“Wen mi kozn mi staat wahn fait wid mi, Ah mi grab ahn bai ih nek ahn choak ahn. Ai mi waahn kil ahn.”—Paul.

“Wen Ah mi deh hoam, Ah yoostu geh beks fi eni lee ting. Ah wuda brok op fernicha, toiz, er wateva Ah ku geh mi han pan.”—Marco.

Wee noh mait bee az vailent az dehn too egzampl. Bot aala wi fain it haad fi kanchroal wiself sohntaim. Di mayn reezn fi dat da bikaaz wi inherit sin fahn di fers man, Adam. (Roam. 5:12) Som peepl, laik Paul ahn Marco, fain it haad fi kanchroal dehn tempa. Ada peepl mait fain it haad fi kanchroal dehn tinkin. Fi egzampl, dehn kip di tink bowt tingz weh fraitn dehn er weh diskorij dehn. Bot adaz mait fain it haad fi kanchroal di dizaiya fi komit sekshwal imoraliti, fi abyooz alkohol, er fi tek jrogz.

Peepl weh noh kanchroal weh dehn tink, weh dehn du, ahn weh dehn waahn, ku mes op dehn laif. Bot dat noh haftu hapm tu wee. Weh wi haftu du? Wi haftu koltivayt self-kanchroal. Fi help wi du dat, mek wi diskos chree kweschanz: (1) Wat da self-kanchroal? (2) Wai wi need fi ga self-kanchroal? (3) How wi ku koltivayt dis kwaliti weh da paat a di froot a Gaad hoali spirit? (Gal. 5:22, 23) Den wi wahn kansida weh wi ku du if sohntaim wi fain it haad fi ga self-kanchroal.

Wahn persn weh ga self-kanchroal noh du evri lee ting weh kohn tu ih main. Ih chrai fi noh seh er du tingz weh noh pleez Gaad.

Jeezas shoa wi weh ih meenz fi ga self-kanchroal. Di Baibl seh: “Wen peepl mi insolt Krais, hihn neva insolt dehn bak. Wen hihn mi-di sofa, hihn neva chretn dehn. Ih lef dehn tu Gaad bikaaz Gaad joj fyaa-wan.” (1 Peet. 2:23) Jeezas mi shoa dat hihn mi ga self-kanchroal wen ih enimi dehn mi-di tek ahn mek papishoh wen ih mi deh pahn di taacha stayk. (Mach. 27:39-44) Erliya, wen di rilijos leedaz dehn mi-di aks ahn wahn lata kweschanz fi chrai mek ih seh sohnting rang, hihn mi shoa dat hihn mi ga lata self-kanchroal. (Mach. 22:15-22) Hihn mi set wahn reeli gud egzampl wen sohn Jooz mi geh beks ahn pik op sohn stoan fi stoan ahn! Insteda fait bak, “Jeezas slip weh fahn dehn widowt dehn eevn noa, ahn ih lef di templ.”—Jan 8:57-59.

Yu tink wi ku fala Jeezas egzampl? Wi kud, eevn doa wi kyaahn bee perfek laik hihn. Di apasl Peeta mi rait: “Fala eena di futstep dehn weh Krais lef. Krais lef wahn egzampl wen hihn sofa fi wee.” (1 Peet. 2:21) Eevn doa wi noh perfek, wi ku stil fala eena Jeezas futstep dehn. If wi fala ih futstep dehn wi di fala ahn kloas. Wai wi need fi du dis?

Wi need fi ga self-kanchroal fi mek Jehoava bee hapi wid wi. Eevn if wi faytful tu Jehoava fi wahn lang taim, wi ku looz fi hihn frenship if wi noh kanchroal weh wi du ahn seh.

Kansida Moaziz egzampl. Hihn mi “moa hombl dan eni ada man pahn di fays a di ert” eena fi hihn dayz. (Num. 12:3) Moaziz mi payshent wid di Izrelait dehn fi yaaz wen hihn mi-di lisn tu dehn komplayn. Bot wan day hihn neva kanchroal ih tempa. Hihn mi geh beks wid dehn sayka weh dehn mi kip di komplayn bikaaz dehn neva ga waata. Hihn rayl op wid dehn ahn tel dehn: “Lisn op, unu rebl! Wee haftu bring owt waata fahn dis rak fi unu?”—Num. 20:2-11.

Moaziz neva kanchroal ih tempa. Ih neva prayz ahn tank Jehoava fi di mirakl weh hihn mi du fi gi dehn waata. (Ps. 106:32, 33) Sayka dat Jehoava neva alow ahn fi gaan eena di Pramis Lan. (Num. 20:12) Fi di res a ih laif, Moaziz mi praabli sari dat ih mi looz ih tempa.—Deut. 3:23-27.

Wat da di lesn fi wee? Noh mata how lang wi deh eena di chroot, wi fi aalwayz chreet peepl wid rispek wen wi taak tu dehn, eevn if dehn get pahn wi nervz er if wi need fi gi dehn kongsl. (Ifee. 4:32; Kol. 3:12) Di oalda wi get, di haada ih ku bee fi ga payshens. Bot memba weh hapm tu Moaziz. Wi ku damij wi repyutayshan wid Jehoava if wi noh ga self-kanchroal ahn wi wuda neva waahn dat hapm tu wi. Weh wi need fi du fi koltivayt dis impoatant kwaliti?

Pray fi hoali spirit. Wai? Bikaaz self-kanchroal da paat a di froot a Gaad hoali spirit, ahn Jehoava giv ih hoali spirit tu peepl weh aks ahn far it. (Look 11:13) Jehoava yooz hoali spirit fi gi wi di powa weh wi need. (Fil. 4:13) Hihn ku help wi fi koltivayt di ada kwaliti dehn weh da paat a di froot a di hoali spirit, laik lov. Dehnya kwalitiz ku help wi fi schrentn wi self-kanchroal.—1 Kor. 13:5.

Avoid eniting weh ku mek it haada fi ga self-kanchroal. Fi egzampl, wi need fi kip weh fahn eni websait er entataynment weh promoat eniting weh noh pleez Jehoava. (Ifee. 5:3, 4) Wi need fi kip weh fahn  eniting weh mait temp wi fi du weh rang. (Prov. 22:3; 1 Kor. 6:12) Fi egzampl, sombadi weh schrogl wid di temtayshan fi du sohnting imoaral mait disaid dat dehn kyaahn wach er reed no romantik moovi er buk non ataal.

Wi mait fain it haad fi fala dis kongsl. Bot if wi chrai haad fi du it, Jehoava wahn gi wi di powa weh wi need fi shoa self-kanchroal. (2 Peet. 1:5-8) Hihn wahn help wi fi kanchroal weh wi tink, weh wi seh, ahn weh wi du. Wi si proof a dis eena di egzampl a Paul ahn Marco weh wi mi menshan erliya. Di too a dehn mi laan fi kanchroal dehn bad tempa. Kansida di egzampl a wahn brada weh yoostu looz ih tempa ahn kwaaril wid peepl wail ih di jraiv. Weh hihn mi du bowt dat? Ih seh: “Ah pray haad evri day. Ah stodi sohn aatikl bowt self-kanchroal an Ah laan sohn Baibl vers. Eevn doa Ah di werk pan dis fi yaaz, Ah stil rimain mi self evri maanin dat Ah waahn chrai stay kaam. Wen a ga sohnweh fi goh, Ah mek shoar Ah lef erli soh dat Ah noh haftu eena wahn hori.”

Sohntaim wi mait noh shoa self-kanchroal. Wen dat hapm, wi mait feel shaym fi pray tu Jehoava. Bot dat da wen wi reeli need fi pray. Soh pray tu Jehoava rait away. Bayg ahn fi fergivnis, aks ahn fi help, ahn mek op yu main fi noh mek di saym mistayk agen. (Ps. 51:9-11) Noh tink dat Jehoava noh wahn lisn tu yu wen yu pray fahn yu haat. (Ps. 102:17) Di apasl Jan rimain wi dat di blod a Gaad Son “mek wi kleen fahn aal sin.” (1 Jan 1:7; 2:1; Ps. 86:5) Memba dat Jehoava tel fi hihn peepl fi mek dehn fergiv wan anada oava ahn oava. Soh wi ku bee shoar dat hihn wahn du di saym ting fi wee.—Mach. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Jehoava neva hapi wid Moaziz wen ih mi looz ih tempa fi wahn lee wail eena di wildanes. Bot Jehoava mi stil fergiv ahn. Ahn Gaad Werd seh dat Moaziz da-mi wahn faytful man ahn dat wee shuda fala fi hihn egzampl. (Deut. 34:10; Heeb. 11:24-28) Jehoava neva alow Moaziz fi gaan eena di Pramis Lan, bot Hihn wahn welkom ahn eena Paradais ahn giv ahn di chaans fi liv fareva. Wi ku geh da saym chaans if wi kip aan di werk haad fi koltivayt di impoatant kwaliti a self-kanchroal.—1 Kor. 9:25.