mongtin, ih teech wi dat ih impoatant fi ga wahn gud rilayshanship wid Gaad. (Mach. 5:3) Soh wi ku aks wiself, ‘Di way how Ai liv mi laif shoa dat Ah waahn ga wahn gud rilayshanship wid Jehoava, er Ai jos waahn satisfai mi fizikal dizaiyaz?ʼ

13. (a) Wai ih noh rang fi injai food? (b) Weh Paal mi waan wi bowt? (1 Korintyanz 10:​6, 7, 11)

¹³ Notn rang fi pray fi di tingz weh wi need ahn fi injai dehn. (Look 11:3) Di Baibl seh dat wi ku “eet, jrink, an injai di werk weh [wi] du,” ahn dat “dehndeh tingz kohn fahn di chroo Gaad.” (Ikl. 2:24; 8:15; Jay. 1:17) Stilyet, wi waahn mek shoar dat mateeryal tingz noh kohn fers eena wi laif. Wi ku laan fahn weh di apasl Paal mi tel Kristyanz. Ih mi menshan di bad egzampl a di Izrelait dehn wen dehn mi deh eena di wildanes an ih waan wi fi “noh waahn tingz weh bad, laik weh dehn mi waahn.” (Reed 1 Korintyanz 10:​6, 7, 11.) Jehoava mi du wahn mirakl fi provaid food fi dehn. Bot bikaaz dehn mi soh greedi ahn selfish, ih mi ton owt bad fi dehn. (Num. 11:​4-6, 31-34) Eevn wen dehn mi wership di goal kyaaf, dehn mi shoa dat dehn kay moa bowt eet ahn jrink an injai dehnself dan fi obay Jehoava. (Eks. 32:​4-6) Paal mi rait bowt fi dehn ekspeeryens tu di Kristyanz weh mi-di liv kloas tu di en a di Jooish sistem eena 70 C.E. Saym way soh, wee di liv kloas tu di en a dis sistem a tingz, an ih impoatant fi fala Paal advais ahn noh mek di saym mistayk weh di Izrelait dehn mi mek.

14. Weh di Baibl tel wi bowt food eena di nyoo werl?

¹⁴ Jeezas mi teech wi fi pray fi “di food weh wi need fi dis day” ahn fi mek Gaad wil “tek plays pahn di ert, di saym way ih di tek plays da hevn.” (Mach. 6:​9-11) Yoo ku imajin weh laif wahn bee  laik eena di fyoocha? Laik weh Isaiah 25:​6-8 tel wi, wi wahn ga lata nais food anda Gaad Kingdom. Saam 72:16 pramis wi: “Dehn wahn ga lata grayn pahn di ert; ih wahn oavafloa pahn di tap a di mongtin dehn.” Yoo di luk faawod fi yooz som a dehndeh grayn fi mek yu fayvrit bred? Pahn tap a dat, yu wahn ku plaant aachad an injai yu fayvrit froots. (Isa. 65:​21, 22) Evribadi pahn di ert wahn injai dehnya tingz.

15. Weh evribadi weh geh rezorek wahn haftu laan? (Jan 6:35)

¹⁵ Reed Jan 6:35. Tink bowt di peepl weh mi eet di bred ahn di fish. Eevn doa Jeezas mi feed wahn lata dehn, dehn neva shoa fayt eena ahn. Bot maybi dehn wahn kohn bak tu laif eena di rezorekshan, ahn yu mait geh fi meet som a dehn. (Jan 5:​28, 29) Dehn wahn need fi laan weh Jeezas mi meen wen ih seh: “Ai da di bred weh gi laif. Enibadi weh kohn tu mee wahn neva geh hongri agen.” Aala dehn wahn haftu laan fi shoa fayt eena Jeezas ransom sakrifais. Evribadi weh geh rezorek, an eni pikni weh baan joorin da taim, wahn need fi laan di chroot. Fi shoar, wi wahn bee moa hapi fi teech peepl fi bee Jehoava fren dan fi eet aala di nais food weh wi wahn get eena Paradais.

16. Weh wi wahn diskos eena di neks aatikl?

¹⁶ Wi don laan wahn lat fahn Jan chapta 6, bot Jeezas mi ga moa fi teech bowt “evalastin laif.” Di Jooz weh hihn mi-di taak tu mi need fi lisn gud tu weh ih mi-di seh, ahn wee need fi du di saym ting tu. Wi wahn si wat els wi ku laan fahn Jan chapta 6 eena di neks aatikl.