Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Arufudahabéi katei le houn wügüriña ha afiñewati hawagu

Arufudahabéi katei le houn wügüriña ha afiñewati hawagu

“Katei le aganba báalibei [...] arufudahabéi houn wügüriña ha afiñewati hawagu, ha gayaraati harufudahani houn amu” (2 TIMOTÉU 2:2).

UREMU 42, 53

1, 2. Ka hasaminarubei saragu gürigia luagu hawadigimari?

SARAGU gürigia saminatiña wéirigu hamá o mebegi hamá ni kata según wadagimanu le hadügübei. Lidan saragu ageiraü, dan le hasubudiragun bián gürigia houngua aba hálügüdagun houngua ka lan hawadigimaribei.

2 Dan le tadimurehan Bíbülia hawagu somu gürigia, anihein dan ariñaga tumuti ka lan meha hawadigimaribei. Kei hénpulu, ariñagatu aguburahei lan liseinsuna gumadi luádigimaribei Matéu, ani Simón aranseha houra animaalu lifisiutebei, ánheinti Lúkasi surusia (Kolosana 4:14; Matéu 10:3; Adügaü 10:6). Anihein dan, ariñaga tumuti Bíbülia ka lan meha lidasinbei somu gürigia le eseriwidubei lun Heowá. Samina wamá luagu urúei Dawidi, profeta Elíasi luma apostolu Pábulu. Wéiriti meha lebegi hadasin gürigia ha houn le heresibirubei lúmagiñe Heowá. Ani wagía, lunti giñe gebegi lan warihini furumiñeguarügü wadagimanu le gayarabei wadügüni lun Heowá.

3. Ka uagu buidu lubéi lun harufudahan íbirigu ha derebuguhañabaña houn nibureintiña? (Ariha humóun iyawaü to lídanboun lagumeseha arütíkulu).

3 Sun lubúeingu Bungiu gúndaatiwa lau weseriwidun lun ani sun wadagimanu le wadügübei lun gebegiti woun. Saragu wádangiñe hínsiñeti le wadügübei woun darí lun busén wamá lun ligía lan wadüga lun sun wabagari. Gama lumoun, dan le waweiyadun, aba siñaali lan wadügüni sun le meha wadügübei furumiñe (Apurichihati 1:4). Barüti le lénrengunga houn gefentiña luagu Heowá. Ka uagu? Ladüga aganwoundeina liña apurichihani ani tayusuruña lóundarun Heowá iseri burí katei lun lanügǘn uganu buiti houn sun gürigia ha wayaraatiña. Gama lumoun, anihein dan hénrengu lan houn íbirigu ha derebuguhañabaña hafurendeirun iseri ligaburi ladügǘn katei (Lúkasi 5:39). Ani eibu lásügürün burí irumu aba alouguadeina lan here gürigia (Ariñawagúni 20:29). Ligía buidu lubéi lun harufudahan íbirigu ha derebuguhaña houn nibureintiña lun gayarabei lan hetenirun lun saragu wadagimanu lidan damuriguaü (aliiha huméi Sálumu 71:18).

4. Ka uagu hénrengu lubéi houn fiú íbirigu híchugun somu buligasion houn amu? (Ariha huméi rekuáduru “ Resun burí le uágubei hénrengu lan woun wíchugun buligasion houn amu”).

4 Anihein dan hénrengu lan houn íbirigu ha anügübalin ubaraü lidan damuriguaü híchugun lídangiñe hawadigimari houn ha nibureingiñabaña (ariha huméi rekuáduru “Ka mini lubéi”). Háfuga hiru lan hasandiragun houngua lau hasaminarun heferidiruba lan aban buligasion le hínsiñeti houn. Háfuga gari lan houn hasaminarun ámuhaña lanme etenira lun somu wadagimanu le meha espechalibei houn. Háfuga samina hamá madügǘnwabei lan katei buidu ánhaña ua ñein lun hetenirun lun. O háfuga hasaminarun madaani hamá lun harufudahan houn amu. Luagu amu oubaü, lunti giñe gaguraasun hamá nibureintiña dan le mibihin hamá lanwoun hani buligasion.

5. Kaba burí álügüdahani wóunaba lidan arütíkulu le?

5 Ka uagu súdini lubéi lun híderaguniña íbirigu ha derebuguhañabaña nibureingiña lun hetenirun lun saragu buligasion lidan damuriguaü? Ida luba híderaguniña? (2 Timotéu 2:2). Ka uagu súdini lubéi lun harufudun nibureingiña aban lubuidun igaburi ani aranseñu hagíame lun hafurendeirun dan le hawadigimaridun hama íbirigu ha derebuguhaña? Lun wagumeserun, ariha waméi ida liña lan líderaguni urúei Dawidi liráü lun lagunfulirun lau aban wadagimanu súdiniti.

ÍDERAGUA LUMUTI DAWIDI SALOMÓN

6. Ka meha labusenrubei urúei Dawidi ladügün, ani ka lariñagubei Heowá lun?

6 Éibaahouati Dawidi luagu saragu irumu ani mosu meha lanurahan lídangiñe aban fulasu lidoun amu. Dan le lagumeserunbei arúeiha, aba lidin awinwanda tidan aban muna buitu. Ligía lariñagunbei lun profeta Natán: “Arihabá san, au, tidan palasiu lautu hibúari naganawa, anhoun lubagüsina lidaradun Bungiu tídanñoun aban kianpu”. Tídangiñe sun lanigi Dawidi busenti meha ladügün aban ténpulu buitu lun Heowá. Ábati lariñagun Natán lun Dawidi: “Adügabéi le baritagubei, lugundun anihein Bungiu buma”. Gama lumoun, mítaranti meha lisaminan Heowá kei lisaminan Natán. Ligía lariñagunbei lun lun lidin ariñaga lun Dawidi: “Mámaba buguya ábunagua ténpulu nun”. Inarüni füramaseti lan Heowá lun Dawidi lasigiruba lan abinirei, gama lumoun ariñagati lun ábanba lan hádangiñe lisaanigu ábunaguoun ténpulu. Ida liña san lóunabun Dawidi? (1 Krónikasi 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1).

7. Ida liña meha larufuduni Dawidi inebe lan le desidírü lubéi Heowá lun?

7 Kei le busén lan meha Dawidi lábunagunu ténpulu lun Heowá, háfuga hiru lan ladüga siñabei lan meha ladügüni. Íbini ítara, ídehati lidan wadagimanu le meha lunbei lalidihani Salomón le liráü. Ídehati aransehaña nadagimeintiña luma ibihei fulansu, gürabu, buronse, pülata luma golu. Meberesegunti meha Dawidi luagu kaba lan ibihei uéiriguni luagu tábunawagun ténpulu, to asubudiruaboun kei litenpulun Salomón. Rúrügüti gurasu lun liráü lau lariñagun lun: “Guentoti niráü, bumalá Bungiu lun bábunaguboun lan litenpulun Aburemei le Bubungiute kei füramase lani badügübei lan” (1 Krónikasi 22:11, 14-16).

8. Ka meha san uagu lasaminara Dawidi maranserungili lan Salomón lun lábunagunu ténpulu, ani ka ladügübei?

8 (Aliiha huméi 1 Krónikasi 22:5). Gayarati hamuga meha lasaminarun Dawidi maranserungili lan Salomón lun lalidihan aban wadagimanu wéiriti lisudinin kei lira. Busenti meha lun aban tan muna hanarimegutu ténpulu, gama lumoun nibureingili meha Salomón ani míbegili lisubudin. Íbini ítara, subudi lumuti meha Dawidi líderagubei lan Heowá Salomón adügei wadagimanu espechaliti ligía. Ligía ladügünbalin sun liyaraati lun líderaguni lisaani lidan óunwenbu wadagimanu ligía.

GUNDA WAMÁ LAU WARUFUDAHAN HOUN AMU

Gúndaatiwa lau warihin íbirigu nibureingiña adüga saragu wadagimanu lidan damuriguaü. (Ariha huméi párafu 9).

9. Ka hénpulu gayarabei líderaguniña íbirigu ha derebuguhaña lun gunda hamá dan le hígirun lun hadügüni amu hawadigimari?

9 Moun lumuti heferidiruni íbirigu ha derebuguhaña haguraasun dan le mosu lan hígirun lun hadügüni nibureingiña lídangiñe hawadigimari. Sun wagía subudi wamuti súdinitima lan wagunfulirun lau wadagimanu le líchugubei Heowá woun. Ani lun lira, mosu larufudahóun houn ha nibureingiñabaña. Samina waméi le. Dan le meha ñǘbürigidiwa, háfuga ariha wamani meha wáguchi abugahoun likarün. Dan le aweinamudeina wamá, aba lafuranguagüdüni woun ida liña lan labugahanu. Lau lásügürün dan, aba wasagarunu wani dugumedu lun gayara lan wabugahan. Íbini lidan dan ligía, sigiti wáguchi íchiga somu adundehani woun. Anihein meha dan ligía lan abugaha anihein dan wagía. Gama lumoun, dan le laweiyadunbei, aba wagíali lan abugaha libe-agei dan. Mínsiñeti meha san katei le lun wáguchi? Uá. Chóuruti gunda lan lau wanügüni lidoun ámuñegueinarügü fulasu. Ítarameme, gúndaatiña íbirigu ha derebuguhaña dan le harihiniña íbirigu nibureingiña ha únbaña harufudaha adüga saragu wadagimanu lidan damuriguaü.

10. Ka meha lasaminarubei Moisesi luagu libihín uéiriguni luma ubafu?

10 Mosu góunigi wamá lun masandiragun wamá woungua wuriba dan le heresibirun amu somu buligasion. Ígirati Moisesi aban hénpulu buiti woun. Ariha waméi ida liña lan lóunabun dan le hagumeserunbei fiú wügüriña ísüraelina óusera kei profetagu (aliiha huméi 1 Lúrudu 11:24-29). Busenti meha yebe Hosué lararamuniña, gama lumoun aba lariñagun Moisesi lun: “Bemeidihaña san nau? Líchigeidügü hamuga Wabureme lani sífiri houn sun lumutuniña, lun profetagu hamá sun hagía”. Subudi lumuti meha Moisesi Heowá lan alidihabalin sun katei. Mabusenrunti meha lun lichugún sun uéiriguni luma ubafu lun. Busenti meha lun profetagu hamá sun lubúeingu Bungiu. Agia wagía? Gúndaatiwa san dan le hibihin amu somu buligasion?

11. Ka lariñagubei aban íbiri dan le mosu lubéi lígirun lun ladügüni amu íbiri luadigimari?

11 Gíbetiña íbirigu nadagimeinhaaña lun Heowá lau sun here luagu saragu irumu. Arufudahaaña houn íbirigu nibureingiña lun hetenirun lun amu burí wadagimanu. Ariha waméi luáguti aban íbiri gíriti Peter. Lídangiñe 74 irumu le laubei eseriwida lidan dan dayarüti, sügüti 35 irumu tidan aban sukursáli Yuropa. Luagu saragu irumu ligía meha arihibei lau Departamentu lánina Eseriwiduni. Gama lumoun, aba lichugún wadagimanu ligía lun aban íbiri nibureintimagili gíriti Paul. Peter meha arufudahabei lun Paul. Aba san lírudun Peter luagu asansiruni ligía? Uá. Aba lariñagun: “Gúndaatina lau larufudahóun houn amu íbirigu lun gayara lan hagunfulirun lau amu burí buligasion ani luagu hagunfuliruni buidu”.

GEBEGI HAMÁ ÍBIRIGU DEREBUGUHAÑA WOUN

12. Ka larufudahabei lani Roboamü hénpulu woun?

12 Dan le lóunwenbei urúei Salomón, aba larúeihan Roboamü le liráü. Busenti meha Roboamü lasubudiruni ida luba lan lagunfulirun lau iseri buligasion ligía, ligía aba lubéi lamuriahan adundehani hama fiú wügüriña derebuguhaña. Gama lumoun, madügün lumuti le hariñagubei lun. Himei lumuti meha lafalaruni hadundehan nibureingiña ha úmabaña laweirida. Ani wuribati meha resultóu le libihibei (2 Krónikasi 10:6-11, 19). Ka larufudahabei hénpulu le woun? Buítimati lan wamuriahan adundehani hama ha derebugutimahañabaña ani lǘhaña awinwanda sügǘ wau. Ani lunti giñe waganbuniña lau inebesei. Furanguti mama lan mosu hadügüni nibureintiña sun katei kei meha ladügǘniwa furumiñe. Gama lumoun, moun lumuti hafuresehan asaminara meseriwinbei lan katei anhein hadüga kei meha hadügüni ha derebuguhañabaña.

13. Ka lunbei hadügüni íbirigu nibureingiña dan le hawadigimaridun hama íbirigu ha derebuguhaña?

13 Anihein dan hibihini íbirigu nibureingiña buligasion lun hetenirun lun wadagimanu le hadügübei íbirigu ha derebuguhaña. Buiti lun houchun íbirigu ha nibureingiñabaña hafurendeirun hámagiñe ha derebuguhañabaña. Haritagua wamagili san Paul, íbiri le uágubei wayanuha lidan párafu 11? Dan le libihinbalin luadigimari Peter lun letenirun lun aban departamentu Betelirugu, ariñagati: “Sügütina meha dan amuriaha adundehani luma Peter, ani ínchaha numutiña meha íbirigu ha nadagimeinbaña lidan departamentu ligía lun hadügüni ligiaméme”.

Yúsuti Pábulu lídangiñe lidaani lun larufudahan lun Timotéu, ani furendeiti Timotéu buidu

14. Ka wafurendeirubei lídangiñe ligaburi luadigimaridun Timotéu luma apostolu Pábulu?

14 Aban meha íbiri nibureintimagili Timotéu sügǘ lau apostolu Pábulu, gama lumoun nadagimeintiña meha úara luagu saragu irumu (aliiha huméi Filipuna 2:20-22). Lidan aban ókaasion, aba lariñagun Pábulu houn kristiánugu korintuna: “Ligía nóunahanbalin Timotéu lun líderagunün, niráü hínsiñeti nun, le gúnfulibei luma Bungiu. Laritaguagüdübadün luagu ligaburi nabagaridun keisi afiñeti luagu Kristu, lun háyeihani, lememe luwuyeri igaburi le narufudahabei tidan sun ligilisi lidan sun fulasu” (1 Korintuna 4:17). Arufudati dimurei burí le íderagua hamá Timotéu luma apostolu Pábulu houngua dan le hawadigimaridun úara. Yúsuti Pábulu lídangiñe lidaani lun larufudahan lun Timotéu luagu ‘ligaburi labagaridun keisi afiñeti luagu Kristu’, ani áfaaguti Timotéu lun lafurendeiruni buidu. Chóuruti hínsiñe lan meha Timotéu lun Pábulu ani chouru lumuti meha leteniruba lan houn íbirigu ha Korintubaña. Gayarati háyeihani wéiyaaña lidan afiñeni lani Pábulu hénpulu lau harufudahan houn amu íbirigu lun halidihani damuriguaü.

ANIHEIN ABAN WADAGIMANU SÚDINITI LUMA KADA ABAN WÁDANGIÑE

15. Ida liña líderaguniwa Rómana 12:3-5 dan le wagagibudagun luma somu asansiruni?

15 Wawinwanduña lidan aban dan súdiniti. Awansereina liña fánreinti tani lóundarun Heowá le yaabei ubouagu lidan saragu igaburi. Mini lan le anitegua lan saragu asansiruni, ani saragu lídangiñe gánibei efekütu wawagu. Ka gayarabei wadügüni? Lubaragiñe wetenirun wóuniwagua, ǘnabugu wamá ani teni wamá lun wídehan lun lawanserun Larúeihan Bungiu. Anhein wadüga ítara, ñeinbei úarani wadan. Tidan aban gárada, ariñagati Pábulu houn kristiánugu rómana: “Ariñagatina hun sun huguya, lun ua lan ni aban hídangiñe aritaguti luougua weiri sügǘ lau le lubeibei”. Lárigiñe aba lafuranguagüdüni luagu ítara lan kei gawadigimari lan kada aban lídangiñe lumegegun úgubu, kada lan aban hádangiñe lílana damuriguaü anihein aban wadagimanu lunti hagunfuliruni (Rómana 12:3-5).

Sun lubúeingu Heowá busentiwa wídehan lun lawanserun Larúeihan ani lun wadügüni sun le ariñawagúti woun

16. Ka gayarabei wadügüni kada aban wádangiñe lun wakipurun darangilaü luma úarani hadan lumutuniña Bungiu?

16 Sun lubúeingu Heowá busentiwa wídehan lun lawanserun Larúeihan Bungiu ani gúnfuli wagíame lau sun le amuriahóuti wama. Íbirigu ha derebuguhañabaña gayarati harufudahan houn ha nibureingiñabaña. Ha nibureingiñabaña gayarati hagunfulirun lau saragu wadagimanu lau ǘnabuguni. Ani íbirigu ha maríeihañabaña rútiña seremei luagu tíderaguniña hani weiriou íbini dan le lasansirun gádantiña. Ítara liña gayara lan hafalaruni tani Pürisíla hénpulu, aba kristiána úaraguatu to íderagubalin Akila, le tani weiriei (Adügaü 18:2).

17. Ka meha uagu larufudaha Hesusu houn lani disipulugu?

17 Súnwandan aranseñu liña lan Hesusu lun larufudahan houn amu, ani ru lumuti hénpulu le buídutimabei woun. Subudi lumuti meha mosu lan hasigirun amu adügei luadigimari. Subudi lumuti meha chará hamá lani disipulugu. Gama lumoun, afiñeti meha luagu hanügübei lan uganu buiti lidoun saragu fulasu sügǘ lau (Huan 14:12). Arufudahati Hesusu houn lani disipulugu buidu lun hapurichihan lidan sun fulasu le hayaraati, ani gúnfulitiña lau wadagimanu ligía (Kolosana 1:23).

18. a) Kaba wadagimanu wadüga ámuñegü? b) Ka wadagimanu lunbei wadügüni guentó?

18 Lárigiñebei lounwen Hesusu, aba láguyuguagüdüni Heowá ani aba líchugun lanwoun luadigimari. Ani “ru lumuti lóugiñe sun gumadi, ubafu, erei luma arúeihani” (Éfesuna 1:19-21). Ánhawa ounwe úaragu lun Heowá lubaragiñe Arümahedón, wáguyuguba lidan iseri ubóu ani gíbebei wadagimanu le lunbei wagundaarun lau. Gama lumoun, guentó mosu wapurichihani uganu buiti ani adüga wagíame disipulugu. Ligíati, meberesenga anhein nibureingidiwa lubéi o wéiyaadiwa lan, sigí wamá adügei sun wayaraati lidan “luadigimari Wabureme” (1 Korintuna 15:58).