Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Ariha wamuti san irichaü kei larihini Heowá?

Ariha wamuti san irichaü kei larihini Heowá?

“Nadimurehabei liri Bungiu [...] lídanñein dan sun le ladügübei, richaguati sun le ladügübei” (2 LÚRUDU 32:3, 4).

UREMU: 15, 2

1, 2. a) Ka meha marichaü lasufurirubei Nawotu hama lisaanigu? b) Ka bián igaburi lunbei wakutihani lidan arütíkulu le?

ABA híchugun bián wügüriña wuribatiña aban duru wéiriti luagun aban wügüri. Íbini iyeeni lan meha katei ligía, rédeiti wügüri ligía lau duru ani aba lasiadirún lun lafarún hilagubei. Samina wamá ida liña lan hasandiragun gürigia ha hínsiñehabubaña lun irichaü houngua dan le harihini lachamurawagún dübü luagun wügüri madurunti ligía luma hawagun lisaanigu darí lun hóunwegun. Susereti meha marichaü le lidan binadu dan. Susereti meha lun aban lubúein Heowá le úaraguati gíriti Nawotu, le meha awinwandubei dan le lagumadihanbei urúei Aabü Ísüraeli (1 Urúeigu 21:11-13; 2 Urúeigu 9:26).

2 Lidan arütíkulu le, wayanuhaba luagu le asuseredubei lun Nawotu. Wayanuhaba giñe luagu óunwenbu charati le ladügübei aban wéiyaali lidan afiñeni le úaraguati lidan aban lídangiñe furumiñeti burí damuriguaü kristiánu. Lau bián hénpulu le wafurendeiruba lunti lan ǘnabugu wamá ani gíchigadi wagíame ferudun anhein busén wabéi warihini irichaü kei larihini Heowá (ariha huméi rekuáduru “Ka mini lubéi?”).

ABAN ÓUNWENBU MARICHAÜ

3, 4. Ka meha luwuyeri gürigia Nawotu, ani ka uagu mabusenrun lubéi laluguruni lichari lun Aabü?

3 Úaraguati meha Nawotu lun Heowá dan le hafalarunbalin hibe-agei ísüraelina hénpulu le líchugubei urúei Aabü tuma urúei Hesawéli, to lani weiriou, aban urúei wuribatu. Huduguatiña meha lun Baali, aban bungiu mama inarüniti ani minebenti meha Heowá houn ni lilurudun. Gama lumoun, súdinitimati meha lumadagua Nawotu luma Heowá lun sügǘ lau libagari guánarügü.

4 (Aliiha huméi 1 Urúeigu 21:1-3). Busén lumuti meha Aabü lichari Nawotu. Ligía aba lubéi lariñagun lun Nawotu busén lan lagañeihani lichari o líchugun aban ichari le buídutimati lun leweñeguame. Gama lumoun, máhati Nawotu. Aba lariñagun lun Aabü lau inebesei: “Mígiralana Aburemei lun níchuguni nalagante hárigi nagübürigu bun”. Ka meha uagu maha lubéi Nawotu lun daradu le labusenrubei Aabü ladügün luma? Ladüga lidan lúrudu le meha líchugubei Heowá houn ísüraelina ariñagati le lan fulasu le hibihibei kei alagan hámagiñe haduheñu moun lumuti lan haluguruni lun súnwandan (Fádirigu 25:23; 1 Lúrudu 36:7). Kei aubei warihei, gaganbaditi meha Nawotu lun Heowá.

5. Ka meha tadügübei Hesawéli lun tibihini lichari Nawotu?

5 Dan le maha lubéi Nawotu laluguruni lichari, aba ladügün urúei Aabü tuma lani weiriou katei burí le wéiriti luriban lun hibihini ichari ligía. Aba tamuriahan urúei Hesawéli hama bián wügüriña lun lan híridahani Nawotu luagu aban duru le mama ladüga. Kei resultóu, aba lafarún Nawotu hau sun lisaanigu hilagubei. Ka san ladügübei Heowá luagu lanarime marichaü ligía?

LIRICHA BUNGIU

6, 7. a) Ida liña meha larufuduni Heowá hínsiñe lan irichaü lun? b) Háfuga ka uagu hasandira liduheñu hama lumadagu Nawotu awalidaguni?

6 Lau lóufudagun, aba lóunahani Heowá profeta Elíasi ayanuha luma Aabü. Aba lariñagun Elíasi lun Aabü luagu aban lan gáfarahati ani aban lan híweruti, ani aba giñe lariñaguni lun ka lan desidírü lubéi Heowá. Ka meha desidírü lubéi? Desidírüti meha Heowá lafarúba lan Aabü, lani weiriou hama lisaanigu, ítara kei lounwen Nawotu hama lisaanigu (1 Urúeigu 21:17-25).

Ariñagati Heowá lun Elíasi mabeichun lubéi lan Aabü ladüga larufudun ǘnabuguni

7 Súfuritiña meha liduheñu hama lumadagu Nawotu saragu luagu lanarime katei le ladügübei Aabü. Gama lumoun, chóuruti sandí hamá awalidaguni dan le hasubudiruni ariha lani Heowá marichaü ligía ani adügati lan somu katei lau lóufudagun. Gama lumoun háfuga giñe adüga lan le asuseredubei lárigiñe lun lóuchawagun ǘnabuguni le harufudubei luma afiñeni le hasandirubei luagu Heowá.

8. Ida liña meha lóunabun Aabü dan le laganbunbalin luganute Heowá, ani ka meha resultóubei?

8 Dan le laganbunbalin Aabü le lasaminarubei Heowá ladügün lun, “aba laheiridagunu ladaüragun, aba ladaürün tagübüri daüguaü, aba layunarun. Aba tau lan tagübüri daüguaü larumuga, híruñaha ligía”. Kei aubei warihei, aba larufudun Aabü ǘnabuguni. Ka meha resultóubei? Aba lariñagun Heowá lun Elíasi: “Ladüga ladügüni ítara, manügün nubéi wuribani hawagun liduheñu sun wínwangili lan, lídanba lidaani liráü nadügei” (1 Urúeigu 21:27-29; 2 Urúeigu 10:10, 11, 17). Kei le subudi lubalin Heowá le lídanbei hasaminan luma le tídanbei hanigi gürigia, ani ariha lumuti káteitimañadiwa lan, ligía larufudunbei gudemehabu lun Aabü (Ariñawagúni 17:3).

GÓUNIGI LUMUTIWA ǗNABUGUNI

9. Ka uagu másiñati lubéi íderagua lániña meha ǘnabuguni liduheñu hama lumadagu Nawotu?

9 Ida liña meha san hasandiragun liduheñu hama lumadagu Nawotu houngua dan le híchugunbei fe luagu masuseredunbei lan ni kata houn liduheñu Aabü lidan sun dan le wínwanñu lan Aabü? Gayarati adüga lan ñunsu ligía lun lóuchawagun hafiñen luagu Bungiu. Anhein ítara liña lubéi, gayarati adüga lan ǘnabuguni le harufudubei lun meferidirun hamani hafiñen. Gayarati íderagua lániña ǘnabuguni ligía lun hasigirun eseriwida lun Heowá lau emenigini luagu siñati lan lóuserun Heowá lau marichaü (aliiha huméi 2 Lúrudu 32:3, 4). Ámuñegü, harihayabaña liduheñu Nawotu haduheñu danme le háguyugun. Ítara luba libihin Nawotu hama lisaanigu aban aguseragüdüni le úaraguati (Hobu 14:14, 15; Huan 5:28, 29). Aban gürigia le ǘnabuguti, subudi lumuti “laguseragüdübadiwa [lan] Bungiu luagu sun le wadügübei dandu le buídubei kei le wuribabei, íbini aramudaguarügü lan wadügei” (Apurichihati 12:14). Subudi lumuti Heowá sun katei, íbini le ibidiñebei woun. Ligía lóunigirubadiwa lubéi ǘnabuguni ani ladügüba lun meferidirun wamani wafiñen luagu Heowá.

Góunigi lumutiwa ǘnabuguni ani adügati lun meferidirun wamani wafiñen luagu Heowá

10, 11. a) Ka burí katei gayarabei lóuchaguni wafiñen? b) Ida luba líderaguniwa ǘnabuguni?

10 Kábati wadüga ánhaña desidírü wéiyaaña lidan afiñeni somu katei le úati gunfuranda wamani o le genegeti woun mabuidun lan? Kéiburi ánhawa eferidira aban buligasion lidan weseriwidun o anhein leferidira aban gürigia le hínsiñeti woun, kaba san wadüga? Kaba san wadüga anhoun abugúa wani weiriou o wani weiriei, o aban wasaani o wamada lídangiñe damuriguaü ani magundantiwa lau le desidírü habéi wéiyaaña lidan afiñeni? Kaba san wadüga anhein samina wabéi charatiña lan wéiyaaña lidan afiñeni lau harufudun gudemehabu lun somu afigouhati? Gayarati lóuchaguni katei burí le wafiñen luagu Heowá luma luagu ligaburi laransehani katei hadan lumutuniña uguñe weyu. Anhein asusereda aban lídangiñe katei burí le woun, ida luba gayara lan líderaguniwa ǘnabuguni? Ariha wamá biama igaburi.

Ida luba san wóunabun ánhaña íchiga wéiyaaña lidan afiñeni aban awisahani luagu le desidírü habéi ani magundantiwa lau? (Ariha huméi párafu 10 luma 11)

11 Furumiñe, anhein ǘnabugu wabéi, wánharuba luagu ibidiñe lan sun lácharagun katei le asuseredubei woun. Ani íbini anhein samina wabéi subudi wamani sun le asuseredubei, haritagua waméi Heowárügüñein lan asubudirei ka lan tídanbei hanigi gürigia (1 Samueli 16:7). Anhein waritagua katei le, wánharuba lau ǘnabuguni luagu ibidiñeti lan sun katei woun ani mosu lan wasansiruni ligaburi wasaminan. Libiaman, anhein arihaadiwa lubéi somu marichaü o anhein súfuri wamaali lubéi, líderagubadiwa ǘnabuguni lun gaganbadi wamá luma lun wagurabahan lau gurasu lun laransehani Heowá katei. Ariñagatu Bíbülia: “Le nasubudirubei luagu buidu lan lidin houn ha inebehabubaña lun Bungiu; ánhaña ha wuribabaña, wuribabei lidin houn, sügüti habagari kei lásügürün aban lamuñounga” (Apurichihati 8:12, 13). Furanguti le lan katei buídutimati le gayarabei hadügüni ha asufurirubaña luagu somu sügǘ, hasigirun arufuda ǘnabuguni (aliiha huméi 1 Féduru 5:5).

ABAN SÜGǗ LÁNINA LOUSERÚNIWA LAU IGIBU BIÁNGUTI LIDAN DAMURIGUAÜ

12. Kaba sügǘ wakutiha guentó, ani ka uagu?

12 Lidan furumiñeti sígulu, susereti aban katei houn kristiánugu ha awinwandubaña Antiokía le lani Siria ani adügati katei ligía lun harufuduni anhein ǘnabugu habéi ani anhein aranse habéi lun feruduna hamá. Líderagubadiwa wakutihani sügǘ le lun warihini anhein aranse wabéi lun feruduna wamá. Líderagubadiwa giñe lun gunfuranda wamani ka lan uagu gayara lubéi layusurun Heowá gürigia gafigountiña sin lǘnabudagüdüni lilurudun lánina irichaü.

13, 14. a) Ka meha wadagimanu espechaliti libihibei apostolu Féduru? b) Ida liña meha larufudun apostolu Féduru ganigi?

13 Aban meha wéiyaali lidan afiñeni le subudiwati hadan kristiánugu ha lánina furumiñeti sígulu apostolu Féduru. Wéiriti meha lumadagua luma Hesusu ani resibihali meha saragu buligasion lánina eseriwiduni (Matéu 16:19). Kei hénpulu, lidan irumu 36 resibi lumuti dasi lun lidin apurichiha lun Korunéliu luma houn sun ha lúbiñebaña. Ka meha uagu weiri lubéi lisudinin katei le? Ladüga mama lan meha huríu Korunéliu ani mibihinti meha seini tuagu lóustarun. Dan le leresibirubei Korunéliu sífiri sandu hau sun ha lúbiñebaña, aba lánharun Féduru luagu gayara lan habadiseirun lun kristiánugu hamá. Ariñagati: “Máhawabei funagia lun habadiseirún gürigia ha, kei resibi hamaali lubéi Sífiri Sandu kéigubeirügü wagía?” (Adügaü 10:47).

14 Lidan irumu 49, aba hóundaragun apostolugu hama wéiyaaña lidan afiñeni ha Herusalénbaña lun desidírü hamá anhein lunti lubéi lichugún seini tuagu hóustarun ha mámabaña huríu. Ñeinñein meha Féduru lidan adamuridaguni ligía. Lau ganigi laritaguagüdei houn íbirigu luagu ariha lani ida liña lan heresibirun gürigia ha mámabaña huríu ani mibihingiña seini tuagu hóustarun sífiri sandu. Íderagua lumutiña le larihibei Féduru íbirigu ha arihibaña lau damuriguaü kristiánu lidan dan ligía lun desidírü hamani kaba lan hadüga (Adügaü 15:6-11, 13, 14, 28, 29). Chóuruti dandu lan kristiánugu huríu kei ha mámabaña huríu teinki hamuti lan Féduru luagu ganigi le larufudubei lun layanuhan luagu le larihibei. Chóuruti ménrengun lan meha houn furumiñetiña kristiánugu hafiñerun lun íbiri úaraguati ani derebuguhali le (Ebüréu 13:7).

15. Ka meha charati ladügübei Féduru dan le Antiokíañein lubéi? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

15 Murusun dan lárigiñe adamuridaguni le adügǘbei Herusalén, aba lidin Féduru bisida Antiokía le lani Siria. Dan le ñeinñein lubéi, sügüti dan hama íbirigu ha mama huríu. Gayarati wasaminarun luagun sun buiti le hasagarubei lídangiñe lisubudin luma sun le winwan láalibei Féduru. Gama lumoun, sódini, aba méiginhali lan Féduru hama íbirigu ha. Chóuruti wéiritu lan meha hanigi luagu ladügüni Féduru katei le ani gáriti lan meha houn saragu! Ani ínchahati meha giñe amu kristiánugu huríu lun hadügüni ligiaméme. Íbini Berünawé ínchaha lumuti. Ka meha san adügübei lun lábürühan wéiyaali lidan afiñeni derebuguhali le lidoun aban charati wéiriti le gayarabei lafanreinraguni damuriguaü? Ani le súdinitimabei, ida liña gayara lan líderaguniwa abahüdaguni le anhein adüga o ariñaga aban wéiyaali lidan afiñeni somu katei le gáriti woun?

Ida liña funa san hóunabun kristiánugu mama huríu ha lóuserubaña Féduru lau marichaü?

16. a) Ka meha san ererehóuni libihibei Féduru? b) Ka burí álügüdahani lanügübei katei le?

16 (Aliiha huméi Galasiana 2:11-14). Aba meha lanufudedun Féduru luéi le gayarabei hasaminaruni amu luagu (Ariñawagúni 29:25). Subudi lumuti meha le lasaminarubei Heowá hawagun ha mámabaña huríu. Íbini ítara, hanufudeti meha luéi le gayarabei hasaminaruni kristiánugu huríu ha achülürübaña Herusaléngiñe ani ibihaaña seini tuagu hóustarun. Hanufudeti meha Féduru luéi hasaminarun wuriba luagu ladüga lóundarun hama kristiánugu ha mámabaña huríu. Aba lariñagun apostolu Pábulu lun Féduru lóuseruña lan kei aban biangua tigibu. Ka uagu lariñaga lun ítara? Ladüga aganba laali lan meha Pábulu ayanuha luagu hafulesein ha mámabaña huríu lidan adamuridaguni le adügǘbei Herusalén lidan irumu 49 (Adügaü 15:12; Galasiana 2:13). Ida liña funa san hóunabun kristiánugu mama huríu ha lóuserubaña Féduru wuriba? Ígiratiña meha san lun lachugeraguagüdüniña katei ligía? Féridi lumuti meha san Féduru sun lani buligasion ladüga charati ligía?

GÍCHIGADI WAMÁ FERUDUN

17. Ida liña lasagarun Féduru buiti lídangiñe feruduna lani Heowá?

17 Ǘnabuguti meha Féduru ani ánhati lun ererehouni. Mariñaguntu Bíbülia féridi lan Féduru somu lídangiñe lani buligasion. Le linarün katei, lau lásügürün dan adügati Heowá lun labürüdün bián gárada to anuheinboun tidan Bíbülia. Tidan tibiaman ligaradan, ariñagati Féduru luagu Pábulu “waduhe Pábulu le hínsiñebei woun saragu” (2 Féduru 3:15). Háfuga gari lan lichara Féduru houn kristiánugu ha mámabaña huríu. Gama lumoun, keisi lichügüdina damuriguaü sigiti Hesusu ayusurei Féduru (Éfesuna 1:22). Lau feruduna hamani íbirigu hagía Féduru, gachansintiña meha lun háyeihani Hesusu luma Heowá. Afiñetiwa luagu ua lan ni aban hádangiñe ígiruti lun ladügün lichara aban wügüri gafigounti lun hachugeragun.

18. Ka burí kesi ídanbei gayara lan warufuduni ariha wamani marichaü kei larihini Heowá?

18 Úatiña meha wéiyaaña lidan afiñeni ha mafigountiña lidan damuriguaü le lídanbei furumiñeti sígulu. Ani úatiña giñe lidan burí damuriguaü uguñe weyu. Ariñagatu Bíbülia súngubei lan wagía charatiwa saragu wéiyaasu (Santiagu 3:2). Sun wagía subudi wamuti inarüni lan le. Gama lumoun, kaba san wadüga anhein adüga lichara somu íbiri dañu woun? Warihibei san marichaü kei larihini Heowá? Kei hénpulu, ida luba san wóunabun anhein ariñaga aban wéiyaali lidan afiñeni somu katei le arufuduti mínsiñehabuni hawagu lílana amu rasa? Wígiruba san lun lachugeraguagüdüniwa somu katei le lariñagubei aban wéiyaali lidan afiñeni sin lasaminarun ani le gáriti woun? Wasaminaruba san lau lóufudagun moun lumuti lan wéiyaali lan lidan afiñeni íbiri ligía, odi wafiñeruba luagu Hesusu lan Lichügüdinabei damuriguaü ani ábame wagurabahan lau gurasu? Weteniruba san lun lichara íbiri ligía, odi wasaminaruba luagun sun irumu le laubei eseriwida lun Heowá lau úaraguni? Wagundaaruba san anhein asigira íbiri le adügübei dañu woun eseriwida kei wéiyaali lidan afiñeni o anhein eresibira lanwoun lani buligasion? Anhein gíchigadi wabéi ferudun, warufudubei ariha wamani irichaü kei larihini Heowá (aliiha huméi Matéu 6:14, 15).

19. Ka lunbei desidírü wamá wadügüni?

19 Kei le hínsiñe lubéi irichaü woun, busenhadiwa lachülürün dan lun lagidaruni Heowá sun marichaü le wasufurirubei ladüga Satanási luma ubóu wuribati le (Isaíasi 65:17). Lidan wagurabahani dan ligía, danme le wasufurirun somu marichaü, samina wamá luagu anihein lan katei le ibidiñeti woun ani feruduna wamaña ha achararubaña woun lau ugundani. Anhein wadüga ítara, warufudubei ariha wamani irichaü kei larihini Heowá.