LAIF STOARI
Ah Fain Sohnting Beta Dan Mi Kareeya Az Wahn Dakta
BAK eena 1971, Ah mi oapm mi fers klinik sins Ah jos mi-di staat tu werk az wahn dakta. Wahn marid kopl mi kohn da di klinik fi di fers taim an dis da weh Ah en op di tel dehn: “Unu di tel mee bowt sohnting weh Ai mi-di hoap fa fahn sins Ah yong!” Da-mi hoo da marid kopl, ahn weh Ai mi-di hoap fa? Weh dehn mi tel mi da day mi mek Ah chaynj weh mi moa impoatant eena mi laif, an ih mi gi mi reezn fi bileev dat di tingz weh Ah mi-di hoap fa fahn sins Ah yong mi wahn soon kohn chroo.
Ai baan eena 1941 da Paris, France. Mi famili neva ga lata moni. Bot wen Ah mi ten, Ah mi geh reeli sik wid TB an Ah mi haftu stap goh da skool! Di daktaz mi rekomen mek Ah stay eena bed bikaaz mi longz mi veri week. Soh fi wahn lata monts, Ah mi-di reed wahn dikshineri ahn lisn tu ejukayshanal rayjo proagramz fahn di University of Paris. Wen mi dakta mi seh dat Ah mi geh kyoar fahn TB ahn dat Ah kuda goh bak da skool, Ah mi reeli hapi. Ah mi seh tu miself, ‘Di tingz weh daktaz du reeli amayzin!ʼ Fahn den aan, mi jreem da-mi fi kyoar peepl fahn dehn siknis. Wen mi pa mi aks mi weh Ah wuda waahn bee wen Ah groa op, Ah mi aalwayz ansa ahn, “Ai waahn bee wahn dakta.” Ai mi reeli waahn bee wahn dakta, ahn dat da-mi di moas impoatant ting eena mi laif.
SAIYENS JRAA MI KLOASA TU GAAD
Fi wee famili da-mi Kyaatlik, bot Ah neva noa moch bowt Gaad an Ah mi ga wahn lata kweschanz weh Ah neva noa di ansaz tu. Da mi onli til afta Ah mi staat tu stodi fi bee wahn dakta da di yooniversiti dat Ah mi riyalaiz dat laif mi geh kriyaytid.
Ah memba di fers taim Ah mi luk pahn wahn plaant sel chroo wahn maikroskoap. Ih mi soh amayzin fi si how di sel mi protek ihself fahn di heet ahn di koal. Ah mi aalso si di cytoplasm (sohnting weh deh eensaida di sel weh da laik mois jelatin). Di cytoplasm geh smaala wen saalt toch it, an ih geh biga wen ih deh eena waata. Dehnya kaina abiliti weh di sel dehn ga mek ada smaal livin tingz chaynj wen dehn envaiyament chaynj. Wen
Ah mi si how komplikaytid dehnya sel komplikaytid, Ah mi noa fi shoar dat laif neva hapm baik aksident.Joorin mi sekant yaa di stodi fi bee wahn dakta, Ah mi si moa proof dat Gaad egzis. Wen wi mi stodi di hyooman badi, wi mi laan how di paat a di han weh deh bitween wi elbo ahn wi ris mek wi finga dehn ben ahn stay schrayt. Di way how di mosl dehn jain tu di boan ahn how evriting werk tugeda reeli amayzin. Fi egzampl, Ah mi laan dat wahn tendon jain wan a di mosl fahn di paat a di han weh deh bitween wi elbo ahn wi ris tu di sekant boan eena wi finga. Dis tendon divaid eena too an ih faam sohnting laik brij. Da tendon alow wahn nada tendon weh jain tu di fingatip fi slaid andaneet. Sohn schrang tishu aalso hoal di tendon dehn kloas tu di finga boanz. If fi wee finga neva geh mek dis way, di tendon dehn wuda bee tait ahn schrayt ahn wi finga dehn neva mi wahn werk gud. Ai ku si klyaa-wan dat di Wan weh dizain di hyooman badi reeli smaat.
Ah mi geh fi admaiya moa di werk a di Kriyayta wen Ah mi laan how wahn baybi staat tu breed afta ih baan. Ah laan dat wen wahn baybi deh eena ih mami woom, ih noh need fi breed bikaaz ih geh aksijin fan ih mami chroo di koard weh kanek dehn tugeda. Dat da wai, di alveoli, weh da sohn lee sak weh luk laik wahn bonch a grayps eensaida di longz, noh geh ful op yet wid ayaa. Bot wahn fyoo weeks bifoa di baybi baan, wahn speshal likwid kova di eensaida eech wan a di lee sak dehn. Den, wen di baybi baan an ih tek ih fers bret, sohn amayzin tingz hapm. Wahn hoal eena di baybi haat kloaz ahn dis foas di blod fi goh tu di longz. Bikaaz a di speshal likwid weh deh eena di lee sak dehn, dehn noh stik op tugeda ahn di longz ku geh ful wid ayaa. Rait away, di baybi ku breed fi ihself now.
Ai mi waahn geh fi noa di Wan weh mi mek dehnya amayzin tingz, soh Ah mi staat tu tek mi Baibl reedin moa seeryos. Ah mi fain it soh amayzin fi laan bowt di laa dehn bowt helt weh Gaad mi gi di Izrelaits oava 3,000 yaaz agoa. Gaad mi gi di Izrelait dehn inschrokshanz fi beri dehn stool, fi bayd wid waata regyula, ahn fi kwaranteen enibadi weh mi ga sintomz a wahn dizeez weh eezi fi spred. (Lev. 13:50; 15:11; Deut. 23:13) Di Baibl taak bowt dehnya tingz fahn lang taim, bot saiyentis jos fain owt how dizeez spred eena di laas 150 yaaz. Ah mi aalso riyalaiz dat di laa dehn bowt seks weh deh eena di buk a Leviticus mi help fi kip di hoal nayshan a Izrel helti. (Lev. 12:1-6; 15:16-24) Ah mi andastan dat di Kriyayta mi gi di Izrelaits dehnya laa fi dehn oan gud ahn dat hihn mi bles dehn wan weh mi obay fi hihn komanment dehn. Ah mi noa fi shoar dat di Baibl mi kohn fahn Gaad, bot Ah neva noa Ih naym yet.
HOW AH MI MEET MI WAIF AHN FAIN JEHOAVA
Wail Ah mi-di stodi fi bee wahn dakta, Ah meet Lydie, an Ah mi faal in lov wid shee. Eena 1965, wail Ah stil mi-di stodi, wi mi geh marid. Bai 1971, mee ahn Lydie mi don ga chree pikni. Lydie sopoat me wahn lat.
Fi shee sopoat help mee az wahn dakta an ih help wi famili.Ah mi werk eena wahn haaspital fi chree yaaz bifoa Ah mi oapm mi oan klinik. Lee bit afta dat, di marid kopl weh Ah mi menshan da di biginin mi kohn si mi; dehn mi kohn fi chreetment. Az Ah mi wahn rait di priskripshan fi di hozban, di waif tel mi: “Dakta, pleez, noh gi wi medisn weh gat een blod.” Ah mi sopraiz, soh Ah aks ahn: “Yu shoar? Wai nat?” Shee mi seh: “Bikaaz wee da Jehoava Witnisiz.” Ah mi neva hyaa bowt Jehoava Witnisiz bifoa er weh dehn teech bowt blod. Di laydi mi tek owt ih Baibl an ih shoa mi di reezn wai dehn chooz fi noh tek blod. (Aks 15:28, 29) Den shee an ih hozban mi shoa mi weh aal Gaad Kingdom wahn du. Dehn shoa mi dat ih wahn geh rid a sofarin, siknis, ahn det. (Rev. 21:3, 4) Soh dats wai Ah mi soh eksaitid an Ah tel dehn: “Unu di tel mee sohnting weh Ai di hoap fa fahn sins Ah yong! Ai mi geh fi bee wahn dakta soh dat Ah kuda mi help peepl fi stap sofa.” Ah mi soh hapi dat wi mi taak fi wan owa an a haaf. Bai di taim di kopl mi lef, Ah mi noa fi shoar dat Ai neva waahn bee wahn Kyaatlik nohmoh. An Ah mi laan dat di Kriyayta weh Ah mi admaiya soh moch mi ga wahn naym—Jehoava!
Ah mi meet wid di kopl chree taimz da mi klinik, an wi mi taak fi oava wan owa evri taim wi mi meet. Ah mi invait dehn da mi hows soh dat wi ku ga moa taim fi diskos di Baibl. Eevn doa Lydie mi agree fi jain wi pahn di Baibl stodi, shee neva admit dat som a di Kyaatlik teechinz mi rang. Soh, Ah mi invait wahn prees da wi hows. Til layt da nait, wi mi kompyaa weh di cherch mi-di teech wid weh di Baibl seh. Da diskoshan mi mek Lydie noa fi shoar dat Jehoava Witnisiz teech di chroot. Afta dat, wi lov fi Jehoava mi groa soh schrang dat di too a wi mi geh baptaiz eena 1974.
AH PUT JEHOAVA FERS PLAYS EENA MI LAIF
Weh Ah mi laan bowt weh Gaad waahn fi hyoomanz mi mek Ah put Jehoava fers plays eena mi laif. Fi serv Jehoava mi geh fi bee di moas impoatant ting eena fi wee laif. Wi mek op wi main fi rayz wi pikni akaadn tu Baibl standadz. Wi mi teech wi pikni fi lov Gaad ahn fi lov peepl. Dat mi mek wi moa yoonaitid az wahn famili.—Mach. 22:37-39.
Wen wi luk bak, mee ahn Lydie aalwayz laaf bowt how wi pikni yoostu si di yooniti bitween di too a wi, espeshali wen ih kohn tu disizhanz. Dehn mi noa dat Jeezas inschrokshan Mach. 5:37) Fi egzampl, wen wi oaldis daata mi 17, Lydie neva alow ahn fi goh owt wid wahn groop a yong peepl. Wahn yong gyal fahn di groop mi tel wi daata, “If yu ma noh waahn mek yu goh, aks yu pa!” Bot wi daata mi tel ahn: “Ih noh mek no sens Ai du dat bikaaz dehn aalwayz agree eena dehn disizhanz.” Yes, fi wee siks pikni mi si dat wi mi yoonaitid wen wi di aplai Baibl prinsiplz. Wee tankful tu Jehoava dat wi ga wahn lata famili membaz weh di serv Jehoava tudeh.
weh seh “wen yu seh ‘Yes,ʼ mek ih meen yes, ahn wen yu seh ‘No,ʼ mek ih meen no” da di rool weh wi fala eena wi hows. (Eevn doa di moas impoatant ting eena mi laif mi chaynj bikaaz a di chroot, Ah mi waahn yooz weh Ah mi laan az wahn dakta fi help Gaad peepl. Sayka dat, Ah mi valantyaa fi serv az wahn dakta da di Betel da Paris an den da di Betel da Louviers. Ah di valantyaa da Betel fi aalmoas 50 yaaz now. Joorin dis taim, Ah mek sohn gud frenz da Betel, som a dehn deh eena dehn 90ʼs rait now. Ah mi geh wahn nais sopraiz wan day wen Ah mi meet wahn nyoo Betelait. Ah mi fain owt dat Ai da-mi di dakta weh tek kayr a ih ma wen hihn mi wahn baan 20 yaaz agoa!
AI SI HUMOCH JEHOAVA KAY BOWT IH PEEPL
Oava di yaaz, mi lov fi Jehoava groa schranga az Ah si how hihn yooz ih aaganaizayshan fi gaid ahn protek ih peepl. Eena di erli 1980ʼs, di Govanin Badi mi set op wahn proagram da di United States fi help daktaz an ada medikal personel fi ga wahn beta andastandin a wai payshens hoo da Jehoava Witnisiz chooz fi noh tek blod.
Den eena 1988, di Govanin Badi mi set op wahn nyoo Betel dipaatment weh dehn kaal Haaspital Infamayshan Servisiz. At fers, dis dipaatment mi luk oava di Hospital Liaison Committees (HLC) weh mi staat op da di United States fi help payshens weh da Witnisiz fi fain daktaz hoo rispek wi disizhan fi noh tek blod. Wen di HLCs mi geh set op aal oava di werl, dehn mi geh set op da France tu. Tu mee, ih soh amayzin fi si how Jehoava aaganaizayshan sopoat bradaz ahn sistaz weh sik!
MI JREEM KOHN CHROO
At fers, fi bee wahn dakta da-mi di moas impoatant ting eena mi laif. Bot az Ah mi staat tu tink bowt it, Ah geh fi riyalaiz dat ih moa impoatant fi help peepl fi geh fi noa ahn serv Jehoava Gaad, di Wan weh aal laif kohn fram. Afta Ah mi ritaiya, mee ahn Lydie mi spen wahn lata owaz di preech di gud nyooz bowt Gaad Kingdom az regyula painyaaz. Wee stil di du az moch az wi kud eena di preechin werk.
Ah kantinyu fi du weh Ah kud fi help peepl weh sik. Bot Ah riyalaiz dat eevn di bes dakta kyaahn geh rid a aal siknis er det. Soh Ah luk faawod tu di taim wen payn, siknis, ahn det noh wahn egzis nohmoh. Eena Gaad nyoo werl weh soon kohn, Ah wahn ga aal di taim eena di werl fi laan moa bowt Gaad kriyayshan, inkloodin di wandaful way how hihn dizain di hyooman badi. Weh Ah mi hoap fa fahn sins Ah yong, wahn soon kompleetli kohn chroo. An Ai noa fi shoar dat dis wahn bee di bes laif fi aal hyoomanz!