STODI AATIKL 1
Ga Kanfidens Dat Weh Gaad Seh “Da Chroo”
WI YAATEKS FI 2023: “Evriting weh yoo seh da chroo.”—PS. 119:160.
SANG 96 Di Werd a Gaad Da Wahn Chrezha
WEH WI WAHN DISKOS? a
1. Wai wahn lata peepl noh chros di Baibl tudeh day?
WAHN lata peepl tudeh noh noa hoo dehn ku chros. Dehn noh shoar if dehn ku chros peepl weh dehn rispek, laik palitishan, saiyentis, ahn biznizman. Dehn mait noh feel shoar if dehnya peepl waahn di bes fi dehn. Pahn tap a dat, dehn noh rispek di rilijos leedaz weh klaym seh dehn da Kristyan. Soh ih noh fi sopraiz wi dat dehn noh chros di Baibl, di buk weh dehnya rilijos leedaz klaym seh dehn di fala.
2. Akaadn tu Psalm 119:160, wai wee ku chros di Baibl?
2 Aala Jehoava peepl kanvins dat hihn da di Gaad weh aalwayz tel di chroot an ih aalwayz waahn di bes fi wi. (Ps. 31:5; Isa. 48:17) Wi noa dat wi ku chros weh eena di Baibl bikaaz “evriting weh [Gaad] seh da chroo.” (Reed Psalm 119:160.) b Noatis weh wahn ekspert weh stodi di Baibl seh: “Notn weh Gaad Werd seh da lai, an eniting weh hihn seh aalwayz kohn chroo. Gaad peepl ku chros weh hihn seh bikaaz dehn put dehn chros eena ahn.”
3. Weh wi wahn diskos eena dis aatikl?
3 How wi ku help adaz fi chros Gaad Werd di saym way how wee chros it? Mek wi luk pahn chree reezn wai wi ku chros di Baibl. Wi wahn laan dat nobadi kuda mi chaynj di mesij weh deh eena di Baibl, dat Baibl prafesi kohn chroo, ahn dat di Baibl ga di powa fi chaynj peepl laif.
NOBADI CHAYNJ DI BAIBL MESIJ
4. Wai sohn peepl tink dat di mesij eena di Baibl mi geh chaynj?
4 Jehoava mi yooz bowt 40 faytful man fi rait di buk dehn eena di Baibl. Bot non a di orijinal manyuskrip egzis tudeh. c Aal wi gat da kapiz a dehndeh manyuskrip weh adaz mi kapi. Dis mek sohn peepl wanda if weh wi reed tudeh eena di Baibl da di saym ting weh mi deh eena di orijinal manyuskrip. Yu eva wanda how wi ku bee shoar dat da di saym az weh mi deh eena di orijinal kapi?
Peepl weh mi chrayn fi kapi di Heebroo Skripchaz mi mek shoar dat di kapiz weh dehn mek fahn Gaad Werd mi karek (Paragraaf 5)
5. Weh aal dehn mi haftu du fi kapi di Heebroo Skripchaz? (Koment pahn di picha pahn di kova.)
5 Fi protek di mesij eena di Baibl, Jehoava mi mek ih peepl mek kapiz a it. Hihn mi koman di Izrelait king dehn fi mek kapiz a di Laa, an ih mi apoint di Leevaits fi teech di peepl da Laa. (Deut. 17:18; 31:24-26; Neh. 8:7) Afta di Babiloanyan dehn mi kyapcha di Jooz ahn foas dehn fi liv da Babilan, dehn mi ga wahn groop a man weh mi staat mek lata kapiz a di Heebroo Skripchaz. (Ezra 7:6) Dehnya man mi veri kyaaful wen dehn mi-di mek dehnya kapiz. Oava taim, di peepl weh mi-di kapi di Skripchaz mi konk noh onli di werdz bot eevn di letaz fi mek shoar dat evriting weh dehn mi kapi karek. Bot bikaaz dehn noh perfek, som a di kapiz mi stil ga sohn lee mistayk. Stilyet, sins dehn mi mek wahn lata kapiz, dehn kuda mi fain di mistayks laytaraan. How dat kuda mi help dehn fain di mistayks?
6. How dehn kuda mi fain mistayks weh mi eena di kapiz a di Baibl?
6 Tudeh, sohn ekspert weh stodi di Baibl kom op wid wahn gud way fi fain di mistayks weh peepl mi mek wen dehn mi kapi di Baibl. Fi egzampl, lesgoh seh wahn honjrid man geh wahn asainment fi kapi wahn payj a wahn dakyument bai han, ahn wan a di man mek wahn smaal mistayk wen hihn mi-di rait fi hihn kapi. Wan way how wi ku fain da lee mistayk da wen wi kompyaa weh hihn kapi wid weh di adaz kapi. Saym way soh, wen di ekspert dehn weh stodi di Baibl kompyaa di difrent Baibl manyuskrip, dehn ku fain di mistayks ahn di tingz weh geh lef owt.
7. How wi noa dat di peepl weh mi kapi di Baibl mi veri kyaaful?
7 Di peepl weh mi mek kapiz a di Baibl manyuskrip mi werk haad fi chrai noh mek mistayk. Mek wi luk pahn wahn egzampl weh shoa dis. Di oalis kapi a di kompleet Heebroo Skripchaz da fahn 1008 er 1009 C.E. Dehn kaal it di Leningrad Codex. Bot eena moa reesent taimz, dehn fain wahn lata Baibl manyuskrip ahn paats a di manyuskrips weh bowt 1,000 yaaz oalda dan di Leningrad Codex. Sohn peepl mait tink dat weh deh eena di Leningrad Codex wahn bee difrent fahn di oalda manyuskrip dehn bikaaz dehn geh kapi oava ahn oava joorin wahn peeryad a 1,000 yaaz. Bot dat da noh chroo. Wen di ekspert dehn weh stodi di Baibl kompyaa di oal manyuskrip dehn wid di nyoo wan dehn, dehn onli fain sohn smaal chaynjiz eena di werdz, bot di mesij eena di Baibl neva chaynj.
8. Wat da di difrens bitween kapiz a di Kristyan Greek Skripchaz ahn kapiz a sohn ada aynshent buks?
8 Erli Kristyanz mi aalso mek kapiz a di Skripchaz. Dehn mi kyaaful wen dehn mek kapiz a di 27 buk weh mek op di Greek Skripchaz, ahn dehn mi yooz dehn fi di meetin dehn an eena di preechin werk. Wen dehn kompyaa sohn manyuskrip a di Greek Skripchaz wid sohn aynshent buk weh mi rait rong di saym taim peeryad, dis da weh wahn ekspert weh stodi di Baibl seh: “Dehn ga moa manyuskrip a di Greek Skripchaz weh kompleet tudeh dan eni ada aynshent buk.” Dis da weh di buk Anatomy of the New Testament seh: “Wi ku chros dat wen wi reed wahn gud kapi [a di Greek Skripchaz] weh geh chranslayt eena reesent taimz, ih ga di saym mesij weh di aynshent raitaz mi rait.”
9. How wi noa dat weh Isaiah 40:8 seh bowt di Baibl da chroo?
9 Fi honjridz a yaaz, di man dehn weh mi kapi di Baibl mi werk haad, ahn dehn mi veri kyaaful wen dehn mi mek kapiz a di Baibl. Dat da wai wi ku chros dat di mesij eena di Baibl neva chaynj. d Wi noa dat Jehoava da di wan hoo mek shoar dat wi ga di Baibl tudeh, ahn hihn mi mek shoar dat di mesij eena di Baibl neva chaynj. (Reed Isaiah 40:8.) e Bot sohn peepl mait seh, ‘Jos bikaaz di mesij eena di Baibl noh chaynj, dat noh proov dat ih kohn fahn Gaad.ʼ Soh mek wi luk pahn sohn proof dat di Baibl kohn fahn Gaad.
BAIBL PRAFESI AALWAYZ KOHN CHROO
Left: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; right: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock
Sohn Baibl prafesi don kohn chroo eena di paas ahn som a dehn di kohn chroo tudeh (Paragraaf 10-11) i
10. Gi wahn egzampl a wahn prafesi weh kohn chroo ahn weh shoa dat weh 2 Peeta 1:21 seh da chroo. (Koment pahn di picha.)
10 Di Baibl gat een lata prafesi weh don kohn chroo. Som a dehndeh prafesi mi geh rait dong honjridz a yaaz bifoa dehn mi eevn hapm. Dis noh sopraiz wi bikaaz wi noa dat di prafesi dehn eena di Baibl kohn fahn Jehoava. (Reed 2 Peeta 1:21.) Mek wi luk pahn sohn prafesi bowt how di aynshent siti a Babilan mi geh wahn dischrai. Eena di ayt senchri B.C.E., di prafit Aizaiya mi prafesai dat dehn mi wahn kyapcha di powaful siti a Babilan. Ih mi eevn seh dat di man weh mi wahn kyapcha Babilan mi wahn naym Sairos, an ih mi eksplayn how hihn mi wahn du it. (Isa. 44:27–45:2) Aizaiya mi aalso prafesai dat Babilan mi wahn geh dischrai fi gud ahn dat nobadi mi wahn liv deh agen. (Isa. 13:19, 20) Ahn dat da egzakli weh mi hapm. Eena 539 B.C.E., di Meedz ahn di Perzhanz mi kanka Babilan, ahn di plays weh dis big siti yoostu deh da loan rooinz now.—Si di veedyo weh naym Di Baibl Mi Prafesai Dat Babilan Mi Wahn Geh Dischrai eena di ilekchranik kapi a di Injai Laif Fareva! buk, lesn 03, point 5.
11. How di prafesi eena Daniel 2:41-43 di kohn chroo tudeh?
11 Baibl prafesi neva jos kohn chroo eena di paas; wi stil di si how som a dehn kohn chroo tudeh. Fi egzampl, mek wi luk pahn di amayzin prafesi eena di buk a Daniel bowt di Anglo-American Werl Powa. (Reed Daniel 2:41-43.) f Di prafesi seh dat paat a di Anglo-American Werl Powa wahn bee schrang laik aiyan ahn paat wahn bee week laik klay. Ahn dis da weh wi si di hapm tudeh. Di too konchri, Britain ahn di United States of America, veri schrang ahn powaful laik aiyan, soh dehn mi help fi win di too Werl Waar. An eevn op tu now di too a dehn ga powaful aami. Bot dehn powa geh week bikaaz di sitizn dehn eena dehndeh too konchri proates gens di govament. Wahn man weh stodi werl palitiks mi seh: “Eevn doa di United States da wahn demokratik konchri, ih stil noh yoonaitid.” Ahn Britain, di ada paat a di werl powa, divaidid tu, espeshali eena moa reesent yaaz, bikaaz di peepl kyaahn gree pahn weh kaina rilayshanship dehn shuda ga wid di konchriz eena di European Union. Bikaaz dehn soh divaidid, ih mek it haad fi di werl powa mek disizhanz ahn du weh dehn waahn.
12. How Baibl prafesi ku mek wi chros Jehoava eevn moa?
12 Wahn lata Baibl prafesi don kohn chroo aredi, ahn dat mek wi chros dat aal weh Gaad pramis fi di fyoocha wahn kohn chroo. Wi feel jos laik how di saamis mi feel wen ih mi pray tu Jehoava. Ih seh: “Ai di lang fi mek yu sayv mi, bikaaz fi yoo werd gi mi hoap.” (Ps. 119:81) Eena di Baibl, Jehoava gi wi “wahn fyoocha ahn wahn hoap.” (Jer. 29:11) Fi wee hoap fi di fyoocha noh dipen pahn weh man du bot pahn weh Jehoava pramis fi du. Mek wi kantinyu stodi di prafesi dehn eena di Baibl soh dat wi ku bil wi chros eena Gaad Werd eevn moa.
DI ADVAIS EENA DI BAIBL DI HELP MILYANZ A PEEPL
13. Laik weh Psalm 119:66, 138 seh, wat da wahn nada reezn wai wi ku chros di Baibl?
13 Wahn nada reezn wai wi ku chros di Baibl da bikaaz wen peepl fala di advais weh deh een deh, ih help dehn. (Reed Psalm 119:66, 138.) g Fi egzampl, wahn lata peepl weh mi redi fi geh wahn divoas eena di paas hapi now bikaaz di advais weh dehn fala fahn di Baibl help dehn fi stay tugeda. Ahn soh dehn chiljren groa op eena wahn Kristyan famili wid payrents weh kay fi dehn ahn weh lov dehn.—Ifee. 5:22-29.
14. Gi wahn egzampl weh shoa dat wen peepl fala di Baibl advais, ih ku chaynj dehn laif fi di beta.
14 Eevn daynjaros kriminalz mek big chaynjiz wen dehn fala di advais weh deh eena di Baibl. Mek wi si how di Baibl advais mi help wahn prizna weh naym Jack. h Hihn da-mi wahn vailent kriminal, ahn dehn mi noa ahn az wan a di moas daynjaros kriminal weh geh sentens tu det. Bot wan day Jack mi geh fi jain wahn Baibl stodi. Ih mi amayzin tu hihn fi si di kainis weh di bradaz weh mi-di kandok di stodi mi shoa, ahn sayka dat hihn staat stodi di Baibl. Wen Jack staat tu fala di Baibl advais, hihn staat tu bihayv beta, an ih mi eevn staat tu bee moa kain. Laytaraan, Jack mi kwalifai fi bee wahn poblisha an ih mi geh baptaiz. Hihn mi eega fi preech tu di ada priznaz bowt Gaad Kingdom, an ih mi eevn help foa a dehn fi staat stodi di Baibl. Bai di taim di day mi kohn fi mek dehn kil ahn, Jack mi chaynj fi di beta. Wan a fi hihn laaya mi seh: “Jack da noh di saym persn weh Ai mi noa 20 yaaz agoa. Weh Jehoava Witnisiz teech reeli chaynj ih laif.” Fi hihn egzampl shoa dat wi ku chros di Baibl ahn dat ih ga di powa fi chaynj peepl fi di beta.—Isa. 11:6-9.
Wahn lata peepl fahn aal oava di werl don chaynj dehn laif fi di beta bikaaz a di advais weh dehn get fahn di Baibl (Paragraaf 15) j
15. Wen wi fala di advais fahn di Baibl, how dat mek wi difrent fahn ada peepl? (Koment pahn di picha.)
15 Jehoava peepl yoonaitid bikaaz dehn fala di Baibl advais. (Jan 13:35; 1 Kor. 1:10) Ih klyaa fi si di pees ahn yooniti monks Jehoava peepl, bikaaz moas peepl tudeh divaid op sayka palitiks, kolcha, er weda dehn rich er poa. Wahn yong man weh naym Jean mi sopraiz wen ih si di yooniti weh Jehoava Witnisiz ga monks wan anada. Hihn mi groa op eena wahn konchri da Africa. Wen waar mi brok owt, hihn jain di aami, bot laytaraan ih ron weh tu wan a di konchri weh deh kloas bai. Rait deh hihn mi geh fi meet Jehoava Witnisiz. Jean seh: “Ai mi laan dat peepl weh fala di chroo rilijan noh tek paat eena palitiks ahn dehn noh divaid op. Insted, dehn lov wan anada.” Den ih seh: “Ai yoostu yooz mi laif fi fait fi wahn konchri, bot wen Ah laan weh di Baibl teech, Ah disaid fi yooz mi laif fi serv Jehoava.” Jean da neva di saym kaina persn weh ih yoostu bee. Insteda fait gens peepl weh mi difrent fahn hihn, now ih tel evribadi weh ih meet bowt di Baibl mesij a pees. Di advais weh wi geh fahn di Baibl help wahn lata peepl, noh mata weh konchri dehn kohn fram, ahn dat shoa dat wi ku chros weh di Baibl seh.
KANTINYU CHROS GAAD WERD DI BAIBL
16. Wai ih impoatant fi mek wi schrentn wi chros eena di Baibl now moa dan eva?
16 Dis werl di goh fahn bad tu wers, ahn bikaaz a dat ih wahn geh haada fi mek wi chros eena di Baibl. Peepl mait mek wi dowt di Baibl, ahn dehn mait mek wi dowt dat Jehoava apoint di faytful ahn waiz slayv fi gaid ih peepl. Bot if wi chros dat weh di Baibl seh da chroo, notn wahn mek wi ga eni kaina dowt. Wi wahn “mek op wi main fi obay [Jehoava] laa aal di taim, til di en.” (Ps. 119:112) Wi “noh wahn feel shaym” fi tel adaz bowt di chroot an inkorij dehn fi fala di advais weh deh eena di Baibl. (Ps. 119:46) Ahn wi wahn ku bayr op “wid payshens ahn jai” chroo haad taimz ahn chroo persikyooshan.—Kol. 1:11; Ps. 119:143, 157.
17. Weh wi yaateks wahn help wi fi tink bowt?
17 Wi reeli tankful dat Jehoava mek wi noa di chroot. Di chroot help wi fi feel kaam ahn ga chros, an ih teech wi how fi liv eena dis werl weh deh owta kanchroal. Dis gi wi hoap fi wahn beta fyoocha anda Gaad Kingdom. Wi yaateks fi 2023 wahn help wi fi chros dat evriting weh Gaad seh da chroo!—Ps. 119:160.
SANG 94 Tankful fi di Werd a Gaad
a Wi ga wahn veri inkorijin yaateks fi 2023. “Evriting weh yoo seh da chroo.” (Ps. 119:160) Fi shoar yu agree wid dehndeh werdz. Bot stilyet, wahn lata peepl noh bileev eena di Baibl er dat ih gat een lata gud advais. Eena dis aatikl, wi wahn taak bowt chree reezn weh wi ku yooz fi help sinsyaa peepl chros di Baibl ahn di advais weh ih gat een.
b Psalm 119:160: “Evriting weh yoo seh da chroo. Aala yu raichos disizhanz wahn laas fareva.”
c Di werd “manyuskrip” rifaa tu wahn aynshent dakyument weh dehn mi rait bai han.
d Fi moa infamayshan bowt di Baibl, goh da jw.org ahn taip een “History and the Bible” eena di saach baks.
e Isaiah 40:8: “Di green graas jrai op, di blaasam fayd weh, bot di werd a fi wee Gaad wahn laas fareva.”
f Daniel 2:41-43: “Ahn jos laik how yu mi si dat di fut ahn di toa dehn da aiyan ahn klay, di kingdom wahn bee divaid op, bot som a di haadnis a aiyan wahn deh een deh, laik how yu mi si di aiyan miks op wid di saaf klay. 42 Ahn jos laik how di toa dehn mi miks wid aiyan ahn klay, da rait soh di kingdom wahn bee, paat wahn bee schrang ahn paat wahn bee week. 43 Di sayhn way yu mi si aiyan miks wid saaf klay, dehn wahn miks op wid di peepl; bot dehn noh wahn stik tugeda, wan tu di neks wan, jos laik how aiyan noh miks wid klay.”
g Psalm 119:66, 138: “Teech mi gud sens ahn nalij, bikaaz Ah put mai chros eena fi yoo komanments. 138 Di rimaindaz weh yu gi wi aalwayz raichos ahn wi ku chros dehn.”
h Som a di naym dehn chaynj.
