1. Weh ih meen fi bee sensabl? (2 Timoti 4:5)

 IH KU bee haad fi stay laayal tu Jehoava an ih aaganaizayshan wen wi fays prablemz. How wi ku stay laayal? Wi need fi bee sensabl, aalwayz deh pahn wi gyaad, ahn stan op schrang eena di fayt. (Reed 2 Timoti 4:5.) Wi ku bee sensabl if wi stay kaam, tink schrayt, ahn chrai si tingz di way Jehoava si tingz. Wen wi du dat, di way how wi feel noh wahn kanchroal di way how wi tink.

2. Weh wi wahn diskos eena dis aatikl?

² Eena di laas aatikl, wi mi taak bowt chree prablemz weh kohn fahn owtsaida di kangrigayshan. Eena dis aatikl, wi wahn taak bowt chree prablemz weh mait kom op eensaida di kangrigayshan weh ku mek it haad fi stay laayal tu Jehoava. (1) Wen wahn brada er sista chreet wi bad, (2) wen wi geh disiplin, ahn (3) wen wi fain it haad fi aksep chaynjiz weh di aaganaizayshan mek. How wee ku bee sensabl ahn stay laayal tu Jehoava an ih aaganaizayshan wen wi di goh chroo dehnya prablemz?

3. How wi mait feel wen sohnbadi eena di kangrigayshan hert wi?

³ Yoo eva feel laik sohnbadi eena di kangrigayshan mi chreet yu bad, maybi sohnbadi weh yu luk op tu bikaaz ih ga rispansabiliti eena di kangrigayshan? Fi shoar, di brada neva meen fi hert yu. (Roam. 3:23; Jay. 3:2) Stil, weh hihn du mi hert yu. Maybi yu kudn eevn sleep bikaaz yu mi-di tink bowt weh hapm. Maybi yu eevn wanda, ‘If da brada bihayv soh, den how dis ku reeli bee Gaad aaganaizayshan?ʼ Dat da egzakli how Saytan waahn mek yu feel. (2 Kor. 2:11) If wi alow wiself fi tink dis way, ih ku mek wi stap serv Jehoava ahn lef ih aaganaizayshan. How wee ku  bee sensabl ahn geh rid a negitiv tinkin if wi feel laik wahn brada er wahn sista chreet wi bad?

4. How Joazef mi ak eena wahn sensabl way wen dehn mi chreet ahn bad, ahn weh wee ku laan fan ih egzampl? (Genesis 50:19-21)

⁴ Noh hoal malis. Wen Joazef da-mi wahn teenayja, ih breda dehn mi chreet ahn bad. Dehn mi hayt ahn, an som a dehn mi eevn waahn kil ahn. (Gen. 37:4, 18-22) Laytaraan, dehn mi eevn sel ahn az wahn slayv. Sayka dat, Joazef mi gaahn chroo lata ting fi bowt 13 yaaz. Joazef kuda mi staat dowt weda er nat Jehoava mi reeli lov ahn. Maybi ih mi eevn wanda if Jehoava mi lef ahn bai ihself wen ih mi reeli need ahn di moas. Bot Joazef neva mek dehnya tingz mek ih stay beks. Insted, hihn mi stay kaam, ahn dat mi mek hihn ak eena wahn sensabl way. Wen Joazef mi geh di chaans fi pay bak ih breda dehn fi weh dehn mi du ahn, hihn neva du dat. Insted, hihn mi shoa dat ih lov dehn ahn dat ih fergiv dehn. (Gen. 45:4, 5) Joazef kuda mi bihayv dis way bikaaz hihn mi-di tink schrayt. Insteda foakos pan ih oan prablemz, hihn mi foakos pahn weh Jehoava waahn. (Reed Genesis 50:19-21.) b Weh wi ku laan fahn dis? If sohnbadi chreet yu bad, noh geh beks wid Jehoava er staat tu tink dat hihn abandan yu. Insted, tink bowt how hihn di help yu fi bayr op wid wateva yu di goh chroo. Pahn tap a dat, wen adaz chreet yu bad, chrai noh foakos pahn dehn mistayk bot chreet dehn wid lov.—1 Peet. 4:8.

5. Weh mi help Miqueas fi ak eena wahn sensabl way wen hihn mi feel laik sohn bradaz mi chreet ahn bad?

⁵ Mek wi luk pahn di egzampl a wahn elda fahn South America weh naym Miqueas. c Hihn memba wahn taim wen hihn mi feel laik sohn bradaz weh ga rispansabiliti eena di kangrigayshan mi chreet ahn bad. Hihn seh: “Ai neva gaahn chroo sohnting laik dis bifoa. Ai mi soh schres owt dat Ah mi kyaahn sleep da nait. Ah yoostu krai, kaaz Ah neva noa weh fi du.” Eevn doa Miqueas mi-di fays dehnya prablem, hihn mi chrai haad fi kanchroal ih feelinz an ak sensabl. Hihn mi pray aal di taim an aks Jehoava fi help ahn, an fi giv ahn ih hoali spirit soh dat hihn ku bayr op. Hihn mi du sohn risaach eena wi poblikayshan dehn fi tingz weh ku help ahn. Weh wi laan fahn dis? If yoo feel laik wahn brada er wahn sista chreet yu bad, stay kaam ahn chrai noh tink bad bowt dehn. Yoo noh noa weh dehn di goh chroo fi mek dehn bihayv da way dehsoh. Pray tu Jehoava, an aks ahn fi help yu si tingz di way hihn si dehn. Wen yu du dis, ih help yu fi bileev dat di brada er sista neva meen fi du eniting fi hert yu, an ih wahn eeziya fi fergiv dehn. (Prov. 19:11) Memba, Jehoava noa aal weh yu di goh chroo ahn hihn wahn help yu ahn gi yu di schrent fi bayr op.—2 Chron. 16:9; Eccl. 5:8.

6. Wai ih impoatant fi mek wi andastan dat Jehoava disiplin wi bikaaz ih lov wi? (Heebrooz 12:5, 6, 11)

⁶ Wen Jehoava disiplin wi ih ku mek wi feel sad sohntaim. Bot if wi tink onli bowt  how bad ih mek wi feel, wi ku staat tu tink dat wi neva dizerv da disiplin, ahn dat ih neva aplai tu wi. Dehndeh feelin ku mek it haad fi mek wi andastan dat Jehoava disiplin wi bikaaz ih lov wi. (Reed Heebrooz 12:5, 6, 11.) Ih mek it eeziya fi mek Saytan atak wi if wi kip di foakos pahn how bad disiplin mek wi feel. Saytan waahn mek wi rijek disiplin, lef di kangrigayshan, ahn stap serv Jehoava. If yoo eva geh disiplin, how yu ku ak eena wahn sensabl way?

7. (a) Laik weh wi si eena di picha, how Jehoava mi aybl fi yooz Peeta afta Peeta mi aksep ih disiplin? (b) Weh wi laan fahn Peeta egzampl?

⁷ Aksep disiplin, ahn mek di chaynjiz weh yu need fi mek. Jeezas mi kongsl Peeta fronta ih ada apasl dehn moa dan wan taim. (Maak 8:33; Look 22:31-34) Maybi dis mi mek Peeta feel shaym. Bot hihn mi aksep di disiplin ahn laan fan ih mistayk. Ahn dat mi help ahn fi stay laayal tu Jeezas. Sayka Peeta mi laayal, Jehoava mi bles ahn wid sohn impoatant rispansabiliti eena di kangrigayshan. (Jan 21:15-17; Aks 10:24-33; 1 Peet. 1:1) Weh wi laan fahn Peeta egzampl? Wi noh waahn foakos pahn eni shaym wi mait feel wen wi geh disiplin, bot insteda dat wi waahn aksep di disiplin ahn mek di chaynjiz weh wi need fi mek. If wi du dat, ih benifit wee an adaz, ahn Jehoava wahn ku yooz wi eevn moa.

8-9. How Bernardo mi feel wen hihn mi geh disiplin, ahn weh mi help ahn fi chaynj di way ih tink afta ih mi geh disiplin?

⁸ Noatis weh mi hapm tu Bernardo, wahn brada fahn Mozambique. Hihn mi looz di privilij fi serv az wahn elda. How Bernardo mi feel bowt dis? Hihn seh, “Ah mi beks bikaaz Ah neva laik di disiplin weh dehn gi mi.” Hihn mi-di wori bowt how di bradaz ahn sistaz eena di kangrigayshan wuda luk pan ahn. Hihn mi aalso seh, “Ih mi tek mee wahn kopl monts fi chaynj di way Ah tink ahn si tingz di way Jehoava si tingz, ahn fi staat chros Jehoava an ih aaganaizayshan agen.” Weh mi help Bernardo fi si tingz di way Jehoava si tingz?

⁹ Bernardo mi chaynj di way ih tink. Hihn seh: “Wen Ai mi-di serv az wahn elda, Ai doz yooz Heebrooz 12:7 fi help adaz luk pahn disiplin weh kohn fahn Jehoava eena di rait way. Now Ah aks miself:  ‘Hoo need fi aplai dis skripcha?ʼ Aala Jehoava servants—eevn mee tu.” Den Bernardo mi chrai fain moa wayz how hihn ku kantinyu bil bak ih chros eena Jehoava an ih aaganaizayshan. Hihn mi staat tu reed di Baibl eevn moa ahn spen moa taim di reeli tink bowt weh ih di reed. Eevn doa hihn stil mi-di wori bowt how di bradaz ahn sistaz mi wahn luk pan ahn, hihn wuda goh preech ahn koment da aala di meetin. Laytaraan, Bernardo mi geh apointid az wahn elda agen. If yoo eva geh disiplin laik Bernardo, noh feel shaym. Aksep di disiplin ahn mek di chaynjiz weh yu need fi mek. d (Prov. 8:33; 22:4) If yu du dat, yu wahn ku bee shoar dat Jehoava wahn bles yu bikaaz yu mi chooz fi stay laayal tu hihn an ih aaganaizayshan.

10. Weh kaina chaynjiz Jehoava mi aks di Izrelait man dehn fi mek, ahn how dat mi tes dehn laayalti?

¹⁰ Wen di aaganaizayshan mek chaynjiz, ih ku bee haad fi stay laayal. If wi noh kyaaful, dat ku eevn mek wi lef Jehoava. Fi egzampl, tink bowt how tingz mi chaynj fi di Izrelait dehn wen dehn mi geh di Laa weh Jehoava giv chroo Moaziz ahn how dehn mi feel bowt it. Bifoa Jehoava mi gi dehn da Laa, eech famili hed kuda du tingz weh wahn prees kuda du. Dehn yoostu bil alta an aafa op sakrifais tu Jehoava fi dehn famili. (Gen. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5) Bot afta dehn mi geh da Laa, di famili hed dehn neva sopoas tu du dehndeh tingz nohmoh. Jehoava mi apoint som a Ayron disendant fi bee prees, an onli dehn mi ga di privilij fi aafa op sakrifais. Afta Jehoava mi set da Laa, eni famili hed weh aafa op wahn sakrifais ahn weh da neva wan a Ayron disendant kuda mi geh kil. e (Lev. 17:3-6, 8, 9) Yu tink dis kuda mi bee wahn reezn wai Koara, Daytan, Abairam, ahn 250 cheef mi gaahn gens Moaziz an Ayron atariti? (Num. 16:1-3) Wi noh noa, bot Koara an aala di cheef dehn weh mi deh wid ahn neva stay laayal tu Jehoava. If yoo fain it haad fi stay laayal wen di aaganaizayshan mek chaynjiz, weh yu ku du?

11. Weh wi ku laan fahn di egzampl a di Koahatait dehn?

¹¹ Sopoat di chaynjiz weh di aaganaizayshan mek. Wail dehn mi-di chravl eena di wildanes, di Koahataits mi ga wahn speshal asainment fi du. Evritaim di Izrelait dehn mi haftu moov fahn wan plays tu di neks, som a di Koahatait dehn mi kehr di aak a di kovenant heda aala di peepl. (Num. 3:29, 31; 10:33; Josh. 3:2-4) Dat da-mi wahn amayzin privilij! Bot tingz mi chaynj fi dehn wen di Izrelaits mi reech di Pramis Lan, bikaaz dehn neva mi wahn haftu moov di aak az aafn az dehn yoostu. Soh bai di taim Salaman mi staat tu rool az king, som a di Koahatait dehn asainment da-mi fi sing, gyaad di gayt dehn, ahn tek kayr a di stoarhows dehn. (1 Chron. 6:31-33; 26:1, 24) Dehn noh ga no proof weh shoa dat di Koahatait dehn mi komplayn er aks fi wahn moa impoatant asainment. Weh  wi ku laan fahn dehn? Wi need fi bee wilin fi sopoat eni chaynj weh Jehoava aaganaizayshan mek, eevn if ih afek wi asainment. Bee hapi wid wateva asainment yu get. Memba dat yu asainment da noh weh mek yu preshos tu Jehoava. Weh moa impoatant tu Jehoava da fi mek yu obay ahn.—1 Sam. 15:22.

12. How Zaina mi feel wen fi shee asainment mi chaynj?

¹² Tink bowt weh mi hapm tu Zaina, wahn sista fahn di Middle East. Wen fi shee asainment mi chaynj, shee mi looz wahn privilij. Di branch mi asain shee fi goh bak tu di minischri afta shee mi serv da Betel fi moa dan 23 yaaz. Shee seh: “Ai mi shak wen dehn chaynj mi asainment. Ah mi feel laik Ah neva gud inof, an Ah mi kip di aks miself, ‘Weh Ai du rang?ʼ” Sad fi seh, som a di bradaz ahn sistaz eena di kangrigayshan mi mek shee feel wers wen dehn tel ahn: “If yu mi gud inof, di aaganaizayshan mi wahn kip yu da Betel.” Fi wahn wail, Zaina mi feel soh sad dat shee wuda krai evri nait. Bot shee seh: “Ah neva alow miself fi dowt di aaganaizayshan er fi tink dat Jehoava neva lov mi.” Weh Zaina mi du fi mek shee kuda kantinyu tink schrayt?

13. Weh mi help Zaina fi geh rid a negitiv feelinz?

¹³ Zaina mi geh rid a ih negitiv tinkin. How? Shee mi reed sohn aatikl eena wi poblikayshan dehn weh taak bowt di saym ting shee mi-di goh chroo. Di aatikl “You Can Cope With Discouragement!” eena di Febiweri 1, 2001, kapi a The Watchtower mi help shee wahn lat. Da aatikl mi taak bowt how Maak, wahn Baibl raita, mi gaahn chroo sohnting simila wen hihn mi geh wahn nyoo asainment. Zaina seh, “Maak egzampl da-mi laik wahn medisn weh mi help mi fi stap feel diskorij.” Shee mi aalso stay kloas tu ih frenz, an ih neva kip tu ihself er staat tu feel sari fi ihself. Shee mi riyalaiz dat da hoali spirit gaid Jehoava aaganaizayshan fi mek wahn disizhan ahn dat di bradaz weh tek di leed reeli kay bowt shee. Bot shee mi aalso riyalaiz dat Jehoava aaganaizayshan need fi mek chaynjiz, bikaaz ih impoatant fi mek Jehoava werk kantinyu.

14. Weh chaynj Vlado mi fain haad fi aksep, ahn weh mi help ahn?

¹⁴ Vlado, wahn 73-yaa-oal elda fahn Slovenia,  mi fain it haad fi aksep wahn chaynj weh di aaganaizayshan mi mek. Fi hihn kangrigayshan ahn wahn nada kangrigayshan mi geh jain tugeda, ahn di Kingdom Haal wehpaat hihn yoostu goh neva mi wahn geh yooz nohmoh. Hihn seh: “Ai neva andastan wai dehn mi wahn kloaz dong da byootiful Kingdom Haal. Ai mi feel sad, bikaaz wi mi jos fiks it op. Ahn sins Ai da wahn kyaapenta, Ai mi bil som a di nyoo fernicha weh mi deh een deh. Ahn pahn tap a dat, di aaganaizayshan mi mek sohn ada chaynjiz weh wee weh oalda mi fain haad fi fala.” Weh mi help Vlado fi sopoat di nyoo dairekshan? Hihn seh: “Wen yu fala di chaynjiz weh di aaganaizayshan mek, dat aalwayz bring blesinz. Dehnya chaynjiz pripyaa wi fi eevn biga chaynjiz weh mait hapm eena di fyoocha.” Maybi fi yoo kangrigayshan jain tugeda wid wahn neks wan, er maybi yoo geh wahn nyoo asainment. Yoo fain it haad fi aksep dehndeh chaynjiz? Wen yu aksep di chaynjiz ahn stay laayal tu Jehoava an ih aaganaizayshan, hihn wahn bles yu.—Ps. 18:25.

15. Weh wi ku du fi kantinyu bee sensabl eevn wen wi di fays wahn chalenj weh kohn fahn eensaida di kangrigayshan?

¹⁵ Wi di geh kloasa tu di en a dis sistem a tingz, soh wi ku ekspek fi fays prablemz weh kohn fahn eensaida di kangrigayshan. Ih ku bee haad fi stay laayal tu Jehoava wen wi di goh chroo dehndeh prablemz. Soh wi haftu kantinyu bee sensabl. If wahn brada er sista hert yu er chreet yu bad, noh geh beks. If yu geh disiplin, noh feel shaym. Aksep di kongsl ahn mek di chaynjiz weh yu need fi mek. Ahn wen Jehoava aaganaizayshan mek chaynjiz weh afek yu laif, bee wilin fi sopoat di chaynjiz ahn fala di dairekshan.

16. Weh yoo ku du fi mek yu kantinyu chros Jehoava an ih aaganaizayshan?

¹⁶ Yoo ku kantinyu chros eena Jehoava an ih aaganaizayshan eevn wen yu laayalti geh tes, bot fi du dat yu need fi kantinyu bee sensabl. Dat meenz dat yu fi stay kaam, tink schrayt, ahn si tingz di way Jehoava si tingz. Mek it wahn goal fi stodi bowt peepl eena di Baibl weh gaahn chroo sohn simila prablemz. Ahn tink bowt how fi dehn egzampl ku help yu fi goh chroo di prablemz weh yoo di goh chroo. Pray tu Jehoava fi help, ahn kantinyu spen taim wid di bradaz ahn sistaz eena di kangrigayshan. Den, noh mata weh yu fays, Saytan wahn neva bee aybl fi separayt yu fahn Jehoava an Ih aaganaizayshan.—Jay. 4:7.