Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 42

Aranseedün san lun gaganbadi humá?

Aranseedün san lun gaganbadi humá?

“Ánhaña ha gámabalin lichú aau le lúmagiñebei Bungiu […] gaganbaditiña” (SANT. 3:17).

UREMU 101 Seriwi wamá lun Bungiu lidan aban

LE LUNBEI WATURIAHANI a

1. Ka uagu hénrengu lubéi woun gaganbadi wamá?

 ANIHEIN san dan hénrengu lan hun gaganbadi humá? Anihein meha dan susere lan katei le lun Dawidi. Ligíati, lamuriahanbei luma Bungiu: “Sandigüdayabei ugundani le lánina besefuhan nun; adügabá lun busén nan lun gaganbadina bun” (Sal. 51:​12, TNM). Íbini hínsiñe lan meha Heowá lun Dawidi, anihein meha dan hénrengu lan lun gaganbadi lan lun Heowá, ligiaméme giñe asuseredubei woun. Ka uagu? Furumiñe, ladüga galagante wamani maganbadi. Libiaman, ladüga ínchaha lumutiwa lan Satanási súnwandan lun webedaagun lun Bungiu, ítara kei ladügüni (2 Ko. 11:3). Ani lǘrüwan, ladüga ligía lan hagaburibei gürigia ha geyegubaña wau uguñe weyu; ladüga línchahaniña Mafia “adügei lugundan sífiri le agumadihabei garabalirugu, le nadagimeinbei hádangiñe ha maganbadibaña lun Bungiu” (Efe. 2:2). Ligíati, lun gaganbadi wamá lun Heowá luma houn gürigia ha únbaña líchiga ubafu lunti wáfaagun saragu lun wagidaruni luriban igaburi le wawagubei luma lun mígiraguagüdün wamá woungua lun ubóu le ni lun Satanási.

2. Ka mini lubéi aranseñu wamá lun gaganbadi wamá? (Santiagu 3:17).

2 (Aliiha huméi Santiagu 3:17). Ariñagati Santiagu gürigia lan ha chúbaña aau aranseñu haña lan lun ‘gaganbadi hamá’. Ka mini lubéi le? Mosu lan aranseñu wamá lun gaganbadi wamá houn ha únbaña líchiga Heowá ubafu ani lunti lan busén wamá wadügüni le hariñagubei woun. Furanguti, magurabun lan Heowá lun gaganbadi wamá houn ha busenbaña lun wadüraaguni lilurudun (Adü. 4:​18-20).

3. Ka uagu súdini lubéi lun Heowá lun gaganbadi wamá houn ha únbaña líchiga ubafu?

3 Másiñati wasandirun ménrenguntima lan gaganbadi wamá lun Heowá sügǘ lau gaganbadi wamá houn gürigia, ladüga lídanñein lubudubu adundehani le líchugubei woun (Sal. 19:7). Ani furanguti, masuseredun lan katei le hama gürigia ha gabafubaña ubouagu. Lau sun lira, ru hali wáguchi le siélubei ubafu houn agübürigu, houn gumadimatiña luma houn wéiyaaña lidan afiñeni (Ari. 6:20; 1 Tesa. 5:12; 1 Fe. 2:​13, 14). Le linarün katei, dan le gaganbadi wamá houn gürigia ha, gaganbaditiwa giñe lun Heowá. Ariha waméi ka lan gayaraabei wadügüni lun gaganbadi wamá houn ha únbaña líchiga Heowá ubafu, íbini dan le hénrengu lan woun wánharun luma lun wafalaruni lúrudu le híchugubei woun.

GAGANBADIBÁ HOUN BAGÜBÜRIGU

4. Ka uagu gibe habéi nibureintiña maganbaditiña houn hagübürigu?

4 Gíbetiña hapanaagu nibureintiña maganbaditiña houn hagübürigu (2 Tim. 3:​1, 2). Ka uagu gibe habéi óuserutiña ítara? Añahein saminatiña amuriaha hamá hagübürigu hama lun hadügün katei le madügüngubei hamuti, ani háfuga genege lan houn nibureintiña harufuduña lan hagübürigu biangua igibu. Añahein amu saminatiña binaduhali lan adundehani le híchugubei hagübürigu houn, mahuudun lan ani héreya lan gumadi ligía. Nibureinti anihein san dan sandigua ban bungua ítara? Saminatiña saragu nibureintiña hénrengu lan lun inebe lan lugumadin Heowá le houn: “Gaganbadi humá houn hagübürigu, lugundun ligía richabei” (Efe. 6:1). Nibureinti, kaba íderaguabu lun gaganbadi ban lun gumadi le?

5. Según Lúkasi 2:​46-52, ka uagu Hesusu lubéi aban hénpulu le buídutimabei lun gayara lan gaganbadiwa lan houn agübürigu?

5 Gayaraati bafurendeirun lídangiñe lani Hesusu hénpulu lun gaganbadi ban (1 Fe. 2:​21-24). Macharati meha Hesusu, ánhañati lagübürigu charatiña meha. Lau sun lira inebetiña meha lun, íbini dan le hachararun o dan le ua lan gunfuranda hamani (Afu. 20:12). Tenibá lun meha le asuseredubei lun Hesusu dan meha le 12 lubéi irumu lau (aliihabei Lúkasi 2:​46-52). Aweiyasuhati meha Hesusu hama liduheñu Herusaléun lun hefeduhani aban lídangiñe fedu le meha adügǘbei sagü irumu. Dan le hagiribudunbei Hosé tuma María hábiñoun, míchutiña fe luagu miabin lan Hesusu hama. Le linarün katei, mosu hamuga meha hachoururuni añahein lan sun hasaanigu harugabu. Danti le hadarirunbalin, aba tíchuguni María duru luagun Hesusu luagu idiheri le hasandirubei! Íbini gayara lan yebe lariñagun Hesusu houn marichaü lan le ariñagubei lun, gama lumoun, madügün lumuti. Lubaragiñe lira, aba líchugun aban óunabagülei ménrengunti ani lau inebesei houn. Gama lumoun, “úati gunfuranda hamani” Hosé tuma María le lariñagubei houn. Íbini ítara, aba lasigirun Hesusu “laumeme laganbadi houn”.

6, 7. Ka gayaraabei líderaguniña nibureintiña lun gaganbadi hamá houn hagübürigu?

6 Nibureinti, dan le hadügün bagübürigu aban charati o ua lan gunfuranda hamanibu, hénrenguti san bun lun gaganbadi ban houn? Ka gayaraabei líderagunibu? Furumiñe, gabaroun bei ida liña lan lasandiragun Heowá lungua. Ariñagatu Bíbülia ánhaña lan gaganbadi isaanigu houn hagübürigu, ligía katei “hínsiñebei lun Bungiu” (Kol. 3:20). Dan le ua lan gunfuranda hamanibu bagübürigu o híchugun lan aban gumadi le genegebei bun ua lan richá lan, subudi lumuti Heowá. Lau sun lira, ánhabu gaganbadi houn lagundaaruba Heowá bau.

7 Libiaman, gabarounbei ida liña lan hasandiragun bagübürigu houngua. Dan le gaganbadi ban houn, gúndaagüda bumutiña ani gayaraati hafiñerun buagu (Ari. 23:​22-25). Ani chóuruti bayarafadatimaba lan houn. Ariñagati Alexandre, aban íbiri le awinwandubei Bélühika: “Dan le nagumeserúnbei adüga gasu houn nagübürigu, aba labuidurun númawagua hama. Ani aba yarafaguatima haadiwa lan wámagua ani gundatimahaadiwa”. b Lǘrüwan, gabarounbei ánhabu lan gaganbadi guentó líderagubadibu lan ámuñegü. Abahüdahati Paulo le awinwandubei Bürasíli: “Dan nafurendeirun lun gaganbadi nan houn nagübürigu íderagua lumutina katei le saragu lun gaganbadi nan lun Heowá luma houn amu gürigia ha gabafubaña”. Rutu Lererun Bungiu aban resun le dǘgüdati lun gaganbadi ban houn bagübürigu: “Lun buidu lan dan bun ani migife ligíame bibagari ya ubouagu” (Efe. 6:​2, 3).

8. Ka uéigiñe hanúadira saragu nibureintiña gaganbadi hamá houn hagübürigu?

8 Rúhaña saragu nibureintiña fe buidu lan lidin houn dan le gaganbadi hamá houn hagübürigu. Ariñagatu Luiza, to giñe awinwanduboun Bürasíli, hénrengu lan meha tun gunfuranda tani furumiñe ka lan uéigiñe mígirun habéi tagübürigu luagu aban dan lun gágamuru tan, ladüga saragu meha nibureintiña ha tiseisin gágamuru haña meha. Lárigiñe aba tíchugun fe le lan lúgubu hóunigiruñoun lan meha tagübürigu. Ariñagatu: “Subudi naali dan lan le gaganbadi nan houn nagübürigu moun lumuti lan nasandiragun nungua wuriba ladüga adundehani le híchugubei ligía adundehani le nemegeirubei lun gayara lan lesefuruni nibagari”. Ariñagatu aban nibureintu Merigana to gíriboun Elizabeth anihein lan dan hénrengu lan tun lun gaganbadi tan. Ariñagatu: “Dan le híchugun nagübürigu somu lúrudu nun ani úati gunfuranda nani buidu ka lan uéigiñe híchigei, aba nasaminarun luagu sun dan le lóunigirunina lúrudu le híchugubei”. Ariñagatu giñe Monica, to awinwanduboun Armenia, buídutima lan lidin tun dan le gaganbadi tan houn tagübürigu sügǘ lau dan le madügün tan gasu hau.

GAGANBADI HUMÁ HOUN “GUMADIMATIÑA”

9. Ka hasaminarubei saragu gürigia luáguti gaganbadiwa lan lun halurudun gumadimatiña?

9 Liibe-agei dan, subudi hamuti gürigia mégeiwa hamá gumadimatiña ani lunti lan gaganbadiwa lan houn ánheingubeirügü mabuidun lubéi fiu lídangiñe lúrudu le híchugubei “gumadimatiña” (Rom. 13:1). Gama lumoun, dan le mabuidun lan harihin lun ítaga lúrudu o amuriaha lan lúrudu ligía saragu hámagiñe, aba mabusenrunhaña lan gaganbadi hamá lun. Ayanuha wamá luagu lafayeihóun liseinsuna gumadi. Según álügüdahani le adügübei houn saragu lílana aban ageiraü Yuropa, aban hádangiñe gádürü gürigia ha álügüdawagubaña afiñetiña “anhein lan samina lubéi gürigia maricha lan lafayeirun liseinsuna gumadi buídubei lun mafayeihan lani”. Kei le ítara liña lan hasaminan lílana ageiraü ligía, maweiriduntu wanigi lau hafayeihan ǘrüwa-wein seingü lídangiñe sun seinsu le lunbei hafayeihani lun liseinsuna gumadi.

Ka wafurendeirubei lídangiñe gaganbadi lan Hosé tuma María? (Ariha huméi párafu 10 darí 12). c

10. Ka uagu gaganbadi wabéi lun lúrudu, íbini le mínsiñebei woun?

10 Según le tariñagubei Bíbülia, súfurigüda hamutiña gumadimatiña gürigia, ladüga lábugiñeñanu lan lubafu Satanási ani yarafa madise hagünrinchawaguba (Sal. 110:​5, 6; Apur. 8:9; Luk. 4:​5, 6). Ariñagatu giñe “ha awügürihóutiña lun gumadi, múarantiña lau le lariñagubei Bungiu”. Ígirati Heowá lun ñein hamá gumadimatiña guentó lun ua lan lanarime chagaguaü hadan gürigia ani agurabati lun inebe hamá woun. Ligíati lariñawagúnbei woun “fayei huméi le laguburahabei gumadi”, ligía lunti lubéi wafayeihani liseinsuna gumadi, lúmati lun wíchuguni inebesei luma gaganbadi le yuubei houn (Rom. 13:​1-7). Másiñati genege lan woun ánhawa lan gaganbadi lun ítaga lúrudu masagabadiwa lan buiti lídangiñe gumadi ligía o sérubei lan woun, o háfuga le lan turobulibei genege lan woun maricha lan gumadi ligía. Gama lumoun, gaganbaditiwa lun Heowá, ani agurabati lun gaganbadi wamá houn gumadimatiña, mamuriahanrügaaña ligía lun wadügün somu katei le gayaraabei ladügün lun wadüraaguni lilurudun Bungiu (Adü. 5:29).

11, 12. Según Lúkasi 2:​1-6, ka ladügübei Hosé tuma María lun hagunfulirun lau aban lúrudu le hénrenguti lun gaganbadiwa lan lun? Ani ida liña lidin houn? (Ariha huméi giñe dibuhu).

11 Gayaraabei wafurendeirun saragu katei lúmagiñe Hosé luma túmagiñe María. Aranseñu haña meha lun gaganbadi hamá houn gumadimatiña íbini dan le hénrengu lan lagunfulirúniwa (aliiha huméi Lúkasi 2:​1-6). Kéiburi dan meha le nefu lubéi hati tau María dageinañu, aba lóuchawagun haganbadi. Aba líchugun urúei rómana Sésarü Augustu gumadi lun habahüdün gürigia. Lun hagunfulirun lau gumadi le, mosu meha lidin Hosé tuma María Belén. Mosu meha haweiyasuhan kéiburi 150 kilometuru o (93 maili) luéigiñe üma gawübüriti. Másiñati hénrengu lan meha wéiyaasu ligía, túntima María. Másiñati nidiheri hamá biángubei hagía dandu luagu tátuadi María kei luagu tisaani. Anhoun hamugati agarida ǘmadarugu? Le lunbei meha Mesíasi lan ligía meha turageirugubei María! Gayaraati hamuga san tanügüni le gádanbarun kei ébunaü lun maganbadi tan lun gumadi ligía?

12 Mayusu lumuti Hosé tuma María ni aban lídangiñe katei le gádanbaliña lun maganbadi hamá lun lúrudu ligía. Ani biní lumutiña Heowá lau haganbadi: Chülütu María lau magadiñein Beléun, ñein tagüriahei tisaani maturobulinga ani ídehatu giñe lun lagunfulirun aban profesía tídangiñeti Bíbülia (Mik. 5:2).

13. Ida liña gayara lan líderaguniña gaganbadi wamá amu íbirigu?

13 Ánhawa gaganbadi houn gumadimatiña, buídubei lidin dandu woun kei houn amu gürigia. Ida? Luéigiñe aban oubaü, maturobulin báadiwa hama gumadimatiña ladüga madüraagun wamani lúrudu (Rom. 13:4). Luéigiñe le aban oubaü, dan le gaganbadi wamá houn gumadimatiña harihibei luagu gürigia lan gaganbaditiña gefentiña luagu Heowá. Ligía asuseredubei Niheria fiu irumu guentó. Aba hebelurun súdaragu tidoun aban luba adamuridaguni dan le hadamuridaguña lan wábirigu. Háluahaña fiu gürigia ha ebedaagubaña lau furundei ladüga mabuseerun hamá hafayeiruni liseinsuna gumadi. Ábati líchugun ábuti le arihubei hau súdara hagía gumadi lun háfuridun ñéingiñe. Aba lariñagun houn: “Súnwandan hafayeiruni gefentiña luagu Heowá liseinsuna gumadi”. Ligíati, sagü gaganbadi humá lun lúrudu hídehaña lúntima buidu lan layanuhóun hawagu lumutuniña Heowá. Ani lachülürüba aban weyu lun lídehan lubuidun iri le lun líderaguniña wábirigu (Mat. 5:16).

14. Ida liña tibihin aban íbiri lun aranseñu tan lun gaganbadi tan houn gumadimatiña?

14 Lau sun lira, gayaraati ñeinbei lan dan hénrengubei lan woun gaganbadi wamá houn gumadimatiña. Ariñagatu aban íbiri Merigana gíritu Joanna: “Hénrenguti meha nun gaganbadi nan houn gumadimatiña ladüga súfuri hamá niduheñu saragu marichaü háhaburugu gumadimatiña”. Gama lumoun, aba táfaagun Joanna lun tasansiruni ligaburi tisaminan. Ida liña tibihini? Furumiñe, aba maliihan taali lan ariñahani le aganwoundagüdübalin iyereehabúni le tasandirubei hawagu gumadimatiña le áfuachubei lidan páhina lánina hadügün umadagu lidan Internet (Ari. 20:3). Libiaman, aba tamuriahan luma Heowá lun líderagunu lun tafiñerun luagu, lubaragiñe tagurabahan asansiruni hámagiñe gumadimatiña ubouaguna (Sal. 9:​9, 10). Ani lǘrüwan, aba taliihan ariñahani tídangiñe wani agumeiraguagüdüni to ayanuhaboun luagu moun lumuti lan wádaragun woungua lidoun katei lánina ubóu le (Huan 17:16). Ariñagatu Joanna lau lan gaganbadi tan ani inebe hagía gumadimatiña tun sandi tan aban ugundani luma “aban darangilaü le móubati”.

GAGANBADI HUMÁ LUN ADUNDEHANI LE TÍCHUGUBEI LÓUNDARUN HEOWÁ

15. Ka uéigiñe anihein lubéi dan gayara lan hénrengu lan woun gaganbadi wamá lun adundehani le tíchugubei lóundarun Heowá woun?

15 Amuriahati Heowá wamá lun gaganbadi wamá houn ha arihubaña lau adamuridaguni (Ebü. 13:17). Íbini machara lan Hesusu le wábuti, gürigia ha lanúadirubaña lun harihin wau ya Ubouagu charatiña. Anihein dan hénrenguti woun gaganbadi wamá lun adundehani le híchugubei woun, dántima le hamuriahan wamá lun wadügün somu katei le mabuseerun wabéi wadügün. Luagu aban dan, ítara liña meha giñe lasandiragun apostolu Féduru lungua. Ariñagati aban ánheli lun mosu lan meha leigin animaalu ha wíyetiña según meha lilurudun Moisesi. Ǘrüwañein wéiyaasu lariñagun Féduru meigin lubaña lan (Adü. 10:​9-16). Saminati mabuidun lan iseri burí adundehani le. Héchuhali meha adügei katei lidan amu igaburi. Anhein hénrengu lubéi lun Féduru gaganbadi lan lun aban ánheli, mawéirida tan wanigi luagu anihein lan dan hénrengu lan woun wasigiruni adundehani le híchugubei wügüriña charatiña woun.

16. Ka ladügübei apostolu Pábulu dan le leresibirubei adundehani le genegebei lun mahuudunbei lan? (Adügaü 21:​23, 24, 26).

16 Arufudati apostolu Pábulu aranseñu liña lan lun gaganbadi lan íbini dan le leresibirun adundehani le genegeti lun luagu mahuudubei lan lun. Aganbatiña fiu kristiánugu huríu iyeeni luagu Pábulu, aba hariñagun larufudahaña lan “lun madügün hamá gasu luagu le meha lariñagubei Moisesi” ani mineben lan lilurudun Moisesi lun (Adü. 21:21). Ariñagatiña wéiyaaña lidan afiñeni ha Herusalénbaña lun Pábulu lun larufuduni gaganbadi lan lun lilurudun Moisesi. Lun ladügüni katei lira mosu meha lidin ténpulurugu barüina ligía gádürü wügüriña lun larumadaguagüdün lungua ligibugiñe Bungiu. Gama lumoun, subudi lumuti meha Pábulu mámaaña lan meha lábugiñe lilurudun Moisesi kristiánugu ani madügün lan ni kata wuribati. Lau sun lira, arufudati gaganbadi lau lóufudagun. Ariñagati abahüdaguni: “Ábati lanügüniña Pábulu gádürü wügüriña hagía; larugan, aba larumadaguagüdün lungua hama” (aliiha huméi Adügaü 21:​23, 24, 26). Lau gaganbadi lan Pábulu, ídehati lun ñein lan úarani hadan íbirigu (Rom. 14:​19, 21).

17. Ka larufudahabei le tásügürübei Stephanie hun?

17 Hénrenguti meha tun aban íbiri gíritu Stephanie lun tánharun lun le tanúadirubei sukursáli. Tuguya luma tani weiriei gúndaatiña meha eseriwida lidan aban sétanu le ñein lubéi layanuhóua amu iñeñein. Aba tanúadirun sukursáli lun lagumuchagun sétanu ligía ani aba hóunahoun lidoun damuriguaü le lídanbei hañeñe. Ida liña tasandiragun Stephanie tungua? Ariñagatu: “Híruti nasandiragun nungua, masaminarun numuti meha luagu mégeitima lan damuriguaü le ñein lubéi layanuhóua niñeñe saragu ídemuei”. Lau sun lira, aba tanúadirun lun tídehan lidan asansiruni le. Ariñagatu: “Lau lásügürün dan, aba gunfuranda nani buidu lan le hanúadirubei íbirigu. Lidan iseri damuriguaü le ñein wabéi saragu íbirigu maduheñutiña lidan inarüni, ligíati aba wabéi agübürigu houn lidan inarüni. Rútina meha giñe aturiahani tídangiñeti Bíbülia tun aban íbiri to meha málügiruboun lúmagiñe mapurichihan tan ani madamuridagun tuguya. Ani guenlé gadaanitimahadina lun naturiahan nábuguarügü”. Aba tagumuchun ariñageina dimurei le: “Adüga naali sun niyaraati lun gaganbadi nan ani adügati katei le lun darangilu lan nisaminan”.

18. Ida liña lahuudun gaganbadi woun?

18 Súngubei wagía gayaraati wafurendeirun lun gaganbadi wamá. Ariñagatu Bíbülia: “Lau sun Liráü lan Bungiu Kristu, chülüti dan lun larufuduni laganbadi lau lawanduni asufuriruni”, mama ladüga masufurirun lan (Ebü. 5:8). Saragu wéiyaasu furendeitiwa giñe gaganbadi dan le wásügürün lídangiñe sügǘ hénrenguti. Samina wamá luagu le asuseredubei dan le lagumeserunbei sandi le gíribei COVID-19. Aba lamuriahóun wamá lun madamuridagun wamá tidan Luban Wadamuridagun luma giñe lun moudin wamá apurichiha hábiñe gürigia. Ida liña san lidin hun? Güreweiti san hun gaganbadi humá lun adundehani le? Meberesenga ida liña lan lidin hun, seriwiti gaganbadi humá lun lóunigirunün, adügati lun lidan humá aban hama híbirigu ani gúndaagüda humutu lanigi Heowá. Ani guentó aransetimahaadiwa sun wagía lun gaganbadi wamá lun furumiñeguarügü adundehani le ñǘbuinti woun lídanme lidaani óunwenbu asufuriruni. Chóuruti lesefurubei lan gaganbadi wabagari (Hob. 36:11).

19. Ka uagu busén hubéi lun gaganbadi humá?

19 Furendeihadiwa dan le lan gaganbadi wamá resibi wamá saragu abiniruni. Gama lumoun, anúadiraadiwa lun gaganbadi wamá lun Heowá ladüga hínsiñe lan woun ani busentiwa lun lagundaarun wau (1 Huan 5:3). Mabafu báadiwa wáguyuguagüdüni lun Heowá sun le adüga laalibei wawagu (Sal. 116:12). Gama lumoun anihein aban katei le gayaraabei wadügüni: gaganbadi wamá lun luma houn ha líchugubaña lun harihin wau. Lau gaganbadi wamá warufuduña luagu chu lan wau. Ani dan warufudun lichú aau, gúndaagüda wamutu giñe lanigi Heowá (Ari. 27:11).

UREMU 89 Biní lumutiña Heowá ha gaganbadibaña lun

a Kei le gafigoun wabéi anihein dan hénrengu lan woun gaganbadi wamá, íbini garicha lan le íchugubalin lúrudu burí ligía woun. Layanuhaba aturiahani le luagu saragu buiti le gayaraabei wasagaruni dan le gaganbadi wamá houn wagübürigu, houn “gumadimatiña” luma houn íbirigu ha arihibaña lau damuriguaü.

b Lidan fánreinti le gíribei ¿Cómo puedo hablar con mis padres sobre las reglas que me ponen?, le lídanbei jw.org, badariruba adundehani lun bayanuhan hama bagübürigu danme le híchugun lúrudu le genegebei bun hénrengubei lan bun bafalaruni.

c LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Gaganbaditi Hosé tuma María lun lúrudu le líchugubei Sésarü aba houdin Belén lun habürüdün. Uguñe weyu, wagía kristiánugu gaganbaditiwa lun lúrudu lánina abugahani, fayei wamuti liseinsuna gumadi ani falá wamuti adundehani le híchugubei gumadimatiña lun wóunigiruni wátuadi.