1. Weh mait kaaz wi fi feel schres owt, ahn how dat ku afek wi?

SOHNTING eva mek yoo feel schres owt? * Maybi yu mi feel schres owt bikaaz sombadi seh er du sohnting weh mi reeli hert yu. Er maybi yu mi-di wori bikaaz a sohnting weh yoo mi seh er du. Fi egzampl, yu praabli mi mek wahn mistayk ahn yu di wori dat Jehoava wahn neva fagiv yu. Fi mek mataz wers, yu mait bileev dat yu noh ga fayt bikaaz yu di wori tu moch ahn yu feel dat yu da wahn bad persn. Bot yoo tink dat da chroo?

2. Wat da sohn Baibl egzampl weh shoa dat woriz noh meenz dat wi noh ga fayt?

² Kansida sohn Baibl egzampl. Di prafit Samwel ma, Hana, da-mi wahn uman weh mi ga lata fayt. Bot stil, shee mi feel reeli schres owt wen shee mi-di fays wahn prablem eena ih famili. (1 Sam. 1:7) Di apasl Paal mi ga schrang fayt tu, bot hihn stil mi-di ‘wori bowt aala di ada kangrigayshan dehn.ʼ (2 Kor. 11:28) King Dayvid mi ga schrang fayt ahn Jehoava mi lov ahn wahn lat. (Aks 13:22) Bot stil, Dayvid mi mek sohn mistayk weh mi reeli schres hihn owt. (Ps. 38:4) Jehoava mi kaam ahn komfert eech wan a dehn. Mek wi si weh wi ku laan fahn dehndeh egzampl.

3. Wai di tingz weh adaz tel wi ku mek wi wori?

³ Wen adaz taak tu wi rof er tel wi tingz weh noh kain, wi mait staat tu wori. Ih eevn wers wen di persn weh hert wi da wi kloas fren er relitiv. Wi mait wori dat wi no langa ga wahn rilayshanship wid da persn. Sohntaim, di persn weh hert wi mait seh sohnting widowt tink, an ih mait feel laik wahn stab eena wi haat! (Prov. 12:18) Er sombadi mait eevn chooz fi yooz werdz weh dehn noa wahn hert wi. Wahn yong sista mi haftu deel wid dis chalenj. Shee seh: “Wahn fyoo yaaz agoa, sohnbadi weh Ah doz kansida fi bee mi fren mi staat tu spred lai bowt mi pahn soashal meedya. Ih mi reeli hert mi an Ah mi feel schres owt. Ah jos kudn andastan wai shee mi stab mi eena mi bak laik dat.” Yoo eva geh hert bai wahn kloas fren er bai wan a yu relitiv? If yes, yoo ku laan wahn lat fahn Hana egzampl.

4. Weh prablemz Hana mi haftu deel wid?

⁴ Hana mi haftu deel wid sohn tof sichuwayshan. Fi yaaz shee kudn ga chiljren. (1 Sam. 1:2) Wahn lata Izrelait mi tink dat if wahn uman mi kyaahn ga chiljren, da-mi bikaaz Gaad neva mi-di bles ahn. Dis mi mek Hana feel reeli shaym. (Gen. 30:1, 2) Fi mek mataz wers, fi shee hozban mi ga wahn nada waif, Penina, ahn shee mi ga pikni fi hihn. Aalso, Penina mi jelos Hana soh ih mi “mak Hana non stap fi get ahn beks.” (1 Sam. 1:6) At fers, Hana neva noa how fi handl dehndeh tof sichuwayshan. Shee mi geh soh beks dat ih mi baal ahn baal ahn noh waahn eet. Shee mi geh reeli sad eena ih haat. (1 Sam. 1:7, 10) How Hana mi fain komfert?

5. How pryaa mi help Hana?

⁵ Hana mi poar owt ih haat tu Jehoava eena pryaa. Afta shee mi don pray, shee mi eksplayn ih sichuwayshan tu Eelai, di Hai Prees. Soh hihn mi tel Hana: “Goh in pees, an Ah hoap dat di Gaad a Izrel ansa yu pryaa.” Wat da-mi di rizolt? Hana “mi lef fahn deh an ih mi eet sohnting, ahn shee neva luk sad agen.” (1 Sam. 1:17, 18) Pryaa mi help Hana fi feel kaam agen.

6. Wat da sohn lesn wi ku laan bowt pryaa fahn Hana ahn fahn Filipiyanz 4:6, 7?

⁶ If wi kip di pray tu Jehoava, wi ku feel  kaam agen. Hana mi spen wahn lata taim di taak tu ih hevnli Faada. (1 Sam. 1:12) Wi ku aalso spen wahn lata taim di taak tu Jehoava bowt wi weeknis dehn er di tingz weh wori wi er weh mek wi feel frayd. Wen wi pray, wi noh need fi yooz big werdz er seh tingz eena wahn perfek way. Sohntaim, wi mait eevn fain wiself di krai wen wi tel Jehoava bowt weh di bada wi. Bot stil, Jehoava wahn neva geh taiyad a lisn tu wi. Pahn tap a dat, wen wi pray bowt wi prablemz, wi need fi memba di advais da Filipiyanz 4:6, 7. (Reed.) Paal mi menshan dat wi need fi tank Jehoava wen wi pray tu ahn. Wi ga soh moch tingz weh wi ku tank Jehoava fa. Fi egzampl, wi ku tank Jehoava fi di gif a laif, fi ih byootiful kriyayshan, fi ih laayal lov, ahn fi di wandaful hoap weh hihn giv wi. Wat els wi ku laan fahn Hana?

7. Weh Hana an ih hozban mi aalwayz du?

⁷ Eevn doa Hana mi ga prablemz, shee mi yoostu aalwayz goh wid ih hozban da Shailoh fi wership Jehoava. (1 Sam. 1:1-5) Da mi wen shee mi deh da di tabernakl dat Eelai, di Hai Prees, mi mek shee feel inkorij. Hihn mi tel ahn: “Ah hoap dat di Gaad a Izrel ansa yu pryaa.” Dis mi reeli komfert Hana.—1 Sam. 1:9, 17.

8. How di meetin dehn ku help wi? Pleez eksplayn yu ansa.

⁸ Wee ku feel kaam agen if wi kantinyu fi goh da wi kangrigayshan meetin dehn. Wen wi meetin dehn staat, wahn brada naamali pray an aks Jehoava fi gi wi ih hoali spirit. Pees da paat a di froot a di hoali spirit. (Gal. 5:22) If wi stil goh da wi meetin dehn eevn doa wi schres owt, wi di giv wi bradaz ahn sistaz di apachooniti fi inkorij wi ahn fi help wi fi feel kaam agen. Too impoatant way how Jehoava komfert ahn kaam wi da chroo pryaa ahn di meetin dehn. (Heeb. 10:24, 25) Mek wi taak bowt wahn nada lesn weh wi ku laan fahn Hana ekspeeryens.

9. (a) Hana sichuwayshan mi chaynj? Pleez eksplayn yu ansa. (b) Weh mi help ahn?

⁹ Di tingz weh mi-di schres owt Hana neva stap rait away. Afta Hana mi finish wership da di tabernakl ahn shee mi gaahn bak hoam, shee mi stil haftu kantinyu liv eena di saym hows wid Penina. Ahn di Baibl noh tel wi dat Penina atichood mi chaynj. Soh moa dahn laikli, Hana mi haftu kantinyu fi talarayt Penina doti atichood. Bot noh mata weh ih mi du fi hert Hana, Hana mi aybl fi stay kaam. Memba dat afta Hana mi lef di sichuwayshan eena Jehoava han, shee neva schres bowt it nohmoh; shee mi kip kaam. Shee mi alow Jehoava fi komfert ahn kaam ahn. Laytaraan, Jehoava mi ansa Hana pryaa ahn shee mi aybl fi ga chiljren!​—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Weh wi laan fahn Hana egzampl?

¹⁰ Wi ku feel kaam agen eevn if wi stil di goh chroo di prablemz weh di schres wi owt. Eevn if wi pray wahn lat ahn goh da wi meetin dehn regyula, dat noh meenz dat wi prablemz gwehn weh. Bot fahn Hana egzampl, wi laan dat notn ku stap Jehoava fahn help wi fi feel kaam. Jehoava wahn neva faget wi, ahn soona er layta hihn wahn riwaad wi if wi noh giv op.​—Heeb. 11:6.

11. Wai Paal mi-di feel schres owt?

¹¹ Paal mi ga soh moch reezn wai hihn mi feel schres owt. Fi egzampl, bikaaz hihn mi lov ih bradaz ahn sistaz, di prablemz  weh dehn mi-di fays mi mek hihn feel schres owt. (2 Kor. 2:4; 11:28) Wail di apasl Paal mi-di preech, peepl doz aafn beet ahn op ahn chroa ahn eena prizn bikaaz dehn neva laik weh hihn mi-di du. Hihn mi aalso haftu bayr op anda sohn tof sichuwayshan, laik noh ga food fi eet. (Fil. 4:12) Ahn bikaaz hihn mi eena shiprek chree taim, wi ku onli imajin humoch hihn mosi mi-di wori wen hihn mi haftu chravl bai boat. (2 Kor. 11:23-27) Weh mi help Paal fi deel wid ih woriz?

12. Weh mi help Paal fi noh wori tu moch?

¹² Paal doz wori bowt ih bradaz ahn sistaz wen dehn doz fays chalenjiz, bot hihn neva chrai solv aala dehn prablemz bai ihself. Paal mi noa dat hihn mi kyaahn du evriting. Hihn mi aks adaz fi help tek kayr a di kangrigayshan. Fi egzampl, hihn mi gi sohn rispansabiliti tu bradaz weh ih kuda mi pen pan, laik Timoti ahn Taitos. Fi shoar, di werk weh dehn bradaz mi du mi help Paal fi noh wori tu moch.​—Fil. 2:19, 20; Taitos 1:1, 4, 5.

13. How eldaz ku kapi Paal egzampl?

¹³ Aks adaz fi help yu. Jos laik Paal, wahn lata di lovin eldaz wori bowt bradaz ahn sistaz eena di kangrigayshan weh di fays prablemz. Bot wahn elda ku onli du soh moch. Soh if hihn admit dat hihn kyaahn help evribadi eena di kangrigayshan bai ihself, hihn wahn aks ada kwalifai bradaz fi help. Hihn wahn aalso chrayn di yonga bradaz fi help ahn tek kyaa a Gaad sheep.​—2 Tim. 2:2.

14. Weh Paal neva wori bowt, ahn weh wi ku laan fahn fi hihn egzampl?

¹⁴ Aksep di fak dat yu need komfert. Paal mi hombl, soh hihn mi noa dat hihn mi need inkorijment fan ih frenz. Hihn neva wori if adaz wuda mi tink dat hihn mi week bikaaz hihn mi need inkorijment fan ih frenz. Wen Paal mi rait tu Faileeman, Paal mi seh: ‘Di lov weh yoo ga onli mek Ah hapi, an ih inkorij mi wahn lat.ʼ (Fail. 7) Paal mi aalso menshan sevral moa bradaz weh mi reeli inkorij ahn wen ih mi-di fays prablemz. (Kol. 4:7-11) Wen wi hombl an aksep dat wi need inkorijment, wi bradaz ahn sistaz wahn hapi fi gi wi di sopoat weh wi need.

15. Weh mi help Paal fi kip kaam wen hihn mi fays sohn tof sichuwayshan?

¹⁵ Chros eena Gaad Werd. Paal mi noa dat di Skripchaz wuda gi ahn komfert.  (Roam. 15:4) Dehn mi wahn aalso help ahn fi bee waiz fi fays eni chraiyal. (2 Tim. 3:15, 16) Wen hihn mi deh eena prizn da Roam fi di sekant taim, Paal mi feel laik hihn mi wahn soon ded. Weh hihn mi du wen hihn mi-di fays da terabl sichuwayshan? Hihn mi aks Timoti fi kohn si ahn ahn fi “bring di buk dehn.” (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) Wai? Bikaaz dehndeh buk da-mi paat a di Heebroo Skripchaz weh Paal kuda mi yooz eena fi hihn persnal stodi. Wen wi fala Paal egzampl an aalwayz stodi Gaad Werd, Jehoava wahn yooz di Skripchaz fi mek wi feel kaam, eevn eena tof sichuwayshanz.

16. How Dayvid mi feel wen hihn mi mek wahn seeryos mistayk?

¹⁶ Dayvid mi du sohn reeli bad mistayk. Hihn mi komit adolchri wid Bat-sheeba, ih mi set op fi shee hozban fi geh merda, an ih mi chrai fi haid weh hihn mi du. (2 Sam. 12:9) At fers, Dayvid mi ignoar ih kanshans. Bot dat mi damij ih rilayshanship wid Jehoava an ih mi aalso mek ih feel schres owt an eevn sik. (Ps. 32:3, 4) Weh mi help Dayvid fi deel wid di schres weh ih mi-di goh chroo bikaaz a weh ih mi du? Ahn weh ku help wi if wi mek wahn seeryos mistayk?

17. How di werdz da Psalm 51:1-4 shoa wi dat Dayvid mi reeli feel sari bowt weh ih mi du?

¹⁷ Pray fi fagivnis. Afta wahn wail, Dayvid mi en op di pray tu Jehoava. Hihn mi shoa dat hihn mi reeli sari an ih mi tel Jehoava evriting weh ih mi du. (Reed Psalm 51:1-4.) * Ahn dis mi help hihn fi feel kaam ahn hapi agen! (Ps. 32:1, 2, 4, 5) If yoo komit wahn seeryos sin, noh chrai fi haid it. Insted, pray tu Jehoava ahn tel ahn aal weh yu du. Den yu wahn staat tu feel moa ahn moa kaam ahn yu noh wahn feel gilti nohmoh. Bot if yu waahn get bak yu frenship wid Jehoava, yu need fi du moa dan jos pray.

18. How Dayvid mi rispan tu disiplin?

¹⁸ Aksep disiplin. Wen Jehoava mi sen Naytan, di prafit, fi taak tu Dayvid bowt  ih sin, Dayvid neva chrai fi mek ekskyoos er seh dat weh hihn mi du neva reeli bad. Rait away hihn mi admit dat ih mi sin noh onli gens Bat-sheeba hozban bot, ih mi sin espeshali gens Jehoava. Dayvid mi aksep Jehoava disiplin, ahn Jehoava mi fagiv ahn. (2 Sam. 12:10-14) If wee komit wahn seeryos sin, wi need fi taak tu dehn wan weh Jehoava apoint az shepadz oava wi. (Jay. 5:14, 15) Ahn wi noh fi chrai mek ekskyoos fi wiself. Di kwika wi aksep an aplai di disiplin weh wi geh, di kwika wi wahn ku get bak wi pees ahn jai.

19. Weh wi fi mek op wi main fi du?

¹⁹ Mek op yu main fi noh ripeet di saym mistayk dehn. King Dayvid mi noa dat hihn mi need Jehoava help soh dat ih noh ripeet di saym mistayk dehn agen. (Ps. 51:7, 10, 12) Afta Jehoava mi fagiv Dayvid, Dayvid mi mek op ih main fi geh rid a eni rang dizaiyaz weh ih mi ga. Bikaaz a dat, hihn mi aybl fi feel kaam agen.

20. How wi ku shoa dat wi apreeshiayt Jehoava fagivnis?

²⁰ Wi shoa dat wi apreeshiayt Jehoava fagivnis wen wi pray far it, wen wi aksep disiplin, ahn wen wi werk haad fi noh ripeet di saym mistayk dehn. If wi du dehnya tingz, wi wahn feel kaam agen. Jaymz, wahn brada weh mi komit wahn seeryos sin, mi ekspeeryens dis. Hihn seh: “Wen Ai mi mek di eldaz noa bowt di sin weh Ah mi komit, Ah mi feel laik wahn hevi wayt mi kom aafa mi shoalda. Ah mi staat tu feel kaam agen.” Ih reeli inkorijin fi noa dat “Jehoava kloas tu dehn wan weh sad eena dehn haat; hihn sayv di wan dehn weh feel dong ahn hoaples”!​—Ps. 34:18.

21. How wi ku shoa dat wi waahn Jehoava help wi fi feel kaam?

²¹ Bikaaz wi deh soh kloas tu di en a dis sistem, wi wahn ga moa ahn moa reezn fi wori. Soh wen yu di wori, pray tu Jehoava rait away soh dat ih help yu. Stodi di Baibl evri day. Laan fahn di egzampl a Hana, Paal, ahn Dayvid. Aks yu hevnli Faada, Jehoava, fi help yu andastan wai yu di wori. (Ps. 139:23) Alow Jehoava fi kehr yu load, espeshali if da sohnting weh yoo persnali kyaahn du notn bowt. If yu du dat, yu wahn ku bee laik di saamis weh mi sing tu Jehoava seh: “Wen Ah feel laik mi woriz da tu moch fi mek Ah deel wid, yu komfert ahn kaam mi soal.”​—Ps. 94:19.