STODI AATIKL 20
Hoo Da “di King a di Naat” Tudeh?
“Ih wahn kohn aal di way tu ih oan en, ahn nobadi noh wahn dehdeh fi help ahn.”—DAN. 11:45.
SANG 95 Di Lait Geh Braita
WEH WI WAHN DISKOS? *
1-2. Weh wi wahn kansida eena dis aatikl?
MOA dan eva bifoa wi ga proof dat wi di liv da di en a di laas dayz a dis werl. Jehoava ahn Jeezas Krais wahn soon dischrai evri govament weh deh gens di Kingdom. Bifoa dat hapm, di king a di naat ahn di king a di sowt wahn kantinyu fi fait gens eech ada ahn gens Gaad peepl.
2 Eena dis aatikl, wi wahn kansida di prafesi da Daniel 11:40–12:1. Wi wahn si hoo da di king a di naat rait now, ahn wi wahn diskos wai wi kud kip kaam ahn chros dat Jehoava wahn sayv wi noh mata weh hapm.
WAHN NYOO KING A DI NAAT
3-4. Hoo da di king a di naat tudeh? Pleez eksplayn yu ansa.
3 Afta di Soviet Union mi faal apaat eena 1991, Gaad peepl weh mi-di liv eena da ayrya mi injai “wahn lee help”—dehn mi ga freedom fi wahn lee wail. (Dan. 11:34) Sayka dat, dehn kuda mi preech widowt enibadi di stap dehn. Soon dehn mi ga honjridz a towznz a poblishaz eena di konchri dehn weh yoostu bee paat a di Soviet Union. Bot afta sohn yaaz paas, Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn mi en op di bee di king a di naat. Laik weh wi mi diskos eena di laas aatikl, wahn govament haftu du chree ting fi mek dehn bee di king a di naat er di king a di sowt. Dehn haftu (1) eeda rool oava er atak Gaad peepl, (2) shoa bai di way dehn chreet Gaad peepl dat dehn da Jehoava enimi, ahn (3) fait gens di ada king fi powa.
4 Dehnya da di reezn wai wi ku seh dat Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn da di king a di naat tudeh day. (1) Dehn atak Gaad peepl wen dehn ban di preechin werk ahn persikyoot honjridz a towznz a bradaz ahn sistaz
weh liv eena di ayrya weh dehn kanchroal. (2) Dehndeh akshan shoa dat dehn hayt Jehoava ahn fi hihn peepl. (3) Dehn chrai fi geh moa powa dan di king a di sowt, Britain ahn di United States. Mek wi si weh Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn du fi proov dat dehn da di king a di naat.DI KING A DI NAAT AHN DI KING A DI SOWT KANTINYU PUSH GENS WAN ANADA
5. Weh Daniel 11:40-43 taak bowt?
5 Reed Daniel 11:40-43. * Dis paat a di prafesi taak bowt weh wahn hapm joorin di taim a di en. Dis pasij tel wi dat di king a di naat ahn di king a di sowt wuda fait gens wan anada. Danyel mi prafesai dat eena di taim a di en, di king a di sowt ahn di king a di naat wuda “push gens wan anada.”—Dan. 11:40.
6. How di too king dehn push gens wan anada?
6 Di king a di naat ahn di king a di sowt kantinyu fi fait gens wan anada fi chrai bee di moas powaful govament eena di werl. Fi egzampl, kansida weh mi hapm afta Werl Waar II wen di Soviet Union mi ga kanchroal oava moas a Europe. Sayka dat di king a di sowt mek wahn agreement wid sohn ada konchri fi jain op aala dehn aami az wan aaganaizayshan weh dehn mi kaal di North Atlantic Treaty Organization. Di king a di sowt mi yooz dis aaganaizayshan fi fait gens di king a di naat. Di king a di naat ahn di king a di sowt spen wahn lata moni fi chrai ga di moas powaful aami. Wan a di wayz weh di king a di naat ahn di king a di sowt mi fait wan anada da wen dehn sopoat wan anada enimi dehn eena difrent waar da Africa, Asia, ahn Latin America. Eena moa reesent taimz, Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn ga lata powa aal oava di werl. Dehn aalso yooz kompyoota fi fait wahn dijital waar gens di king a di sowt. Di king dehn akyooz wan anada dat dehn yooz kompyoota proagram fi kaaz wan anada fi looz moni ahn damij eech ada govament. Pahn tap a dat, jos laik weh Danyel mi prafesai, di king a di naat kantinyu fi atak Gaad peepl.—Dan. 11:41.
DI KING A DI NAAT GWEHN EENA “DI BYOOTIFUL LAN”
7. Wat da “di Byootiful Lan”?
7 Daniel 11:41 seh dat di king a di naat gwehn eena “di Byootiful Lan.” Da wich lan dat? Eena Baibl taimz, peepl mi kansida di lan a Izrel fi bee “di moas byootiful lan eena di hoal werl.” (Ezek. 20:6) Bot di lan a Izrel mi eevn moa preshos bikaaz dat da weh Jehoava peepl mi wership ahn. Sins Pentikaas 33 C.E., da “Byootiful Lan” mi kyaahn bee wahn akchwal pees a lan, bikaaz Jehoava peepl spred owt aal oava di ert. Rada, “di Byootiful Lan” eena fi wee taim da di way Jehoava peepl dehn liv. Dat inklood tingz laik di wership weh dehn gi Jehoava chroo di meetin dehn ahn feel servis.
8. How di king a di naat gaan eena “di Byootiful Lan”?
8 Joorin di laas dayz, di king a di naat gaan eena “di Byootiful Lan” lata taim. Fi egzampl, wen Nazi Germany da-mi di king a di naat, espeshali joorin di sekant werl
waar, da king mi gaan eena “di Byootiful Lan” wen dehn mi persikyoot ahn kil Gaad peepl. Afta Werl Waar II wen di Soviet Union mi tek oava az king a di naat, da king mi gaan eena “di Byootiful Lan” wen dehn mi persikyoot Gaad peepl ahn foas dehn fi lef dehn hoam ahn liv sohnweh els.9. Eena moa reesent taimz, how Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn gaan eena “di Byootiful Lan”?
9 Eena moa reesent taimz, Russia ahn di ada konchriz weh sopoat dehn gaan eena “di Byootiful Lan” tu. How? Eena 2017, dis king a di naat mi ban di werk weh Jehoava Witnisiz du ahn dehn mi chroa som a wi bradaz ahn sistaz eena prizn. Ih mi ban wi poblikayshan dehn tu, eevn di New World Translation. Ih mi tek weh wi branch aafis da Russia ahn sohn Kingdom Haal an Asembli Haal tu. Afta dehnya ting mi hapm, eena 2018 di Govanin Badi mi aidentifai Russia ahn di konchriz weh sopoat dehn az di king a di naat. Bot, eevn wen Jehoava peepl fays lata persikyooshan, dehn stilyet rifyooz fi tek paat eena eni kaina akshan fi fait gens di govament er chaynj it. Rada, dehn fala di Baibl kongsl fi pray fi “aal weh ga atariti,” espeshali wen peepl laik dehndeh di mek disizhan weh ku tek weh wi freedom fi wership.—1 Tim. 2:1, 2.
DI KING A DI NAAT WAHN DISCHRAI DI KING A DI SOWT?
10. Di king a di naat wahn dischrai di king a di sowt? Pleez eksplayn yu ansa.
10 Di prafesi da Daniel 11:40-45 foakos moa pahn weh di king a di naat du moa dan eniting els. Dat meenz dat hihn wahn kanka di king a di sowt? No. Di king a di sowt wahn stil “alaiv” wen Jehoava ahn Jeezas dischrai aal hyooman govament joorin di waar a Armagedon. (Rev. 19:20) Wai wi ku bee soh shoar bowt dat? Kansida weh di prafesi dehn eena Daniel ahn Revilayshan meen.
11. Weh Daniel 2:43-45 meen? (Koment pahn di picha pahn di kova.)
11 Reed Daniel 2:43-45. * Di prafit Danyel tel wi bowt wahn jaiyant stachu weh aala di difrent paats a di badi mek owta difrent metal. Eech paat a di stachu stan fi wahn difrent govament weh afek Gaad peepl. Aala dehndeh govament wuda mi rool joorin difrent taimz. Di stachu fut dehn weh mi mek owta aiyan ahn klay stan fi di laas wan, Britain ahn di United States of America tugeda. Di prafesi help wi fi andastan dat da govament wahn stil di rool wen Gaad Kingdom dischrai aal hyooman govament.
12. Weh di sevent hed a di wail bees stan fa, ahn wai dat impoatant?
12 Di apasl Jan tel wi bowt sohn govament weh afek Jehoava peepl tu. Eena Jan prafesi, wahn wail bees weh ga sevn hed stan fi dehndeh govament. Di sevent hed a da bees stan fi Britain ahn di United States of America tugeda. Dis impoatant bikaaz di bees noh groa nohmoh hed afta da wan. Di sevent hed a dis bees wahn stil di rool wen Krais an ih aami dischrai it lang wid di res a di bees. *—Rev. 13:1, 2; 17:13, 14.
WEH DI KING A DI NAAT WAHN SOON DU?
13-14. Hoo da “Gag a di lan a Maygag,” ahn weh ku bee di reezn wai ih wahn atak Gaad peepl?
13 Wan a Izeekyel prafesi dehn help wi fi andastan weh mait hapm joorin di taim bifoa di king a di naat ahn di king a di sowt geh dischrai. Ih luk laik di prafesi dehn da Ezekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; ahn Revilayshan 16:13-16, 21 di taak bowt di saym ting. If dat da di kays, den ih luk laik dis da weh wahn hapm.
14 Afta di grayt chribyulayshan staat, “di king dehn weh di rool oava aal di ert” wahn yoonait tugeda az wan. (Rev. 16:13, 14; 19:19) Di Baibl kaal da groop a nayshanz “Gag a di lan a Maygag.” (Ezek. 38:2) Da groop a nayshanz wahn atak Gaad peepl ahn chrai dischrai aala dehn wans an far aal. Wai dehn wahn atak Gaad peepl? Eena wahn prafesi weh taak bowt weh wahn hapm joorin da taim, di apasl Jan mi si wahn staam weh di jrap sohn big big haylstoan pahn Gaad enimi dehn. Da haylstaam mait stan fi wahn schrang jojment mesij weh Jehoava peepl dehn wahn diliva. Ih ku bee dat dis mesij wahn provoak Gag a Maygag fi atak Gaad peepl ahn chrai waip dehn owt aafa di ert.—Rev. 16:21.
15-16. (a) Weh Daniel 11:44, 45 mait di taak bowt? (b) Weh wahn hapm tu di king a di naat ahn di res a di govament dehn weh da paat a Gag a Maygag?
15 Dis schrang mesij ahn di fainal atak weh Gaad enimi dehn mek gens fi hihn peepl mait bee di saym ting weh di prafesi da Daniel 11:44, 45 taak bowt. (Reed.) * Eena da prafesi, Danyel seh dat “sohn ripoat weh kohn fahn di ees ahn fahn di naat” wahn wori di king a di naat, an “ih wahn geh beks ahn goh owt ahn dischrai lata peepl.” Di “lata peepl” weh ih taak bowt ya seemz fi bee Jehoava peepl. * Danyel kuda mi di taak bowt di fainal atak pahn Gaad peepl.
16 Di king a di naat ahn di res a di Rev. 16:14, 16) Den, di king a di naat, lang wid aala di ada nayshan dehn weh da paat a Gag a Maygag, wahn geh dischrai, ahn “nobadi noh wahn dehdeh fi help ahn.”—Dan. 11:45.
govament dehn wahn atak Gaad peepl, ahn dis wahn provoak di Almaiti Gaad ahn den Armagedon wahn staat. (17. Hoo da Maikl “di grayt prins” weh Daniel 12:1 menshan, ahn weh hihn du?
17 Di neks vers eena Danyel prafesi gi wi moa deetaylz bowt how di king a di naat an aala di ada govament dehn weh sopoat ahn wahn geh dischrai ahn how wee wahn geh sayv. (Reed Daniel 12:1.) * Weh dis vers meen? Maikl da wahn nada naym fi Krais Jeezas, weh da wi King weh di rool fahn hevn. Hihn di “stan op fi” Gaad peepl fahn sins 1914 wen fi hihn Kingdom staat rool da hevn. Soon, hihn wahn “stan op” ahn dischrai aala ih enimi dehn da Armagedon. Da waar wahn bee di laas ting fi hapm joorin wahn taim weh Danyel seh “lata sofarin wahn deh” laik neva bifoa. Jan prafesi eena Revilayshan kaal di taim weh leed op tu da waar “di grayt chribyulayshan.”—Rev. 6:2; 7:14.
FI YOO NAYM WAHN GEH “RAIT DONG EENA DI BUK”?
18. Wai wi ku fays di fyoocha wid kanfidens noh mata weh hapm?
18 Wi ku fays di fyoocha wid kanfidens bikaaz dehnya too prafit, Danyel ahn Jan, tel wi dat peepl weh serv Jehoava ahn Jeezas wahn servaiv dis grayt chribyulayshan. Danyel seh dat di peepl weh servaiv wahn “ga dehn naym rait dong eena di buk.” (Dan. 12:1) Weh wi haftu du fi geh wi naym rait dong eena da buk? Wi haftu proov dat wi ga fayt eena Jeezas, di Lam a Gaad. (Jan 1:29) Wi haftu dedikayt wi laif tu Gaad ahn geh baptaiz. (1 Peet. 3:21) Ahn wi haftu shoa wi sopoat fi Gaad Kingdom. Wan way wi ku du dat da fi werk haad fi help ada peepl laan bowt Jehoava.
19. Weh wi shuda du now, ahn wai?
19 Now da di taim fi bil op wi chros eena Jehoava ahn fi hihn laayal aaganaizayshan. Now da di taim fi sopoat Gaad Kingdom. If wi du dat, wi wahn geh sayv wen Gaad Kingdom dischrai di king a di naat ahn di king a di sowt.
SANG 149 Wahn Vikchri Sang
^ párr. 5 Hoo da “di king a di naat” tudeh day, ahn how ih wahn geh dischrai? Di ansa tu dehndeh kweschanz ku schrentn wi fayt ahn help wi pripyaa fi di chraiyalz weh wi wahn soon fays.
^ párr. 5 Daniel 11:40-43: “Joorin di taim a di en, di king a di sowt ahn di king a di naat wahn staat tu push gens wan anada. Di king a di naat wahn kohn aata di king a di sowt laik wahn staam wid ih chariyat dehn ahn wid soalja pahn haas ahn wid lata big ship. Ih wahn goh eena difrent konchri ahn sweep chroo dehn laik wahn flod. Hihn wahn goh eena di Byootiful Lan tu, an ih wahn win owt oava wahn lata konchri. Bot dehnya da di konchri dehn weh wahn eskayp fahn owta fi hihn han: Eedom ahn Moawab ahn di moas impoatant paat a di Amonait dehn. Ahn hihn wahn kantinyu fi yooz ih powa gens di ada konchri dehn, an az fi Eejip, dehn noh wahn get weh. Ahn hihn wahn rool oava di goal ahn silva chrezhaz weh Eejip haid an oava aala fi dehn preshos tingz. Ahn di peepl fahn Libiya ahn fahn Eetiyopya wahn fala ahn.”
^ párr. 11 Daniel 2:43-45: “Di sayhn way yu mi si aiyan miks wid saaf klay, dehn wahn miks op wid di peepl. Bot dehn noh wahn stik tugeda, wan tu di neks wan, jos laik how aiyan noh miks wid klay. Eena di dayz a dehndeh king, di Gaad a hevn wahn set op wahn kingdom weh wahn neva geh dischrai. Ahn dis kingdom wahn neva geh paas aan tu eni ada peepl. Ih wahn krosh ahn put wahn en tu aala dehnya kingdom, an ih wahn bee di onli wan weh wahn laas fareva. Ih wahn bee jos laik di stoan weh yu mi si weh geh kot owt fahn di mongtin, weh no han neva kot, ahn di stoan mi krosh di aiyan, di kapa, di klay, di silva, ahn di goal. Di Grayt Gaad mek di king noa weh wahn hapm eena di fyoocha. Di jreem chroo, ahn yu ku chros di eksplanayshan.”
^ párr. 12 Fi moa infamayshan pahn Daniel 2:36-45 ahn Revilayshan 13:1, 2, si di Joon 15, 2012, ishu a The Watchtower, payj 7-11, 12-13, 14-18, ahn 19.
^ párr. 15 Daniel 11:44, 45: “Bot sohn ripoat weh kohn fahn di ees ahn fahn di naat wahn wori ahn. Ih wahn geh beks ahn goh owt ahn dischrai lata peepl. An ih wahn set op ih raiyal tent bitween di grayt see ahn di hoali mongtin a Byooti. An ih wahn kohn aal di way tu ih oan en, ahn nobadi noh wahn dehdeh fi help ahn.”
^ párr. 15 Fi moa infamayshan, si di May 15, 2015, ishu a The Watchtower, payj 29-30.
^ párr. 17 Daniel 12:1: “Joorin da taim Maikl wahn stan op. Hihn da di grayt prins weh di stan op fi yu peepl. Ahn fi wahn wail lata sofarin wahn deh, laik notn weh eva hapm fahn bifoa eni peepl kohn tugeda az wahn nayshan. Ahn joorin da taim fi yoo peepl wahn eskayp, evribadi weh ga dehn naym rait dong eena di buk.”