LAIF STOARI
Jehoava Neva Let Mi Dong!
Wan taim, Ai da-mi wan a di lee gyal weh dehn mi pik fi giv Adolf Hitler flowaz afta hihn mi finish giv wahn speech. Wai dehn mi pik mee? Wel, mai pa yoostu aalwayz bizi wid proajeks weh di Nazi dehn mi-di du. Hihn da-mi di jraiva fi wan a di leedaz a di Nazi politikal paati. Mai ma da-mi wahn staanch Kyaatlik laydi ahn shee mi waahn mek Ai bee wahn non. Ah neva en op di bee wahn non ner wahn memba a di Nazi paati. Mek Ah tel unu wai.
AI MI groa op da Austria, da wahn siti weh naym Graz. Wen Ah mi sevn yaaz oal, mi payrents mi sen mi da skool fi rilijos chraynin. Bot da rait dehsoh Ah mi geh fi si wid mi oan aiy aala di loos livin bitween di non dehn ahn di prees dehn. Soh bifoa di yaa mi don, mi ma mi tek mi owta skool.
Afta dat, Ah gaan da wahn boardin skool. Wahn nait, mi pa mi kohn fi kehr mi da wahn sayf plays bikaaz dehn mi-di jrap bom da Graz. Wi en op di geh shelta da wahn tong weh naym Schladming. Az soon az wi kraas di brij fi get deh, dehn bloa it op. Pahn wahn neks okayzhan, sohn militari playn mi-di chrai shoot mee ahn mi grani eena wi yaad. Bai di en a da waar, di cherch ahn di govament mi let wi dong.
WI GEH FI NOA BOWT PEEPL WI KU KONK PAHN
Eena 1950, wan a Jehoava Witnisiz mi staat tu shayr di gud nyooz fahn di Baibl tu mi ma. Ai wuda lisn tu dehn kanvasayshan ahn eevn goh wid mi ma da som a di kangrigayshan meetin. Wen shee riyalaiz dat weh shee mi-di laan fahn di Witnisiz da-mi di chroot, eena 1952 shee disaid fi geh baptaiz.
Afta Ah mi gaahn vizit di kangrigayshan fi di fos taim, Ah mi feel laik da-mi wahn oal laydi klob. Sohn taim afta dat, mee ahn mi ma mi gaahn vizit wahn neks kangrigayshan wehpaat dehn mi gat lata yong peepl. Dat mi chaynj di way Ah tink bowt di kangrigayshan. Wen wi gaan bak da Graz, Ah mi staat tu goh da aala di meetin dehn ahn dis kanvins mi dat weh Ah mi-di laan da-mi di chroot. Jehoava aalwayz redi fi sopoat ih servant dehn. Noh kay weh sichuwayshan dehn fain dehnself eena, hihn wahn aalwayz dehdeh fi dehn.—Ps. 3:5, 6.
Ah mi waahn shayr weh Ah mi-di laan wid adaz, soh di fos peepl weh Ah preech tu
da-mi mi sista dehn. Mi foa oalda sista mi don lef hoam fi goh werk az skool teecha. Soh Ah mi vizit dehn da di difrent vilij wehpaat dehn mi liv, an Ah inkorij dehn fi stodi di Baibl. Aala dehn mi geh baptaiz az Jehoava Witnisiz.Pahn mi sekant week di preech fahn hows tu hows, Ah mi meet wahn laydi weh mi eena ih 30ʼs. Ah mi staat tu stodi di Baibl wid ahn, an ih mi mek gud proagres. Shee mi geh baptaiz, ahn lee bit afta dat, ih hozban an ih too son mi geh baptaiz tu. Da ekspeeryens da sohnting preshos tu mi. Bikaaz nobadi mi eva yet sidong ahn stodi di Baibl wid mi. Ah mi need fi pripyaa gud gud fi eech lesn. Eena wahn way, da-mi laik Ah mi haftu teech miself fos, ahn laan it gud soh dat Ah kuda mi teech mi styoodent dehn! Dat mi mek Ah reeli lov di chroot eevn moa. Eena Aypril 1954, Ah mi geh baptaiz.
“DEHN PERSIKYOOT WI, BOT GAAD AALWAYZ DEH WID WI”
Eena 1955, Ah gaan da di intanashanal kanvenshan da Germany, France, an England. Wen Ah mi deh da London, Ah mi meet Brada Albert Schroeder. Hihn da-mi wahn inschrokta da di Baibl Skool a Gilyad, an aftawodz ih mi serv az wahn memba a di Govanin Badi. Pahn wahn toar da di British Museum, Brada Schroeder mi shoa wi sohn Baibl manyuskrip weh mi gat Gaad naym eena Heebroo letaz. Hihn mi eksplayn weh dehn letaz mi stan fa. Dat mi toch mi deep dong an Ah staat tu tek di preechin werk moa seeryos.
Ah mi staat tu painyaa ful-taim eena Janiweri 1, 1956. Foa monts layta, Ah mi geh wahn invitayshan fi goh serv az wahn speshal painyaa da Austria. Bak den, dehn neva ga no Witnisiz da Mistelbach, di tong weh Ah mi fi serv. Bot Ah mi fays wahn chalenj. Mee ahn mi painyaa paadna da-mi egzak opozit. Ai mi bowt 19 yaaz oal ahn shee mi 25. Ai mi groa op da siti; ahn shee mi groa op da vilij. Ai yoostu laik wayk op layt da maanin; ahn shee yoostu laik get op erli. Wen eevnin taim kohn, Ai wuda goh sleep layt; ahn shee wuda goh sleep erli. Bot wi mi aplai Baibl prinsiplz ahn wi mi werk tingz owt. Dat mi help wi fi injai wi taim tugeda di serv az painyaaz.
Bot dat da-mi notn kompyaa tu weh Ah wahn tel unu now. Wi mi gaan chroo persikyooshan tu, bot wi neva deh bai wiself. (2 Kor. 4:7-9) Wahn taim wen wi mi-di preech da wahn vilij, sohn peepl mi let goh dehn daag aata wi. Aal wi kuda mi si rong wi da-mi lata big daag di growl ahn baak op. Wi mi hoal eech ada han an Ah mi pray tu Jehoava. Ah tel ahn: “Jehoava pleez, wen dehn daag grab wi, mek wi ded rait away, pleez!” Wen di daag dehn mi kohn laik too fut kloas tu wi, dehn stap, wag dehn tayl, ahn gaan weh. Wel, wi mi noa dat da-mi Jehoava protek wi. Afta dat, wi mi preech aal eena di vilij ahn da-mi wahn nais ting fi si how di peepl mi inchrestid fi hyaa di gud nyooz fahn di Baibl. Maybi dehn mi sopraiz dat di daag dehn neva hert wi ahn dat wi neva giv op afta da ekspeeryens. Som a dehn mi eevn geh baptaiz az Jehoava Witnisiz.
Wi mi ga wahn neks bad ekspeeryens. Wan day, di oana a di hows weh wi mi-di rent mi kohn jronk ahn chretn fi kil wi. Ih seh dat wee di disterb di naybahud. Ih waif mi chrai kaam ahn dong, bot shee kudn du notn. Wi mi hyaa evriting way fahn wi room opstayz. Faas wan, wi ron ahn put sohn chyaa fronta di doa ahn wi staat tu pak wi sootkays. Wen wi oapm di doa, di man mi deh rait deh pahn di tap step an ih mi ga wahn big naif eena ih han. Wi ron dong chroo di bak doa wid aala wi tingz dehn, ahn wi neva did kom bak.
Wi mi gaan aks fi wahn room da wahn hotel. Wi en op di stay deh fi nayli wan yaa. Wee mi hapi rait dehsoh bikaaz ih mi deh da di midl a tong, ahn som a wi Baibl styoodents mi waahn stodi oava deh. Soon afta dat, wi mi-di ga wi buk stodi ahn Watchtower Stodi evri week eena wi lee room, ahn 15 peepl wuda aten di meetin.
Wi mi stay da Mistelbach fi moa dan wahn yaa. Den Ah mi geh wahn neks asainment fi goh da Feldbach. Ah mi geh wahn nyoo painyaa paadna, ahn no kangrigayshan mi dehdeh needa. Wi mi eena wahn smaal lee room. Breez wuda kom een bitween di lag dehn, soh wi yoostu chrai kova op di hoal dehn wid nyoozpaypa. Wi mi haftu haal waata fahn di wel anaal. Bot wi neva kay bowt dat bikaaz wahn fyoo monts layta, wi mi don ga wahn groop di meet tugeda. Wahn neks gud ting da-mi fi si how 30 membaz a wahn famili weh mi stodi wid wi kom eena di chroot!
Dehnya ekspeeryens mek Ah apreeshiayt moa ahn moa di sopoat weh Jehoava aalwayz giv tu aal hoo put di Kingdom fos eena dehn laif. Eevn if hyoomanz kyaahn help wi, Jehoava aalwayz dehdeh. Hihn neva lef wi.—Ps. 121:1-3.
GAAD TEK KYAA A WI WID IH “RAIT HAN A RAICHOSNIS”
Eena 1958 dehn mi ga wahn intanashanal kanvenshan da New York City, da di Yankee Staydyom. Ah mi sen een wahn aplikayshan fi goh, ahn di Austria branch mi aks mi if Ah wuda bee inchrestid fi goh da di 32nd klaas a di Baibl Skool a Gilyad. How Ah kuda eva seh no tu da privilij? Kwik-wan, Ah ansa seh, “Yes!”
Eena di Gilyad klaas Ah mi sidong saida Martin Poetzinger. Hihn mi ga sohn terabl
ekspeeryens eena di Nazi kansenchrayshan kyamp. Ahn laytaraan, hihn mi serv az wahn memba a di Govanin Badi. Joorin klaas sohntaim, hihn wuda wispa tu mi, “Erika, weh dat meen eena German?”Bowt haaf way chroo di skool, Brada Nathan Knorr mi anonks wi asainment. Ai mi geh asain tu Paraguay. Bot bikaaz Ah mi yong Ah mi need permishan fahn mi pa fi goh da da konchri. Ah mi geh di permishan an Ah reech da Paraguay eena Maach 1959. Ah mi geh asain wid wahn nyoo paadna da wahn mishineri hoam da Asunción.
Noh lang afta dat, Ah mi meet Walter Bright, weh mi grajuayt fahn di 30th klaas a Gilyad. Wi en op di geh marid ahn fays di difrent prablem dehn eena laif tugeda. Wen wi mi goh chroo eni prablem, wi yoostu reed weh Jehoava pramis wi eena Isaiah 41:10: “Noh bee frayd, kaaz Ai deh wid yu. Noh bee anshos, kaaz Ai da yu Gaad. Ai wahn schrentn yu.” Dis mi gi wi di kanfidens dat az lang az wi di stay faytful tu Gaad ahn wi put di Kingdom fos eena wi laif, hihn wahn neva lef wi said.
Wi mi geh wahn neks asainment weh mi kloasa tu di Brazil boada. Rait dehsoh, di rilijos leedaz yoostu inkorij di yong peepl fi stoan op di mishineri hoam, weh mi neva deh eena di bes kandishan. Walter mi staat wahn Baibl stodi wid di cheef a di polees. Di cheef mi mek shoar dat sohn polees aafisa stay kloas bai wi hoam fi wahn week, ahn di peepl hoo yoostu persikyoot wi neva gi wi nohmoh chrobl. Lee bit afta dat, dehn mi moov wi da wahn beta hows oava di Brazilyan boada. Dis chaynj mi help wi wahn lat bikaaz wi kuda mi ga meetin da Paraguay ahn da Brazil. Bifoa wi mi lef da asainment, dehn mi don gat too smaal kangrigayshan oava deh.
JEHOAVA KANTINYU FI HELP MI
Mi dakta dehn mi don tel mi dat Ah kyaahn ga chiljren, bot eena 1962 wi mi geh sopraiz fi noa dat Ah mi-di ekspek wahn baybi! Wi disaid fi setl da Hollywood, Florida, kloas tu Walter famili. Fi som yaaz, mee ahn Walter mi kyaahn painyaa bikaaz wi mi ga wahn famili fi tek kayr. Bot stil, wi mi kantinyu fi put di Kingdom a Gaad fos eena wi laif.—Mach. 6:33.
Wen wi mi reech da Florida eena Novemba 1962, wi mi sopraiz fi si how di bradaz feel bowt wan anada; how di wait bradaz ahn di blak bradaz neva mi-di meet tugeda ahn dat dehn neva mi-di preech tugeda needa. Bot Jehoava noh luk pahn skin kala. Noh tu lang afta dat, di bradaz geh fi andastan how Jehoava feel bowt dat ahn di kangrigayshanz mi yoonaitid. Wi ku si Jehoava di gaid dis araynjment, bikaaz now dehn ga wahn lata kangrigayshanz eena da ayrya.
Walter mi ga brayn kyansa an ih mi ded eena 2015. Hihn da-mi wahn wandaful persn; ih mi help lata bradaz an ih mi lov Jehoava. Wee mi marid fi 55 yaaz. Ah kyaahn wayt fi si ahn agen eena perfek helt eena di nyoo werl.—Aks 24:15.
Ah soh tankful fi mi deh eena di ful-taim servis fi oava 40 yaaz an injai lata blesinz. Fi egzampl, mee ahn Walter kuda mi geh fi si 136 a wi Baibl styoodents geh baptaiz. Af koars wi mi ga prablemz bot wi neva si dehnya az reezn fi stap serv di Gaad weh mi aalwayz deh pahn wi said. Insteda dat, wi jraa kloasa tu ahn. Wi mi aalwayz chros dat hihn wahn help wi solv wi prablemz eena fi hihn oan way an eena fi hihn oan taim!—2 Tim. 4:16, 17.
Ah stil mis Walter wahn lat, bot wen Ah stay bizi di painyaa, dat help mee fi kip mi foakos ahn koap wid mi feelinz. Ai feel laik wen Ah teech adaz bowt di rezorekshan hoap, ih help dehn an ih help mee tu. Fi chroo, Jehoava neva eva let mi dong. Hihn kip ih pramis fi kantinyu schrentn mi, help mi, ahn hoal aan tu mi wid ih “rait han a raichosnis.”—Isa. 41:10.