Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 37

UREMU 118 “Ruba lanwoun wafiñen”

Aban gárada to gayaraabei tíderaguniwa awanda lau úaraguni darí lagumuhóun

Aban gárada to gayaraabei tíderaguniwa awanda lau úaraguni darí lagumuhóun

Ítarameme wamá deregüdagu darí wounwen lidan afiñeni le wawagubei lúmagiñe furumiñeti dan (EBÜ. 3:14).

LE LUNBEI WATURIAHANI

Tidan gárada to abürühóuboun houn kristiánugu ebüréu anihein adundehani huuti le lunbei líderaguniwa awanda lau úaraguni darí lagumuhóun.

1, 2. a) Ka meha asuseredubei Hudéa dan le labürühabarun apostolu Pábulu gárada houn ebüréu? b) Ka uagu lidan lubéi dan tachülüra gárada to houn kristiánugu hagía?

 LÁRIGIÑE lounwen Hesusu, aba hásügürün kristiánugu ebüréu lídangiñe lénrengunga luagu fiu irumu. Murusun dan lárigiñe lagumeserun aban damuriguaü Herusalén, aba heibaahóun kristiánugu ha ñéinbaña (Adü. 8:1). Ani kei burí 20 irumu lárigiñe, aba hásügürün lubúeingu Kristu ha Hudeabaña lídangiñe óunwenbu turobuli lánina maseinsuni, másiñati ladüga lan hásügürüña lan lídangiñe aban dan lánina saragu ilamaü lidan fulasu ligía (Adü. 11:​27-30). Lau sun lira, lidan burí irumu 61, hawinwanduña meha kristiánugu hagía lidan darangilaü lugundun manarimegili meha heibaahóun, kei éibaahouni le meha lunbei liabin lárigiñe irumu burí ligía. Lidan dan ligía, adügati Heowá lun labürühan apostolu Pábulu aban gárada houn, ani adundehani le tídanbei gárada tuguya ligía meha adundehani le hemegeirubei kristiánugu hagía lun haranserun lubá éibaahouni le lunbei liabin.

2 Chülütu gárada to houn kristiánugu ebüréu lidan dan, lugundun lagumucha buga darangilaü le meha ídanbei hawinwanda. Ruti Pábulu adundehani huuti houn kristiánugu hagía le meha lunbei líderaguniña awandei le lunbei liabin. Yarafaali meha lidaani agünrinchawaguni le uágubei layanuha Hesusu houn huríu (Luk. 21:20). Inarüni, ibidiñe lan ni lun Pábulu ni houn kristiánugu ha Hudeabaña ídaba lan meha liabin agünrinchawaguni ligía. Lau sun lira, gayaraati meha hayusuruni kristiánugu hagía dan le erederubei lun hederebudagüdüni hafiñen luma hawandun, lun aranseñu hamá lubá le lunbei liabin (Ebü. 10:25; 12:​1, 2).

3. Ka uagu buídubei lubéi wadüga uguñe weyu lun wakutihanu gárada to abürüdǘboun houn kristiánugu ebüréu?

3 Yarafa madise wagagibudaguba giñe luma saragu asufuriruni le lunbei hanarimetima lan luéi le meha úmabei hagagibudagua kristiánugu ebüréu (Mat. 24:21; Aruf. 16:​14, 16). Gayaraabei giñe lanügün adundehani le meha líchugubei Heowá houn kristiánugu hagía saragu buiti woun. Ligíati, ariha wamá fiu lídangiñe adundehani ligía.

“WABARUAGUÓUN WAMÁ LUBEITI LIDAN WASUBUDIN TUAGU LERERUN BUNGIU”

4. Ka burí turobuli úmabei hagagibudagua kristiánugu huríu? (Ariha huméi giñe dibuhu).

4 Ígira hamaaru meha ebüréu ha únbaña labürüha Pábulu hani huríu relihión ani adügaguaña meha houngua kristiánugume, ani barüti meha katei le saragu turobuli houn. Luéigiñe aban oubaü, hagía meha lumutuniñabaña Heowá luagu aban dan. Ani súdiniti meha giñe Herusalén luagu saragu dan, lugundun ñéinñanu meha urúeigu ha líchugubaña Heowá lun harúeihan ani ñeinñoun meha giñe ténpulu. Lanwoun lira, sun meha huríu ha úaraguabaña falá hamuti meha Lilurudun Moisesi luma adundehani le harufudahabei tábutigu relihión. Anihein meha lúrudu hama luagu katei lánina éigini, luagu seini tuagu hóustarun luma luagu ida luba lan houserún gürigia ha lílana amu burí néchani. Luéigiñe le aban oubaü, lúmagiñe lounwen Hesusu, máhaali meha Heowá lun adagaragüdüni le meha hadügübei ténpulurugu. Hénrenguti meha sun asansiruni le houn huríu ha meha adügagubaña houngua kristiánugume ladüga héchuhaña meha afalarei Lilurudun Moisesi (Ebü. 10:​1, 4, 10). Íbini kristiánugu ha derebugu tafiñen kei apostolu Féduru, hénrenguti meha giñe houn hadügüni asansiruni burí ligía (Adü. 10:​9-14; Gal. 2:​11-14). Lanwoun lira, aba hagumeserun tábutigu hani huríu relihión éibaahaña kristiánugu ladüga iseri burí afiñeni le.

Lun madisedun hamá binadu kristiánugu luéi inarüni, mosu meha hamahadun lun arufudahani mama inarüniti le hámagiñeti tábutigu hani huríu relihión. (Ariha huméi párafu 4 luma 5).


5. Kaba meha uei hóunigiragua kristiánugu houngua?

5 Anihein meha bián sétanu hani gürigia ha ebedaagubaña houn kristiánugu ha Hudeabaña. Luéigiñe aban oubaü, añahán meha tábutigu hani huríu relihión ha asaminarubaña garabaguaaña lan kristiánugu tun hani huríu relihión. Luéigiñe le aban oubaü, añahán meha fiu kristiánugu ha adügüdarubaña hawagu amu lun lasigirún fiu katei lídangiñe Lilurudun Moisesi, másiñati luéi lan heibaahóun (Gal. 6:12). Kaba méhati íderaguaña kristiánugu hagía lun hawandun lau úaraguni?

6. Ka un línchahaña Pábulu kristiánugu ebüréu? (Ebüréu 5:​14–6:1).

6 Tidan gárada to labürühaboun apostolu Pábulu houn kristiánugu ebüréu, ínchaha lumutiña lun hasubudirunu Lererun Bungiu buidu buidu (aliiha huméi Ebüréu 5:​14–6:1). Yusu lumutu Abürüdǘni Ebüréu lun lafuranguagüdüni houn buídutima lan ligaburi háhuduragun kristiánugu luéi meha ligaburi háhuduragun huríu. a Subudi lumuti meha líderagubaña lan haganwoundagüdüni hasubudin tuagu Lererun Bungiu lun aranseñu hamá lun hasubudiruni ka lan inarünibei luma lun maha hamá lun arufudahani le mama inarüniti, ítararügübei meha mígirun hamani inarüni.

7. Ka turobuli úmabei wagagibudagua uguñe weyu?

7 Uguñe weyu, añahein giñe gürigia ha aburuchaguagüdübaña ariñahani o saminaü le múaranbei luma lilurudun Heowá le richabei ani máhatiña giñe woun. Saminatiña saragu gürigia luagu hanarimeya lan walurudun ani furunde wamá lugundun wafalaruni adundehani le tídanbei Bíbülia luáguti laruman ibagari. Mama ligiaméme lisaminan Heowá luma ligaburi hasaminan luma hóuserun gürigia ubouaguna uguñe weyu (Ari. 17:15). Ligíati, lunti lubéi wederebudagüdüni wafiñen lun gayara lan wasubudiruni luma lun maha wamá lun ligaburi hasaminan gürigia ubouaguna ha álugubaña lun lábürühan warüna luma lun hadisedagüdüniwa luéi inarüni (Ebü. 13:9).

8. Ida luba wabaruaguóun wamá lidan wasubudin tuagu Lererun Bungiu?

8 Ariñagati Pábulu houn kristiánugu hagía lun habaruaguóun hamá lidan hasubudin tuagu Lererun Bungiu. Ani wagía mosu giñe wadügüni ligiaméme. Ida? Lau waganwoundagüdüni wasubudin tuagu Lererun Bungiu luma luagu inarüni, luma lun wáfaagun asigira asaminara ítara kei Heowá. Lunti wabaruaguóun wamá adügei katei le íbini lárigiñe wederegeragun woungua lun Heowá ani badisei wagía. Ligíati, sun wagía lunti waliihanu ani aturiaha wamounme Lererun Bungiu gabügürügua, meberesenga anhein barühadiwa lubéi fiu o saragu irumu lidan inarüni (Sal. 1:2). Lídehaba aban aransehani buiti lun waturiahan wábuguarügü lun wederebudagüdüni wafiñen, aban lídangiñe igaburi le uágubei layanuha Pábulu saragu tidan ligaradan (Ebü. 11:​1, 6).

“HÁDANGIÑETIWA HA ESEFURUBAÑA LADÜGA HAFIÑEN”

9. Ka uagu megei habéi meha kristiánugu hagía aban afiñeni héreti?

9 Mégeitiña meha kristiánugu hagía aban afiñeni héreti lun hesefurun lídangiñe le lunbei meha lasuseredun Hudéa (Ebü. 10:​37-39). Ariñagaali meha Hesusu houn ha afalarubalin danme lan harihini Herusalén geyegu hau súdaragu, lunti lan hanurahan áraabun. Huuti meha adundehani le houn sun kristiánugu, dandu houn ha meha aganóubaña Herusalén kei houn ha awinwandubaña bóugudi luéi Herusalén (Luk. 21:​20-24). Lidan dan ligira, dan le hábürühan lan súdaragu luagun aban uburugu, le meha lunbei hadügüni gürigia haramudagun lidan aban uburugu le gabarieirunti, ítara kei meha Herusalén. Ligía genege lubéi mabuidun lan lun hanurahan kristiánugu áraabun, mégeitiña meha saragu afiñeni lun gayara lan hanurahan.

10. Ka méhati lunbei hadügüni kristiánugu ha derebugubaña hafiñen? (Ebüréu 13:17).

10 Mosu meha giñe hafiñerun sun kristiánugu hagía hawagu íbirigu ha layusurubaña Hesusu lun hadundehani damuriguaü. Másiñati ru hamá meha íbirigu hagía adundehani furanguti houn lílana damuriguaü luagu ídaba lan hanurahan luma ida luba lan hadügüni (aliiha huméi Ebüréu 13:17). Dimurei güriegu le ayusurúbei lidan Ebüréu 13:17 lun “gaganbadi humá”, mini lan gaganbadi lan gürigia lun le íchugubalin adundehani lun ladüga chouru lani gayara lan lafiñerúniwa luagu le íchugubalin adundehani ligía, mámarügü ladüga mosu lan ladügüni. Mosu meha hederebudagüdüni kristiánugu hagía hafiñen hawagu wéiyaaña lidan afiñeni lubaragiñe lachülürün saragu asufuriruni. Ánhaña meha gaganbadi dan le ñein lan darangilaü, ménrenguntimabei meha houn lun gaganbadi hamá danme le lawosudun katei.

11. Ka uagu megei wabéi aban afiñeni héreti?

11 Mégeitiwa aban afiñeni héreti kei hafiñen kristiánugu ha únbaña labürüha Pábulu. Wawinwanduña lidan aban dan le ñein lubéi mafiñen hamá gürigia lachülüra lan lagumuchagüle ubóu le, darí lun hadügün bula wau ladüga afiñe wamá lagumucha lan ubóu le (2 Fe. 3:​3, 4). Lanwoun lira, lau sun ariñaga tan Bíbülia saragu katei luagu le lunbei lasuseredun lidan óunwenbu asufuriruni, gíbeti lídangiñe ibidiñeti woun. Mégeitiwa aban afiñeni héreti luagu liábinba lan lagumuchagüle ubóu le lidan dan le anúadira láalibei Heowá ani mosu wachoururuni lóunigirubadiwa lan (Abak. 2:3).

12. Ka lunbei wadügüni lun wásügürün lau ibagari lídangiñe saragu asufuriruni?

12 Mosu giñe wederebudagüdüni wafiñen luagu layusuruñein lan Heowá “musu úaraguati ani gunfuranda ligía” lun ladundehaniwa uguñe weyu (Mat. 24:45). Ítara kei hibihin kristiánugu ebüréu adundehani lubaragiñe hachülürün súdaragu rómana, másiñati giñe wibihiba lan adundehani lun wesefuruni wabagari danme le lagumeserun saragu asufuriruni. Anihán dan lun wederebudagüdüni wafiñen hawagu ha adundehabarun lóundarun Heowá. Anhein maganbadi wabéi houn guentó ani mafiñen wagía hawagu, hénrengutimabei lun gaganbadi wamá lun adundehani le lunbei híchuguni lídanme lidaani saragu asufuriruni.

13. Ka meha uagu lidan lubéi dan lachülüra adundehani le lídanbei Ebüréu 13:5 houn kristiánugu ebüréu?

13 Dan meha le añaha lubéi kristiánugu ebüréu agurabahei seini lun hanurahan, mosu meha mibe lan hámati ani michu hameime hínsiñehabu “luagun seinsu” (aliiha huméi Ebüréu 13:5). Añahein meha hádangiñe súfuritiña ilamaü luma gudemei (Ebü. 10:​32-34). Íbini anihein lan meha dan le ídanbei aranseñu haña lan lun hawandun lénrengunga luagu uganu buiti, másiñati ñéinñanu lan meha hádangiñe agumeserutiña asaminara luagun ida luba lan hadüga lun hagañeirun saragu seinsu lun magudemen hamá luma lun hóunigiragun houngua luéi denchaü. Íbini hamuga meha gaseinsun hamá, meseriwidunbei meha houn lun lesefuruni habagari dan le lagünrinchawagunbei Herusalén (Sant. 5:3). Lanwoun lira, anhein meha weiri lubéi línsiñe seinsu lun aban gürigia, hénrengubei meha lun lun lanurahan ígira luban luma lumegegun lárigiñegua.

14. Kaba burí katei wadüga anhein here lubéi wafiñen?

14 Anhein dǘgüda lubéi wafiñen luagu yarafaali lan dan lun lagumuchun Heowá lau ubóu wuribati le, líderagubadiwa lun masaminarun wamá warisidun lan súdinitimabei. Lidan saragu asufuriruni meseriwínbei seinsu. Ariñagatu Bíbülia hachagarubei lan gürigia haseinsun ǘmada danme le híchugun fe ni lan “hagolun ni hani pülata lásiñarubaña esefura lidan luéyuri ligañi Bungiu” (Ese. 7:19). Lubaragiñe wasaminarun wagañeirun saragu seinsu, buídutimati lun mibe lan wámati. Líderagubadiwa katei le lun mádaragun wamá woungua lidoun dúeiti ni lun weferidiruni wadaani etenira lun saragu umegeguni darí lun madaani wamá lun ni kata. Mosu giñe wóunigiragun woungua saragu luéi línsiñedun wamegegun woun (Mat. 6:​19, 24). Másiñati eibu lanme layarafadun lagumuchagüle ubóu le, mosu lanme warufuduni anhein afiñetimabadiwa lubéi luagu Heowá o luagu wamegegun.

“GAGURAASUN HUMÁ”

15. Ka meha uagu súdini lubéi lun hawandun kristiánugu?

15 Eibu aribadeina liña lan meha katei Hudéa, mosu meha hawandun kristiánugu eibu lóuchawagun hafiñen (Ebü. 10:36). Íbini awandaaña lan fiu hádangiñe éibaahouni, ha híbiri lidan lidaani darangilaü hánhara lun inarüni. Ligía lariñagunbei Pábulu houn lawosudatimaaba lan éibaahouni ani mosu lan haranserun lun úaragua hamá darí hounwen ítara kei Hesusu (Ebü. 12:4). Kei agibedeina haña lan kristiánugu, aba hagañidun saragu huríu ha máhabaña houn. Fiu irumu lubaragiñe, dan meha le lapurichihanbei Pábulu Herusalén, agayuahatiña saragu huríu wuribatiña luagun. Ani ñéinñanu hóugiñe 40 huríu áfiñurutiña “lau íñaraguni luagu méiginbaña lan, matun hagíame ni kata darí háfaruni” “Pábulu hilagubei” (Adü. 22:22; 23:​12-14). Lau sun geyegu haña lan kristiánugu hau saragu gürigia ha iyereehabúbaña houn, mosu meha hasigirun adamuridagua, apurichiha ani kipu hameime hafiñen derebuguñu.

16. Ida luba tíderaguniwa gárada houn ebüréu lun warihini buiti le gayaraabei wasagaruni lídangiñe éibaahouni? (Ebüréu 12:7).

16 Ka meha íderagubaliña kristiánugu hagía awandei éibaahouni? Busenti meha Pábulu líderaguniña kristiánugu hagía lun harihini buiti le gayaraabei hasagaruni lau hawanduni éibaahouni. Ligía lafuranguagüdünbalin houn dan lan le hagagibudagun kristiánugu luma lénrengunga gayara lan layusuruni Bungiu sügǘ burí ligía lun larufudahan houn (aliiha huméi Ebüréu 12:7). Mosu hamuga meha harihini kei aban ídemuei lúmagiñeti Heowá lun habuiduragüdüni igaburi le hínsiñebei lun. Ménrenguntimabei meha houn hawanduni lénrengunga ánhaña etenira lun katei buiti le meha gayaraabei hasagaruni lídangiñe (Ebü. 12:11).

17. Ka meha lafurendeirubei Pábulu luagu lawandún éibaahouni?

17 Ínchaha lumutiña Pábulu kristiánugu hagía lun hawandun luma lun mábürühan lan harüna. Gayaraati meha layanuhan Pábulu luagu éibaahouni. Ka uagu? Luéigiñe aban oubaü, luagu meha aban dan éibaaha lumutiña giñe kristiánugu, ligíati lasubudirunbalin buidu kaba lan uma hagagibudagua íbirigu. Luéigiñe le aban oubaü, awandaali meha giñe éibaahouni, lugundun lárigiñe ladügagun lungua kristiánume súfuriti ámuñegueinarügü luwuyeri éibaahouni (2 Ko. 11:​23-25). Subudi lumuti meha Pábulu buidu ka lan emegeirúbei lun lawandún éibaahouni. Ligíati laritaguagüdünbaliña kristiánugu hagía luagu moun lumuti lan meha hafiñerun hawougua, lunti lan hafiñerun luagu Heowá. Ligía guánarügü ariñagubei lau ganigi: “Nabureme Bungiu íderagubalina; manufudebadina” (Ebü. 13:6).

18. Ka katei lunbei gabaroun wamani ani ka lunbei wadügüni lúmagiñe guentó?

18 Uguñe weyu, hawanduña fiu hádangiñe wábirigu éibaahouni. Gayaraati warufuduni hínsiñe hamá woun lau wafurieidun hawagu, ani anihein dan, gayaraati giñe wíderaguniña lau wíchuguni le hemegeirubei houn (Ebü. 10:33). Furanguti tariñaguni Bíbülia “luagu héibaahouba lan sun ha busenbaña habagaridun deregeguañu houngua lun Hesukrístu” (2 Tim. 3:12). Mini lan le sun lan wagía mosu waranserun lubá liabin dan hénrenguti. Mosu wafiñerun sunsuinagubei luagu Heowá ani chouru wameime líderagubadiwa lan awandei le lunbei liabin. Líchuguba awalidaguni houn lubúeingu ha úaraguabaña lidan dan le lunbei hemegeiruni (2 Tesa. 1:​7, 8).

19. Ka katei gayaraabei wadügüni lun waranserun lubá saragu asufuriruni? (Ariha huméi giñe dibuhu).

19 Gárada to labürühaboun Pábulu houn kristiánugu ebüréu, íderagua tumutiña meha lun haranserun lubá le lunbei liabin. Ínchaha lumutiña meha Pábulu lun haganwoundagüdüni hasubudin kéigubeirügü ligaburi gunfuranda hamanu Lererun Bungiu. Ítara, aranseñu haba meha lun hasubudiruni ka lan inarünibei luma lun hamahadun lun arufudahani mama inarüniti le meha gayaraabei ledebilidagüdüni hafiñen. Ariñagati giñe houn lun héredagüdüni hafiñen lun gaganbadi hamá lun adundehani le líchugubei Hesusu luma le híchugubei ha alidihabalin damuriguaü. Arufuda lumuti giñe houn ménrenguntimabei lan houn hawanduni éibaahouni anhein hariha buiti le gayaraabei hasagaruni lídangiñe, mini lan le, anhein lan hariha kei aban chansi le líchugubei Háguchi le hínsiñehabubei houn lun habuiduragüdüni hagaburi kei kristiánugu. Anhein giñe wafalara adundehani le ñǘbuinbei lúmagiñe Heowá, gayaraabei wawandun lau úaraguni darí lagumuhóun (Ebü. 3:14).

Biní lumutiña Heowá kristiánugu ha úaraguabaña ladüga hawandun. Lárigiñe hanurahan Hudeagiñe sigitiña adamuridagua. Ka wafurendeirubei lídangiñe sügǘ le? (Ariha huméi párafu 19).

UREMU 126 Deregüdagu, agagudúañu ani lau ganigi!

a Lídanrügü furumiñeti kapítulu, yúsuti Pábulu kei burí sedü ariñahani tídangiñe Abürüdǘni Ebüréu lun larufuduni buídutima lan ligaburi háhuduragun kristiánugu luéi meha háhuduragun huríu (Ebü. 1:​5-13).