LAIF STOARI
Jehoava Lisn tu Aala Mi Pryaaz
WAHN nait wen Ah mi ten yaaz oal, Ah mi luk op pahn di staarz weh mi-di shain an Ah mi get dong pahn mi nee ahn pray. Eevn doa Ah mi jos laan bowt Jehoava Ah mi tel ahn evriting weh mi-di wori mi. Dis da how Ah staat mi kloas rilayshanship wid Jehoava Gaad, di “Wan weh hyaa wi pryaaz.” (Saa. 65:2) Mek Ah tel yu wai Ah pray tu wahn Gaad weh Ah mi jos laan bowt.
WAHN VIZIT WEH CHAYNJ MI LAIF
Ah mi baan Disemba 22, 1929, eena wahn vilij weh naym Noville; dis vilij mi deh kloas tu Bastogne, eena di Belgian Ardennes. Noville mi smaal, ih mi onli ga nain faam. Ah ga lata hapi memriz wid mi famili pahn di faam. Evriday, mee ahn mi lee breda, Raymond, mi milk di kow bai han ahn wi mi help wi payrents wid di haavis. Eena wi vilij evribadi werk tugeda fi help wan anada.
Mi payrents, Emile an Alice, da-mi schrik Kyaatlik, ahn dehn mi goh da cherch evri Sondeh. Den eena 1939, sohn painyaa fahn England mi kohn da wi vilij ahn dehn mi aafa fi kantinyu sen mi pa di Consolation magazeen (weh da di Awake!) chroo di poas aafis. Ih neva tek lang fi mek mi pa si dat weh di magazeen dehn mi-di seh da di chroot, ahn dat mi mek ih staat reed di Baibl. Wi naybaz yoostu bee frenli wid wi, bot wen mi pa stap goh da cherch dehn chaynj ahn staat chreet wi bad. Dehn chrai aal kaina ting fi kanvins mi pa fi stay wahn Kyaatlik bot moas a dehndeh kanvasayshan neva en gud.
Wen Ah si how mi naybaz dehn mi-di chreet mi pa, ih mi mek Ah feel reeli sad. Sayka dat, Ah beg Gaad fi help mi pa ahn dis da di pryaa weh geh menshan da di biginin a dis aatikl. Soh wen Ah si dat mi naybaz stap presha mi pa lee bit bai lee bit, Ah mi feel reeli hapi. Dis mi kanvins mi dat Jehoava da di “Wan weh hyaa wi pryaaz.”
LAIF JOORIN WERL WAAR TOO
Pahn May 10, 1940, Germany mi tek oava Belgium. Bikaaz a dat, lata peepl mi lef Belgium, ahn mee ahn mi famili mi ron weh tu di sowt paat a France. Sohntaimz wen wi mi-di chravl wi wuda en op eena wahn daynjaros ayrya rait wehpaat di German ahn French soalja dehn mi-di fait wid eech ada.
Wen wi mi gaahn bak da wi faam, wi mi fain dat di peepl mi teef op moas a wi tingz. Da-mi onli wi lee daag, Bobbie, mi dehdeh fi welkom wi. Sayka aal weh wi gaahn chroo, ih mek Ah wanda, ‘Wai dehn ga waar, ahn wai soh moch sofarin deh?ʼ
Rong da sayhn taim, Brada Emile Schrantz, a mi vizit wi. Hihn da-mi wahn faytful brada weh mi serv az wahn painyaa an elda. Fi hihn vizit mi inkorij wi wahn lat. Hihn mi help wi fi andastan wai wi sofa, an ih mi yooz ih Baibl fi ansa lata kweschanz weh Ah mi gat. Dis mi help mi fi ga wahn eevn schranga rilayshanship wid Jehoava, an Ah mi kanvins dat hihn da wahn Gaad a lov.
Di bradaz neva wayt til di waar en fi spen taim wid eech ada. In fak, wahn lata taimz, mai famili mi spen taim wid di bradaz. Soh pahn Aagas 1943, wahn brada weh mi naym José-Nicolas Minet mi gaahn da wahn faam fi gi wahn taak. Hihn mi aks wi, “Hoo waahn geh baptaiz?” Wel, mee ahn mi pa mi rayz wi han ahn wi mi geh baptaiz eena wahn riva weh mi deh kloas tu wi faam.
Joorin Werl Waar Too, pahn Disemba 1944, Germany mi atak sohn ada konchri ahn dehn mi kaal it di Battle of the Bulge. Dehn mi atak di konchri dehn weh deh pahn di wes said a Germany. Dis da-mi di bigis ahn laas atak weh Germany mi mek pahn dehndeh konchri. Wee mi liv kloas tu wehpaat di waar mi deh, ahn fi bowt wan mont wi mi haftu stay eena di baysment da wi hows. Wahn day wen Ah mi gaahn owt fi feed di animal dehn, wahn bom mi jrap pahn di faam an ih mi dischrai di roof fi di staybl. Wen dis mi hapm, wahn American soalja weh mi deh eena di staybl hala owt ahn seh, “Get dong pahn di grong!” Soh Ah ron wehpaat hihn mi deh ahn lidong pahn di grong, an ih put ih helmit pahn mi hed fi protek mi.
AI JRAA KLOASA TU JEHOAVA
Afta di waar, wi mi kip in toch wid wahn kangrigayshan da Liège weh mi deh bowt 56 mailz fahn weh wi mi liv. Afta wahn wail, wi mi ga inof sopoat fi mek wi staat wahn smaal stodi groop da Bastogne. Den Ah mi staat tu werk da wahn taks aafis an Ah mi geh di chaans fi stodi laa, ahn laytaraan Ah mi geh fi werk da wahn govament aafis. Eena 1951 wi mi aaganaiz wahn smaal
serkit asembli da Bastogne ahn bowt wahn honjrid peepl mi kohn da di asembli inkloodin wahn painyaa sista weh mi naym Elly Reuter. Elly mi lov di minischri. Shee mi raid bowt 31 mailz fi goh da di asembli. Ih neva tek lang fi mek wi riyalaiz dat wi mi lov eech ada ahn den wi geh ingayj. Elly mi geh invaitid fi goh da Gilyad Skool da di United States. Bot shee mi rait tu di branch an eksplayn tu dehn wai shee mi feel laik ih mi wahn kyaahn goh. Brada Knorr, hoo mi-di tek di leed monks Jehoava peepl, mi sen bak wahn leta ahn tel ahn dat maybi wan a dehnya dayz ih mait goh da di skool wid ih hozban. Afta dat pahn Febiweri, 1953, mee an Elly mi geh marid.Da sayhn yaa, mee an Elly mi geh fi goh da di New World Society Assembly weh mi hapm da di Yankee Stadium, da New York. Ah mi meet wahn brada hoo mi aafa mi wahn jab an ih invait wi fi goh liv da di United States. Afta wi mi pray tu Jehoava bowt it, wi mi gaahn bak da Belgium fi sopoat wahn smaal groop da Bastogne weh mi onli ga bowt 10 poblishaz. Di neks yaa, wi son Serge mi baan. Bot sevn monts afta ih baan ih mi geh sik, ahn den ih mi ded. Soh wi mi pray tu Jehoava ahn wi mi tel ahn how sad wi mi feel, ahn wi mi geh komfert fahn di rezorekshan hoap.
WI LAIF EENA FUL-TAIM SERVIS
Eena Aktoaba 1961, Ah mi fain wahn paat taim jab weh mi wahn help mi fi painyaa. Bot da sayhn day Ah mi geh wahn kaal fahn di branch da Belgium ahn dehn aks mi if Ah kuda mi staat serv az wahn serkit oavaseeya. Ah mi aks, ‘wee kyaahn painyaa fers bifoa wi staat serkit werk?ʼ Di bradaz mi tel wi yes; soh afta ayt monts di painyaa, eena Septemba 1962 wi mi staat di serkit werk.
Afta too yaaz eena di serkit werk, wi mi geh invaitid da di Betel da Brussels. Wi mi staat eena Aktoaba 1964, ahn wi mi soh hapi eena wi nyoo asainment. Lee wail afta, eena 1965, Brada Knorr mi vizit di branch weh wi mi deh. Ah mi geh di asainment fi tek di leed eena da branch aafis. Laytaraan mee an Elly mi geh invaitid fi goh da di Gilyad Skool. Soh weh Brada Knorr mi seh 13 yaaz bifoa, mi did kohn chroo. An afta wi grajuayt, wi mi gaahn bak da di Betel da Belgium.
AH MI YOOZ MI SKILL EENA LAA FI DIFEN JEHOAVA PEEPL
Oava di yaaz, Ah mi ga di privilij fi yooz weh Ah mi noa bowt laa fi help difen di raits a wi bradaz ahn sistaz fi wership eena Europe an ada konchri. (Fil. 1:7) Dis mi mek Ah geh fi noa difrent govament ofishalz eena oava 55 konchriz weh wi werk mi deh anda ban. Insteda di big op miself fronta di ofishal dehn bowt di nalij weh Ah mi ga eena laa, Ah mi inchrojoos miself az wahn man weh di serv Gaad bikaaz Ah mi noa dat “wahn king [er wahn joj] haat da laik waata eena Jehoava han. Hihn ku mek ih goh eniway wehpaat ih waahnt ih goh.”—Prov. 21:1.
Ah stil memba wahn kanvasayshan weh Ah mi ga wid wahn memba a di European Parliament. Moa dan wan taim Ah mi aks ahn if wi kuda Roamanz 13:4. Da Baibl vers mi kech ih atenshan bikaaz hihn da-mi Proatestant ahn dehn rispek di Baibl wahn lat. Afta dat, ih mi alow mi fi taak fi haaf an owa ahn di meetin mi gaahn gud. Hihn mi eevn tel mi dat ih ga lata rispek fi di werk weh di Witnisiz du.
mi taak, an ih mi fainali seh yes. Bot ih tel mi, “Ah onli wahn gi yu faiv minits.” Soh Ah bow mi hed ahn staat pray. Di man aks mi weh Ah di du, soh Ah lif op mi hed an Ah tel ahn, “Ah mi-di tank Gaad kaaz yoo da wan a Gaad servant.” Soh hihn aks mi, “Weh yu meen bai dat?” Ah shoa ahn di skripcha daOava di yaaz, wi bradaz ahn sistaz mi haftu goh da koat fi fait dehn kays da Europe. Fi egzampl, wi mi haftu goh da koat fi deel wid mataz weh ga fi du wid taks, di stay nyoochral, an ada tingz. Ai mi ga di privilij fi tek paat eena dehnya kays ahn si how Jehoava mi help wi fi ga sokses ahn win lata dehnya kays. Op tu tudeh, Jehoava Witnisiz don win oava 140 kays weh gaahn da di European Court of Human Rights!
MOA FREEDOM FI DU DI KINGDOM WERK DA CUBA
Eena Cuba wi werk mi deh anda ban. Soh eena 1990, Ah mi werk lang wid Brada Philip Brumley, fahn di werl hedkwaataz, ahn Brada Valter Farneti, fahn Italy. Tugeda wi mi help wi bradaz ahn sistaz fi ga moa freedom fi wership Jehoava da Cuba. Ah mi rait tu di Cuban embasi da Belgium ahn dis mi help wi fi meet wid sohnbadi fahn di embasi. Fi di fers fyoo meetin wid dehn, wi neva mek no hedway fi mek di govament gi wi moa freedom fi wership.
Afta wi mi pray tu Jehoava wi mi aks di govament fi gi wi permishan fi sen 5,000 Baibl tu di bradaz da Cuba. Soh di govament mi gi wi permishan fi du dat, ahn wen wi bradaz da Cuba geh di Baibl dehn, wi kuda mi si dat Jehoava mi-di bles di werk weh wi mi-di du. Wi mi aks di govament agen fi gi wi permishan fi sen 27,500 moa Baibl da Cuba. Ahn di govament mi gi wi permishan fi du dat tu. Ah mi reeli hapi wen Ah si how wi bradaz ahn sistaz da Cuba mi ga dehn oan Baibl.
Ah mi chravl da Cuba wahn lat fi help owt wid di leegal prablemz weh wi bradaz mi ga eena da konchri. Sayka dat, Ah mi ga wahn gud rilayshanship wid wahn lata di govament ofishal dehn.
WI MI HELP OWT WI BRADAZ DA RWANDA
Eena 1994 sohnting reeli bad mi hapm, moa dan 1,000,000 Tutsi peepl mi geh kil da Rwanda. Ih sad fi seh dat eevn som a wi bradaz ahn sistaz mi en op di geh kil tu. Bot noh lang afta dat sohn
bradaz mi geh di asainment fi help owt wi bradaz ahn sistaz fi geh di tingz weh dehn mi need.Wahn groop a wi mi gaahn da Kigali, di kyapital a Rwanda. Wen wi reech deh, wi si dat di waalz da di chranslayshan aafis ahn di stoaroom weh mi ga wi poblikayshan dehn mi ga lata bulit hoal. Den wi hyaa how dehn mi kil wahn lata wi bradaz ahn sistaz wid machet. Bot wi mi aalso hyaa how lata wi bradaz ahn sistaz mi help owt eech ada joorin da taim. Fi egzampl, wi mi meet wahn Tutsi brada weh wahn Hutu famili mi haid eena wahn hoal fi 28 dayz. Joorin wahn meetin da Kigali, wi mi chrai wi bes fi inkorij ahn komfert moa dan 900 bradaz ahn sistaz weh mi deh da da meetin.
Afta dat, wi mi kraas di boada fi goh eena Zaire (weh wi noa tudeh az di Democratic Republic of the Congo). Wi mi gaahn deh fi luk fi wahn big groop a wi bradaz ahn sistaz weh mi gaahn tek shelta da sohn refyujee kyamp weh deh kloas tu di siti a Goma. Wi mi kyaahn fain dehn soh wi mi pray tu Jehoava fi help wi fain dehn. Den wi si sohnbadi di waak tuwaadz wi ahn soh wi aks ahn if ih noa eni Jehoava Witnis. Ih tel wi: “Yes, Ai da wahn Witnis. Ai wuda bee hapi fi kehr unu fi meet di bradaz weh da paat a di rileef komiti.” Wi mi ga wahn inkorijin meetin wid di bradaz fahn di rileef komiti, an afta dat wi mi ga wahn meetin wid 1,600 peepl weh mi deh eena di refyujee kyamp fi inkorij ahn komfert dehn. Joorin dis meetin, wi mi reed wahn leta fahn di Govanin Badi. Dis leta mi mek di bradaz ahn sistaz feel reeli hapi bikaaz di Govanin Badi mi seh, “Wi aalwayz di pray fi unu ahn wi noa Jehoava wahn neva lef unu.” Weh di Govanin Badi seh da chroo bikaaz tudeh da Rwanda wi ga oava 30,000 Witnisiz weh di serv Jehoava ahn weh hapi!
AH KANTINYU WERK HAAD FI STAY FAYTFUL TU JEHOAVA
Ah mi marid fi nayli 58 yaaz, an eena 2011 mi waif Elly mi ded. Dis mi hert mi wahn lat soh a mi tel Jehoava how Ah feel ahn hihn gi mi di komfert weh Ah mi need. Sohnting els weh mi help mi joorin da taim da-mi di preech di gud nyooz tu mi naybaz.
Eevn doa Ai oava 90 yaaz oal, Ah stil goh preech evri week. Ai hapi dat Ah ku help owt di Leegal Dipaatment da di branch da Belgium, ahn dat Ah ku shayr mi ekspeeryens dehn wid adaz, ahn help inkorij di yong bradaz ahn sistaz da Betel.
Bowt 84 yaaz agoa, Ah mi pray fi di fers taim tu Jehoava. Dis pryaa da how Ah mi staat owt di liv wahn wandaful laif tu Jehoava. Ah hapi dat aal chroo mi laif Jehoava lisn tu aala mi pryaaz.—Saa. 66:19. b