Keimon lidoun ariñahani

HÁLÜGÜDAHAN NIBUREINTIÑA

Ka hasaminarubei amu huagu dan le harihini ligaburi hasansiragun?

Ka hasaminarubei amu huagu dan le harihini ligaburi hasansiragun?

 Ka uagu lunti lubéi nebereserun tau daüguaü to nadaürüboun? Ladüga gayaraati tarufuduni daüguaü kátañadiwa lan. Agia buguya, ka tariñagubei badaüragun buagu?

 Ǘrüwa charati luáguti ligaburi hasansiragun gürigia luma ida luba lan méiguadun ban lidoun

Charati # 1: Bígirun lun awisahaniba lan ariñagei bun ida luba lan basansiragun.

 “Anihein dan, aba barihin aban katei saragu wéiyaasu lidan awisahani darí lun línsiñedun bun —tiña aban nibureintu gíritu Theresa—. Dan le harufudún saragu gürigia bun ayusura ábanmeme estaili daüguaü, aba babusenrún báyeihaniña”.

 Mámarügüñein hawagu nibureintiña würiña gabafu lan awisahani burí le. Según líburu The Everything Guide to Raising Adolescent Boys (Aban adundehani dayarüti lun hagüriarún nibureintiña wügüriña): “Áyeiha hamuti giñe nibureintiña wügüriña ligaburi hasansiragun amu [...]. Lúmagiñe ñǘbürigiña, hagíatima habusenrubaña laburiña awisahani hachawahan”.

 Le buídutimabei lun badügüni. Ariñagatu Lererun Bungiu: “Afiñetiña ha mabuidunbaña ichügü luagu sun le ariñawagúbei houn; ánhaña ha buídubaña ichügü, ariha hamuti buidu halía lan héibuga” (Ariñawagúni 14:15). Ligíati, saminabá ka lan habusenrubei hariñagun bun lidan burí awisahani le barihubei. Kei hénpulu, dan le barihin lidan awisahani daüguaü to adügüboun lun liábingua saminaü wíyeti houn amu, álügüdaguaba bungua:

  •  “Kaba san asagara buiti anhoun nadaüra daüguaü to?”

  •  “Kaba tadüga daüguaü to lun hasaminaruni amu nuagu?”

  •  “Arufuda tumuti san káteitimañadina lan luma le nafiñerubei?”

 Adundehani. Lidan aban dimaasu, tenibá tun daüguaü burí to áfuachuboun lidan burí awisahani. Ka luwuyeri ibagari ídounbei habusenra hínchahanibu tau? Háluguña funa san lun basaminarun mosu lan basansiragun lidan ítaga igaburi? “Hanarimeti ladügüdarún buagu lun buidu lan baríawagun, buidu lan basansiragun, buidu ligíame búgubu —tiña aban nibureintu gíritu Keren—. Subuditi houn gürigia ha adügübalin burí awisahani le ménrengun lan hábürühan nibureintiña tidoun hasadaran”.

Charati # 2: Banúadirun aban ligaburi asansiraguni lúnrügü béiguadun buidu houn amu.

 “Dan le kamani tan aban tuwuyeri daüguaü, yusu hamutu sun gürigia —liña aban nibureinti gíriti Manuel—. Ánhabu madaüragun kei hagía, aba hachuragunibu”. Ariñagatu giñe aban nibureintu gíritu Anna aban katei libe lira: “Mámatima lun ítara lan ligaburi basansiragun kei bumadagu babusenrubei, le babusenrubei lun hánharun bun”.

 Le buídutimabei lun badügüni. Ariñagatu Lererun Bungiu: “Hebé habagaridun keisi lirahüñü ubóu le” (Rómana 12:2). Lau gabaroun bani adundehani le, arihabéi ka lan daüguaü búmaboun tidan tagei bílagu, ábameti bálügüdagun bungua:

  •  “Ka uagun nasaminara dan le nanúadirunu nadaüragun?”

  •  “Hínsiñetu san daüguaü to lautu iri le subudiwati nun?”

  •  “Áfaaguatina san lun naweiridagüdünu hanigi amu lau ligaburi nasansiragun?”

 Adundehani. Lubaragiñe basaminarun luágunrügü bián katei —bidin lau le lídanbei estaili (lun hánharun gürigia bun) o bidin lau le mámabei lidan estaili (ani ábame hamahadun gürigia bun)— saminabá luagu aban lǘrüwan: lau bóuserun kei bigaburi. Éibume buidu lan basandiragun bungua lau ida liña lan bigaburi, meberesentimabadibu lau le hasaminarubei amu.

Charati # 3: Eibu gíbetima lan barufudahan, buítimabei.

 “Le linarün aban katei, anihein dan nabusenrun nadaürün daüguaü to mabuiduntu; kéiburi to chátitu, to murutu o to harugoungatu”, tiña aban nibureintu gíritu Jennifer.

 Le buídutimabei lun badügüni. Ariñagatu Lererun Bungiu: “Mamalá lau burí katei bóuguditi hibiti hewendeda, [...] tídanla hanigi hewendeda” (1 Féduru 3:3, 4). Lau gabaroun bani adundehani le, saminabá kátima lan buídubei: bachawahani harihin gürigia buouguoun lau ligaburi basansiragun o aban ban gürigia buitu.

 Adundehani. Eibu manarimegu tan badaüragun, buítimati. Lau sun mama lan aban katei le hínsiñeti houn saragu gürigia uguñe weyu, saminabá luagun le:

 Ayanuhañahaadibu san luma aban gürigia le meredeti layanuhan luougua? Le hírubei, míchugun lan gürigia ligía fe dísegüda lániña amu luáriua lau igaburi le.

Ítara tiña daüguaü kei ayanuhani, dan le busén ban lun hetenirun amu bun, díserügütiña buéi.

 Ligiamémeba asusereda anhein barufudaha búgubu tau daüguaü to bayusuruboun. Dan le badaürün daüguaü to adügüboun lun hasaminarun gürigia bamuriahaña lan hama lun “haríagunibu”, gayaraati ladügün lira lun genege lan machourun lan basandiragun bungua o barügua ban bungua, o biángubei katei le. Gayaraati giñe badügün lun hasaminarun amu wuriba buagu, kéiburi siñaguaadibu lan bungua ladüga busén ban lun hetenirun amu bun.

 Lubaragiñe badügün lun hasaminarun amu aban katei le mámagu ligía buagu, houchabá lun basansiragun keisi lubudubu. “Úati mini lan basansiragun buidu mosu lan basansiragun kei bagütü —tiña aban nibureintu gíritu Monica—. Lubaragiñe lira, arufudati inebegua ban bungua inebe hagía amu bun”.