Kweschanz Weh Peepl Aks
Hoo Isaiah 60:1 di taak bowt, ahn how ih “get op” ahn “shain [ih] lait”?
Isaiah 60:1 seh: “Get op ahn shain yu lait, bikaaz yu lait don staat shain. Di gloari a Jehoava di shain pahn yu.” Di kanteks a dis skripcha help wi fi noa dat ih di taak bowt Zaiyan er Jeroosalem, weh da-mi di kyapital a Jooda eena dehn dayz. a (Isa. 60:14; 62:1, 2) Di kyapital reprizent di hoal nayshan a Izrel. Dis aatikl wahn help wi andastan wen ahn how Jeroosalem mi “get op” ahn shain ih lait. An ih wahn eksplayn how Aizaiya prafesi wahn kohn chroo eena fi wee taim.
Wen ahn how Jeroosalem mi “get op” ahn shain ih lait eena wahn spirichwal way? Jeroosalem ahn di templ mi geh dischrai. Ahn fi 70 yaaz, di Izrelaits mi deh da Babilan az priznaz. Bot laytaraan, di Meedz ahn di Perzhanz mi kanka Babilan ahn di king mi free di Izrelait dehn. Soh di Izrelait dehn fahn aal oava Babilan kuda mi gaahn bak hoam ahn bil bak di templ soh dat dehn ku wership Jehoava da Jeroosalem agen. (Ezra 1:1-4) Eena 537 B.C.E., sohn Izrelaits fahn aal 12 chraib mi gaahn bak da Jeroosalem. (Isa. 60:4) Wen dehn get deh, dehn mi staat aafa op bon aafrin tu Jehoava, selibrayt di festival dehn, ahn bil bak di templ. (Ezra 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Jos laik eena di paas, Jehoava gloari mi-di shain pahn ih peepl da Jeroosalem. Dehn da-mi di spirichwal lait weh mi wahn help ada nayshanz fi geh fi noa Jehoava.
Bot onli som tingz weh Aizaiya mi seh bowt Jeroosalem mi kohn chroo joorin da taim. Di reezn wai wi seh dat da bikaaz moas a di Izrelait dehn neva kantinyu obay Jehoava. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mach. 15:7-9) Laytaraan, dehn mi eevn kil Jeezas Krais, di Mesaiya. (Mach. 27:1, 2) Soh eena 70 C.E., Jeroosalem ahn di templ mi geh dischrai agen.
Jehoava mi noa dat mi wahn hapm. (Dan. 9:24-27) Da neva Jehoava perpos fi mek di prafesi da Isaiah chapta 60 kohn chroo kompleetli joorin da taim.
How Aizaiya prafesi wahn kohn chroo eena fi wee taim? Di “Jeroosalem weh deh da hevn” wahn mek dis prafesi kohn chroo. Di apasl Paal mi seh dat Jeroosalem weh deh da hevn “da laik wi ma.” (Gal. 4:26) Dis Jeroosalem reprizent di paat a Jehoava aaganaizayshan weh da hevn, weh mek op a laayal aynjelz weh di werk lang wid Ahn. Jeezas ahn di 144,000 anointid Kristyanz, inkloodin Paal, da fi shee pikni dehn. Di 144,000 da “wahn hoali nayshan” weh ga di hoap fi geh rezorek fi liv da hevn. (1 Peet. 2:9) Paal mi aalso kaal dehn “di Izrel a Gaad.”—Gal. 6:16.
How Jeroosalem weh deh da hevn mi get op ahn shain ih lait? Shee mi shain ih lait chroo di Kristyanz weh geh anointid. Wai wi seh dat? Mek wi si how fi dehn ekspeeryens mek Isaiah chapta 60 kohn chroo kompleetli.
Afta aala di apasl dehn mi ded, apastayts mi tek oava ahn spred faals teechinz eena di sekant senchri C.E. Sayka dat, da laik di anointid Kristyan dehn mi deh eena spirichwal daaknis, soh dehn mi need fi “get op ahn shain [dehn] lait.” (Mach. 13:37-43) Fahn sins den, di anointid mi deh anda di kanchroal a Babilan di Grayt, weh stan fi aal faals rilijan. An eena di yaa 1914, wen di taim peeryad weh di Baibl kaal “di taim weh di leed op tu di en a di werl” mi staat, di anointid mi stil deh eena da kandishan. (Mach. 13:39, 40) Bot noh lang afta dat, eena 1919, di anointid mi geh free fahn Babilan di Grayt, ahn rait away dehn mi staat tu shain dehn lait wen dehn staat preech di gud nyooz. b Sins da taim, peepl fahn aal oava di ert di fala da lait. Dis inklood di res a di anointid wanz, er di “kingz” weh Isaiah 60:3 menshan.—Rev. 5:9, 10.
Eena di fyoocha, Jehoava wahn mek ih lait shain braita chroo di anointid Kristyanz. How dat wahn hapm? Wen dehn laif pahn ert don, deh gwehn da hevn fi bee paat a “Nyoo Jeroosalem,” er Krais braid weh mek op a 144,000 king ahn prees.—Rev. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Nyoo Jeroosalem da weh wahn mek di prafesi da Isaiah 60:1 kohn chroo kompleetli. (Kompyaa Isaiah 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 wid Revilayshan 21:2, 9-11, 22-26.) Jos laik how Jeroosalem da-mi weh di govament mi deh eena Izrel, Nyoo Jeroosalem ahn Jeezas Krais wahn bee di govament eena di nyoo werl. Eena weh way di Nyoo Jeroosalem “kohn dong fahn owta hevn, fahn wehpaat Gaad deh”? Dis di rifaa tu di tingz weh dehn du weh wahn afek di ert. Peepl fahn aal oava di ert weh serv Jehoava “wahn yooz di lait fahn di siti fi gaid dehn.” Ahn dehn wahn bee perfek ahn noh haftu ded nohmoh. (Rev. 21:3, 4, 24) Soh jos laik weh Aizaiya an ada prafit mi seh, “evriting wahn bee nyoo agen.” (Aks 3:21) Wen Jeezas mi staat rool az king, hihn mi staat mek evriting nyoo agen. Dis werk noh wahn don til afta fi hihn Towzn Yaa Rool finish.
a Bays pahn di orijinal langwij, di persn weh di taak eena dis vers yooz werdz weh shoa dat ih di taak tu wahn laydi.
b Ezekiel 37:1-14 ahn Revilayshan 11:7-12 diskraib weh mi hapm eena 1919 wen chroo wership mi staat op agen. Izeekyel mi prafesai dat aal di anointid Kristyanz mi wahn kom owta Babilan di Grayt afta wahn lang peeryad a taim. Di buk a Revilayshan taak bowt wahn smaal groop a anointid bradaz weh mi wahn tek di leed eena chroo wership. Da prafesi seh dehn mi wahn kohn bak tu laif eena wahn spirichwal sens. Dat da bikaaz fi wahn lee wail dehn mi kyaahn serv Jehoava tu di fulis bikaaz dehn mi lak op eena prizn fi no gud reezn. Bot dehn mi staat tek di leed afta dehn kom owta prizn. Eena 1919, dehn mi geh apointid az di “faytful ahn waiz slayv.”—Mach. 24:45; moa infamayshan pahn dis deh pahn payj 18 eena di buk weh naym Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!