1. How di Baibl help wi fi andastan wat da disiplin?

WEH kohn tu yu main wen yu hyaa di werd “disiplin”? Maybi di fos ting yu tink bowt da ponishment. Bot eena di Baibl, disiplin yoozhwali geh menshan lang wid nalij, wizdom, lov, ahn laif. (Prov. 1:2-7; 4:11-13) Wen Gaad disiplin wi, da bikaaz ih lov wi an ih waahn wi get evalastin laif. (Heeb. 12:6) Eevn doa ponishment da paat a Gaad disiplin, fi hihn disiplin neva kruwil. Di meenin a di werd “disiplin” ga fi du wid ejukayshan, di kaina ejukayshan weh payrents gi dehn chiljren az dehn di rayz dehn op.

2, 3. How wi ku yooz disiplin fi teech ahn fi ponish? (Koment pahn di picha da di biginin a dis aatikl.)

² Tink bowt dis egzampl: Wahn lee bwai weh naym Jani di play baal eena ih hows. Ih ma tel ahn: “Jani, yoo noa yu noh fi play baal eena di hows! Yu wahn brok sohnting.” Bot ih disobay ih ma ahn kantinyu play baal til ih brok wahn flowaz vays. How yu tink ih ma wahn disiplin ahn?  Shee mait disaid fi teech Jani wahn lesn ahn ponish ahn sayhn taim. Az ih di teech ahn, shee rimain Jani wai weh ih mi du rang, ahn wai dehn gat roolz eena di hows. Shee help ahn fi andastan dat ih waiz fi lisn tu ih payrents. Den, fi mek ih andastan di lesn, Jani ma ponish ahn. Maybi shee tek weh di baal fahn Jani fi wahn lee wail. Dat ku teech hihn dat wen yu disobay, yu wahn reep bad rizolt.

³ Laik how wi da membaz a di kangrigayshan, wi da paat a Gaad famili. (1 Tim. 3:15) Soh den, wi need fi rispek dat Jehoava gat di rait fi tel wi how fi liv, ahn dat hihn disiplin wi owta lov wen wi need it. Wen hihn disiplin wi, ih rimain wi dat ih impoatant fi obay ahn. (Gal. 6:7) Jehoava reeli kay bowt wi an ih waahn sayv wi fahn di payn weh kohn wen wi noh lisn.—1 Peet. 5:6, 7.

4. (a) Weh kaina chraynin Jehoava bles? (b) Weh wi wahn diskos eena dis aatikl?

⁴ Disiplin fahn di Baibl ku help wi pikni er Baibl styoodent fi reech dehn goal fi bee wahn disaipl a Krais. Di Baibl, weh da wi mayn tool fi teech, ku help wi fi disiplin wi pikni er Baibl styoodent eena di rait way. Dat ku help dehn fi andastan dat dehn need fi obay aal weh Jeezas koman wi fi du. (2 Tim. 3:16; Mach. 28:19, 20) Wen wi chrayn wi styoodents fi du dis, ih help dehn fi mek ada disaipl. Den Jehoava wahn bles wi. (Reed Taitos 2:11-14.) Mek wi diskos di ansa tu dehnya chree kweschanz: (1) How disiplin proov dat Gaad lov wi? (2) Weh wi ku laan fahn how Gaad mi disiplin ih servant dehn eena di paas? ahn (3) How wi ku fala di egzampl a Jeezas ahn Jehoava wen wi disiplin adaz?

5. How disiplin proov dat Jehoava lov wi?

⁵ Lov moov Jehoava fi karek, teech, ahn chrayn wi ahn dat help wi fi stay eena ih lov ahn pahn di road tu laif. (1 Jan 4:16) Jehoava neva insolt wi er mek wi feel wotlis. (Prov. 12:18) Insteda dat, Jehoava rispek wi ahn di disizhanz weh wi mek. Aks yuself: ‘Dat da how Ai vyoo Gaad disiplin, noh kay if ih kohn fahn di Baibl, di poblikayshanz, wi Kristyan payrents, er di kangrigayshan eldaz?ʼ Wen eldaz help sombadi weh “du sohnting rang” eena wahn jentl ahn lovin way, dehn fala Jehoava egzampl.—Gal. 6:1.

6. Wen disiplin mek yu looz wahn privilij, how dat shoa Jehoava lov?

⁶ Sohntaim doh, disiplin ku meen moa dan jos taak tu sombadi. Wen wahn seeryos sin hapm, yu ku looz wahn privilij a servis eena di kangrigayshan. Eevn soh, da kaina disiplin proov dat Jehoava lov wi. Wai wi seh dat? Wen wahn persn looz wahn privilij, dat ku help ahn fi si dat ih impoatant fi reed di Baibl, meditayt, ahn pray. If ih du dis, ih wahn geh schranga spirichwali. (Ps. 19:7) Ahn soh, wid taim ih ku get bak ih privilij dehn. Eevn wen wahn persn geh disfeloship, dat stil shoa wi Jehoava lov bikaaz ih protek di kangrigayshan. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Jehoava aalwayz gi di rait amonk a disiplin. Dis ku help wahn persn weh geh disfeloship fi si how seeryos ih sin ahn moov ahn fi ripent.—Aks 3:19.

7. Hoo da-mi Shebna, ahn weh bad atichood ih mi gat?

⁷ Fi help wi andastan wai disiplin impoatant, mek wi laan bowt too peepl weh Jehoava mi disiplin. Fos, mek wi taak bowt Shebna weh mi liv eena di taim a King Hezikaiya, ahn den, bowt wahn brada weh naym Graham. Ih pasabl dat Shebna mi in chaaj a Hezikaiya hows, dis mi giv ahn lata atariti. (Isa. 22:15) Sayka dat, ih mi geh prowd. Ih mi eevn sen mek wahn toom weh mi kaas wahn lata moni, an ih yoostu raid eena loan fansi wagan!—Isa. 22:16-18.

8. How Jehoava mi disiplin Shebna, ahn wat da-mi di rizolt?

⁸ Bikaaz Shebna mi geh prowd, Gaad tek ahn owta ih aafis ahn put Ilaiyakim eena ih plays. (Isa. 22:19-21) Dis mi hapm wen Senakarib, di King a Asiriya, mi-di chrai atak Jeroosalem. Wahn wail afta dat, Senakarib mi sen sohn hai ofishal da Jeroosalem fi chrai fraitn di Jooz ahn fi mek Hezikaiya giv op. (2 Ki. 18:17-25) Ilaiyakim da di wan weh dehn mi sen fi goh taak tu di ofishal dehn, bot ih neva gaan bai ihself. Too moa man gaan lang wid ahn. Wan a dehn da-mi Shebna weh mi-di serv az sekiteri. Shebna neva geh bita ahn hoal malis eena ih haat, insteda dat, ih mi hombl ihself ahn tek aan les rispansabiliti. Mek wi fain owt weh wi ku laan fahn dis.

9-11. (a) Weh impoatant lesn wi laan fahn Shebna? (b) How yu feel bowt di way Jehoava mi chreet Shebna?

⁹ Fos, Shebna mi looz ih pozishan wen ih mi geh prowd. Fi hihn ekspeeryens teech wi dat wen wahn persn geh prowd ih ku looz evriting. (Prov. 16:18) If yoo ga wahn privilij eena di kangrigayshan er if yu ga sohn big rispansabiliti, yu di chrai haad fi bee hombl? Yu giv Jehoava di gloari fi eni ting weh yu ku du? (1 Kor. 4:7) Di apasl Paal mi seh: “Ah di tel evri wan a unu dat unu mosn geh swel-hed ahn tink seh unu da sohnting wen unu da noh notn. Insteda dat, unu mos bee sensabl wen unu tink bowt unuself.”—Roam. 12:3.

¹⁰ Sekant, Jehoava mi shoa dat ih mi stil valyu Shebna eevn afta Hihn mi disiplin ahn. (Prov. 3:11, 12) Dat da wahn gud egzampl fi enibadi tudeh  weh mait looz wahn privilij eena di kangrigayshan. Insteda stay beks er hoal malis, kantinyu fi du yu bes ahn serv Jehoava. Wi need fi si dat Jehoava proov ih lov tu wi wen ih disiplin wi. Ahn mek wi memba, Jehoava valyu wi moa wen wi hombl wiself. (Reed 1 Peeta 5:6, 7.) Di lovin disiplin weh kohn fahn Jehoava gud fi chrayn wi, soh mek wi bee laik saaf klay eena ih han.

¹¹ Terd, di way Jehoava mi chreet Shebna set wahn gud egzampl fi payrents an eldaz weh ga di atariti fi disiplin adaz. Wat da di lesn? Di disiplin fahn Jehoava shoa wi dat ih hayt sin, bot sayhn taim, ih shoa wi humoch Jehoava kay bowt di persn weh sin. Payrents an eldaz du gud wen dehn fala Jehoava egzampl fi hayt di rang weh di persn du, bot stil luk owt fi di gud eena dehn.—Jood 22, 23.

12-14. (a) How sohn bradaz vyoo disiplin? (b) How di Baibl help wahn brada fi chaynj ih wayz, ahn wat da-mi di rizolt?

¹² Ih sad fi si doh, dat som jraa weh fahn Jehoava an ih peepl wen dehn noh si di lov eena disiplin. (Heeb. 3:12, 13) Bot dat meen seh dehn kyaahn geh help? Mek wi si di egzampl a Graham. Hihn mi geh disfeloship, laytaraan ih mi kwalifai fi bee paat a di kangrigayshan agen bot den som taim afta dat, ih mi geh inaktiv spirichwali. Yaaz afta, Graham mi aks wahn elda weh da-mi ih fren fi stodi di Baibl wid ahn.

¹³ Di elda tel wi: “Graham mi gat wahn prablem wid praid an ih yoostu kritisaiz di eldaz weh mi handl di kays. Soh den, wen Ah mi gaahn stodi di Baibl wid ahn, wi mi diskos sohn skripchaz weh taak bowt praid ahn how dat afek wi. Laik wahn miro, di Baibl mi help Graham fi staat tu si ihself, an ih neva laik weh ih mi si ataal! Di Baibl mi toch ih haat! Ih mi noatis dat ih mi ga wahn prablem wid praid ahn dat ih mi rang fi kritisaiz di eldaz. Graham staat tu mek chaynjiz kwik-wan. Ih staat tu goh da aala di meetin dehn, reed di Baibl ahn pray evriday. Pahn tap a dat, ih mi aksep ih rispansabiliti az hed a ih famili ahn dat mi mek ih famili reeli hapi.”—Look 6:41, 42; Jay. 1:23-25.

¹⁴ Di elda kantinyu tel wi: “Wan day, Graham tel mi sohnting weh toch mi haat. Graham seh: ‘Ah mi noa di chroot fi yaaz, an Ah eevn mi serv az wahn painyaa. Bot now, yes, Ah kud seh dat Ah lov Jehoava.ʼ Noh lang afta, dehn mi aks Graham fi help owt wid di maik dehn eena di Kingdom Haal. Dis da-mi wahn privilij weh hihn mi reeli apreeshiayt. Fi hihn egzampl teech mi dat wen wahn persn hombl ihself bifoa Jehoava an aksep disiplin, blesinz jos poar owt!”

15. Weh eldaz haftu du if dehn waahn mek disiplin reech di haat a di bradaz?

¹⁵ If wi waahn bee wahn gud teecha, fos wi haftu bee wahn gud styoodent. (1 Tim. 4:15, 16) Eena di saym way, eldaz eena di kangrigayshan haftu kantinyu luk tu Jehoava fi gaidans. Wen dehn du dis, di bradaz rispek dehn an ih eeziya fi aksep disiplin. Mek wi luk pahn Jeezas egzampl.

16. Weh wi laan fahn di way Jeezas mi teech ahn giv disiplin?

¹⁶ Jeezas mi aalwayz obay ih Faada,  eevn wen ih mi haad far ahn. (Mach. 26:39) Hihn mi aalwayz giv gloari tu ih Faada fi di wizdom weh ih mi gat ahn fi di way ih teech. (Jan 5:19, 30) Bikaaz Jeezas mi hombl an obeedyant, dis mi mek hihn wahn kain ahn lovin teecha, ahn peepl wid wahn aanis haat yoostu goh tu hihn fi help. (Reed Machyu 11:29.) Jeezas kain werdz mi giv hoap tu peepl weh mi week. (Mach. 12:20) Eevn wen peepl mi tes Jeezas payshens, ih mi stil kantinyu fi bee kain ahn lovin. Wi ku si dis fahn di way ih mi karek ih disaipl dehn wen dehn mi shoa wahn prowd spirit.—Maak 9:33-37; Look 22:24-27.

17. Weh kwalitiz ku help eldaz fi bee gud shepadz?

¹⁷ Eldaz eena di kangrigayshan waiz fi fala di egzampl a Jeezas. Wen dehn du dis, ih shoa dat dehn gat wahn dizaiya fi fala di gaidans fahn Jehoava ahn Jeezas. Di apasl Peeta seh: ‘Bee laik wahn shepad fi di flak weh Gaad gi unu, ahn soh tek kayr a di sheep dehn wilin-wan laik weh Gaad waahn yu du, ahn noh bikaaz yu haftu. Du di werk bikaaz yu reeli waahn serv, noh fi moni. Noh di baas op di peepl weh deh eena yu kyaa, bot bee wahn egzampl tu dehn.ʼ (1 Peet. 5:2-4) Wen eldaz luk tu Jehoava ahn Jeezas fi gaidans, dehn ahn di kangrigayshan benifit.—Isa. 32:1, 2, 17, 18.

18. (a) Weh Jehoava ekspek fahn payrents? (b) How Jehoava gaid payrents?

¹⁸ Di Baibl tel payrents: “Unu weh da faada, noh fi seh ahn du tingz tu unu pikni weh wahn mek dehn beks wid unu. Insteda dat, unu fi teech dehn ahn chrayn dehn eena di Laad way.” (Ifee. 6:4) How seeryos dis koman? Proverbs 19:18 seh: “Wail yu ga hoap disiplin yu pikni, ahn noh bee rispansabl fi ih det.” Yes, Kristyan payrents rispansabl tu Jehoava if dehn noh giv dehn pikni disiplin wen dehn need it! (1 Sam. 3:12-14) Pahn di ada han, Jehoava noh lef payrents bai dehnself, hihn giv dehn wizdom ahn schrent wen dehn pray tu ahn, reed di Baibl, an aks fi hoali spirit fi gaid dehn.—Reed Jaymz 1:5.

19, 20. (a) Weh blesinz wi geh wen wi aksep Jehoava disiplin? (b) Weh wi wahn diskos eena di neks aatikl?

¹⁹ Ih haad fi konk aal di blesinz wi geh wen wi aksep disiplin ahn fala di egzampl a Jehoava ahn Jeezas wen wi disiplin adaz. Som blesinz wi si da pees eena wi famili an eena di kangrigayshan. Bradaz ahn sistaz feel di lov ahn protekshan fahn Jehoava, ahn dis da jos wahn lee tays a di fyoocha blesinz. (Ps. 72:7) Jehoava disiplin reeli teech wi how fi liv fareva eena pees az wahn famili. (Reed Isaiah 11:9.) * Wen wi si disiplin da way deh, wi aksep it bikaaz dat da proof a Gaad lov fi wi.

²⁰ Eena di neks aatikl, wi wahn taak bowt di difrent kaina disiplin weh wi fain eena di famili ahn di kangrigayshan. Wi aalso wahn taak bowt self disiplin ahn bowt sohnting weh wos dan di payn wi goh chroo wen wi geh disiplin.