STODI AATIKL 19
Lov ahn Jostis Wen Wi Di Fays Wikidnis
“Yoo da noh wahn Gaad weh tek plezha eena wikidnis; nobadi weh bad ku stay wid yu.”—PS. 5:4.
SANG 142 Hoal Aan tu di Hoap Weh Gaad Gi Wi
WEH WI WAHN DISKOS? *
1-3. (a) Akaadn tu Psalm 5:4-6, how Jehoava feel bowt wikidnis? (b) Wai wee ku seh dat sekshwal chail abyoos goh gens “di komanment weh Jeezas Krais gi”?
JEHOAVA GAAD hayt aal kaina wikidnis. (Reed Psalm 5:4-6.) * Sekshwal chail abyoos * da wahn harabl ahn disgostin sin weh hihn reeli hayt! Bikaaz wee da Jehoava Witnisiz, wi fala Jehoava egzampl ahn hayt chail abyoos. Wi noh talarayt it eena di Kristyan kangrigayshan ataal.—Roam. 12:9; Heeb. 12:15, 16.
2 Eni kaina chail abyoos goh gens “di komanment weh Jeezas Krais gi”! (Gal. 6:2) Wai wi ku seh dat? Az wi laan eena di aatikl bifoa dis, di komanment weh Jeezas Krais gi wi bays pahn lov ahn promoat jostis. Bikaaz chroo Kristyanz obay dis komanment, dehn chreet chiljren wid lov ahn mek dehn feel sayf. Bot chail abyoos selfish an ih noh rait, ih tek weh di chail inosens.
3 Sad fi seh, sekshwal chail abyoos da sohnting weh afek di hoal werl, an ih eevn afek chroo Kristyanz. Wai? Bikaaz lata “wikid peepl” deh, ahn som a dehn mait eevn chrai fi get eena di kangrigayshan. (2 Tim. 3:13) Pahn tap a dat, sohn peepl weh seh dat dehn da paat a di kangrigayshan di giv een tu dehn doti dizaiyaz ahn dehn sekshwali abyooz chiljren. Mek wi diskos wai chail abyoos da wahn seeryos sin. Den wi wahn diskos weh eldaz du wen sombadi eena di kangrigayshan komit wahn seeryos sin, inkloodin chail abyoos, ahn how payrents ku protek dehn chiljren.
WAHN SEERYOS SIN
4-5. Wai chail abyoos da wahn sin gens di chail?
4 Chail abyoos afek peepl fi wahn lang taim. Ih afek di chail, an eevn dehn wahn weh lov ahn, fi egzampl dehn famili membaz ahn dehn Kristyan bradaz ahn sistaz. Chail abyoos da wahn veri seeryos sin.
5 Wahn sin gens di viktim. * Da wahn sin fi mek adaz sofa er fi kaaz dehn haam. Az wi wahn si eena di neks aatikl, wahn persn weh abyooz wahn chail hert ahn eena sohn seeryos wayz. Aldoa da chail chros ahn, ih hert di chail fi spait wen ih tek weh ih inosens. Wi need fi protek chiljren fahn dehnya wikid tingz. Ahn dehn wan weh da wahn viktim need help ahn komfert.—1 Tes. 5:14.
6-7. Wai chail abyoos da wahn sin gens di kangrigayshan ahn gens man laa?
6 Wahn sin gens di kangrigayshan. Wen sombadi hoo da paat a di kangrigayshan gilti a chail abyoos, ih bring shaym pahn di kangrigayshan. (Mach. 5:16; 1 Peet. 2:12) Dat reeli noh fyaa tu di milyanz a faytful bradaz ahn sistaz hoo di put op wahn haad fait fi di fayt! (Jood 3) Wee noh alow peepl fi kantinyu bee paat a di kangrigayshan if dehn du wikid tingz ahn noh ripent.
7 Wahn sin gens man laa. Kristyanz “mos du weh dehn wan weh di rool eena govament tel dehn fi du.” (Roam. 13:1) Wi shoa seh wi di obay dehn wan weh di rool eena govament wen wi obay di laa weh di govament set. If sombadi eena di kangrigayshan brok di laa, fi egzampl, if ih komit chail abyoos, ih di sin gens man laa. (Kompyaa Aks 25:8.) Wail di eldaz noh ga di atariti fi ponish sombadi weh brok di laa, dehn noh protek wahn persn weh abyooz wahn chail fahn di ponishment weh di govament set. (Roam. 13:4) Di sina reep weh ih soa.—Gal. 6:7.
8. How Jehoava vyoo wahn sin gens wahn nada hyooman?
8 Wos af aal, wahn sin gens Gaad. (Ps. 51:4) Wen wahn hyooman sin gens wahn nada hyooman, ih di sin gens Jehoava. Mek wi luk pahn wahn egzampl fahn di Laa weh Gaad mi gi Izrel. Di Laa mi seh dat wahn man weh rab er cheet ih nayba mi-di sin gens Jehoava. (Lev. 6:2-4) Soh fi shoar, wen sombadi eena di kangrigayshan abyooz wahn chail ahn tek weh ih inosens, ih di sin gens Gaad. Di chail mi chros ahn bot hihn mi tek advantij a dat ahn soh di chail noh feel sayf nohmoh. Di abyooza bring shaym pahn Jehoava naym. Dat da di reezn wai wi need fi si sekshwal chail abyoos az wahn disgostin sin gens Gaad ahn wi mos kandem it.
9. Weh infamayshan bays pahn di Baibl Jehoava aaganaizayshan provaid oava di yaaz, ahn wai di aaganaizayshan kantinyu fi kip di inschrokshanz op-tu-dayt?
9 Oava di yaaz, Jehoava aaganaizayshan provaid Baibl bays infamayshan pahn di sobjek a chail abyoos. Fi egzampl, sohn aatikl eena Di Wachtowa an Awayk! mi diskos how dehn wan weh da viktim a sekshwal abyoos ku deel wid di imoashanal payn, how adaz ku help an inkorij dehn, ahn how payrents ku protek dehn chiljren. Eldaz geh schrik inschrokshanz weh bays pahn di Baibl a how fi deel wid chail abyoos eena di kangrigayshan. Di aaganaizayshan aalwayz di kip di inschrokshanz op-tu-dayt weh ih gi tu kangrigayshan eldaz bowt how fi deel wid chail abyoos. Wai dehn du dis? Fi mek shoar dat di eldaz aalwayz aplai di komanment weh Jeezas Krais gi an ak wid lov ahn jostis.
WEH DI ELDAZ DU WEN SOMBADI KOMIT WAHN SEERYOS SIN
10-12. (a) Wen di eldaz fain owt dat sombadi komit wahn seeryos sin, weh dehn fi kip in main, ahn weh da dehn mayn goal? (b) Akaadn tu Jaymz 5:14, 15, weh eldaz chrai fi du?
10 Wen di eldaz fain owt dat sombadi komit wahn seeryos sin, dehn kip in main dat di komanment weh Jeezas Krais gi tel dehn fi chreet di persn wid lov ahn fi du weh Gaad seh rait ahn jos. Dehn ga wahn lata tingz weh dehn need fi kansida reeli gud wen dehn geh wahn ripoat bowt wahn seeryos sin. Di moas impoatant goal weh di eldaz ga da fi aana Jehoava ahn fi protek ih repyutayshan. (Lev. 22:31, 32; Mach. 6:9) Wahn nada impoatant goal weh di eldaz ga da fi mek shoar dat di bradaz ahn sistaz eena di kangrigayshan stay kloas tu Jehoava, ahn fi komfert ahn sopoat dehn wan weh da wahn viktim a seeryos sin.
11 Di eldaz aalso chrai fi fain owt if di persn hoo komit di seeryos sin ripentant, ahn if ih ripentant, dehn help ahn fi bil bak ih rilayshanship wid Jehoava. (Reed Jaymz 5:14, 15.) Wahn Kristyan hoo komit wahn seeryos sin fi satisfai ih rang dizaiya da sombadi weh spirichwali sik. Dis meenz dat ih noh ga wahn helti rilayshanship wid Jehoava agen. * Eena wahn sens, di eldaz da spirichwal daktaz. Dehn chrai fi help di persn weh spirichwali sik fi geh beta. Di kongsl weh di eldaz giv fahn di Baibl help dehn bil bak dehn rilayshanship wid Jehoava, bot dis onli ku hapm if dehn reeli ripentant.—Aks 3:19; 2 Kor. 2:5-10.
12 Ih klyaa fi si dat eldaz ga wahn seeryos rispansabiliti. Dehn reeli lov di kangrigayshan. Gaad gi dehn di rispansabiliti fi tek kyaa a fi hihn peepl ahn fi chreet dehn wid lov ahn jostis. (1 Peet. 5:1-3) Di eldaz waahn dehn bradaz ahn sistaz fi feel sayf eena di kangrigayshan. Dat da wai dehn tek akshan rait away wen dehn geh wahn ripoat bowt wahn seeryos sin, inkloodin chail abyoos. Kansida di kweschan dehn da di biginin a paragraaf 13, 15, ahn 17.
13-14. Yoo tink eldaz obay man laa fi ripoat wahn akyoozayshan a chail abyoos tu di polees? Pleez eksplayn yu ansa.
13 Yoo tink eldaz obay man laa fi ripoat wahn akyoozayshan a chail abyoos tu di polees? Yes. Eena sohn konchri weh ga laa laik dat, eldaz chrai fi obay di govament laa fi ripoat akyoozayshan a abyoos. (Roam. 13:1) Dehnya kaina laa noh goh gens Gaad laa. (Aks 5:28, 29) Soh wen sombadi tel di eldaz dat wahn chail maita mi geh abyooz, di eldaz kantak di branch aafis rait away fi si how dehn ku obay di laa fi ripoat it.
14 Wen eldaz taak wid wahn viktim a chail abyoos ahn dehn payrents, er wid enibadi els weh noa bowt di mata, di eldaz rimain dehn dat dehn ga di rait fi ripoat it tu di polees. Bot wat if di ripoat da bowt sombadi hoo da paat a di kangrigayshan ahn di hoal kamyooniti get fi noa bowt it? Yu tink di persn weh ripoat it shuda feel laik da fi dehn faalt dat Jehoava repyutayshan geh damij? No! Di persn hoo abyooz di chail da di wan weh bring shaym pahn Gaad naym.
15-16. (a) Akaadn tu 1 Timoti 5:19, wai yu need at lees too witnis bifoa di eldaz tek judishal akshan? (b) Weh di eldaz du wen dehn laan dat sombadi eena di kangrigayshan geh akyooz a chail abyoos?
15 Bifoa eldaz tek judishal akshan eena di kangrigayshan, wai dehn need too witnis? Bikaaz dis da weh di Baibl seh fyaa. Wen di persn noh kanfes di sin, den di eldaz need too witnis bifoa dehn ku tek judishal akshan. (Deut. 19:15; Mach. 18:16; reed 1 Timoti 5:19.) Soh, yu tink dis meen dat wahn persn haftu ga too witnis bifoa dehn ku ripoat tu di polees dat sombadi maita mi abyooz wahn chail? No, dehn noh haftu. Di eldaz er adaz noh need too witnis fi mek dehn ku ripoat wahn akyoozayshan a wahn kraim tu di polees.
16 Wen di eldaz fain owt dat sombadi eena di kangrigayshan akyooz a chail abyoos, di eldaz obay di govament laa fi ripoat di mata, ahn den dehn investigayt weh hapm. Afta dat, bays pahn weh di Baibl seh, dehn si if dehn need fi set op wahn judishal komiti. Fos, di eldaz aks di persn weh geh akyooz if ih komit di sin. If ih seh no, den di eldaz wahn lisn tu adaz hoo mait noa weh hapm. If di persn weh di akyooz ahn an at lees wan moa persn seh dat dis persn abyooz dis chail er dat ih abyooz wahn nada chail at sohn point, den di eldaz ga inof proof fi set op wahn judishal komiti. * If dehn noh ga too peepl hoo ku proov dat di persn komit sekshwal chail abyoos, dis noh meen dat di persn hoo mek di akyoozayshan di tel lai. Eevn if dehn kyaahn proov dat di abyoos hapm, di eldaz noa dat di persn maita mi du sohnting weh reeli hert adaz. Di eldaz kantinyu fi komfert ahn sopoat di persn weh geh hert. Di eldaz wahn wach kloas-wan fi protek di kangrigayshan fahn di persn hoo maita mi abyooz wahn chail.—Aks 20:28.
17-18. Eksplayn weh di judishal komiti du.
17 Weh di judishal komiti du? Di werd “judishal” noh meen dat di eldaz wahn seh weda er nat di persn weh abyooz di chail fi geh ponish bai di ataritiz kaaz ih brok di laa. Di eldaz noh geh involv eena weh di ataritiz dehn du; dehn lef it op tu di ataritiz fi disaid di ponishment. (Roam. 13:2-4; Taitos 3:1) Insted, di eldaz dehn joj, er disaid, weda er nat di persn ku kantinyu fi bee paat a di kangrigayshan.
18 Wen eldaz sit pahn wahn judishal komiti, dehn onli joj mataz weh ga fi du wid wahn persn rilayshanship wid Jehoava ahn dehn bradaz ahn sistaz. Dehn yooz di Baibl fi si weda er nat di persn weh abyooz di chail ripentant. If ih noh ripentant, den ih kyaahn bee paat a di kangrigayshan nohmoh ahn wahn anonksment wahn geh mek tu di kangrigayshan dat ih da noh wan a Jehoava Witnisiz nohmoh. (1 Kor. 5:11-13) If ih ripentant, den ih ku kantinyu fi bee wahn paat a di kangrigayshan. Bot di eldaz wahn mek ih noa dat ih waahn kyaahn ga eni privilij eena di kangrigayshan fi sohn yaaz er maybi fi di res a ih laif. Bikaaz di eldaz reeli kay bowt di sayfti a chiljren, dehn mait waan payrents eena di kangrigayshan eena wahn praivit way dat dehn need fi bee kyaaful wen dehn chail deh rong da persn. Wen di eldaz waan payrents, dehn kyaaful noh fi mek di payrents dehn noa hoo da di chail weh di persn abyooz.
HOW FI PROTEK YU CHILJREN
Payrents di protek dehn chiljren fahn sekshwal abyoos. Dehn di shoa dehn infamayshan bowt seks weh dehn ku andastan akaadn tu dehn ayj. Fi du dat, di payrents dehn yooz infamayshan weh Jehoava aaganaizayshan provaid. (Paragraaf 19-22)
19-22. Weh payrents ku du fi protek dehn chiljren? (Koment pahn di picha pahn di kova.)
19 Di mayn rispansabiliti payrents ga da fi protek dehn chiljren fahn daynja. * Yu chiljren da wahn saykrid “gif fahn Jehoava.” (Ps. 127:3) Jehoava gi yoo di rispansabiliti fi protek dehn. Weh yoo ku du fi protek yu chiljren fahn abyoos?
20 Fos, laan wat da abyoos. Laan bowt di kaina peepl hoo abyooz chiljren ahn how dehn chrik dehn. Wach owt fi sichuwayshanz er peepl weh ku bee daynjaros. (Prov. 22:3; 24:3) Memba dat moas a di taim di persn da sombadi weh di chail don noa ahn chros.
21 Sekant, kip gud kamyoonikayshan wid yu chiljren. (Deut. 6:6, 7) Dat meenz dat yu need fi lisn gud tu yu chiljren wen dehn di taak. (Jay. 1:19) Memba dat moas a di taim chiljren frayd fi tel enibadi bowt di abyoos. Di chail mait frayd dat nobadi wahn bileev ahn, er ih mait frayd bikaaz di persn weh abyooz ahn chretn ahn dat ih wahn du sohnting bad tu ahn if ih tel enibadi. If yu ga wahn feelin dat sohnting bad hapm tu yu chail, aks ahn kweschanz eena wahn kain way ahn lisn tu weh ih seh.
22 Terd, teech yu chiljren. Bays pahn dehn ayj, teech dehn weh dehn need fi noa bowt seks. Teech dehn weh fi seh ahn du if sombadi chrai fi toch dehn eena wahn kaina way weh dehn noh sopoas tu. Yooz di infamayshan weh Jehoava aaganaizayshan provaid pahn how fi protek yu chiljren.—Si di baks “ Teech Yuself ahn Yu Chiljren.”
23. How Jehoava Witnisiz vyoo sekshwal chail abyoos, ahn weh kweschan wi wahn kansida eena di neks aatikl?
23 Az Jehoava Witnisiz, wee vyoo sekshwal chail abyoos az wahn disgostin ahn wikid sin. Wee deh anda di komanment weh Jeezas Krais gi wi, ahn wee noh protek peepl hoo abyooz chiljren fahn di ponishment fi dehn sin. Bot if wan a wi bradaz er sistaz mi geh abyooz, weh wi ku du fi help dehn? Eena di neks aatikl wi wahn ansa da kweschan.
SANG 103 Shepadz—Wahn Gif Fahn Jehoava
^ párr. 5 Dis aatikl wahn diskos how wi ku protek chiljren fahn sekshwal abyoos. Wi wahn laan weh eldaz du fi protek di kangrigayshan ahn how payrents ku protek dehn chiljren.
^ párr. 1 Psalm 5:4-6: “Yoo da noh wahn Gaad weh tek plezha eena wikidnis, nobadi weh bad ku stay wid yu. No prowd persn ku stan op fronta yu. Yoo hayt enibadi weh bihayv eena wahn wikid way; Yoo wahn dischrai dehn wan weh laik tel lai. Jehoava hayt vailens ahn dehn wan weh chrik peepl.”
^ párr. 1 WEH IH MEEN? Sekshwal chail abyoos da wen wahn adolt du sohnting tu wahn chail eena wahn sekshwal way fi satisfai fi hihn er fi shee oan sekshwal dizaiyaz. Dis aalso inklood seks; oaral er aynal seks; di feel op dehn praivit paats, bres, er bahain. Eevn doa moas a di taim di viktim dehn da gyal, wahn lata bwai geh abyooz tu. An aldoa moas a di peepl weh abyooz chiljren da man, sohn uman abyooz chiljren tu.
^ párr. 5 WEH IH MEEN? Eena dis aatikl ahn di wan afta dis, di werd “viktim” di taak bowt sombadi weh geh sekshwali abyooz wen ih da-mi wahn chail. Wi yooz dis werd fi mek it klyaa dat dehn tek advantij a di chail ahn dat di chail inosent.
^ párr. 11 If wahn persn komit wahn seeryos sin bikaaz ih rilayshanship wid Jehoava noh schrang, dis noh meen dat ih noh rispansabl fi weh ih du. Jehoava wahn joj ahn fi weh ih du.—Roam. 14:12.
^ párr. 16 Di eldaz wahn neva aks di chail fi dehdeh wail dehn taak tu di persn weh geh akyooz a di abyoos. Wahn payrent er wahn nada adolt weh di chail chros ahn weh ih wilin fi taak tu mait tel di eldaz weh di chail seh hapm. Eena dis way di chail noh wahn hafu sofa nohmoh.
^ párr. 19 Dis infamayshan fi payrents da aalso fi sombadi weh di rayz er di tek kyaa a wahn chail weh da noh fi dehn.
