STODI AATIKL 39
Wen Yu Jentl, Yu Shoa Dat Yu Reeli Schrang
“Wahn slayv a di Laad noh haftu kwaaril, bot ih fi bee jentl tuwaadz evribadi.”—2 TIM. 2:24.
SANG 120 Ga Wahn Jentl, Hombl Haat Laik Krais
WEH WI WAHN DISKOS? a
1. Weh peepl mait aks wi bowt wen wi deh da werk er skool?
HOW yu feel wen peepl da werk er skool aks yu bowt weh yu bileev? Yu feel nervos? Lata wi mait feel da way. Bot dis sichuwayshan gi wi wahn chaans fi andastan weh dehn di tink er weh dehn bileev, an ih mek it eeziya fi preech tu dehn. Bot lata taim, peepl mait aks kweschanz bikaaz dehn noh gree wid wi ahn jos waahn aagyu. Dat noh sopraiz wi, doh, bikaaz wahn lata peepl bileev tingz bowt wi weh nat eevn chroo. (Aks 28:22) Sins wi di liv eena “di laas dayz,” wi noa dat peepl “noh wahn bee wilin fi get lang wid wan anada,” ahn “dehn wahn bihayv laik wail animal.”—2 Tim. 3:1, 3.
2. Wai ih gud fi bee jentl?
2 Yu mait aks yuself, ‘How Ah ku bee kain ahn shoa rispek wen Ah di ansa sombadi weh di aagyu wid mi bowt weh Ah bileev?ʼ Yu wahn ku du dat if yu noa how fi bee jentl. Wahn jentl persn noh eezi fi geh beks an ih stay kaam wen ih noh shoar how fi ansa. (Prov. 16:32) Ih noh aalwayz eezi fi bee jentl, doh. How wi ku bee jentl? How yoo ku shoa dat yu da wahn jentl persn wen yu di ansa sohnbadi weh di aagyu bowt weh yu bileev? An if yu da wahn payrent, how yoo ku help yu pikni dehn fi bee jentl wen dehn difen weh dehn bileev? Mek wi si.
HOW WI KU BEE JENTL?
3. Wai wi ku seh dat wen wi kaam ahn jentl, ih noh meenz dat wi week? (2 Timoti 2:24, 25)
3 Wahn persn weh jentl da noh wahn week persn. Ih tek wahn lata schrent fi mek wi stay kaam eena wahn tof sichuwayshan. Wahn jentl haat da paat a “di froot weh di hoali spirit bayr eena peepl.” (Gal. 5:22, 23) Di Greek werd fi “wahn jentl haat” mi sohntaim geh yooz fi taak bowt wen dehn wuda taym wahn wail haas. Fi taym wahn wail haas noh meen dat ih noh wahn schrang nohmoh, bot ih wahn bee moa kaam ahn jentl. Soh how wee ku stay kaam ahn jentl, bot stil bee schrang? Wi kyaahn du it pahn wi oan, soh wi need fi pray an aks Jehoava fi gi wi ih hoali spirit soh dat hihn ku help wi shoa dis byootiful kwaliti. Lata ekspeeryens shoa wi dat dis pasabl. Wen Witnisiz stay kaam ahn jentl wid peepl weh chrai aagyu wid dehn, dis lef peepl impres wid di way how dehn bihayv. (Reed 2 Timoti 2:24, 25.) Weh yu need fi du fi ga wahn jentl haat?
4. Weh wi ku laan fahn how Aizak mi shoa wahn kaam ahn jentl haat eevn wen dehn mi-di provoak ahn?
4 Dehn ga wahn lata Baibl egzampl weh teech wi wai ih impoatant fi bee gentl. Mek wi luk pahn Aizak egzampl. Wen Aizak mi moov da Geerar, wehpaat di Filisteen dehn mi liv, hihn mi haftu deel wid jelos naybaz weh mi kova op di wel dehn weh fi hihn pa mi dig. Insteda fait bak fi weh bilangz tu hihn, ih moov ih famili far fahn deh ahn staat dig op sohn ada wel. (Jen. 26:12-18) Bot di Filisteen dehn mi stil kom afta ahn. Noh mata how dehn mi chreet Aizak, hihn mi ak eena wahn peesful ahn jentl way. (Jen. 26:19-25) Weh mi help Aizak fi shoa wahn kaam ahn jentl haat eevn wen ih jelos naybaz mi-di provoak ahn? Fi shoar hihn mi laan fi bihayv eena wahn peesful way fahn ih pa, Aybraham, an ih mi laan fi ga wahn “kwaiyet ahn jentl spirit” fahn ih ma, Saara.—1 Peet. 3:4-6; Jen. 21:22-34.
5. Weh egzampl shoa wi dat Kristyan payrents ku teech dehn pikni fi bee jentl?
5 Kristyan payrents ku aalso teech dehn pikni fi ga wahn jentl haat. Fi egzampl, Max, b weh 17 yaaz oal, mi haftu deel wid wahn lata peepl weh beks da skool an eena servis. Bot fi hihn payrents mi shoa payshens wen dehn mi teech ahn fi bee jentl. Ih payrents seh: “Max geh fi andastan dat ih noh eezi fi ak eena wahn jentl ahn kaam way. Ih tek sombadi weh reeli schrang fi stay kaam.” Max laan how fi bee wahn kaam ahn jentl persn.
6. How pryaa ku help wi fi ga wahn jentl haat?
6 Weh wi ku du wen adaz provoak wi, laik wen dehn taak bad bowt Jehoava er mek fon a di Baibl? Wi need fi pray tu Jehoava fi gi wi ih hoali spirit ahn wizdom fi help wi ansa eena wahn jentl way. Wat if laytaraan wi noatis dat wi mi ansa eena wahn bad way? Wi ku pray bowt di mata ahn tink bowt how wi ku du beta neks taim. Wen wi du dis, Jehoava wahn gi wi ih hoali spirit soh dat wi ku kanchroal wi tempa an ansa eena wahn jentl ahn kain way.
7. How skripchaz ku help wi fi ansa eena wahn nais way? (Proverbs 15:1, 18)
7 Sohn skripchaz eena di Baibl ku help wi wen wi fain it haad fi ansa sombadi eena wahn nais way. Gaad hoali spirit ku help wi fi memba dehndeh skripchaz. (Jan 14:26) Fi egzampl, di prinsipl dehn weh wi fain eena di buk a Proverbs ku help wi fi bee jentl. (Reed Proverbs 15:1, 18.) c An ih aalso shoa wai ih gud fi stay kaam if dehn provoak wi er if wi deh eena wahn schresful sichuwayshan.—Prov. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.
HOW ANDASTANDIN HELP WI FI BEE JENTL?
8. Wai ih gud fi andastan wai wahn persn aks wahn kweschan?
8 If wi ga andastandin, ih wahn eeziya fi bee jentl wid peepl. (Prov. 19:11) Wahn persn weh ga andastandin shoa self kanchroal wen adaz kweschan ahn bowt weh ih bileev. Lata taim peepl aks wi kweschanz, bot dehn noh gi wi di reel reezn wai dehn aks it. Bifoa yu ansa, ih gud fi memba dat yu mait noh noa di reel reezn wai da persn di aks da kweschan.—Prov. 16:23.
9. How Gidiyan mi shoa dat ih mi jentl ahn ga andastandin wen ih mi ansa di peepl fahn Eefrayim chraib?
9 Mek wi kansida how Gidiyan mi ansa di peepl fahn Eefrayim chraib. Wen Gidiyan mi haftu fait gens Izrel enimiz, di peepl fahn Eefrayim chraib mi beks bikaaz hihn neva kaal dehn fi help ahn fait gens Gaad enimi dehn. Bot wat da-mi di reel reezn wai dehn mi soh beks? Maybi dehn mi tu prowd. Wateva di reezn, Gidiyan mi chrai andastan dehn an ih mi shoa rispek wen ih ansa dehn eena wahn jentl way. Weh mi hapm bikaaz a dat? “Dehn mi kaam rait dong.”—Judg. 8:1-3.
10. Weh wahn help wi fi noa how fi ansa sohnbadi weh aks wi bowt weh wi bileev? (1 Peeta 3:15)
10 Wat if yu werkmayt er skoolmayt aks yu wai wi fala Baibl standadz? Wi waahn du wi bes fi eksplayn wai wi bileev dat wi wahn ga wahn hapiya laif if wi obay Baibl standadz. Saym taim, wi waahn shoa di persn dat wi rispek fi dehn opinyan. (Reed 1 Peeta 3:15.) Insteda tink dat di persn di aks di kweschan fi kritisaiz yu, tink bowt how di kweschan ku help yu laan bowt weh impoatant tu ahn. Noh mata di reezn wai dehn aks di kweschan, wi waahn ansa dehn eena wahn jentl ahn kain way. Wi ansa mait mek ih tink bowt ih opinyan. Eevn if ih noh reeli inchrestid er if ih lash owt pahn wi, wi goal shuda bee fi aalwayz ansa eena wahn kain way.—Roam. 12:17.
11-12. (a) Weh wi shuda tink bowt bifoa wi ansa wahn kweschan bowt wahn tochi sobjek? (Koment pahn di picha.) (b) Gi wahn egzampl weh shoa how wahn kweschan weh sohnbadi aks ku staat op wahn frenli kanvasayshan.
11 If wahn werkmayt aks wai wi noh selibrayt bertday, wi waahn tink bowt di reezn wai dehn mi aks da kweschan. Maybi dehn tink dat bikaaz a wi rilijan, wi kyaahn ga fon. Er maybi dehn feel laik bikaaz wi noh selibrayt bertday, wi wahn spail di gud werk envaiyament. Wi waahn help dehn fi si dat dehn noh ga notn fi wori bowt. Wi ku komen dehn fi di way how dehn kay bowt di ada werkaz, ahn wi ku mek dehn noa dat wee waahn injai wahn peesful taim da werk tu. Dis wahn gi wi di chaans fi ga wahn frenli kanvasayshan bowt weh di Baibl seh bowt bertday.
12 Wi aalso waahn bee kain ahn jentl wen sombadi bring op wahn tochi sobjek. Sohnbadi da skool mait tink dat Jehoava Witnisiz need fi chaynj di way how dehn vyoo homosekshwaliti. Yu tink yu klaasmayt seh dat bikaaz ih ga wahn rang bileef bowt Jehoava Witnisiz er bikaaz ih ga wahn fren er relitiv weh homosekshwal? Wi mait need fi help ahn fi si dat wee lov aal kaina peepl ahn wee rispek dat evribadi ga di rait fi mek dehn oan disizhanz. d (1 Peet. 2:17) Maybi wi ku help dehn andastan how di Baibl moaral standadz help wi fi liv wahn hapiya laif.
13. How yu ku help sohnbadi weh tel yu dat ih sili fi bileev eena Gaad?
13 If wi meet sombadi weh ga schrang opinyan bowt weh dehn bileev, wi noh waahn hori tink dat wee noa wai dehn feel da way. (Taitos 3:2) Fi egzampl, wat if wi klaasmayt seh dat ih sili fi bileev eena Gaad? Wi noh fi hori tink dat ih bileev eena evolooshan ahn dat ih noa evriting bowt da tapik. Ih ku bee dat ih jos di ripeet weh ada peepl seh. Insteda chrai haal owt Baibl pahn dehn fi proov wi point, wi ku lef dehn wahn kweschan fi tink bowt er shoa dehn sohn infamayshan bowt kriyayshan pahn di jw.org websait. Yu neva noa how dat mait werk owt. Laytaraan, dehn mait bee wilin fi taak bowt sohnting weh deh pahn di websait. If wi shoa rispek, dehn mait waahn laan moa bowt weh di Baibl seh.
14. How Miguel mi yooz di websait fi help ih klaasmayt fi andastan di chroot bowt Jehoava Witnisiz?
14 Wahn teenayja weh naym Miguel mi yooz wi websait fi klayr op sohn rang bileef bowt Jehoava Witnisiz. Hihn seh, “Wan a mi klaasmayt yoostu aalwayz tel mi dat Ah noh bileev eena saiyens bikaaz Ah bileev eena wahn buk weh da loan stoari insteda faks.” Sins Miguel klaasmayt neva alow ahn fi eksplayn ih bileef dehn, Miguel mi shoa ih klaasmayt di “Saiyens ahn di Baibl” sekshan pahn jw.org. Layta, Miguel figa owt dat ih klaasmayt mi reed di infamayshan, soh hihn mi taak tu ih klaasmayt bowt how laif mi staat. If yu fala ih egzampl, yu ku ga wahn simila ekspeeryens.
PRIPYAA AZ WAHN FAMILI
15. How payrents ku help dehn pikni fi eksplayn weh dehn bileev eena wahn jentl way?
15 Payrents ku teech dehn pikni how fi rispan eena wahn jentl way wen sombadi kweschan dehn bowt weh dehn bileev. (Jay. 3:13) Dehn du dis wen dehn praktis wid dehn pikni joorin famili wership. Payrents ku diskos difrent tapiks weh mait kom op da skool ahn shoa dehn pikni how fi ansa eena wahn jentl way soh dat peepl wahn waahn lisn tu dehn agen.—Si di baks “ Praktis How fi Bee Jentl Wen Yu Di Eksplayn Weh Yu Bileev.”
16-17. How ih help wen yong peepl praktis weh fi seh bifoa sombadi aks dehn bowt weh dehn bileev?
16 Wen yu praktis weh yu wahn seh, dat ku help yu fi bee kanfident wen yu di eksplayn weh yu bileev tu adaz, ahn yu wahn aalso kanvins yuself dat weh yu bileev da chroo. Di aatikl seeniz weh naym “Kweschanz Weh Yong Peepl Aks” pahn jw.org ku help yong peepl fi bee kanvins bowt weh dehn bileev eena. e Wen yu stodi dehndeh aatikl seeriz az wahn faamli, evribadi wahn ku laan fi difen dehn fayt eena wahn jentl way.
17 Wahn bwai weh naym Matthew seh dat praktis help ahn wahn lat. Joorin famili wership, hihn an ih payrents risaach difrent tapiks weh mait kom op eena klaas. Hihn seh, “Wi tink bowt difrent sichuwayshanz weh mait kom op, du sohn risaach, ahn praktis how fi eksplayn dehn. Wen Ah andastan wai Ai bileev sohnting, Ah feel kanfident fi eksplayn it tu adaz an ih eeziya fi mek Ah bee jentl wid dehn.”
18. Wai ih gud fi du weh Koloashanz 4:6 tel wi fi du?
18 Sohntaim klyaa evidens mait stil noh bee inof fi kanvins peepl. Bot wen wi taak tu dehn eena wahn kain ahn jentl way, dat ku help kanvins dehn. (Reed Koloashanz 4:6.) Lesgoh seh yu di chroa wahn baal tu sohnbadi. If yu chroa di baal eena wahn jentl way, ih wahn eeziya fi mek di ada persn kech it. Saym way soh, wen wi taak tu sohnbadi bowt weh wi bileev eena wahn jentl way, di persn mait waahn lisn tu wi ahn kantinyu di kanvasayshan. Bot if sohnbadi jos waahn aagyu wid wi er tek wi mek papishoh, den wi noh haftu kantinyu taak tu dehn. (Prov. 26:4) Bot moas peepl mait praabli lisn tu wi ahn noh ak laik dat.
19. Wai ih gud fi ansa adaz eena wahn jentl way wen wi di eksplayn weh wi bileev?
19 Wi benifit wahn lat wen wi chrai wi bes fi bee jentl. Wi waahn pray tu Jehoava fi gi wi di schrent fi bee jentl wen sohnbadi bring op wahn tochi sobjek er joj wi rang. If yu rispan eena wahn jentl way, dat wahn mek di kanvasayshan noh ton intu wahn aagyument. Wahn jentl ansa wid rispek mait help mek di persn lisn tu wi ahn chaynj di way ih tink bowt di Baibl. “Aalwayz bee redi fi difen” weh yu bileev, ahn “mek shoar fi bee jentl ahn shoa deep rispek.” (1 Peet. 3:15) Wen yu jentl, yu shoa dat yu reeli schrang!
SANG 88 Teech Mi Yu Wayz
a Dis aatikl gi wi sohn sojeshanz pahn how fi bee jentl wen peepl chrai provoak er tes wi bowt weh wi bileev.
b Som a di naym dehn chaynj.
c Proverbs 15:18: “Wahn persn weh ignarant laik staat kwaaril, bot sohnbadi weh noh eezi fi geh beks ku brok op wahn aagyument.”
d Fi moa infamayshan, si di aatikl weh naym “What Does the Bible Say About Homosexuality?” eena di 2016 Awake! No. 4.
e Yu ku aalso yooz di sekshan weh naym “Worksheets for Teenagers” pahn jw.org fi help yu pikni pripyaa how fi eksplayn dehn bileef eena dehn oan werdz.
f Yu ku fain sohn gud sojeshanz pahn jw.org eena di aatikl seeriz weh naym “Young people Ask” ahn “Frequently Asked Questions About Jehovahʼs Witnesses.”