Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ARÜTÍKULU LÁNINA ATURIAHANI 8

Áluaha waméi darangilaü, mígiraguagüda wamá woungua lun gimugaü

Áluaha waméi darangilaü, mígiraguagüda wamá woungua lun gimugaü

“Ítarameme wamá lubeiti áluaha lun lidan lan darangilaü sun katei, lun gayara lan wíderagun woungua lun wederebugudun lidan wafiñen” (ROM. 14:19).

UREMU sn 39 Hadarangilan lumutuniña Bungiu

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1. Ka wuribani lanügübei gimugaü hadan liduheñu Hosé?

HÍNSIÑETIÑA meha sun lisaanigu Hakobu lun, gama lumoun wéiritimati meha línsiñe Hosé le lisaani lun, le disedübei irumu lau. Ida liña hasandiragun ha íbiri lisaanigu Hakobu houngua? Gimugatiña meha lun Hosé ani adügati le lun iyereegu lan houn. Madügünti meha Hosé ni kata würibati lun hasandirun iyereehabúni luagu. Íbini ítara, aba haluguruni kei musu ani aba hariñagun lun háguchi aba lan animaalu áraabuna áfarubalin lisaani le hínsiñetimabei lun. Adügati gimugaü lun láhalachagun darangilaü le hádanbei iduheñu ha ani bulesei lumutu giñe lanigi háguchi (Agu. 37:3, 4, 27-34).

2. Según le lariñagubei Galasiana 5:19-21, ka uagu dencha lubéi gimugaü?

2 Tidan Lererun Bungiu dariwati gimugaü * laganagua “layumahan ǘgürügü”, katei gáfarahati le gayaraabei ladügün lun mebelurun lan gürigia lidoun Larúeihan Bungiu (aliiha huméi Galasiana 5:19-21). Libe-agei dan, gimugaü lílagülebei gáganiguaü hamá gürigia, hawuribuhan luma lun ménrengun lan lun hagañidun.

3. Kaba wariha lidan arütíkulu le?

3 Lidan hakesin líbirigu Hosé arufuda hamuti wuribani le ladügübei gimugaü luma ida liña lan ladügün lun uá lan darangilaü hadan iduheñu. Íbini madügünbadiwa lan aban katei libe le hadügübei líbirigu Hosé, mabulieida waméi sun lan wagía charatiwa ani geyeedaguaditu wanigi (Her. 17:9). Ligíati anihein lubéi dan sanditiwa gimugaü. Ariha wamá fiu sügǘ tídangiñe Bíbülia le lunbei leweridiruniwa ani líderagubadiwa giñe lun wasubudiruni ka lan uéigiñe láhücha gimugaü tidan wanigi. Ani lárigiñe, wakutihabei kaba lan wadüga lun wagidaruni gimugaü wawariua luma lun ñein lan darangilaü.

KA KATEI ADÜGÜBEI LUN WASANDIRUN GIMUGAÜ

4. Ka uagu hasandira filistéana gimugaü luagu Isaakü?

4 Dan le buidu lan dan lun aban gürigia. Aban meha wügüri rísiti Isaakü, ani gimugatiña meha filistéana lun ladüga buidu lan dan lun (Agu. 26:12-14). Darí lun hámuñachuni lufusun le layusurubei lun líchugun duna houn libiñanigu (Agu. 26:15, 16, 27). Añahein gürigia uguñe weyu ítara haña kei filistéana, sanditiña gimugaü hawagu gürigia ha gíbeti hamaati sügǘ hau. Mama busenrügü hamuti le hámabei amu, busentiña giñe lun uágubei lan hama gürigia hagía.

5. Ka uagu hagimugarei alidihatiña relihión Hesusu?

5 Línsiñegu gürigia. Sanditiña giñe huríu ha alidihabaña relihión gimugaü luagu Hesusu ladüga hínsiñe lan houn furumiñeguarügü gürigia (Mat. 7:28, 29). Hesusu meha ayanuhabei luagu lufulesein Bungiu ani arufudaha lumuti inarüni. Íbini adüga lan katei buiti buruguagüdatiña tábutigu relihión iyeeni luagu lun hagadeiruni lubuidun liri (Mar. 15:10; Huan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). Ka wafurendeirubei lídangiñe abahüdaguni le? Lunti lan wáfaagun lun magimugarun wamaniña ha aniheinbei aban igaburi buiti hawagu ani hínsiñegutiña lidan damuriguaü. Lubaragiñe wagimugaruniña, le lunbei wadügüni, lunti wáyeihaniña (1 Ko. 11:1; 3 Huan 11).

6. Ida liña larufuduni Diótürefesi gimuga lan?

6 Buligasion lidan damuriguaü. Lidan furumiñeti sígulu, gimugati meha giñe Diótürefesi houn ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü kristiánu, busenti meha lun “ábuti lan súnwandan” hadan íbirigu, ligíati laburuchaguagüdübei dimurei mabuidunti lun layanuhóun wuriba luagu apostolu Huan luma hawagun amu íbirigu ha anügübalin ubaraü (3 Huan 9, 10). Íbini móuserun wamá kei lóuserun Diótürefesi, gayaraati lasuseredun lun wasandirun gimugaü luagu aban íbiri le eresibirubei aban dasi le wayumahabei weresibirun, dántima le genege lan woun buídutimabei lan wadügüni kei ligía.

Gayaraati wagoubaguagüdünun anigi luma múa, ánheinti lubuidun igaburi gayaraati wagoubaguagüdüni luma fuluri le abouchubei lidan. Ánheinti gimugaü ítara liña kei aban nadü péisinitu.Gayaraati ladügün gimugaü lun marufudun wamá lubuidun igaburi, kei burí ínsiñeni, gudemehabu luma ínsiñehabuni. (Ariha huméi párafu 7).

7. Ka lubafubei gimugaü wawagu?

7 Ítara liña gimugaü kei aban nadü péisinitu. Dan le hüchaali gimugaü tidan wanigi, hénrenguhaali lagidarun ñéingiñe. Aba lagumeserun amu katei mabuidunti tidan wanigi, kei burí emeidini, pantaü luma lasaminarun gürigia luouguoun. Gayaraati ladügün gimugaü lun mahüchün lan igaburi le buiti wadan kéiburi ínsiñeni, gudemehabuni luma gamadóuni. Lunti wagidaruni tídangiñe wanigi lau lóufudagun. Ida luba wagidaruni?

ǗNABUGU WAMÁ ANI GUFURUMA WAMÁ LAU WÁMATI

Ida luba mígiraguagüdün wamá woungua lun gimugaü? Lau lídehan lani Bungiu sífiri sandu, gayaraabei wagidaruni gimugaü tídangiñe wanigi luma lun wíchuguni ǘnabuguni leweñegua, gufuruma wagíame lau le wámati. (Ariha huméi párafu 8 luma 9).

8. Ka gayaraabei líderaguniwa lun wáfaagun lun wígiruni gimugaü?

8 Gayaraati wáfaagun lun wagidaruni gimugaü wawariua lau ǘnabugu wamá luma gufuruma wamá lau wámati. Ítara luba míchugun wamá lúgaaru tidan wanigi lun láhüchün gimugaü. Ánhawa ǘnabugu, masaminarunbadiwa súdini wamá hawéi amu ani masaminarunbadiwa giñe wóuntima lan yu lan somu katei mama houn amu (Gal. 6:3, 4). Le gufurumabei lau le lúmabei masandirunti gimugaü luagu le hámabei amu. (1 Tim. 6:7, 8). Gürigia le ǘnabugubei gufurumati lau lúmati ani gúndaati lau heresibirun amu katei buiti.

9. Según Galasiana 5:16 luma Filipuna 2:3, 4, kaba líderaguawa sífiri sandu adüga?

9 Megei wamuti lani Heowá sífiri sandu lun máyeiha wamani igaburi gagünrinchaguaditi le, ani luagu amu oubaü lunti ǘnabugu wamá ani gunda wagíame lau wamaati (aliiha huméi Galasiana 5:16; Filipuna 2:3, 4). Íderagua lumutiwa lani Bungiu sífiri lun wakutihani luhulilin wasaminan luma wagaburi. Lau lídehan Bungiu gayaraabei wasansiruni saminaü le mabuidunbei luagu aban le buiti (Sal. 26:2; 51:10). Akutiha waméi le ladügübei Moisesi luma le ladügübei Pábulu, ha adügübaña lun manügün lan gimugaü fulasu tidan hanigi.

Aban nibureinti le ñǘdünbei éibaagueina awisarei Moisesi luma Hosué hóuseruña lan bián wügüriña kei profetagu tidan kianpu. Aba lamuriahan Hosué luma Moisesi lun lidin araramaña, máhati Moisesi lun ladügüni. Ariñagarügüti lun Hosué gunda lan lau líchuguni Heowá lani sífiri sandu houn (ariha huméi arütíkulu lánina aturiahani 8, párafu 10).

10. Ka sügǘ adügübei lun louchawagún Moisesi (Ariha huméi dibuhu le luágubei tidáü garüdia).

10 Gabafuti meha Moisesi hawagu lumutuniña Bungiu, ani madügünti lira lun lasandiragun lungua ligíarügüñein lan lun ladügüni lubuidun dasi ligía. Kei hénpulu, luagu aban dan, aba lagidarun Heowá lídangiñe lani sífiri luéi Moisesi aba líchuguni houn fiu wéiyaaña ísüraelina ha meha yarafabaña tun kianpu to lánina óundaruni. Murusun dan lárigiñe, aba líchugun Moisesi fe resibihaña lan bián wéiyaaña ha mídinbaña tidan kianpu sífiri sandu ani gumeseeña lan óusera kei profetagu. Ka ladügübei dan le lamuriahabei Hosué luma lun lararamuniña? Masandiragunti Moisesi lungua lau gimugaü ladüga layusuruniña Heowá bián wügüriña ha, gúndaarügüti lau heresibiruni lubuidun chansi le lun hayanuhan luagu Bungiu (1 Lur. 11:24-29). Ka wafurendeirubei lúmagiñe Moisesi?

Ida luba háyeihani wéiyaaña lidan afiñeni ǘnabuguni le larufudubei Moisesi? (Ariha huméi párafu 11 luma 12). *

11. Ida luba háyeihani wéiyaaña lidan afiñeni Moisesi?

11 Samina wamá luagu aban íbiri le ragühaali ínsiñeni luagu somu dasi, kei burí lalidihani Taturiahóun Garüdia Awisahatu. Aba lamuriahóun luma lun larufudahan lun aban íbiri le lunbei lalidihani damuriguaü le dan lárigiñe. Anhein ǘnabugu lubéi kei Moisesi masandiragunbei lungua lagidarúa lan lubara luéi. Lubaragiñe lira, gúndaarügübei lau larufudahan.

12. Ida liña harufuduni saragu lubúeingu Bungiu ǘnabugu hamá ani sandigua hamá houngua buidu lidan dasi le hadügübei guentó?

12 Ariha wamá ábaya sügǘ le úmabei hagagibudagua saragu íbirigu derebuguhaña. Barǘ haña íbirigu ha saragu irumu ariha lau hawadigimari wéiyaaña ha lídanbaña damuriguaü le ñein habéi. Dan le hagunfulirun 80 irumu aba hígiruni hadasin lau sun hagundan houn amu. Arufudatiña íbirigu ha óunigirubalin sirkuitu ha barühañabaña 70 irumu ǘnabuguni lau hígiruni dasi le lun heresibirun amu dasi. Ani lidan lagumuhóun burí irumu le ásügürübei gumesetiña saragu íbirigu ha meha eseriwidunbaña betelirugu aban iseri dasi bóugudin tuéi Beteli. Masanditiña íbirigu ha gimugaü lau hadügüñein lan amu dasi le meha hadügübei luagu aban dan.

13. Ka uagu gayara lubéi hamuga lasandirun Pábulu gimugaü hawagun 12 apostolugu?

13 Apostolu Pábulu ligía ábaya gürigia le arufudubei aban hénpulu buiti, ǘnabuguti ani gufurumati meha lau le lúmabei. Mígirunti meha lun lagüürün gimugaü tidan lanigi. Áfaaguati saragu lidan lani ministeriu, ani ariñagati lau ǘnabuguni: “Lugundun au lan ni kátatimabei hadan apostolugu; madünatina ni lun nanügǘn keisi apostolu” (1 Ko. 15:9, 10). Lúmañanu meha Hesusu 12 apostolugu sun meha dan le laubei apurichiha ya ubouagu, anhein méhati Pábulu, dan lárigiñe ligía kristiánu lan, lárigiñe lounwen luma láguyugun Hesusu. Íbini lau lan lásügürün dan, aba liridún apurichihati “houn ha mámabaña huríu”, machansiti meha lun ligía lan aban hádangiñe 12 apostolugu (Rom. 11:13; Adü 1:21-26). Gama lumoun, gúndaati meha lau dasi le lúmabei ani magimugarun lumutiña 12 wügüriña hagía ni luagu gamadagua hamá luma Hesusu.

14. Kaba wadüga anhein ǘnabugu wabéi ani gufuruma wagía lau le wámati?

14 Anhein ǘnabugu wabéi ani gufuruma wagía lau le wibihibei, ítara waba kei Pábulu ani inebebei ubaraü le líchugubei Heowá houn amu íbirigu woun (Adü 21:20-26). Íridaali Heowá wéiyaaña lidan afiñeni lun halidihani damuriguaü kristiánu. Íbini chará hamá, ariha lumutiña kei idewesei (Efe. 4:11). Dan le inebe hamá woun ani sigí waméi hadundehan lau ǘnabuguni, warufuduñein lumadagu lan Heowá wagía ani lídanñadiwa lan darangilaü hama wíbirigu.

“ÍTARAMEME WAMÁ LUBEITI ÁLUAHA LUN LIDAN LAN DARANGILAÜ SUN KATEI”

15. Ka katei lunbei wadügüni?

15 Siñati ñein lan darangilaü anhein anihein lubéi gimugaü. Mosu wagidaruni katei mabuidunti le tídangiñe wanigi ani madügün wagíame lun láhüchün tidan hanigi amu. Lunti wadügüni bián katei súdiniti le lun gayara lan gaganbadi wamá lun lugumadin Heowá lun “ítarameme wamá [...] áluaha lun lidan lan darangilaü sun katei, lun gayara lan wíderagun woungua lun wederebugudun lidan wafiñen” (Rom. 14:19). Ka gayaraabei wadügüni lun wíderaguniña amu lun mígiraguagüdün hamá woungua lun gimugaü, ani ida luba wadüga lun ñein lan darangilaü?

16. Ida luba wíderaguniña amu lun mígiraguagüdün hamá houngua lun gimugaü?

16 Le wagaburibei luma le wadügübei gayaraati gani lan hawagu amu. Busenti ubóu le lun ‘wapantahan luagu irisini’ (1 Huan 2:16). Adügati igaburi le lun gimuga lan gürigia. Kaba wadüga lun magimugan hamá amu? Aba lídangiñe igaburi le lunbei madügün wamani lun mayanuhan wamá sun oura luagu le wámati ni luagu le wasaminarubei wagañeihan. Ábaya katei, lun ǘnabugu wamá luma lun mapantahan wamá lau buligasion le wámabei lidan damuriguaü. Dan le layanuhan gürigia sun oura luagu burí katei le libihinbei gayaraati ladügün lun hagumeserun amu asandira gimugaü. Ánheinti dan le webereserun hau amu ani teni wagía lun katei buiti le hadügübei íderagua wamutiña lun hasandiragun houngua buidu ani adügati igaburi le lun ñein lan darangilaü luma úarani lidan damuriguaü.

17. Ka hibihibei líbirigu Hosé, ani ka uagu?

17 Gayaraati mígiraguagüdün wamá woungua lun gimugaü. Ayanuhaya wamá hawagu líbirigu Hosé. Lárigiñe le hadügübei lun hábiri aba hadunragun luma Ehiptu. Gama lumoun mariñagun lumuti houn lau lóufudagun kátañein lan, ábarüga lóuchaguniña arihei anhein sánsihali lubéi hagaburi. Aba lamisurahaniña sun hagía eiga, aba líchugun gumadi lun gíbetima lan éigini híchugun lun Benhamín, le lamulen, sügǘ hawéi ha híbiri líbirigu (Agu. 43:33, 34). Úati ni kata le achoururagüdübalin sandí hamá líbirigu gimugaü. Lubaragiñe lira, arufudatiña weiri lan hebereserun lau Benhamín luma lau Hakobu, le háguchi (Agu. 44:30-34). Ígira hamuti líbirigu Hosé gimugaü, ligía lagiribudunbei darangilaü hadoun haduheñu (Agu. 45:4, 15). Ligíati, ánhawa agidarei furumiñeguarügü katei le gayaraabei ladügün lun gimuga wamá wídehaba lun ñein lan darangilaü hadan waduheñu luma lidan damuriguaü.

18. Según Santiagu 3:17, 18, kaba ídeha lun ñein lan darangilaü?

18 Busenti Heowá lun ñein lan darangilaü luma lun mígiraguagüdün wamá woungua lun gimugaü. Lun wibihini, mosu wáfaagun saragu lun mígiraguagüdün wamá woungua lun gimugaü lugundun anihein igaburi le wawagu (Apur. 4:4). Lanwoun lira, wawinwanduña lidan aban ubóu le ínchahabaliña gürigia lun gagaburi hamani igaburi mabuidunti le. Mígiraguagüdübadiwa woungua lun gimugaü ánhawa ǘnabugu, geteingiradi ani gufuruma wagía lau wámati. Lubaragiñe lira, wídehaba lun ñein lan darangilaü lun laganwoundun irichaü (aliiha huméi Santiagu 3:17, 18).

UREMU sjj 130 Gíchigadi wamá ferudun

^ par. 5 Anihein darangilaü tidan lóundarun Heowá. Lau sun lira, gayaraati lagumuchagun ánhawa ígira lun láhüchün gimugaü tidan wanigi. Lidan arütíkulu le warihibei ka lan katei adügübei lun láhüchün gimugaü tidan wanigi ani warihibei giñe kaba lan wadüga lun wagidaruni igaburi le luma lun wadügün lun ñein lan darangilaü.

^ par. 2 ARIÑAHANI SÚDINITI: Arihatiwa tidan Bíbülia mámarügüñein lan lawamadirun aban gürigia katei le lúmabei amu gimugaübei, gimugaü giñe dan le layumahan lun uágubei lan katei ligía luma gürigia.

^ par. 61 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ: Lidan aban hadamurin wéiyaaña lidan afiñeni, aba hamuriaha luma íbiri le adundehabarun Garüdia Awisahatu, aban íbiri derebuguhali, lun larufudahan lun aban wéiyaali lidan afiñeni le nibureingili lun ligíaali lan adundehóun garüdia. Íbini hínsiñe lan lidasin íbiri derebuguhali le lun, ídehati lidan le hariñagubei ha híbiri wéiyaaña lidan afiñeni. Aba líchugun lubuidun adundehani lun nibureinti le ani ariñaga ligía lun buidu lan ladüga.