Wahn Oal Eejipshan Waal Karvin Proov Dat Wahn Baibl Stoari Mi Did Hapm
Dis waal karvin da fahn kloas tu di enchrans a wahn oal-taim Eejipshan templ tu di gaad weh mi naym Amun da di siti a Karnak. Ih 26 ft (ayt meetaz) taal. Akaadn tu peepl weh stodi dehn ting, di karvin shoa Fayro Sheeshak vikchri dehn oava difrent konchri weh deh tu di naat ahn di ees a Eejip, inkloodin Jooda ahn di naadan kingdom a Izrel.
Di karvin shoa Amun di gi 150 priznaz tu Sheeshak, er Sheeshonk. a Eech prizna reprizent wan a di tong er nayshan weh dehn kanka. Di naym a eech tong er nayshan rait pahn di prizna dehn. Wi ku still reed som a dehndeh naym, ahn peepl weh fameelya wid di Baibl wahn rekonaiz som a dehn, laik Beth-sheyan, Gibiyan, Megido, ahn Shoonem.
Di Baibl menshan dat Eejip mi did invayd Jooda. (1 Kings 14:25, 26) In fak, di Baibl gi lata deetaylz bowt dis. Ih seh: “Wen King Rehoboawam don mi-di rool fi moa dan 4 yaaz, King Sheeshak fahn Eejip mi staat wahn waar gens Jeroosalem. . . . Ih mi ga 1,200 chariyat, 60,000 man pahn haas, ahn soaljaz tu nohmoh nohmoh weh mi kohn wid hihn fahn Eejip . . . Ih kyapcha aala di siti dehn da Jooda, til ih reech Jeroosalem.”—2 Chronicles 12:2-4.
Di karvin da Karnak da noh di onli proof weh egzis dat Sheeshak mi waar gens di Izrelait dehn. Wahn pees a wahn stoan stachu weh saiyentis fain da wahn plays weh di Baibl kaal Megido gat aan di naym “Sheeshonk” tu.
Dis da wahn gud egzampl weh shoa dat wi ku chros di man dehn weh Gaad mi pik fi rait di Baibl. Dehn neva jos rait bowt wen dehn nayshan mi win wahn waar, bot aalso wen dehn mi looz wahn waar tu. Yoozhwali, peepl weh rait dong di hischri a dehn oan peepl noh dat aanis.
a Di spelin “Sheeshak,” weh deh eena di Baibl da di way di Heebroo peepl yoostu seh di naym.