Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Aban Bungiu Suntigabafu ani gunfuranda lumutiña gürigia

Aban Bungiu Suntigabafu ani gunfuranda lumutiña gürigia

“Subudi lumuti ka lan wabuñabei káteitimañadiwa lan: Subudi lumuti buidu luagu múa lan wabuñabei” (SAL. 103:14).

UREMU: sn 51, sn 9

1, 2. a) Ida liña mítaran lan lóuseruniña Heowá gürigia kei hóuseruniña ha gabafubaña? b) Kaba wariha lidan arütíkulu le?

LIIBE-AGEI dan, gumadi hamutiña gürigia gabafutiña o wéirigutiña amu darí lun hamudiraguniña (Mat. 20:25; Apur. 8:9). Ánheinti Heowá, mítaranti. Lau sun ligía lan Búngiubei Suntigabafu, gunfuranda lumutiwa ani téniti lun le wemegeirubei. Ani mamuriahanti wama lóugiñe le gayara wabéi adüga ladüga “subudi lumuti buidu luagu múa lan wabuñabei” (Sal. 103:13, 14).

2 Tidan Bíbülia, anihein saragu abahüdaguni luáguti larufudun Heowá houn lubúeingu gunfuranda lumutiña lan. Ariha wamá ǘrüwa lídangiñe. Furumiñe, dan le líderagunbalin nibureinti Samueli íchiga aban uganu lánina asiadirúni lun Elí, fádiri le íñutimabei. Libiaman, lau gaguraasun lan lun Moisesi dan le lamahadunbei leseriwidun kei alidihati houn ísüraelina. Ani lǘrüwan, dan le lesefuruniña ísüraelina Ehiptugiñe. Danme awanha lan asaminara luagu burí abahüdaguni le, samina wamá luagu le larufudahabei woun luagu Heowá luma luagu le gayaraabei wafurendeiruni.

ARUFUDATI HEOWÁ LUN ABAN IRAHÜ GUNFURANDA LUMUTI LAN

3. a) Ka asuseredubei lun Samueli luagu aban guñoun? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu). b) Ka álügüdahani gayaraabei wadügüni wóuniwagua?

3 Gumeseti Samueli eseriwida lun Heowá tidan sanduariu dan meha le ñǘraügili (1 Sam. 3:1). Aban guñoun, lárigiñe lidin arumuga, aba lasuseredun aban katei le ámuti (aliiha huméi 1 Samueli 3:2-10). * Aba laganbun aban umalali agúaha lun ani saminati yebe Elí lan agúarubei lun. Kei gaganbadi lubéi meha Samueli, aba lidin éibaagueina le ñein lubéi Elí ani aba lariñagun lun: “Anahán ya! Ladüga hagúarun nun”. Ábati lariñagun Elí lun magúarun lan lun. Dan le lasuseredunbei ligiaméme luagu lǘrüwan wéiyaasu, aba lasubudiruni Elí Heowá lan agúahabei lun Samueli. Ábati lariñagun Elí lun Samueli ida luba lan lóunabun ani adügati gasu lau. Ka uagu mariñagun lubalin Heowá lun Samueli ligía lan agúarubei lun lúmagiñe furumiñeti wéiyaasu? Mariñagun tumuti Bíbülia. Gama lumoun, arufuda lumuti le asuseredubei genege lan gunfuranda lani Heowá Samueli. Ka uagu wariñagei le?

4, 5. a) Ka ladügübei Samueli dan le lóunahanbalin Heowá íchiga aban uganu lun Elí? b) Ka larufudahabei abahüdaguni le woun luagu Heowá?

4 (Aliiha huméi 1 Samueli 3:11-18). Ariñagati meha Lúrudu mosu lan inebe hamá gürigia wéinamugaaña houn irahüñü, dántima le aban lan ábuti (Afu. 22:28; Fad. 19:32). Ligía hénrengu lubéi woun wasaminarun ñüdün lan Samueli íchigei uganu lánina asiadirúni lúmagiñeti Bungiu lun Elí larugan binaafin lárigiñe layanuha Heowá luma. Ariñagati abahüdaguni hanufude lan yebe Samueli “labahüdaguni uénedü le larufudubei Bungiu lun lun Elí”. Gama lumoun, arufuda lumuti Heowá furangu lun Elí ligía lan agúahabei lun Samueli. Ábati lariñagun Elí lun Samueli lun maramudun lan ni kata luéi. Kei gaganbadi lubéi Samueli, aba labahüdaguni “sun katei lun Elí”.

5 Chóuruti, maweiridagun tan lanigi Elí saragu luagu uganu le líchugubei Samueli lun ladüga rúhali meha “aban profeta” aban uganu genegeguati luma le lun Elí lubaragiñe (1 Sam. 2:27-36). Arufudati abahüdaguni le woun chu lan lau Heowá ani gunfuranda lumutiña lan gürigia.

6. Ka wafurendeirubei lídangiñe ligaburi líderaguni Bungiu Samueli?

6 Aban san nibureinti buguya? Anhein ítara liña lubéi, arufuda lumuti abahüdaguni luagu nibureinti Samueli gunfuranda lumuti lan Heowá lénrengunga le úmabei bagagibudagua. Másiñati aban ban nibureinti haburiti ani hénrenguti bun bapurichihan houn gürigia wéinamugaaña o lun amu ban hawéi bupanaagu. Chóurubei busén lan Heowá líderagunibu. Ligíati, daraboun banigi lun ani ariñagabéi sun le basandirubei lun dan le bafurieidun (Sal. 62:8). Saminabá luagu burí abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia hawagu nibureintiña kei Samueli ani ayanuhabá hama amu íbirigu, dandu hama ha biseisin kei hama ha wéinamugaañabaña, ha iñuragubaña houngua lídangiñe óuchawaguni libe le úmabei bagagibudagua. Másiñati habahüdaguba lan bun luagu dan le ídanbei líderaguniña Heowá ani háfuga adüga lani lidan igaburi le magurabun hamuti.

ARUFUDATI HEOWÁ GUNFURANDA LUMUTI LAN MOISESI

7, 8. Ida liña larufudun Heowá berese lan saragu lau le lasandirubei Moisesi?

7 Dan meha le 80 lubéi irumu lau Moisesi, ruti Heowá aban dasi hénrenguti lun: lesefuruniña ísüraelina lídangiñe hamudirawagun Ehiptu (Afu. 3:10). Kei meha seriwihali lubéi Moisesi kei hóuniri mudún Madián luagu 40 irumu, chóuruti aba lan taweiridun lanigi lau leresibiruni dasi le. Ligía lariñagunbei lun Heowá: “Káteiñadinagia lun nídiba lan lumoun urúei, lun nasagaruniña Ísüraelina Ehiptugiñe?”. Ábati líchugun Heowá gurasu lun lau lariñagun lun: “Ñéinbadina buma” (Afu. 3:11, 12). Füramaseti giñe lun haganbubei lan wéiyaaña mutu le lunbei lariñaguni houn. Lau sun lira, aba lariñagun Moisesi lun: “Mafiñenbaña nun, meberesen hagíame nau” (Afu. 3:18; 4:1). Legeyeduñein meha Moisesi le labuserunbei Bungiu lun ladügüni. Lau sun lira, gaguraasunti meha Heowá lun darí lun líchugun ubafu lun lun ladügün milaguru. Ani ligía furumiñetibei gürigia ubouagu le uáguti tayanuha Bíbülia le unbei lichugúa ubafu le (Afu. 4:2-9, 21).

8 Íbini ítara, sigimémeti Moisesi áluaha lébuna madügün lani lidasin ani ariñagati mariñagadi lan buidu. Aba lariñagun Heowá lun: “Búmabadina danme le badimurehan, narufudubei bun kaba lan bariñaga”. Buídurügüti san le lun Moisesi? Genegeti mítaran lan, ladüga amuriahati luma Bungiu lun lóunahan amu luéi. Ábati lagañidun Heowá luma ani linarün. Lau sun lira, móuserun lumuti wuriba. Lubaragiñe lira, arufudati Heowá gunfuranda lani Moisesi ani ariñagati lun Aaronba lan ayanuha luéigiñe (Afu. 4:10-16).

9. Ida liña lahuudun lun Moisesi lóuseruni Heowá lau gaguraasuni arufuda ligía gunfuranda lani?

9 Ka larufudahabei abahüdaguni le woun luagu Heowá? Kei ligía lan Búngiubei Suntigabafu, gayaraati hamuga yebe layusuruni lubafu lun lanufudedagüdüni Moisesi luma lun lafosuruni lun gaganbadi lan lun. Lubaragiñe lira, gaguraasunti meha lubá ani óusera lumuti buidu, adügati giñe lun lagalumadun lubúein ǘnabuguti le. Buiti san lidin lun lau larufudun gunfuranda lani? Anha, ladüga aba ábanhali lan meha alidihati buiti Moisesi le áfaaguti lun lóuseruniña amu laumeme gaguraasuni le larufudubei Heowá lun, áfaagua ligía lun gunfuranda lániña amu (1 Lur. 12:3).

Áyeiha humuti san Heowá lidan ligaburi hóuseruniña amu? (Ariha huméi párafu 10).

10. Ida liña lahuudun woun wáyeihani ligaburi Heowá dan le warufudun gunfuranda wamaniña amu?

10 Furendeitiwa fiu katei lídangiñe abahüdaguni le. Anhein aban lubéi wügüri maríeiti huguya, úguchili, úguchuru o aban wéiyaali lidan afiñeni, gabafuraütün hawagu amu. Anhein ítara liña lubéi, súdiniti lun hóuseruniña amu buidu laumeme gaguraasuni luma gunfurandaü le larufudubei Heowá (Kol. 3:19-21; 1 Fe. 5:1-3). Ánhawa áfaagua lun ítara wamá kei Heowá luma Hesukrístu, Moisesi le Wéirigutimabei, wadügüba lun ménrengun lan houn amu lun hayanuhan wama ani wíchuguba gurasu houn (Mat. 11:28, 29). Ani wíchuguba aban lubuidun hénpulu houn amu lun hafalaruni (Ebü. 13:7).

ABAN ESEFUHATI HANARIMEGUTI GAMA LUMOUN GUNFURANDA LUMUTIÑA AMU

11, 12. Dan le lasagarunbaliña Heowá ísüraelina Ehiptugiñe, ka ladügübei lun hasandiragun houngua lau ichouruni?

11 Dan le háfuridunbei ísüraelina Ehiptugiñe lidan irumu 1513, lubaragiñe wadaani, másiñati lóugiñeñanu lan ǘrüwa míñunu gürigia. Ñéinñanu meha gürigia ha ámuñegueinarügüti harumudiri, dandu irahüñü kei gürigia derebuguhaña ani chóuruti añahein lan meha giñe sánditiña haganagua hama danimatiña. Lun meha halidihóun sun gürigia ha, mosu meha gunfuranda lániña alidihati, gabarounleime le hasandirubei. Ani ítara liña meha Heowá dan le layusurunbalin Moisesi. Ligía sandigua habéi ísüraelina houngua lau ichouruni dan le háfuridunbei lídangiñe fulasu lérügü hasubudirubei (Sal. 78:52, 53).

12 Ka ladügübei Heowá lun hasandiragun houngua lau ichouruni? Sagá lumutiña Ehiptugiñe “afileiheina kei súdara” (Afu. 13:18). Lau háfuridun ítara, adügati lun hachoururuni lúhaburuguñein lan Bungiu sun katei. Adügati giñe Heowá lun harihini anihein lan hama lau líchugun aban dúeri wéyuagu ani áriebu “aban larugounga lauti watu gemeti” (Sal. 78:14). Ítara liña kei hamuga lariñaguña lan Heowá houn: “Manufude humá. Anahán huma lun nadundehanün luma lun nóunigirunün”. Ani murusun meha dan lárigiñe, hemegeirubei meha ichouruni le.

Ida liña larufudun Heowá gunfuranda lumutiña lan ísüraelina lidan barana Funati? (Ariha huméi párafu 13).

13, 14. a) Ka ladügübei Heowá hawagu ísüraelina lidan barana Funati? b) Ida liña larufuduni Heowá lubafu hawagu ehiptuna?

13 (Aliiha huméi Áfuriduni 14:19-22). Samina humá ñéinñadün lan habadinagua lisudaranigu faraón luma barana Funati. Sódini aban ladügün Heowá aban katei. Aba lásügürün dúeri le huba hubabei hanagangiñoun lun leredehaniña ehiptuna. Ábati laburigadun hau ehiptuna, ánheinti tidan hikianpu-agei anihein leiti. Aban milaguru! Ábati harihini Moisesi iñurei lúhabu luagun barana ani aba láfurun aban garabali héreti luéigiñe oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha weyu ani aba ladararun aban üma dabubereti le achülürübei luagun le aban oubaü. Ábati ásügüreina humá hama hiduheñu luma hama hibiñanigu labadinaguagiñe barana úara hama ha híbiri gürigia. Ouraméme ligía aba harihin aban katei le yebe magurabun humuti: úati baribarabu lan fulasu maguye ligía, mábeiti ani suruñu liña, ligía ménrengun lubéi lun hásügürün ñéingiñe. Íbini hátima hámarubaña hiñuguatiña séfuñu.

14 (Aliiha huméi Áfuriduni 14:23, 26-30). Ábati lebelurun faraón, urúei le barüguabei ungua, baranahoun lun léibaahanün. Ábayati liñuruni Moisesi lúhabu luagun barana. Aba lagumeserun bián baríeiru lauti duna adouragua lúmagua, awansereina ligía bián lugudi lau lóufudagun darí ladunragua lúmagua. Dandu faraón hama lisudaranigu siñati hesefurun (Afu. 15:8-10).

15. Ka hafurendeirubei luagu Heowá lau hararamagun asaminara luagu abahüdaguni le?

15 Arufudati abahüdaguni le woun mama lan aban Bungiu lánina chagaguaü Heowá ani íderagua lumutiwa katei le lun wasandirun ichouruni (1 Ko. 14:33). Arufudati giñe woun ítara liña lan Heowá woun kei aban hóuniri mudún hínsiñehabuti le óunigirubaliwa lidan ámuñegueinarügü igaburi. Sefu lumutiwa ani góunigi lumutiwa hawéi wáganiñu. Adügati katei le lun darangilu wamá guentó láutima yarafaali lan lagumuchagüle ubóu le (Ari. 1:33).

16. Ida luba lahuudun woun wakutihani ligaburi lesefuruniña Heowá ísüraelina?

16 Uguñe weyu, góunigi lumutiña giñe Heowá lumutuniña keisi sétanu lidan ámuñegueinarügü igaburi. Ani lasigiruba óunigiraña lídanme saragu asufuriruni le chülǘ mémeelibei (Aruf. 7:9, 10). Ligíati, dandu anhein nibureingidiwa lubéi o wéinamugaadiwa lan, buidu lan wátuadi o anhein anihein lubéi somu sandi o danimaü wawagu, manufudedunbadiwa danme le lachülürün saragu asufuriruni. * Lubaragiñe lira, waritagubei dimurei le lariñagubei Hesusu: “Derebuguñu humá lidan hafiñen, iñuragua humeime hichügü, ladüga madiseelime luéyuri hasalbarun” (Luk. 21:28). Meferidirun wabéi wemenigin ni íbini danme lagayuahan Gogu, saragu néchanigu lidan aban, ha gabafutimabaña luéi faraón wawagu (Ese. 38:2, 14-16). Kati uagu darangilu waba lubéi? Ladüga subudi wamuti masansirun lan Heowá. Larufudayabei aban lan esefuhati hínsiñehabuti ani gunfuranda lumutiwa lan (Isa. 26:3, 20).

17. a) Ka lunbei wadügüni lun wasagarun buiti lídangiñe abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia luagu ligaburi lóunigiruniña Heowá lumutuniña, ani kaba buiti wibiha? b) Kaba wakutiha lidan leweñegua arütíkulu?

17 Lidan arütíkulu le, arihaadiwa ǘrüwarügü lídangiñe saragu abahüdaguni le arufudubalin lueirin línsiñehabu Heowá luma larufudun gunfuranda lumutiña lan lumutuniña lidan ligaburi lóunigiruniña, ladundehaniña luma lesefuruniña. Ráramagua wamá asaminara luagu. Danme wadügüni, samina wamá ka lan larufudahabei lubuidun burí ligaburi Heowá le woun. Ladügüba le lúntima wakipuruni lubuidun burí igaburi le lidan wasaminan luma tidan wanigi ani lederebudagüdübei wafiñen luma ínsiñeni le wasandirubei luagu. Lidan leweñegua arütíkulu, wakutihaba ǘrüwa katei le ídanbei wáyeihei Heowá lau warufudun gunfuranda wamaniña amu: hadan iduheñu, lidan damuriguaü luma lidan apurichihani.

^ par. 3 Ariñagati Josefo, aban abahüdaguti luagu dan le sügühalibei, 12 lan meha irumu lau Samueli lidan dan ligía.

^ par. 16 Gébunati wasaminarun ñéinbaña lan gürigia danimatiña hadan ha lúnbaña hesefurun lídangiñe Arümahedón. Dan le ya lubéi Hesusu ubouagu, areidaguagüdati gürigia ha láubaña sun luwuyeri gáriti (Mat. 9:35). Adügati le lun wasaminarun luagu le lunbei ladügüni hawagu ha lúnbaña hesefurun lídangiñe Arümahedón, mama hawagu ha lúnbaña háguyugun. Ka uagu? Ladüga úaalime ni murusun mégeiti luagu hágubu ha lúnbaña háguyugun.