Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 6

Le tariñagubei Bíbülia luagu le abürügüdübarun

Le tariñagubei Bíbülia luagu le abürügüdübarun

“Abürühabei sun le ariñaga náalibei bun tidan aban líburu” (HER. 30:2).

UREMU 96 Aban idewesei gebegitu Lererun Bungiu

LE LUNBEI WATURIAHANI a

1. Ka uagu seremei wabalin Heowá tuagu Bíbülia, idewesei to líchuguboun woun?

 WÉIRITI weteingiruni Heowá luagu ledewehanu Bíbülia woun. Tidan, ruti adundehani huuti woun le gayaraabei líderaguniwa asubudirei kaba lan wadüga dan le gaturobulin wamá. Rutu giñe lubuidun emenigini woun lubá ámuñegü. Ani le súdinitimabei, yusu lanu Heowá Bíbülia lun larufuduni woun ida liña lan ligaburi. Wararamagun asaminara luagun lubuidun ligaburi Heowá, hingí lumutu wanigi saragu. Adügati lira lun busén wamá wayarafadun lun luma lun lumadagu wamá (Sal. 25:​14).

2. Ida liña líchugun Heowá ariñahani luougua woun?

2 Busenti Heowá lun hasubudiruni gürigia. Lidan dan le sügühalibei, yúsuti meha Heowá uénedü, arufudúni hama ánheligu lun líchugun ariñahani woun luougua (1 Lur. 12:6; Adü. 10:​3, 4). Lun hamuga meha mabürüdǘn lan sun le, siñabei hamuga waturiahani. Ligía lébunabei lariñagun Heowá houn fiu wügüriña lun habürüdüni tidan aban líburu le labusenrubei lun wasubudiruni (Her. 30:2). Gayaraati wachoururuni sügügüda lani ariñahani le huubei woun saragu lidan aban lubuidun igaburi, ladüga “suruti lémeri Bungiu” (Sal. 18:​30).

3. Ka ladügübei Heowá lun ñein tan Bíbülia darí lumoun wadaani? (Isaíasi 40:8).

3 (Aliiha huméi Isaíasi 40:8). Lidan saragu milu irumu le ásügürübei, rúharu Lererun Bungiu lubuidun adundehani houn sun lubúeingu. Ida liña san lasuseredun aban katei ítarati? Bürüwatu meha Bíbülia lidan aban ubuñaü le ménrengunti lagadeirun. Según wasubudiruni, úaaru ni aban dugumedu to ídanboun labürüdǘwa ariñahani le furumiñe. Gama lumoun, adügati Heowá lun labürüdǘniwa kopia tídangiñe líburu sagüráutu to. Íbini chará hamá wügüriña ha adügübalin kopia, góunigi hamuti meha hawadigimari buidu buidu. Ariñagati aban sásaamu luagu amu lan tuéi Abürüdǘni Ebüréu “gayara lan lariñawagún lau ichouruni úatu lan ni aban líburu to abürüdǘtu lidan binadu dan to masansirunti ariñahani le tídanbei”. Íbini wügüriña lan charatiña abürüdübarun lidan binadu dan ani lidan ubuñaü le ménrengunti lagadeirun, chóuruti lisaminan lan Heowá le waliihabei tidan Bíbülia uguñe weyu.

4. Kaba wakutiha lidan aturiahani le?

4 “Sun buiti le ichugúbei woun, le úabei mégeiti luagu siélugiñe liabin”, lúmagiñe Heowá liabin (Sant. 1:​17). Bíbülia aban lídangiñe idewesei buídutimati le ru laalibei Heowá woun. Arufuda lumuti idewesei le ichugúbei ligaburi gürigia le íchugubalin. Arufuda lumuti anhein subudi lubaliwa buidu ani anhein subudi lubalin ka lan wemegeirubei. Gayaraati wariñaguni ligiaméme tuagu Bíbülia. Dan le wakutihanu, furendeitiwa saragu luagu Heowá. Aban wíchugun fe subudi lániwa buidu ani subudi lani le wemegeirubei. Lidan aturiahani le wakutihabei ǘrüwa ligaburi Heowá le arihíbei furangu tidan Bíbülia: lichú lau, liricha luma línsiñehabu. Gumese wamá ayanuha luagu le tariñagubei Bíbülia luagu lichú lau Bungiu.

ARUFUDA TUMUTI BÍBÜLIA LICHÚ LAU BUNGIU

5. Ida liña wasubudiruni arufuda tani Bíbülia lichú lau Bungiu?

5 Subudi lumuti Heowá megei wamani lubuidun ladundehan. Ligía ledewehanbarun Bíbülia woun, to buinboun lau lichú lau. Barüti adundehani le saragu buiti houn gürigia. Le linarün katei, gayaraati tasansiruni Bíbülia habagari gürigia. Dan le labürüdünbarun Moisesi furumiñetu burí líburu to tídanboun Bíbülia, ariñagati houn ísüraelina ha lumutuniña Bungiu: “Ladüga mama katei le lunti hanügüni kei ni kata lira; ibagari lúrudu le hun” (2 Lur. 32:​47). Ha gaganbadibaña tun Lererun Bungiu gúndaabaña ani buídubei lidin houn (Sal. 1:​2, 3). Íbini sügühali lan saragu milu irumu lúmagiñe tabürüdǘn Bíbülia, gabafugiru lun tasansiruni habagari gürigia. Kei hénpulu, lidan ariñahani le gíribei “Sansi tumuti Bíbülia habagari”, le lídanbei jw.org, hadariruba lóugiñe 50 abahüdaguni hawagu gürigia ha gabafubaña lun hadügün óunwenbu burí asansiruni ani buídugüda hamaali habagari lau hafalaruni adundehani le tídanbei Bíbülia (1 Tesa. 2:​13).

6. Ka uagu wariñaga ua tan ni aban líburu kei Bíbülia?

6 Úatu ni aban líburu kei Bíbülia. Ka uagu? Lugundun Heowá, le abürügüdübarun, ligía Suntigabafubei, wínwanti lun súnwandan ani móubati lichú lau. Añaheingua burí gürigia aliiha fiu líburu íbini hilaguaaña lan ha abürüdübarun. Gama lumoun, adundehani burí le tídanbei liibe-agei dan mahuudunhali. Ánheinti adundehani le tídanbei Bíbülia gebegimémegili, ani íderagua laaña saragu gürigia ha wínwanhañabaña lidan sun dan. Dan le waliihanu líburu sagüráutu to ani ráramagua wagía asaminara luagu adundehani le tídanbei, yusu lumuti le abürügüdübarun lani sífiri sandu lun líderaguniwa awinwandei le waliihabei tidan (Sal. 119:​27; Mal. 3:​16; Ebü. 4:​12). Samina humá luagun le, busenti le abürügüdübarun Bíbülia lun líderagunün. Ma ínchaha lumutün le lun héchudun aliihoun Bíbülia?

Ida liña tadügün Bíbülia lun lidan hamá aban lumutuniña Bungiu lidan binadu dan ani ida liña tadügün lun lidan hamá aban uguñe weyu? (Ariha huméi párafu 7 luma 8).

7. Ida liña tóundaraguniña Bíbülia lumutuniña Bungiu lidan binadu dan?

7 Anihein amu katei tidan Bíbülia le arufudubalin lanarime lichú lau Heowá, ladüga íderagua tumutiña lumutuniña lun lidan hamá aban. Dan le hebelurunbei ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati, wínwantiña lidan ámuñegueinarügü fulasu. Fiu hádangiñe óuchahani hawadigimaribei, híbiri óunigira mudún, ha híbiri ábunaguni hafisiutebei. Ligíati, ísüraelina ha awinwandubaña lidan amu louba ageiraü gayaraati hamuga habulieidagun hawéi ha awinwandubaña lidan le aban oubaü. Gama lumoun, adügati Heowá lun hóundaragun lun gayaraabei lan haganbuni le tariñagubei Lererun luma lun hafurendeirun (2 Lur. 31:​10-​13; Nee. 8:​2, 8, 18). Samina humá ida liña lan lasandiragun aban ísüraelina lungua le úaraguati dan le lachülürün Herusaléun ani aba ladunragun hama saragu míñunu ísüraelina líledigu ha ñǘbuintiña lídangiñe ámuñegueinarügü fulasu lidan ageiraü lun háhuduragun lun Heowá. Ítara liña líderaguniña Heowá lun lidan hamá aban. Dan lárigiñe, lidan furumiñeti sígulu, aba lagumeserun damuriguaü kristiánu. Añahein meha wügüriña hama würiña ha lídangiñetiña ámuñegueinarügü fulasu lidan damuriguaü kristiánu, añahein meha gürigia gabafutiña, añahein meha giñe gudemetiña ani añahein meha ha ayanuhatiña amu burí iñeñein. Kei hínsiñe tubéi Lererun Bungiu houn, súngubei hagía seriwitiña meha úara lun Heowá. Ligíati, dan meha le aganwoundeina habéi lílana damuriguaü kristiánu gayaraati meha gunfuranda hamanu Lererun Bungiu seremei hafuranguagüdünu amu kristiánugu houn luma hadamuridagun (Adü. 2:​42; 8:​30, 31).

8. Ida liña layusurunu Heowá Bíbülia lun lidan hamá aban lumutuniña uguñe weyu?

8 Uguñe weyu aniheingua Heowá ayusuroun Bíbülia lun larufudahan houn lumutuniña luma lun lakipuruniña lidan aban. Tídangiñe liabin sun ariñahani súdiniti le weresibirubei. Sun kristiánugu ñǘdüntiwa lidan adamuridaguni luma lidan adamurini wéiriti, le ñein lubéi waliihoun Bíbülia, akutiha wamóun ani furendeitiwa saragu katei tídangiñe. Ligíati, furanguti yusu lanu Heowá Bíbülia lun lagunfuliruni le füramase lubéi, lun lúnrügü “lan háhuduragua” lubúeingu (Sof. 3:9).

9. Ka igaburi megei wabéi lun gunfurandawa lan uganu le tídanbei Bíbülia? (Lúkasi 10:​21).

9 Akutiha wamá ábanya katei luáguti lichú lau Heowá. Adügati lun labürüdǘn liibe-agei ariñahani le tídanbei Bíbülia lidan aban igaburi lúnrügü gürigia lan ha ǘnabugubaña gunfurandoun (aliiha huméi Lúkasi 10:​21). Aliiha hamutu gürigia ha lídanbaña sun ubóu Bíbülia. Ariñagati aban sásaamu “mámarügü aban líburu to wéiritimabei taliihóun Bíbülia, aliiha hamutu gürigia buidu buidu sügǘ tuéi amu líburu”. Gama lumoun, gürigiarügüñanu ha ǘnabugubaña gayara gunfuranda hamanu ani winwan haméi le tarufudahabei (2 Ko. 3:​15, 16).

10. Ka amu igaburi ídanbei gayara lan warihini lichú lau Heowá tidan Bíbülia?

10 Ariha wamá ábanya igaburi le ídanbei larufudúa lichú lau Heowá tidan Bíbülia. Yusu lumutu Lererun mámarügü lun larufudahan woun kei sétanu, arufudahati giñe lun kada aban wádangiñe ani ru ligía gurasu woun tídangiñe. Dan le waliihanu Lererun, ariha wamuti berese lan lau kada aban wádangiñe (Isa. 30:​21). Dan le wásügürün lídangiñe somu turobuli, ma aliihaadiwa aban bérusu tídangiñe Bíbülia le íchugubei ariñahani le wemegeirubei woun? Chóuruti ítara liña lan. Gama lumoun, anhein houn lubéi saragu míñunu gürigia tabürüdǘwa Bíbülia, ida liña anihein lubéi ariñahani le huuti tidan uguñe weyu ani le hemegeirubei kada gürigia? Susereti le, ladüga le abürügüdübarun Bíbülia, ligía chútimabei aau lidan sun ubóu (2 Tim. 3:​16, 17).

ARUFUDA TUMUTI BÍBÜLIA LIRICHA BUNGIU

11. Ida liña larufuduni Bungiu ua lan himei lan aban gürigia luéi aban dan le tabürüdünbei Bíbülia?

11 Irichaü aban lídangiñe igaburi súdiniti le luágubei Heowá (2 Lur. 32:4). Úarati igaburi le luma ua lan hímeiwa lan aban gürigia luéi aban, ani ítara liña Heowá (Adü. 10:​34, 35; Rom. 2:​11). Arufuda lumuti lau lanúadiruni iñeñein le lanúadirubei lun tabürüdǘn Bíbülia. To furumiñetu 39 líburu to tídanboun Bíbülia bürüwatu lidan ebüréu, aban iñeñein le meha gunfuranda habéi lumutuniña Bungiu lidan dan ligira. Gama lumoun, lidan hadaani furumiñetiña kristiánugu gíbetiña meha gürigia ayanuhatiña güriegu. Ligía lídantima lubéi güriegu tabürüdǘwa tagumuhóun 27 líburu to tídanboun Bíbülia. Ligía gunda lubéi Heowá lau tabürüdǘn Bíbülia lidan lóugiñe aban iñeñein. Uguñe weyu, añahein kéiburi 8,000 míñunu gürigia ubouagu ani ámuñegueinarügü hañeñe. Ka adügübei lun gayara lan wasubudiruni Heowá sun wagía?

12. Ida liña lagunfulirun dimurei le lídanbei Danieli 12:4 lidan lagumuhóun dan le?

12 Füramaseti Heowá liyumulugugiñe profeta Danieli háluahaba lan gürigia lun “laganwoundun hasubudin”, mini lan le gunfuranda habéi lan saragu gürigia le tarufudahabei Bíbülia (aliiha huméi Danieli 12:4). Susereti sun le ladüga tásügürawagüdüniwa Bíbülia, imprimírua tuguya ani afanreinhóua tuguya saragu tídangiñe tuma burí agumeiraguagüdüni to asagarúboun lídangiñe ariñahani le tídanbei. Le linarün katei, Bíbülia líburu to gíbetimaharuboun tásügürawagüdün luma tafanreinhoun lidan sun dan. Dariwatu saragu tídangiñe tidan burí bísinisi ani sérutu. Gama lumoun, sügügüda hamaaru lumutuniña Heowá Bíbülia, dayarügü o fánreinti tídangiñe, lidoun lóugiñe 240 iñeñein, ani sun gürigia gayaraati hibihin aban mafayeihanga. Ka ibihúbei lau katei le? Ánharaaña saragu míñunu gürigia ha lídangiñetiña sun néchani lun “uganu buiti le luáguti Larúeihan Bungiu” lubaragiñe liabin lagumuchagüle ubóu (Mat. 24:​14). Aban Bungiu richati Heowá ani busenti lun hasubudiruni hiibe-agei gürigia ubouagu lau haturiahanu Lererun. Ka ínchahabalin? Óunwenbu ínsiñeni le lasandirubei wawagu.

ARUFUDA TUMUTI BÍBÜLIA LÍNSIÑEHABU BUNGIU

13. Ka uagu wariñaga arufuda tani Bíbülia línsiñehabu Bungiu? (Huan 21:​25).

13 Arufuda tumuti giñe Bíbülia igaburi súdinitimati le luágubei le abürüdagüdübarun: ínsiñeni (1 Huan 4:8). Kei hénpulu, samina wamá luagu katei burí le lígirubei Bungiu lun labürüdǘn tidan Bíbülia luma le mígirun lubéi lun labürüdǘn ñein. Ariñaga lumuti woun ka lan wemegeirubei wasubudirun lun lumadagu wamá, lun gunda lan wabagari luma lun wawinwandun lun súnwandan. Gama lumoun, kei le hínsiñe wabéi lun Heowá saragu, míchuti ariñahani woun le memegeirun wamuti (aliiha huméi Huan 21:​25).

14. Lidan ka amu igaburi tarufudei Bíbülia línsiñehabu Bungiu?

14 Arufuda lumuti giñe Heowá línsiñehabu dan le lóuseruniwa lau aban igaburi buiti dan le layanuhan wama. Míchuti aban lísüta lau saragu gumadi tidan Bíbülia lun labuguruni sun wágararagun lidan wabagari. Lubaragiñe lira, yúsuti sügǘ inarüniti luáguti ibagari, profesía burí luma adundehani huuti le gayaraati líderaguniwa lun wanúadahan buidu. Ítara, ínchaha tumutiwa Bíbülia lun línsiñedun Bungiu woun luma lun gaganbadi wamá lun tídangiñe sun wanigi.

Ka uagu buidu lubéi wararamagun asaminara luagu ida liña lan lóuseruniña Heowá lubúeingu lidan binadu dan? (Ariha huméi párafu 15).

15. a) Ida liña tarufuduni Bíbülia berese lan Heowá wau saragu? b) Ka gürigia tídangiñetiña Bíbülia uágubaña tasaminara irahü to tídanboun iyawaü, íbiri le nibureingilibei tuma íbiri to derebuguharuboun? (Agu. 39:​1, 10-​12; 2 Uru. 5:​1-3; Luk. 2:​25-​38)

15 Arufuda tumuti Bíbülia berese lan Heowá wau saragu. Subudi wamuti ladüga tidan Bíbülia anihein saragu abahüdaguni le arufudubalin le hasandirubei gürigia. Gayaraati gunfuranda wamaniña gürigia ha uágubaña tayanuha Bíbülia ladüga gürigia hamá kei wagía (Sant. 5:​17). Le súdinitimabei, dan le lan wakutihani ida liña lan lóuseruniña Heowá gürigia ha ítarabaña kei wagía, gunfurandatima wamuti buidu “areida lan Bungiu, gudemehabu ligía” (Sant. 5:​11).

16. Ka larufudahabei abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia woun hawagu gürigia ha afigouhabaña luagu Heowá? (Isaíasi 55:7).

16 Tidan Bíbülia arihatiwa ábanya igaburi le ídanbei larufudei Heowá hínsiñe wamá lun. Chóurugüda tumuti Bíbülia woun mígirun lubadiwa lan Heowá dan le wachararun. Afigouhatiña meha ísüraelina saragu wéiyaasu agañidagüdei Heowá. Gama lumoun, dan meha le hasakürihan tídangiñe sun hanigi aba feruduna lániña (aliiha huméi Isaíasi 55:7). Subudi hamuti meha giñe kristiánugu ha lánina furumiñeti sígulu weiri lan hínsiñe lun Heowá. Kei hénpulu, yusu lumuti meha Heowá lani sífiri sandu lun línchahaniña apostolu Pábulu lun línchahaniña líbirigu lidan afiñeni lun feruduna hamani ani ru hagíame gurasu lun aban wügüri le asakürihaalibei lárigiñe léiguadun lidoun magíaguni (1 Ko. 5:​1-5; 2 Ko. 2:​6, 7). Wéiritu wanigi lau wasubudiruni míchugun lani Heowá lanagan hawagun lubúeingu ladüga hafigouhan. Lubaragiñe lira, íderagua lumutiña lau ínsiñeni, wéridi lumutiña ani agunbiraha lumutiña lun hagiribudun lun. Ani füramaseti ladügübei lan ligiaméme lun furumiñeguarügü gürigia le afigouhati uguñe weyu ani asaküriha ligía (Sant. 4:​8-​10).

ABAN IDEWESEI GEBEGITU BÍBÜLIA

17. Ka uagu aban lubéi idewesei espechalitu Bíbülia?

17 Rúhali Heowá aban lubuidun idewesei woun. Ka uagu espechali tubéi Lererun? Kei warihini, arufudahatu Bíbülia woun richati lan Heowá, chuti lan lau ani hínsiñe wamá lun saragu. Ani arufudatu giñe líburu to busén lan Heowá lun wasubudiruni luma lun gamadagua wamá luma.

18. Ida luba warufuduni weteingiradi tuagu Bíbülia, tubuidun idewesei to líchuguboun Heowá woun?

18 Mabusenrúntiwa wabulieiduni aban lan idewesei gebegitu Bíbülia. Bíbülia aban lídangiñe idewesei buiti le ru laalibei Heowá woun (Sant. 1:​17). Ligíati, arufuda waméi lun Heowá súnwandan weiri lan weteingiruni tuagu idewesei to. Adüga wamuti lárigiñe wafurieidun aba waliihanu Lererun Bungiu ani ráramagua wagía asaminara luagu le waliihabei. Chouru wamuti labinirubei lan le abürüdagüdübarun Bíbülia wáfaagun ani wadarirubei lan “lanichigu lasubudirúniwa Bungiu” (Ari. 2:5).

UREMU 98 Lererun Bungiu Bíbülia

a Íderagua tumutiwa Bíbülia lun wayarafadun lun Heowá. Ka tarufudahabei líburu sagüráutu to woun luagu lichú lau Bungiu, liricha luma luagu línsiñehabu? Líderagubadiwa le wafurendeirubei lun gebegitima tan Lererun woun luma lun warihinu kei tubéi: aban idewesei lúmagiñe Wáguchi le siélubei.