Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ABAHÜDAGUNI LUÁGUTI IBAGARI

Ígiratina lun lalidihani Heowá nibagari

Ígiratina lun lalidihani Heowá nibagari

DAN meha le 16 lubéi irumu nau aba nagumeserun aturiaha katei le hínsiñebei nun lun ligíaba lan nawadigimarida. Anúadira naali yebe kaba lan nadüga lidan sun nibagari. Gama lumoun aba lagunbirahanina Heowá lun nadügün amu katei. Ítara liña kamá hamuga lariñaguña Heowá nun: “Narufudahaba bun; níchuguba dimurei buíduti bun; narufudubei üma le lunbei bafalaruni bun” (Sal. 32:8). Ladüga nígirun lun ladundehani Heowá nibagari, aba nayusuruni nibagari lun neseriwidun lun, ibihaadina labuinchun nibagari lau bandi abiniruni, kéiburi neseriwidun Áfürika luagu 52 irumu.

LIDANGIÑE BLACK COUNTRY HAMOUN GÜRIGIA BUIDU TANIGI ÁFÜRIKA

Lidan irumu 1935 nagüriahóua lidan ageiraü Darlaston (Ingülatéra), aban aüdü le lídangiñebei ageiraü Black Country, le mini lubéi, “ageiraü wuriti”. Wáwati lun fulasu ligía ítara, ladüga gibe tan fábürika ñein le ñéingiñe lubéi láfurida saragu gumuleli wuriti. Dan meha le gádürü lubéi irumu nau, aba hagumeserun nagübürigu aturiahoun Bíbülia hama gefentiña luagu Heowá. Dan méhati le 14 o 15 lubéi irumu nau, aba nachoururuni anihán lan inarünibei, ani aba nabadiseirun dan meha le 16 lubéi irumu nau, lidan irumu 1952.

Lidan dan ligía, aba nagumeserun awadigimarida afurendeira ladügǘn tulu tidan aban óunwenbu fábürika luma adüga tumegegun karü. Aba hagumeserun arufudaha nun lun híchugun aban ubaraü súdiniti nun tidan bísinisi tuguya, ani gúndaatina meha lau le nafurendeirubei.

Aban weyu, aba lálügüdünina óunigiruti sirkuitu anhein gayara lubéi nalidihani taturiahóun líburu lidan damuriguaü le meha adügǘbei lamidangua dimaasu lidan damuriguaü Willenhall. Adügati katei le lun hénrengu lan nun nasubudiruni kaba lan nanúadira nadügün lidan nibagari. Lidan dan ligía ñǘdüntina meha adamuridagua lidan bián damuriguaü. Lamidangua dimaasu ñǘdüntina meha lidan damuriguaü le yarafatimabei lun nuadigimari lidan damuriguaü Bromsgrove, le dísebei kei 32 kilometuru (20 maili) tuéi nuban. Dimaasu, aba burí nidin adamuridagua hama nagübürigu, lidan damuriguaü Willenhall.

Kei meha busén nubéi nídehan tuma lóundarun Heowá, aba nánharun lun agunbirahani le ladügübei óunigiruti sirkuitu nun, íbini mosu lan meha nígiruni wadagimanu le wéiribei línsiñe nun. Lau nígirun lun lalidihani Heowá nibagari adügati lira lun buidu lan lidin nun ani masakürihantina lau le nanúadirubei.

Dan le nídinbei lidan damuriguaü Bromsgrove, aba nasubudirun aban íbiri magadiñetu to gíriboun Anne, aban íbiri to wéiribei tetenirun lun teseriwidun lun Heowá. Aba wamarieidun lidan irumu 1957. Lúmagiñe dan ligía, ibihatiwa ámuñegueinarügü dasi lidan weseriwidun lun Heowá, kei prekursorugu, óunigiruti sirkuitu luma eseriwida Betelirugu. Lidan burí sun irumu le gúndaatina úara tuma Anne.

Lida irumu 1966, aba wagunbirahóun tidoun leskuela Galaadü númeru 42. Ma lueirin ugundani le wasandirubei! Aba wounahóun eseriwida lidan ageiraü Malaui, le unbei hagúara saragu gürigia anigi buitu Áfürikana ladüga hínsiñehabu hamá gürigia ha awinwandubaña ñein ani resibi hamutiña amu gürigia lau ugundani. Ibidiñeti yebe woun murusunrügübei lan dan wau ñein.

SÜGǗ BURÍ HÉNRENGUTI MALAUI

Ugunei Jeep Káiser to meha wayusuruboun lidan wadasin kei óunigiruti distritu Malaui.

Chülütiwa Malaui 1 lidan bián-hati, irumu 1967. Lidan furumiñe hati yusu wamuti wadaani lun wafurendeiruni iñeñein le ayanuhóubei ñein, ani lárigiñe aba wounahóun kei óunigiruti distritu. Aweiyasuhatiwa meha tidan aban Jeep Kaiser. Agurabatiwa yebe gayaraabei lan tanügüniwa karü to lidoun furumiñeguarügü fulasu, íbini labadinaguagiñe duna-agei. Gama lumoun mítaranti, ladüga lídanrügüñein duna hañaliti gayara lan tásügürün. Anihein dan mosu meha werederun tidan muna to büdürütu ani murisi tábulugu. Lidan meha lidaani huya mosu meha híchugun lidáü tábulugu muna tuguya lun mebelu lan duna múnadoun. Hénrenguti meha katei dan le wagumeserubalin wadasin kei misionéru, Lau sun lira, ma meha línsiñe wadasin woun!

Lidan gádürü-hati aba níchugun fe lagumesera lan meha turobuli lidan ageiraü. Aganbatina tidan radiu aban yanu le líchugubei lurúeite Malaui, surusia le meha gíribei Hastings Banda, aba lariñagun mafayeihan hamá gefentiña luagu Heowá liseinsuna gumadi ani híchuguña lan turobuli houn gumadimatiña. Iyeeni sun le lariñagubei. Sun wagía subudi wamuti le lan mínsiñebei houn gumadimatiña ha, mádaragun wamá woungua lidoun polítika, ani magañeinhatiwa lan tárüheta to burí halugurahaboun polítiku.

Lidan nefu-hati, ariñagatu periodiku ru lan gumadan duru hawagu wábirigu ladüga nege hagubuhan turobuli lidan sun fulasu ñein. Lidan óundaruni le hadügübei gumadimatiña ariñagatiña hamahada lan lun hapurichihan gefentiña luagu Heowá lidan ageiraü ligía. Susereti katei le 20 lidan diisi-hati, irumu 1967. Fiu dan lárigiñe, aba houdin súdaragu hama úfisigu ha arihubaña lau hebelurun luma háfuridun gürigia hageiragiñe lun hadourunu sukursáli luma lun habuguniña sun misionérugu lídangiñe ageiraü.

Dan le hárügüdüniwa lun hóunahaniwa Malauigiñe hama misionérugu, Jack tuma Linda Johansson lidan irumu (1967).

Lárigiñe wásügürün ǘrüwa weyu furisunrugu, aba wounahóun lidoun ageiraü le gíribei Maurisiu, aban ageiraü le lábugiñebei lubafu Gürán Büretáña. Gama lumoun, mabuseeruntiña gumadimatiña lun werederun kei misionéru lidan ageiraü ligía, ábati tóunahaniwa lóundarun Heowá eseriwida lidan ageiraü Rodesia (le subudiwabei guentó kei Sinbabue). Dan le wachülürünbei, aba leresibiruniwa aban úfisi gáñiti le arihibei lau hebelurun luma háfuridun gürigia hageiragiñe ani mabusenrunti lun werederun ñein lau lariñagun woun: “Bugawadün Malauigiñe. Mígirun hamutün lun herederun Maurisiu ani guentó busentün herederun ya ladüga madarihadün haliñounbadün lan”. Aba tagumeserun Anne ayahuaha. Genegeti mabusenrun hamaadiwa lan lidan ni aban fulasu! Sun le nayumahabei lidan dan ligía lun nagiribudun Ingülatéroun. Dan lárigiñe, ígiratiña gumadimatiña lun warumugun tidan sukursáli áriebu ligía ánhawagubeirügü füramase houn wagiribuduba lan tidoun hani áfisi larugan. Buchá meha wawagu, lau sun lira, aba wasigirun ígirei sun katei lúhaburugu Heowá. Larugan, rábounweyu, aba lasuseredun aban katei magurabunti: aba hígirun lun werederun Sinbabue kei abisidahatiña ageiraü. Mabulieidun nubéi ida liña lan nasandiragun nungua weyu ligía. Chouru numuti meha ladundehañein lan Heowá wabagari.

ABAN ISERI DASI: WESERIWIDUN MALAUI LÚMAGIÑE AGEIRAÜ SINBABUE

Au Tuma Anne Betelirugu Sinbabue lidan irumu (1968).

Rúati aba dasi nun tidan sukursáli Sinbabue, lun netenirun lun apurichihani dandu Malaui kei Mosanbíke. Hawanduña meha íbirigu ha Malauibaña óunwenbu éibaahouni. Lidan dasi le ichugúbei nun anihein giñe wadagimanu lánina lásügürawagüdün ariñahani le hóunahabei óunigirutiña sirkuitu Malauigiñe. Aban áriebu, tárüti narumugun ladüga nerederun agumuchei aban lídangiñe ariñahani ligía. Dan le naliihabei luagu éibaahouni le hasufurirubei níbirigu, aba nayahun. * Gama lumoun, aba nagundaarun lau narihini úaraguni, afiñeni luma awanduni le harufudubei (2 Ko. 6:4, 5).

Adüga wamuti sun wayaraati lun heresibirunu líburu tídangiñetu Bíbülia to hemegeiruboun íbirigu ha máfuridunbaña Malauigiñe luma houn ha anurahabaña lidoun ageiraü Mosanbíke ladüga anarimeni. Aba ladügǘn aransehani lun háguyun íbirigu lun Sinbabue, ha ásügüragüdübaña agumeiraguagüdüni lidoun iñeñein Chichewa, iñeñein létima ayanuhóubei Malaui, lidoun aban fulasu le líchugubei aban íbiri houn, buiti meha ligaburi íbiri ligía: Ladüga aba lábunun aban muna tuma aban áfisi houn íbirigu ásuguragüdütiña ha. Ligía gayara lubéi hasigirun íbirigu ha lau wadagimanu súdiniti le, lun hásügüragüdün agumeiraguagüdüni tídangiñetu Bíbülia lidoun amu iñeñein.

Adügatiwa giñe aransehani lun gayara lan houdin óunigirutiña sirkuitu ha Malauibaña lun Sinbabue lidoun adamurini wéiriti lánina distritu lidan iñeñein chichewa. Dan le hachülürün ñein, ligía lederegerun yanu lánina adamurini wéiriti houn. Dan le hagiribudun lídangiñe haweiyasun Malauigiñe, adüga hamuti sun hayaraati lun híchuguni ariñahani lídangiñeti programa le houn íbirigu. Lidan aban lídangiñe irumu ligía, lidan habisidahaña lan Sinbabue adügatiña aransehani lun harufudahan houn íbirigu ha tidan Leskuela houn Apurichihatiña Larúeihan Bungiu lun híchugun iderebugu houn óunigirutiña sirkuitu ganigitiña ha.

Níchuguña aban yanu Sinbabue, lidan aban adamurini wéiriti le ichugúbei lidan iñeñein chichewa luma shona.

Lidan bián-hati, irumu 1975, aba naweiyasuhan Mosanbíke lidoun fulasu le ñein lubéi hawinwanda gürigia ha anurahabaña hageiragiñe lun nabisidahaniña íbirigu ha anurahabaña Malauigiñe. Sigí hamuti íbirigu ha adundehani le tíchugubei lóundarun Heowá, ani íridaña meha wéiyaaña lidan afiñeni lau iseri aransehani le tadügübei lóundarun Heowá. Adügatiña iseri wéiyaaña ha iridúbaña aransehani lun beresegu hamá íbirigu kei burí lidan laransehóun yanu le hounti sun gürigia, hakutihani bérusu le lánina sagü weyu luma takutihóun Garüdia Awisahatu, ani adügatiña giñe aransehani lubá adamurini. Seriwiti fulasu le ñein lubéi hawinwanda gürigia ha anurahabaña hageiragiñe lun ladügǘn adamurini, adügǘwa ligía aransehani lun larumadahóun, lun lederegehóun éigini, adügatiña giñe aransehani lun lounigirún fulasu lun ñein lan ichouruni. Adügatiña íbirigu úaraguatiña ha saragu katei buiti seremei labiniruniña Heowá. Ma lanarime ugundani le nasandirubei!

Lidan lagumuchagüle irumu 1970, sukursáli to Sánbiaboun arihuboun lau wadagimanu Malaui. Lau sun lira, sigitina asaminara lau ínsiñeni tidan nanigi hawagu íbirigu ha malauibaña ani furíei au hawagu, ani subudi numuti ítarameme liña lan hasandiragun houngua kei nuguya. Kei aban nubéi hádangiñe lílana sétanu le arihubei tau sukursáli to Sinbabueboun, óundaratina saragu wéiyaasu hama íbirigu ha lóunahabaña Musu Úaraguati. Lidan adamuridaguni ligía añahein meha íbirigu ha arihibaña lau wadagimanu lánina apurichihani Malaui, Suru lani Áfürika luma Sanbia. Súnwandan meha wadügüni ligiaméme álügüdahani: “Ka gayaraabei wadügün hawagu íbirigu ha Malauibaña?”.

Lau lásügürün dan, aba agumucheina lan éibaahouni ani íbirigu ha anurahabaña Malauigiñe aba hagiribudun hárigoun. Ha erederubaña hageira masufurirúnhaña saragu. Lanwoun lira, aba hígirun gumadimatiña lun hapurichihan luma lun hadamuridagun wábirigu, ani adügǘwati ligiaméme Mosanbíke lidan irumu 1991. Ani sigitiwa álügüdagua woungua: “Ídaba san higirúa wábirigu Gefentiña ha Malauibaña lun heseriwidun lun Heowá lau darangilaü?”.

WAGIRIBUDUN MALAUI

Aba lasansirun katei lánina polítika Malaui, lidan irumu 1993 aba lagidaruni urúei éibaahouni aba hígirun lun hapurichihan wábirigu lau darangilaü lidan ageiraü. Fiu dan lárigiñe, aba lálügüdünina aban misionéru: “Bagiribuduba san Malaui?”. Kei 59 lubéi irumu nau, aba nóunabuni: “Uá, wéiyaadina lun katei le!”. Gama lumoun, weyuméme ligía aba lóunahan Musu Úaraguati aban fax woun ariñaga woun lun wagiribudun Malaui.

Kei meha hínsiñe lubéi woun weseriwidun Sinbabue, hénrenguti woun wasubudiruni kaba lan wadüga. Gúndaatiwa meha Sinbabue, ani adügaadiwa meha saragu umadagu ñein. Aba lariñagun Musu Úaraguati woun gayara lan werederun Sinbabue ánhawa busén. Ménrenguntimati meha woun wanúadirun werederun Sinbabue. Gama lumoun aba naritagun luagu lani Abüraámü tuma Sara hénpulu, lau sun meha derebuguhaña lan, aba hígirunu tubuidun haban lun hasigiruni ladundehan Heowá (Agu. 12:1-5).

Aba wanúadirun wasigiruni adundehani le tíchugubei lóundarun Heowá, ábati wagiribudun Malaui 1 lidan bián-hati, irumu 1995, wein-widü irumu lárigiñe wachülürün ñeinhin furumiñeti wéiyaasu. Aba ladügǘn aba Sétanu le Arihibei tau Sukursáli, au hama bián íbirigu lílanabaña, ani fiu dan lárigiñe aba wagumeserun adüga aransehani lun apurichihani luma burí amu dasi le wadügübei kei gefentiña luagu Heowá.

ADÜGATI HEOWÁ LUN LAGANWOUNDUN

Aban lubuidun abiniruni warihini laganwoundagüdüni Heowá wadagimanu lau lóufudagun. Lúmagiñe irumu 1993 lumoun irumu 1998 aba haganwoundun apurichihatiña saragu: lúmagiñe 30,000 wamá darí lun ñein hamá hóugiñe 42,000 apurichihatiña! * Kei aganwoundeina liña lubéi wadagimanu, aba ladügün Musu Úaraguati aransehani lun tábunawagun aban iseri sukursáli. Aba wagañeihan aban fulasu le 12 hectáreas (30 acres) Lilongüe, ani aba nibihini dasi lun lílana nan sétanu le arihubei lau ábunaguni.

Lidan seingü-hati, irumu 2001, ruti íbiri Guy Pierce, lílana Musu Úaraguati aban yanu le lánina tederegerun iseri sukursáli. Óundaraguatiña hóugiñe 2,000 Gefentiña lílana ageiraü. Barühaña hiibe-agei hádangiñe lóugiñe 40 irumu badiseiñu. Lidan meha lidaani éibaahouni, awandatiña íbirigu úaraguatiña ha saragu asufuriruni luma éibaahouni luagu saragu irumu. Íbini lougua lan meha hámati íbirigu ha, derebuguti hafiñen ani buiti meha hamadagua luma Heowá. Guentó arihúati hagundan dan le habisidahanu iseri Beteli. Sun añaha lan éibuga turageirugu sukursáli eremuheina haña lau ugundani kei ligaburi heremuhan Áfürika. Adügati sun katei le lun nasandirun aba óunwenbu ugundani tidan nanigi. Arufuda lumuti furangu wéiriti lan labiniruniña Heowá sun ha awandubaña óuchawaguni lau afiñeni.

Lárigiñe tábunawagun iseri sukursáli, gúndaatina lau lichugún dasi nun lun nidin íchiga yanu lánina tederegerun Luban Adamuridaguni. Sun burí adamuridaguni le Malauibei hasagaruba saragu buiti lídangiñe programa le tadügübei lóundarun Heowá lun tábunawagun Luban Adamuridaguni lau lufuresen lidan ageiraü gudemeti. Lubaragiñe aransehani le, adüga hamuti meha wábirigu adamuridaguni tidan aban dibasein to adügǘboun lau wewe eukaliptu. Lau meha hunku hadügei tábulugu, ani lau múa hadügei limigifen haláü le ñein lubéi hañuura. Guentó hawadigimariduña íbirigu lau ubebeni adaagua ladiríyu lidan burí lasürahagüle ladiríyu le hadügei hagía guánarügü, ítara liña hábunagun tubuidun burí muna lun adamuridaguni. Lau sun lira, himei hamagili meha íbirigu hayusuruni haláü le migifebei tidan Luban Adamuridaguni ladüga kei hariñagun “súnwandan gabarabaña lan ámuya gürigia ñein”.

Gúndaatina giñe narihin ida liña lan líderaguniña Heowá gürigia lun heseriwidun lun. Aba giñe taweiridun nanigi lau narihiniña nibureintiña ha awinwandubaña Áfürika híchaagun houngua lun hídehan, ani lau lóufudagun aba hafurendeiruni le tarufudahabei lóundarun Heowá houn. Seremei luagu le hafurendeirubei, ibihatiña saragu dasi Betelirugu luma lidan damuriguaü. Lanwoun lira, iseri íbirigu ha iridúbaña kei óunigirutiña sirkuitu ha lílana ageiraü rútiña dǘgüdaguaü lun burí damuriguaü. Saragu hádangiñe maríeitiña. Lun haganwoundagüdüni heseriwidun lun Heowá, anúadiraña maríeitiña ha masaanigu hamá guentó, lau sun hadügüdarun haduheñu hama hamadagu hawagu.

GÚNDAATINA LAU LE NANÚADIRUBEI

Au tuma Anne Betelirugu Gürán Büretáña.

Lárigiñe 52 irumu le naubei Áfürika, aba lagumeserun nátuadi añawariha. Adügati Musu Úaraguati aransehani lun wáguyun tidoun Sukursáli to Gürán Büretáñaboun. Lau aweiyadeina nan au tuma nani weiriou hóunigiruñadiwa íbirigu ha eseriwidubaña tidan Beteli to Gürán Büretáñaboun, íbini gari lan woun mosu lan meha wígiruni dasi le meha wéiribei línsiñe woun.

Chouru numuti lau lan nígirun lun ladundehani Heowá nibagari, ligía katei le súdinitimabei le anúadira náalibei lidan nibagari. Lun hamuga mafiñen nan luagu Bungiu tau sun nanigi, ámubei hamuga yebe nibagari guentó. Súnwandan subudi lani Heowá ka lan nemegeirubei lun lanügünina luéigiñe üma le surubei (Ari. 3:5, 6). Dan meha le nibureingidina, hínsiñeti meha nun nafurendeiruni ida liña lan tawadigimaridun aban bísinisi wéiritu. Gama lumoun, rúharu lóundarun Heowá aban ibagari nun luma aba dasi le aubei nagundaara. Neseriwidun lun Heowá lidan dan ligira, barüti saragu ugundani nun. Ani guentó anihagua Heowá íchiga saragu ugundani nun.

^ Sügǘ lánina apurichihani Malaui dariwati tidan Anuario de los testigos de Jehová 1999, páhina 148 darí 223.

^ Uguñe weyu añahein hóugiñe 100,000 apurichihatiña Malaui.