EENA 1970, sohn peepl weh stodi hischri mi fain wahn skroal weh mi bon op bad da Ein Gedi, Israel, kloas tu di westan shoa a di Ded See. Dehn fain di skroal wen dehn mi-di dig op wahn sinagag weh mi geh bon op wen di vilij mi geh dischrai, moa dan laikli bitween 500 tu 550 C.E. Bikaaz di skroal mi bon op soh bad, ih mi impasabl fi reed; dehn mi kyaahn eevn oapm it widowt damij it. Bot, tanks tu wahn 3-D skyanin sistem, dehn kuda mi si weh mi deh pahn di skroal. Ahn tanks tu di help a nyoo dijital teknalaji, wi ku reed weh ih seh.

Weh di skyan shoa? Di skroal da fahn di Baibl. Pahn weh lef a dis skroal, wi ku fain sohn paats a di biginin a di buk a Leviticus. Dehnya vers inklood Gaad persnal naym eena di Heebroo Tetragrammaton. Ih luk laik dis skroal mi geh rait sohntaim bitween 50 C.E. ahn 400 C.E. Dis mek it di oaldis Heebroo Baibl skroal weh enibadi eva fain sins di Ded See Skroalz (Qumran manyuskrips). Eena The Jerusalem Post, Gil Zohar rait: “Bifoa dehn mi fain di Ein Gedi skroal, bowt 1000 yaaz mi misn bitween di oaldis Baibl manyuskrip, weh da di Ded See Skroalz fahn bowt 100 B.C.E., ahn di neks oaldis Baibl manyuskrip fahn 930.C.E. weh da di Aleppo Codex.” Akaadn tu peepl weh stodi Baibl manyuskrip, di infamayshan pahn dis skroal shoa dat di Masoretic teks a di Torah “noh chaynj oava di towznz a yaaz, ahn di mistayk dehn weh di peepl weh kapi it mek noh chaynj di meenin a di teks.”