Ah mi baan da di Netherlands eena 1948. Wen Ah mi wan, mi famili moov tu São Paulo, Brazil. Mai payrents yoostu goh da cherch regyula, ahn wi famili mi aalwayz reed di Baibl tugeda afta tee da eevnin. Eena 1959, wi mi lef Brazil fi goh liv da di United States. Wi mi setl eena di stayt a Massachusetts.

Mai pa mi werk haad fi tek kayr a wi hoal famili weh da-mi ayt a wi. Chroo di yaaz, hihn mi werk az wahn saylzman, az wahn road kanschrokshan werka, an az wahn saylz reprizentativ fi wahn intanashanal ayaalain. Aala wi mi hapi wen hihn get di jab da di ayaalain bikaaz dat mi mek it pasabl fi mek wi chravl wahn lat.

Wen Ah mi deh da kalij, Ah mi aalwayz tink, ‘Da weh Ah wahn du wen Ah groa op?ʼ Som a mi frenz mi chooz fi goh da yooniversiti, ahn som mi jain di aami. Bot Ai neva waahn jain di aami bikaaz Ah neva laik kwaaril, ahn wers yet fait. Soh Ah mi disaid fi goh da yooniversiti insted. Bot deep dong eena mi haat Ah mi reeli waahn help ada peepl, Ah mi feel laik dat mi wahn mek mai laif ga reel meenin.

Da di yooniversiti, Ah mi inchrestid eena wahn saiyens koars weh dehn kaal anthropology; ih ga fi du wid hyooman sosaiyatiz ahn kolchaz ahn how dehn chaynj wid taim. Ah mi pik dis sins Ah mi waahn noa how laif mi staat. Dehn mi teech wi bowt evolooshan ahn di teechaz mi ekspek wi fi aksep evriting az faks. Bot som a di eksplanayshanz neva reeli mek sens ahn wi mi fi bileev dehn widowt ga proof dat da chroo.

Eena klaas, dehn neva teech wi bowt gud moaral standadz. Insted, dehn mi inkorij wi fi ga sokses noh mata wat. Ah mi feel hapi wen Ah yoostu goh da paati ahn chrai difrent jrogz, bot da hapinis neva laas lang ataal. Sohntaim Ah wuda wanda, ‘Dis kaina laif ga eni meenin?ʼ

Ah gaahn liv da di siti a Boston ahn staat tu goh da wahn yooniversiti oava deh. Soh dat Ah ku pay fi mi skool feez, Ah mi staat tu werk joorin soma brayk, dat da weh Ah mi meet wan a Jehoava Witnisiz fi di fers taim. Wan a mi werkmayt mi taak tu mi bowt di prafesi a di “sevn taimz” weh deh eena Daniel chapta 4, ahn hihn mi eksplayn dat wi di liv eena di laas dayz. (Dan. 4:13-17) Ah mi riyalaiz dat if Ah mi kip di taak tu hihn bowt di Baibl an if Ah mi bileev weh Ah mi-di laan, Ah wuda haftu chaynj mi laif. Soh Ah mi chrai avoid ahn az moch az pasabl.

Da di yooniversiti, Ah mi tek sohn klaas weh wuda help mi fi du valantyaa werk da South America. Ah mi tink dat if Ah du gud tingz fi peepl weh need help, dat wuda gi mi laif reel meenin. Bot den Ah riyalaiz dat nat eevn dat mi giv mi laif meenin. Ah mi feel soh diskorij, soh Ah mi stap skool da di en a da semesta.

Eena May 1970, Ah moov tu Amsterdam, da di Netherlands, fi werk fi di sayhn ayaalain weh mai pa mi werk. Bikaaz a dis jab, Ah kuda chravl tu wahn lata difrent plays, Ah mi vizit konchriz eena Africa, America, Europe, an Asia. Ah mi riyalaiz dat noh mata weh konchri Ah vizit, aala dehn mi ga big prablemz an ih luk laik nobadi kuda fiks dehn. Ai mi stil waahn du sohnting impoatant eena mi laif. Soh Ah mi disaid fi goh bak da di United States ahn stodi da di yooniversiti da Boston agen.

Bot wen Ah mi deh da skool, Ah mi riyalaiz kwik-wan dat weh Ah mi-di laan neva mi-di help mi fain di ansaz tu di kweschanz weh Ah ga bowt laif. Ah neva noa weh fi du, soh Ah aks wan a mi profesa fi advais. Hihn mi sopraiz mi wid weh ih tel mi; hihn mi seh: “Wai yu kip di stodi? Yu shuda jos stap yooniversiti now.” Hihn neva haftu tel mi twais. Rait afta dat, Ah mi lef yooniversiti fi gud.

Bikaaz Ah mi stil feel laik mi laif neva ga meenin, Ah disaid fi jain wahn groop weh mi chrai bee difrent dan di res a di werl ahn weh luk laik if dehn mi-di promoat pees ahn lov. Mee ahn sohn frenz fahn da groop mi hichhaik fahn di United States aal di way dong tu Acapulco, Mexico. Wi mi liv wid peepl weh neva fala di regyula roolz a laif ahn dat mi mek ih luk laik dehn neva ga prablemz ahn woriz. Wail Ah mi-di liv wid dehn, Ah riyalaiz dat di way dehn liv neva mek dehn laif ga reel meenin  an ih neva mek dehn hapi. Insted, Ah mi noatis dat moas a dehn neva aanis ner laayal.

Rong da taim, Ah mi staat tu tink agen bowt sohnting weh Ah mi waahn du fan Ah smaal. Ah mi aalwayz wahn sayl di see, noh az wahn sayla, bot az wahn kyaptin. Di onli way how Ah kuda du dat da if Ah mi ga mi oan saylboat. Sins wan a mi fren weh naym Tom mi waahn du di sayhn ting, wi disaid fi sayl rong di werl tugeda. Ah mi waahn fain wahn paradais ailan weh wi ku bee free fahn roolz.

Mee ahn Tom mi chravl tu Arenys de Mar, kloas tu Barcelona, Spain. Rait deh wi mi bai wahn saylboat weh naym Llygra, ih mi 31 fut (9.4 m) lang. Wi staat fiks op di smaal boat soh dat ih wuda sayf fi goh da see. Sins wi neva mi-di hori fi reech wehpaat wi mi-di goh, wi tek owt di injin ahn yooz da spays fi put een ekschra waata fi mek wi jrink. Soh dat wi kuda moov rong da di dak dehn, wi bai too 16-fut (5 m) padl. Wi mi fainali staat wi jerni tu di Seychelles, eena di Indian Ocean. Wi plan da-mi fi sayl lang di wes koas a Africa ahn rong di Cape of Good Hope, South Africa. Wi mi yooz di staarz, sohn map, sohn buk, ahn ada tingz fi help wi chravl eena di rait dairekshan. Ih mi amayzin fi si how wi kuda noa egzakli weh wi mi deh.

Wi riyalaiz dat wi oal boat neva mi wahn mek it eena di oashan. Evri owa bowt siks gyalan a waata mi-di leek eena di boat! Laik weh Ah mi seh eena di biginin, joorin wahn staam Ah mi geh frayd ahn fi di fers taim eena soh moch yaaz Ah pray an Ah pramis Gaad dat if wi servaiv, Ah wahn chrai geh fi noa ahn. Di staam mi stap an Ah kip mi pramis.

Ah mi staat tu reed di Baibl wail wi mi deh da see. Jos imajin: Ai mi-di sidong da di midl a di Mediterranean Sea rong difrent kaina fish ahn di byootiful vyoo. Da nait, ih mi amayzin fi si di difrent staarz. Dat mi mek Ah moa kanvins dat Gaad egzis ahn dat hihn inchrestid eena hyoomanz.

Afta sohn weeks da see, wi mi dak da Alicante, Spain. Rait deh wi mi chrai sel wi boat soh dat wi ku bai wahn beta wan. Wel, laik weh wi mi-di ekspek, ih neva eezi fi sel. Di boat mi oal, ih neva ga no injin, an ih mi ga hoal! Bot, dis da-mi wahn gud taim fi mek Ah reed mi Baibl.

Di moa Ah mi reed di Baibl, di moa Ah mi staat tu riyalaiz dat da wahn buk weh ga inschrokshanz fi help wi fi bee hapi. Ai mi impres wid weh di Baibl seh bowt weh ih meenz fi liv akaadn tu kleen moaral standadz. An Ah mi wanda wai lata peepl, inkloodin mee, kaal dehnself Kristyanz ahn stil noh du weh di Baibl seh.

Ah mi mek op mi main fi du aal weh Ah kud fi kleen op mi laif, soh Ah mi stap tek jrogz. Ah mi seh tu miself dat fi shoar dehn mosi ga peepl weh fala di Baibl hai moaral standadz an Ah mi waahn meet dehn. Soh fi di sekant taim, Ah pray tu Gaad fi help mi fain dehn.

Tu mee, ih mi mek sens fi chrai aal di difrent rilijan dehn til Ah fain di chroo rilijan. Wail Ah mi-di waak chroo Alicante, Ah mi si wahn lata cherch bildinz. Bot sins moas a dehn mi ga aidol,  Ah mi noa dat dehn kuda neva bee di chroo rilijan.

Wahn Sondeh aftanoon, Ah mi deh pahn wahn hilsaid wehpaat Ah kuda si di dak, an Ah mi-di reed Jaymz 2:1-5, weh seh dat wi noh fi chreet rich peepl beta dan poa peepl. Wen Ah mi-di waak bak tu di boat, Ah paas wahn bildin weh luk laik wahn rilijos meetin plays an ih mi ga wahn sain da di enchrans weh seh: “Kingdom Haal a Jehoava Witnisiz.”

Ah mi seh tu miself, ‘Ah shuda tes owt dehnya peepl ahn si how dehn chreet mi.ʼ Soh Ah gaahn eena di Kingdom Haal wid no shooz aan, Ah mi ga wahn byaad, an Ah mi gat aan wahn tayr op jeenz pants. Di persn weh mi-di welkom peepl mi mek Ah sidong neks tu wahn oalda laydi weh mi help mi fain di skripchaz weh di speeka mi-di menshan. Afta di meetin, Ah mi soh sopraiz fi si how di peepl weh kohn taak tu mi chreet mi; dehn mi veri kain. Wahn man mi invait mi fi goh da ih hows fi taak bowt di Baibl, bot sins Ah neva finish reed di Baibl yet, Ah mi tel ahn: “Ah wahn mek yu noa wen Ah redi.” Bot meentaim, Ah mi-di goh da aala di meetin dehn.

Sohn weeks layta, Ah gaahn da di man hows an ih ansa mi kweschanz weh Ah mi ga bowt di Baibl. Wahn week layta, hihn mi gi mi wahn bag ful a kloaz. Hihn mi tel mi dat di persn weh di kloaz mi bilangz tu mi deh da prizn bikaaz ih obay weh di Baibl seh fi lov wan anada ahn noh laan waar nohmoh. (Isa. 2:4; Jan 13:34, 35) Now Ah mi shoar dat Ah fain weh Ah mi-di luk fa mi hoal laif—peepl weh obay weh di Baibl seh bowt weh ih meenz fi liv wahn kleen moaral laif! Mai goal da neva fi fain wahn paradais ailan nohmoh, now mi goal da-mi fi stodi di Baibl an andastan weh ih reeli seh. Soh Ah gaahn bak da di Netherlands.

Ah mi hichhaik fi foa dayz soh dat Ah ku reech di siti a Groningen, da di Netherlands. Ah mi need fi geh wahn jab soh dat Ah kuda tek kayr a miself. Ah mi ful owt wahn aplikayshan fi werk da wahn kyaapenta shap, an wan a di kweschanz mi aks wat da mi rilijan. Soh Ah mi rait, “Jehoava Witnisiz.” Wen di oana mi reed it, Ah noatis di luk pan ih fays chaynj. Hihn mi seh: “Ah wahn kaal yu.” Bot ih neva did kaal mi.

Da wahn nada kyaapenta shap, Ah mi aks di oana if ih need wahn werka. Hihn mi aks fi mi skool paypaz ahn fi rekomendayshan letaz. Ah mi eksplayn tu ahn dat Ah mi fiks op  mai saylboat weh mi mek owta wud. Ah mi sopraiz wen ih tel mi: “Yu ku staat tu werk dis aftanoon bot Ah waahn yu noa sohnting. Ai da wan a Jehoava Witnisiz an Ai liv bai weh di Baibl seh, soh Ah noh waahn yu kaaz no chrobl eena mi shap.” Ah mi luk pan ahn, an Ah tel ahn: “Ai da wahn Witnis tu!” Praabli bikaaz a mi lang hyaa ahn mi byaad, hihn mi noa dat Ai da noh wahn Witnis, soh ih mi seh: “Ah wahn stodi di Baibl wid yu den!” Ah mi moa dan hapi fi stodi wid hihn. Now Ah mi noa wai di ada oana neva kaal mi bak. Jehoava mi-di ansa mi pryaaz; hihn mi waahn Ah andastan di Baibl. (Ps. 37:4) Ah mi werk da di brada shap fi wan yaa. Joorin da taim, hihn mi stodi di Baibl wid mi, ahn den Ah geh baptaiz eena Janiweri 1974.

Wan mont afta Ah geh baptaiz, Ah staat tu painyaa, dat mek Ah feel reeli hapi. Wahn mont afta dat, Ah moov tu Amsterdam fi help owt da wahn Spanish groop weh jos mi-di staat op. Ai mi soh hapi fi stodi di Baibl wid peepl weh taak Spanish ahn Portuguese. Eena May 1975, Ah mi geh di privilij fi serv az wahn speshal painyaa.

Wan day, wahn speshal painyaa sista weh naym Ineke mi kohn da wi Spanish meetin fi inchrojoos ih Baibl styoodent weh da-mi fahn Bolivia. Mee an Ineke mi disaid fi geh fi noa wan anada, soh wi mi rait letaz tu eech ada. Wi mi geh fi fain owt dat wi ga di saym goalz. Eena 1976, wi mi geh marid ahn wi mi kantinyu serv az speshal painyaaz til 1982 wen wi mi geh invaitid fi goh da di 73rd klaas a Gilyad. Wi mi sopraiz ahn veri hapi fi geh asain da East Africa, wehpaat wi mi serv fi faiv yaaz da Mombasa, Kenya! Eena 1987, wi mi geh asain fi goh da Tanzania, wehpaat dehn kuda mi preech agen bikaaz dehn neva deh anda ban nohmoh. Wi mi stay deh fi 26 yaaz bifoa wi gaahn bak da Kenya.

Wi laif ga reel meenin bikaaz wi help peepl weh reeli wahn laan moa bowt di Baibl. Fi egzampl, mi fers Baibl styoodent da Mombasa da-mi wahn man weh Ah mi meet wail Ah mi-di du poblik witnisin. Afta Ah mi giv ahn too magazeen, hihn mi seh: “If Ah finish reed dehnya, weh Ah du neks?” Di neks week wi mi staat tu stodi di Baibl di yooz di buk You Can Live Forever in Paradise on Earth, weh mi jos geh rilees eena di Swahili langwij. Hihn mi geh baptaiz wan yaa afta dat an ih staat tu regyula painyaa. Sins hihn geh baptaiz, hihn an ih waif help bowt 100 peepl fi dedikayt dehn laif tu Jehoava ahn geh baptaiz.

Wen Ah mi geh fi andastan wat da di reel meenin a laif, Ah mi feel laik di man weh chravl fi bizniz weh mi fain wahn speshal perl ahn neva waahn laas it. (Mach. 13:45, 46) Ai mi waahn spen mi laif di help adaz fi fain di laif weh ga reel meenin. Mee ahn mi dyaa waif geh fi si fi wiself dat Jehoava help ih peepl liv wahn laif weh ga reel meenin.