1-3. (a) Wai Jehoava mi lov Salaman, ahn weh blesinz Salaman mi get? (b) Weh kweschanz wi wahn ansa eena dis aatikl?

SALAMAN mi yong yet wen ih staat rool az king a Izrel. Noh tu lang afta ih mi staat rool, Jehoava mi tel ahn eena wahn jreem: “Aks mi fi eniting weh yu wuda waahn Ah gi yu.” Salaman mi ansa: “Ai yong an Ah noh ga ekspeeryens. . . . Soh pleez gi yu servant wahn obeedyant haat fi joj yu peepl.” (1 Ki. 3:5-10) Salaman mi soh hombl dat ih mi aks fi “wahn obeedyant haat.” Now wi ku andastan wai Jehoava mi lov Salaman! (2 Sam. 12:24) Gaad mi soh pleez wid Salaman ansa dat ih mi giv ahn “wahn waiz an andastandin haat.”—1 Ki. 3:12.

² Az lang az Salaman mi stay faytful, hihn mi injai lata blesinz. Hihn mi ga di privilij fi bil wahn templ “fi di naym a Jehoava di Gaad a Izrel.” (1 Ki. 8:20) Hihn mi faymos fi di wizdom weh Gaad mi giv ahn. Ahn di tingz weh hihn mi seh anda Gaad dairekshan deh eena chree buk a di Baibl. Wan a dehn da di buk a Proverbs.

³ Di buk a Proverbs menshan di haat bowt wahn honjrid taimz. Fi egzampl, Proverbs 4:23 tel wi: “Moa dan eniting els, protek yu haat.” Eena dis vers, weh di werd “haat” meenz? Wi wahn ansa da kweschan eena dis aatikl. Ahn wi wahn ansa dehnya ada too kweschan tu: How Saytan chrai fi infek, er korop, wi haat? Ahn weh wi ku du fi protek wi haat? If wi waahn stay faytful tu Gaad, wi haftu noa di ansa tu dehnya impoatant kweschan.

4-5. (a) How Psalm 51:6 help wi fi andastan weh di werd “haat” meenz? (b) How wi fizikal helt ku help wi andastan dat wi haftu tek kayr a wi simbolik haat?

⁴ Eena Proverbs 4:23, di werd “haat” di taak bowt ‘di persn hoo wee pahn di eensaidʼ er wi “seekrit self.” (Reed Psalm 51:6 ahn di futnoat.) * Soh wi ku seh dat di werd “haat” di rifaa tu weh wi tink bowt, how wi feel, wi dizaiyaz ahn weh moov wi. Ih di taak bowt hoo wee pahn di eensaid, ahn noh jos weh peepl tink bowt wi fahn weh dehn ku si pahn di owtsaid.

⁵ Kansida weh wi ku laan fahn di way wi tek kayr a wi fizikal helt. Fos, fi stay helti, wi haftu eet helti food, ahn wi haftu geh regyula eksasaiz. Sayhn way soh, fi kip wiself eena gud spirichwal kandishan, wi haftu feed pahn gud spirichwal food an eksasaiz wi fayt eena Jehoava. Wi eksasaiz wi fayt wen wi aplai weh wi laan ahn wen wi taak tu adaz bowt weh wi bileev. (Roam. 10:8-10; Jay. 2:26) Sekant, wi haftu memba dat eevn if wi luk helti pahn di owtsaid, wi mait bee sik pahn di eensaid. Jos laik dat, wi mait feel laik wi spirichwali schrang bikaaz wi aalwayz di du spirichwal tingz, bot wi ku stil ga rang dizaiyaz di groa eensaida wi. (1 Kor. 10:12; Jay. 1:14, 15) Wi haftu memba dat Saytan aalwayz di chrai korop wi tinkin. How hihn mait chrai du dat? Ahn how wi ku protek wiself?

6. Wat da Saytan goal, ahn how ih chrai reech it?

⁶ Saytan waahn wi bee jos laik hihn. Ih waahn wi bee selfish an ignoar Jehoava standadz. Bot Saytan kyaahn foas wi fi tink an ak laik hihn. Soh ih haftu chrai ada wayz fi reech ih goal. Fi egzampl, ih sorong wi wid peepl weh hihn don korop aredi. (1 Jan 5:19) Ih hoap dat wi wahn chooz fi spen taim wid dehn, eevn doa wi noa dat bad kompni wahn “spail,” er korop, di way wi tink an ak.  (1 Kor. 15:33) Da chrik mi werk gud pahn King Salaman. Hihn mi marid lata paygan uman, an az taim paas, dehn “mi ga wahn powaful ifek pan ahn” ahn dehn mi “chaynj ih haat” soh dat ih ton weh fahn Jehoava.—1 Ki. 11:3; ftn.

7. Wat els Saytan yooz fi promoat fi hihn way a tinkin, ahn wai wi haftu bee kyaaful wid it?

⁷ Wi laik hyaa stoari bowt weh hapm tu ada peepl, bot dehn stoari da moa dan jos entataynment. Dehn stoari ku teech wi how fi tink, how fi feel, ahn how wi shuda bihayv. Jeezas mi yooz di stoari a di gud Samaritan, di prodigal son, ahn lata ada stoari fi teech sohn impoatant lesn. (Mach. 13:34; Look 10:29-37; 15:11-32) Bot Saytan yooz di stoari dehn eena moovi ahn TV shoa fi spred fi hihn tinkin. Ahn peepl weh Saytan don infek wid fi hihn tinkin ku yooz stoari fi korop wee tu. Soh wi haftu bee kyaaful. Dehn ga moovi ahn TV shoa weh ku entatayn wi an teech wi tingz widowt korop wi tinkin. Bot wen wi di chooz wi entataynment ih wuda bee gud fi aks wiself: ‘Dis moovi er TV shoa di teech mi dat ih aarait fi giv een tu mi sinful hyooman naycha?ʼ (Gal. 5:19-21; Ifee. 2:1-3) Weh yu shuda du if yu noatis dat wahn moovi er shoa di promoat Saytan tinkin? Fi hihn tinkin da laik wahn dizeez. Wi waahn stay faar soh dat wi noh kech it!

8. How payrents ku help dehn chiljren fi protek dehn haat?

⁸ Payrents, unu ga wahn speshal rispansabiliti fi protek unu chiljren fahn Saytan chriks. Fi shoar yu du evriting weh yu kud fi protek yu chiljren fahn dizeez. Yu kip yu hows kleen, ahn yu chro weh eniting weh ku mek yoo er yu chiljren geh sik. Eena di sayhn way, yu haftu protek yu chiljren fahn di moovi, TV shoa, ilekchranik gaym, ahn websait dehn weh ku infek dehn wid Saytan  tinkin. Jehoava gi yu di rispansabiliti fi tek kayr a yu chiljren spirichwal helt. (Prov. 1:8; Ifee. 6:1, 4) Soh noh bee frayd fi set roolz fi yu famili weh bays pahn Baibl standadz. Tel yu pikni dehn weh dehn ku wach ahn weh dehn kyaahn wach, ahn help dehn fi andastan wai. (Mach. 5:37) Az yu chiljren dehn geh oalda, teech dehn fi andastan fi dehnself weh rait ahn weh rang akaadn tu Jehoava standadz. (Heeb. 5:14) Ahn memba, yu chiljren wahn laan wahn lat fahn weh yu tel dehn, bot dehn laan eevn moa fahn yu egzampl.—Deut. 6:6, 7; Roam. 2:21.

9. Wat da wan aidyaa weh Saytan promoat, ahn wai ih daynjaros?

⁹ Wahn nada way weh Saytan chrai fi infek wi haat da fi mek wi chros hyooman wizdom insteda Jehoava tinkin. (Kol. 2:8) Kansida jos wan aidyaa weh Saytan promoat—dat fi geh rich shuda bee di moas impoatant ting eena wi laif. Peepl hoo tink da way mait en op di geh rich fi chroo, er dehn mait nat. Eeda way, dehn deh eena daynja. Wai? Bikaa dehn foakos soh moch pahn mek moni dat dehn en op di sakrifais dehn helt, dehn rilayshanship wid dehn famili, an eevn dehn frenship wid Gaad jos fi geh rich. (1 Tim. 6:10) Wi apreeshiayt di wizdom fahn wi hevnli Faada, noh chroo? Hihn teech wi fi put moni eena ih prapa plays.—Eccl. 7:12; Look 12:15.

10-11. (a) Weh wi haftu du fi protek wiself? (b) Weh di wachman dehn yoostu du eena Baibl taimz, ahn how wi kanshans ku bee laik fi wee wachman?

¹⁰ If wi waahn protek wi haat, wi haftu rekonaiz eni daynja weh di kohn ahn hori protek wiself. Di orijinal werd fi “protek” eena Proverbs 4:23 mek wi tink bowt di werk weh wahn wachman du. Eena King Salaman day, di wachman dehn yoostu stan op pahn di siti waal ahn kaal owt wahn waanin if dehn si eni daynja di kohn. If wi picha dat eena wi main, wi wahn andastan weh wi haftu du fi mek shoar Saytan noh korop wi tinkin.

¹¹ Eena di oal dayz, di wachman dehn yoostu werk tugeda wid di gaytkeepa dehn. (2 Sam. 18:24-26) Di wachman wuda gi di waanin ahn di gaytkeepa wuda kloaz di gayt. Laik dat dehn mi werk tugeda fi help protek di siti. (Neh. 7:1-3) Wahn kanshans weh chrayn bai di Baibl * wahn ak laik da wachman. Ih wahn waan wi wen Saytan chrai fi afek di way wi tink er feel, er wen ih chrai kanvins wi fi du er dizaiya tingz weh noh gud. Enitaim wi kanshans waan wi, wi haftu lisn tu di waanin ahn du laik di gaytkeepa ahn lak dong di gayt tu wi haat.

12-13. Weh wi mait bee temtid fi du, bot weh wi shuda du?

¹² Kansida wahn egzampl a how wi ku protek wiself fahn Saytan tinkin. Jehoava teech wi dat sekshwal imoraliti an evri kaina dotinis “shudn ga no plays monks Gaad peepl dehn.” (Ifee. 5:3) Bot sopoaz peepl da werk er da skool staat taak bowt dehn kaina ting? Wee noa dat “wi fi giv op di liv laik if no Gaad noh deh,” ahn ‘wi fi giv op di plezhaz a dis werl weh onli sinful.ʼ (Taitos 2:12) Wi kanshans mait gi wi wahn waanin. (Roam. 2:15) Bot wi  wahn lisn tu it? Wat if wi feel temtid fi lisn tu di peepl da wi werk er skool, er fi luk pahn pichaz weh dehn mait di shoa tu wan anada? Dis da di taim fi kloaz di gayt tu wi haat—chaynj di kanvasayshan er waak weh.

¹³ Ih tek korij fi stan op tu di peepl rong wi wen dehn presha wi fi du er tink bowt tingz weh wi noa rang. Bot wi ku bee shoar dat Jehoava si how haad wi di chrai, ahn hihn wahn gi wi di schrent ahn di wizdom weh wi need fi fait gens Saytan tinkin. (2 Chron. 16:9; Isa. 40:29; Jay. 1:5) Wat els wi ku du fi kantinyu protek wi haat?

14-15. (a) Weh wi haftu oapm wi haat tu, ahn how wi ku du dat? (b) How Proverbs 4:20-22 help wi fi geh di moas benifit fahn wi Baibl reedin? (Si di baks “ How fi Meditayt.”)

¹⁴ Fi protek wi haat, wi haftu du moa dan jos kloaz it soh dat Saytan tinkin kyaahn get een. Wi haftu oapm it op tu Gaad tinkin. Tink agen bowt di iloschrayshan a di siti weh ga wahn waal rong ahn rong it. Wahn gaytkeepa wuda kloaz di gayt fi stap dehn enimi fahn get een, bot den ih wuda haftu oapm di gayt fi mek peepl bring een food an ada tingz weh di siti need. If dehn neva oapm di gayt, aala di peepl eena di siti wuda staav. Sayhn way soh, wi haftu mek shoar dat wi oapm wi haat soh dat Gaad tinkin ku get een deh.

¹⁵ Di Baibl gat een Gaad tinkin, soh evri taim wi reed it, wi alow Jehoava tinkin fi afek di way wi tink, di way wi feel, ahn di tingz weh wi du. How wi ku geh di moas owta wi Baibl reedin? Pryaa veri impoatant. Wahn sista seh: “Bifoa Ah reed di Baibl, Ah pray tu Jehoava an aks ahn fi help mi ‘si klyaa-wan di wandaful ting dehnʼ eena fi hihn Werd.” (Ps. 119:18) Wi need fi meditayt pahn weh wi reed tu. Wen wi pray, reed, ahn meditayt, Gaad Werd wahn reech “deep eena [wi] haat,” ahn wi wahn geh fi lov Jehoava way a tinkin.—Reed Proverbs 4:20-22; * Ps. 119:97.

16. How wi bradaz ahn sistaz benifit fahn JW Braadkyaastin?

¹⁶ Wahn nada way wi alow Jehoava tinkin fi gaid wi da fi wach di veedyo dehn pahn JW Braadkyaastin. Wahn kopl seh: “Di proagram fi eech mont reeli ansa wi pryaaz! Dehn schrentn wi an inkorij wi wen wi feel sad er loanli. Ahn wi aalwayz play di orijinal sang dehn eena wi hows. Wi play dehn wail wi di kuk, kleen, er eevn wen wi jos di sidong fi jrink wahn kop a tee.” Dehnya proagram help wi fi protek wi haat. Dehn teech wi fi tink laik Jehoava ahn fi fait gens di presha fi tink laik Saytan.

17-18. (a) Akaadn tu 1 Kings 8:61, weh wahn hapm wen wi aplai weh wi laan fahn Jehoava? (b) Weh wi ku laan fahn King Hezikaiya egzampl? (c) How Dayvid pryaa da Psalm 139:23, 24 help wi fi si weh wee ku pray fa?

¹⁷ Evri taim wi si how wi benifit wen wi du weh rait, wi fayt geh schranga. (Jay. 1:2, 3) Wi feel gud bikaaz wi mek Jehoava feel prowd fi kaal wi wan a fi hihn pikni, ahn wi dizaiya fi pleez hihn geh schranga. (Prov. 27:11) Evri tes weh wi fays da wahn apachooniti fi shoa Jehoava dat wi serv hihn wid aala wi haat. (Ps. 119:113) Wi proov dat wi lov Jehoava  wid aala wi haat, ahn dat wi chooz fi obay fi hihn komanment dehn ahn fi du fi hihn wil.—Reed 1 Kings 8:61. *

¹⁸ Wi wahn mek mistayk? Yes, kaaz wi noh perfek. Bot if wi stombl, memba King Hezikaiya egzampl. Hihn mi mek mistayk, bot ih mi ripent ahn kantinyu serv Jehoava “wid aala ih haat.” (Isa. 38:3-6; 2 Chron. 29:1, 2; 32:25, 26) Soh mek wee du di sayhn ting. Enitaim Saytan chrai infek wi wid fi hihn tinkin, rijek it rait away. Mek wi pray fi ga “wahn obeedyant haat.” (1 Ki. 3:9; reed Psalm 139:23, 24.) * Wi ku stay faytful tu Jehoava if, moa dan eniting els, wi protek wi haat.