Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ARÜTÍKULU LÁNINA ATURIAHANI 16

Arufuda wamá berese wamá hau gürigia ani gudemehabu wamá houn

Arufuda wamá berese wamá hau gürigia ani gudemehabu wamá houn

“Maguseragüda humá luagu le harihubei, laulá irichaü haguseragüda” (HUAN 7:24).

UREMU sjj 101 Seriwi wamá lun Bungiu lidan aban

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1. Ka inarüni ruti dǘgüdaguaü luáguti Heowá tariñagubei Bíbülia woun?

MA MÍNSIÑETI woun lun layanuhóun wuriba wawagu ladügarügü warasan, wagibu o ligaburi wariawagún? Ligíati buídubei wasubudiruni meteni lan Heowá lúnrügü le arihíbei bóugudigiñe wabiti. Kéiburi dan le larihinbaliña Samueli lisaanigu Hesé, marihin lumutiña kei larihiniña Heowá. Ariñagaali meha Bungiu lun ábanba lan hádangiñe lisaanigu Hesé, urúei Ísüraeli. Kati hádangiñe? Dan le larihinbalin Samueli Eliabü le íbugañaü aba lariñagun: “Chóuruti luagu anihán lan wügüri le lanúadirubei Wabureme lun urúeime”. Genegeti aban lan lúgubu Eliabü kei lúgubu aban urúei. “Gama lumoun aba lariñagun Wabureme lun: ‘Metenirabá lun lumagadiñen, ni lun lúgubu, lugundun mama ligía nabusenrubei. Ladüga marihinti Bungiu luagun le larihubei wügüri, le ligibugiñebei lagu wügüri ligía larihibei, anhein Bungiu anigi larihiboun’”. Ka wafurendeirubei? Ariñagati Bungiu: “le ligibugiñebei lagu wügüri ligía larihibei, anhein Bungiu anigi larihiboun” (1 Sam. 16:1, 6, 7).

2. Según le lariñagubei Huan 7:24, ka uagu mabuidun lubéi wayanuhan wuriba luagu aban gürigia láurügü ligaburi laríawagun? Ru humá aban hénpulu.

2 Ladüga gafigoun wamá, sun wagía héchutiwa ayanuha wuriba hawagu amu ladügarügü ligaburi haríawagun (aliiha huméi Huan 7:24). Gama lumoun, másiñati lougua lan wasubudirun luagu aban gürigia láurügü le warihibei. Kéigubeirügü hamuga, ka yebe hanarime lubéi sásaamu lan o chu lan lau aban surusia, lóuguabei lasubudirun luagu gürigia le sándibei anhein aríaguarügü lubalin. Lun lasubudiruni ka lan luágubei sánditi, mosu laganbuni le lariñagunbei lun luagu látuadi, ida liña lan lasandiragun lungua o ka lan lasandirubei. Másiñati lariñagun surusia lun ladügün aban radiografía lun larihini ida liña lan múnadagiñe libiti. Anhein madügün lan surusia sun le, gayaraabei lariñagun amu katei lun sánditi. Ítarameme, siñabei gunfuranda wamaniña wíbirigu sunsuinagubei láurügü warihiniña. Mosu wáfaagun lun wasubudiruni ida haña lan múnadagiñe habiti. Mítarantiwa kei Heowá, lugundun ibidiñeti woun ka lan tídanbei hanigi amu, ligíati hénrengu lubéi woun lun gunfuranda wamaniña ítara kei gunfuranda lániña Heowá. Gayaraati wáfaagun lun wafalaruni lani hénpulu. Ariha waméi ida lan.

3. Kaba ida líderaguawa abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia le lunbei wakutihani lidan arütíkulu le?

3 Aganba lumutiña Heowá lubúeingu, gabaroun lumuti le hásügürübei luma le gádanbaliña, ani arufudati gudemehabu houn. Akutiha waméi ida liña lan ladügüni lidan likesin Honasi, Elíasi, Agarü luma Lotu, ani ariha waméi ida luba lan wáyeihani lidan wóuseruniña wábirigu.

AGANBA WAMAÑA

4. Ka uagu gayara lubéi hamuga wasaminarun wuriba luagu Honasi?

4 Kei le ibidiñe lubéi sun katei woun gayaraabei hamuga wasaminarun mafiñerúaadi lan luagu Honasi ani aban lan wügüri múaragunti. Rúhali meha Heowá gumadi lun lun lidin íchiga aban uganu lánina asiadihani Níniwe. Lubaragiñe hamuga ladügüni Honasi le uágubei lóunahoua, “álugarügü ligía lanurahan luéi Bungiu”, ábarüga ládinun tidoun aban waporu to lunboun tidin lidoun amu fulasu (Hon. 1:1-3). Másiñati míchugunbadiwa lan hamuga ábaya chansi lun lun lagunfuliruni lidasin. Gama lumoun aban lasaminarun Heowá yu lan lun Honasi libihin ábaya chansi (Hon. 3:1, 2).

5. Dan le waliihani dimurei le wadarirubei tidan liliburun Honasi 2:1, 2, 9, ka wafurendeirubei luagu profeta le?

5 Gayaraati wasubudiruni ka lan luwuyeri gürigia Honasi seremei furíei le ladügübei lúmagiñe lurageirugugiñe udu (aliiha huméi Honasi 2:1, 2, 9). Chóuruti furíei lan le, ligía lan aban lídangiñe saragu le ladügübei, íderagua lumutiwa lun warihini mama lan furumiñeguarügü wügüri le anurahabei luéi aban dasi. Arufudati lererun ǘnabuguni, geteingiradi, luma aban lanarime ayumahani lun gaganbadi lan lun Heowá. Maweiriduntu wanigi ka lan uéigiñe meteni lubéi Heowá lun lichara Honasi, aganba lumuti lafurieidun ani sigimémeti ayusurei.

Íderagua lumutiwa wasubudiruni le asuseredubei lun warufudun gudemehabu (Ariha huméi párafu 6). *

6. Ka uagu buidu lubéi lun wíchugun arigei lun le hariñagubei amu?

6 Lun wíchugun arigei houn amu, mosu ǘnabugu wamá ani gaguraasun wagíame. Buídubei lun wáfaagun, kéiburi luagu ǘrüwa resun. Furumiñe, másiñati méiguadunbadiwa lan asaminara wuriba hawagu amu. Libiaman, wasubudirubei ida liña lan hasandiragun wíbirigu houngua luma ka lan uéigiñe hadüga ítaga katei. Líderagubadiwa katei le lun wasandirun ínsiñeni hawagu. Ani le lǘrüwan, másiñati wíderaguniña lun hasubudirun somu katei hawougua. Anihein dan úati gunfuranda lani gürigia sunsuinagubei ka lan gádanbalin darí larufuduni (Ari. 20:5). Ariñagati aban wéiyaali lidan afiñeni le eseriwidubei Asia: “Haritagua nágili charati le nadügübei lau nadimurehan lubaragiñe naganbun. Aban weyu, aba nariñagun tun aban íbiri lun lan tabuiduragüdüni tóunabagüle lidan adamuridaguni. Lárigiñe, ligía níchugun fe gürewei lan tun taliihan ani mosu táfaagun saragu lun tóunabahan lidan adamuridaguni”. Súdiniti lun hachoururuni wéiyaaña lidan afiñeni lun “haganbuni ka lan anügübei fulasu” lubaragiñe híchugun somu eweridihani (Ari. 18:13).

7. Ka wafurendeirubei lídangiñe ligaburi lóuseruni Heowá Elíasi?

7 Añahein íbirigu güreweiti houn lun hayanuhan luagu le hasandirubei ladüga le meha hásügürübei luagu aban dan, ladüga échuni le ñein lubéi haweirida o ladüga hagaburi lan. Ida luba wíderaguniña lun hadararunun hanigi woun? Haritagua waméi ida liña lan lóuseruni Heowá Elíasi dan le lanurahanbei tuéi urúei Hesawéli. Sügüti saragu dan lun labahüdahani profeta le le lasandirubei lun Lúguchi Bungiu le siélubei. Ani ruti Heowá arigei lun. Lárigiñe líchugun Heowá dǘgüdaguaü lun aban líchugun aban dasi súdiniti lun (1 Uru. 19:1-18). Másiñati hanügün wíbirigu saragu dan lun hafiñerun wawagu lun gayaraabei lan hadaarunu hanigi woun. Gama lumoun, ánhawa gaguraasun kei Heowá, hafiñeruba wawagu, ani laume lásügürün dan habahüdahabei woun le hasandirubei. Danme le hadügüni ru wamá arigei lun le hariñagubei.

SUBUDI WAMAÑA WÁBIRIGU

8. Ítara kei lariñaguni Agumesehani 16:7-13, ida liña líderagunu Heowá Agarü?

8 Wuribati meha tóuserun Agarü to tidamun Saraí lárigiñebei tichugún lun Abüraámü lúmarime. Dan le terederubei dageinañu, aba tagumeserun óuseroun Saraí lau menebenehabuni ladüga maráü tan Sarai. Aba tarufudahan Saraí tun lau tǘnabugüdünun, ábati tanurahan Agarü (Agu. 16:4-6). Kei gafigoun wabéi, másiñati wasaminarun aban lan würi pántatu Agarü to ibihubalin le yuubei tun. Arihati Heowá amu igaburi tuagu. Aba lóunahan aban ánheli lun gayara lan tasansiruni tigaburi luma lun labinirunu. Aba tíchugun fe aríagu liña lan Heowá tun luma giñe subudi lani sun le gádanbarun. Ligía tariñagubei lun: “Bungiu le arihubalina” buguya (aliiha huméi Agumesehani 16:7-13).

9. Ka gabaroun lunbei Bungiu lidan tikesin Agarü?

9 Ka larihibei Heowá tuagu Agarü? Subudi lumuti Heowá sun le susereelibei tun Agarü buidu luma sun le winwan táalibei (Ari. 15:3). Ehiptuna meha, gama lumoun tawinwanduña meha hábiñe iduheñu ebüréugu. Sandiguatu meha san tungua kei terenchana? Álugatu meha san hawagu tiduheñu luma luagu tageira? Luagu amu oubaü, mámarügüñoun tuguya lani Abüraámü weiriou. Luagu aban dan, añahein meha hádangiñe lubúeingu Bungiu ha úaraguabaña anuhein meha tóugiñe aban würi hama. Mama meha le labusenrunbei Heowá houn gürigia (Mat. 19:4-6). Maweiriduntu wanigi lau adüga lan sügǘ le lun ñein lan emeidini luma iyereehabúni. Inarüni magundan lan Heowá lau tarufudun Agarü menebenehabuni tun Saraí, lau sun lira, gunfuranda lumuti le tasandirubei luma le gádanbarun.

Subudi wamaña íbirigu buidu (Ariha huméi párafu 10 darí 12). *

10. Ka lunbei wadügüni lun wasubudiruniña wíbirigu buidu?

10 Gayaraati wáyeihani Heowá dan le wálugun lun gunfuranda wamaniña amu. Ánhawa áyeihei Heowá wasubudirubaña íbirigu buidu. Ayanuha wamá hama lubaragiñe luma lárigiñe adamuridaguni, furí wamá apurichiha úara hama ani anhein gayara, agunbiraha wamaña eiga. Danme le wadügüni, másiñati wíchugun fe íbiri lan to mereraguadiboun haburi tan, íbiri lan le gaseinsubei mama aban gürigia hínsiñeti umegeguni lun, le ligaburibei gíchigadi lan; iduheñu lan ha héchubaña achülüra darü lidoun adamuridaguni hagagibudaguña luma óuchawaguni (Hob. 6:29). Inarüni, mádahabadiwa ‘wayuma lidoun’ habagari gürigia (1 Tim. 5:13). Lau sun lira, buídubei lun wasubudirun somu katei luagu wábiri luma luagu le adügübei lun lóuserun ítara.

11. Ka uagu súdini lubéi lun hasubudiruniña wéiyaaña lidan afiñeni íbirigu buidu?

11 Súdiniti lun hasubudiruniña wéiyaaña íbirigu buidu ha únbaña heseriwida. Ariha waméi likesin aban óunigiruti sirkuitu gíriti Artur. Ligía luma aban wéiyaali lidan afiñeni aban houdin abisidahoun aban íbiri to genegeti maní tan ani díseñahañoun tungua. Aba lariñagun Artur: “Aba wíchugun fe aba lan lounwen tani weiriei fiu irumu lárigiñe hamarieidun. Íbini laganagua le gádanbarun arufudahatu houn bián tisaanigu lun hínsiñe lan Heowá houn. Ani guentó, lalouguaduña tarihin ani dagati lanarime íruni tuagu. Íbini ítara, medebilidungili ínsiñeni ni afiñeni le tasandirubei luagu Heowá. Aba wíchugun fe lunti lan wafurendeirun saragu lídangiñe lubuidun igaburi le tarufudubei” (Fili. 2:3). Áfaaguati óunigiruti sirkuitu le lun láyeihani ligaburi Heowá, Bungiu le asubudirubaliña lubúeingu ha úaraguabaña luma súfuri le hawandubei (Afu. 3:7). Ánhaña hasubudira wéiyaaña lidan afiñeni íbirigu buidu, buídutimabei híderaguniña.

12. Ka uagu buidu lubéi tun Yip Yee tasubudirun aban íbiri buidu buidu to lílana damuriguaü le ñein tubéi?

12 Dan le wasubudirun aban íbiri buidu le agañidagüdübadiwa, másiñati gunfuranda wabéi lan. Ligía asuseredubei tun aban íbiri to awinwanduboun Asia to gíriboun Yip Yee. Ariñagatu: “Anuhein meha aban íbiri lidan damuriguaü le ñein nubéi reiti meha tayanuhan. Genegeti meha nun menebenehabu tan. Dan le náfuridunbei tuma apurichiha, aba níchugun fe íderagua tániña tagübürigu aluguraha úduraü mágidurugu. Mosu meha tareichun añahein lan úduraü lun gayara lan hagabunun gürigia”. Ani ariñagayatu Yip Yee: “Furendeitina lun gayara lan gunfuranda nániña íbirigu mosu nasubudiruniña buidu”. Mama aban katei ménrengunti ladügǘn le. Gama lumoun dan le wafalaruni adundehani tídangiñeti Bíbülia lun wadaarunu wanigi, áyeiha wamuti Heowá, le hínsiñehabubei houn “sun gürigia” (1 Tim. 2:3, 4; 2 Ko. 6:11-13).

GUDEMEHABU WAMÁ

13. Según Agumesehani 19:15, 16, ka hadügübei ánheligu dan le ladarasahabei Lotu, ani ka uagu?

13 Lidan aban dan súdiniti lidan libagari, aba ladarasahan Lotu lun laganbuni adundehani le líchugubei Heowá lun. Aba hachülürün bián ánheligu abisidahei aba hariñagun lun lun lasagaruniña liduheñu uburugugiñe Sodoma ladüga lagünrinchawagúa lan uburugu ligía (Agu. 19:12, 13). Laruganbei binaafin, aniheingua Lotu lúbiñe tau lani weiriou hama lisaanigu. Ábaya hariñaguni ánheligu lun ábaya wéiyaasu luagu le lunbei lasuseredun, gama lumoun sigiti Lotu adarasaha. Másiñati wasaminarun amu lan ligaburi Lotu o wasaminarun maganbadi lan. Mábürühanti larüna Heowá. Aba “lagudemedagun lun” aba lóunahaniña ánheligu lun hasagaruni Lotu ñéingiñe tau sun lani weiriou hama lisaanigu aba hárügüdüni háhabu aba hasagaruniña uburugugiñe (aliiha huméi Agumesehani 19:15, 16).

14. Ka uagu gudemehabu lubéi Heowá lun Lotu?

14 Ka uagu gudemehabu lubéi Heowá lun Lotu? Másiñati ladüga lan saragu resun gudemehabu lubéi lun. Fagua hénrengu lan lun Lotu lígirunu luban ladüga hanufude lan hawéi gürigia ha awinwandubaña bóugudin luéi Sodoma. Gama lumoun, mámarügüñein lira turobuli. Másiñati aganba lan hawagu urúeigu ha éiguadubaña lidoun burí huyu le lídanbei fulasu wayati Sidimü (Agu. 14:8-12). Másiñati giñe lasaminaruña lan tuagu lani weiriou hama lisaanigu. Ámuya katei, rísiti meha, chóuruti buidu tan meha luban (Agu. 13:5, 6). Íbini ítara, úati ni kata lun ladügün lun maganbadibei lan lun Heowá lau lóufudagun. Gama lumoun, meteniti Bungiu lun lichara Lotu, aban larihini kei aban “wügüri buiti” (2 Fe. 2:7, 8).

Ánhawa aganbaña amu wasubudirubei ida luba lan gudemehabu wamá houn (Ariha huméi párafu 15 luma 16). *

15. Lubaragiñe wayanuhan wuriba luagu aban gürigia, ka lunbei wadügüni?

15 Lubaragiñe wayanuhan wuriba luagu aban gürigia luagu le ladügübei, áfaagua wamá lun gunfuranda wamani ida liña lan lasandiragun lungua. Áfaaguatu aban Gefentu Yuropana gíritu Veronica lun tadügüni katei le. Ariñagatu: “Anuhein meha aban íbiri súnwandan gañi gañi tan. Móundaruntu hama ni aban. Anihein dan hanufude nan nayanuhan tun. Gama lumoun aban nasaminarun lun hamuga lídanñadina lan tilugaarun gúndaabadina hamuga gamada nan. Aba lubeiti nálügüdünu ida liña lan tasandiragun tungua, aba tagumeserun abahüdagua nun. Ani guenlé, gunfuranda naaru buidu buidu”.

16. Ka uagu mosu lubéi wamuriahan luma Heowá lúntima gudemehabu wamá?

16 Ábanrügüñein gunfuranda lumutiwa buidu buidu, Heowá (Ari. 15:11). Ligíati, amuriaha wamá luma lun líderaguniwa arihei le larihibei hawagu amu luma lun wasubudiruni ida luba lan warufudun gudemehabu. Íderagua lumutu furíei aban íbiri gíritu Anzhela lun gudemehabu tan. Anuhein meha aban íbiri lidan damuriguaü le ñein tubéi gíbeti tíchugun. Ariñagatu Anzhela: “Ménrengunbei hamuga néiguadun tidoun sádara lun nayanuhan wuriba tuagu luma lun aríaguarügü nan tun. Lubaragiñe lira, aba namuriahan luma Heowá lun gunfuranda nanu”. Óunaba lumuti san Heowá tafurieidun Anzhela? Ariñagatu: “Aban weyu, aba wáfuridun apurichiha úara, lárigiñe aba werederun ayanuha luagu saragu oura. Aganba numutu. Ani guenlé, sanditina saragu ínsiñeni tuagu”.

17. Ka lunbei wáfaagun lun wadügüni?

17 Siñati wanúadirun ka lan íbiri gadünabei warufudun gudemehabu lun. Súngubei gaturobulintiña ítara kei Honasi, Agarü luma Lotu. Anihein dan hagía guánarügü áluahabalin haturóbulin. Le linarün katei, ka funa san wádangiñe máluahabei turobuli lúniwagua? Ligíati lamuriahabei Heowá wama lun warufudun gudemehabu wámagua (1 Fe. 3:8). Dan le gaganbadi wamá lun Heowá ídehatiwa lun werederun lidan aban ladüga iduheñu wamá ha buídubaña ha lídanbaña sun ubóu le ñein habéi ámuñegueinarügü gürigia. Ligíati áfaagua wamá lun warufudun berese wamá hau ani gudemehabu wamá houn.

UREMU sjj 85 Resibigua humá lubeiti húniwagua

^ par. 5 Kei chará wabéi, gagaburi wamuti wóufudahan asaminara wuriba hawagu amu luma luagu lébuna hadügüni katei. Gama lumoun, mítaranti Heowá. “Anigi larihihiboun” (1 Sam. 16:7). Lakutihóuba lidan arütíkulu le, ida liña lan líderaguni Heowá Honasi, Elíasi, Agarü, luma Lotu lau ínsiñeni. Líderagubadiwa giñe wafalaruni ligaburi lidan wóuseruniña wíbirigu.

^ par. 52 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ. Aban íbiri derebuguhali agañida ladüga lachülürün aban íbiri nibureinti darü lidoun adamuridaguni. Lárigiñe aban líchugun íbiri derebuguhali le fe, lachülürünbei lan íbiri le nibureingilibei darü ladüga labuguchun tuagu likarün.

^ par. 54 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ. Íbiri le arihibei lau sétanu lánina apurichihani aba lasaminarun furumiñe dilí lan tigaburi aban íbiri ani móundarun tan hama amu, lárigiñe aban líchugun fe haburi tan ani masandiragun tan tungua buidu dan le hadan tan gürigia ha ibidiñetiña tun saragu.

^ par. 56 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ: Dan le taranserun aban íbiri lun tasubudirun amu íbiri, aba tíchugun fe mariban lan tigaburi íbiri tuguya ani hínsiñehabu tan sügǘ luéi le tasaminarunbei tuagu dan meha le tasubudirubarun tidan Luban Adamuridaguni.