Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 18

UREMU 1 Ligaburi Heowá

Afiñe wamá luagu “aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu” luma luagu lugudemehabu

Afiñe wamá luagu “aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu” luma luagu lugudemehabu

“Buguya le aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu, Maguseragüdünbadibu san lau irichaü?” (AGU. 18:25).

LE LUNBEI WATURIAHANI

Líderagubadiwa aturiahani le lúntima gunfuranda wamani ida luba lan larufuduni Heowá richagua lan ani gudemehabu ligía lídanme lidaani láguyuguagüdüniña wuribatiña ha meha máhuduragunbaña lun.

1. Ka inarüni gebegitimati larufudahabei Heowá lun Abüraámü?

 SÜGÜHALI saragu sígulu guentó lúmagiñe layusurun Heowá aban ánheli lun lariñagun lun Abüraámü lagumucha lan meha lau burí uburugu Sodoma luma Gomora. Kei méhati ua lubéi gunfuranda lani Abüraámü katei le, lau sun meha weiri lan lafiñen luagu Bungiu, ligía lariñagunbei: “Mafiñentina anhein bagünrinchagubei lubéi le madurunbei úara luma le gadurunbei, […] Buguya le aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu, Maguseragüdünbadibu san lau irichaü?” Lau gaguraasuni, aba meha líderaguni Heowá Abüraámü, le lumada, lun gunfuranda lan aban inarüni le wéiriti lebegi: maweiyasunbei Bungiu agumucha hau gürigia maduruntiña. Mama murusun gurasu le wasandirubei lau wasubudiruni lira! (Agu. 18:​23-33).

2. Ka uagu chouru wabalin richá lan Heowá ani gudemehabu ligía dan le laguseragüdün?

2 Ka uagu gayara lubéi wachoururuni súnwandan lan richá lan Heowá ani gudemehabu ligía dan le laguseragüdün? Ladüga “anigi larihiboun” Bungiu (1 Sam. 16:7). Le linarün katei, ligíarügüñein “asubudirei lisaminan tuma lanigi gürigia” (1 Uru. 8:​38, 39; 1 Kro. 28:9). Aban inarüni le wéiriti lubuidun lira! Wéiriti lichú aau le luágubei Heowá darí lun anihein lan dan gürewei lan woun, wagía le gürigia, gunfuranda wamani ligaburi laguseragüdün sunsuinagubei. Ligía meha lariñagunbei apostolu Pábulu siñá lan “gunfuranda wamani lémeri” Heowá, o ligaburi laguseragüdün (Rom. 11:33).

3, 4. Ka álügüdahani gayaraabei liabin wachügüwagun, ani kaba wakutiha lidan aturiahani le? (Huan 5:​28, 29, TNM).

3 Íbini ítara, másiñati anihein lan dan ñǘbuingua lan álügüdahani libe le ladügübei Abüraámü wachügüwagun. Kéiburi: “Gayaraati funa san ñéinbaña lan águyugutiña hádangiñe gürigia ha meha áubaña lagumucha Heowá, kéiburi ha óunwegubaña dan lagünrinchawagunbei Sodoma luma Gomora? Gayaraati funa san ñéinbaña lan hádangiñe gürigia hagía águyugutiña danme le lásaaragüdüniña Bungiu ‘hilaaña […] ha wuribabaña’, lidan amu dimurei, ha meha máhuduragunbaña lun lubaragiñe hóunwegun?” (Adü. 24:15).

4 Ariha waméi le gunfuranda wabéi luagu águyuguni. Málügili lúmagiñe wadügün asansiruni lidan ligaburi gunfuranda wamani le mini tubéi Bíbülia dan tariñagun hawagu gürigia ha hilaguaañabaña: “Háguyuguba lun habagaridun” luma “háguyuguba lun haguserawagüdün” (aliiha huméi Huan 5:​28, 29, TNM a). b Wáguyuguagüdaali iseri ligaburi gunfuranda wamani arufudahani le, lárigiñe, ábame wafuranguagüdün ámuya katei libügürü águyuguni dandu lidan aturiahani le keime lidan le aban. Furumiñe, wayanuha luagu le ibidiñebei woun luagu ligaburi laguseragüdün Heowá, ani lárigiñe, ábame wayanuhan luagu le wasubudirubei.

LE IBIDIÑEBEI WOUN

5. Ka ariñawagúaalibei tidan burí wani agumeiraguagüdüni hawagu gürigia ha meha óunwegubaña Sodoma luma Gomora?

5 Kaba asusereda hau gürigia ha meha áubaña lagumucha Heowá ladüga hariban, kéiburi, ha óunwegubaña lidan lagünrinchawagun Sodoma luma Gomora? Ariñagatiwa meha tidan burí wani agumeiraguagüdüni luagu máguyugunbaña lan gürigia burí hagía, rúhali Musu Úaraguati fe siñá lan lariñaguni lira lau ichouruni lugundun furíeihali ani akutihaali buidu libügürü. Ka gunfuranda laalibei guentó? Ariha waméi.

6. Írida humá fiu sügǘ le ídanbei lagumucha Heowá hau gürigia wuribatiña, ani ka katei siñabei wariñaguni lau ichouruni?

6 Dariwati saragu abahüdaguni tidan Bíbülia luáguti lagumuchun meha Heowá hau saragu gürigia wuribatiña. Kéiburi, dan meha le lóunahanbalin Guran ubouagun, hilatiña sun lílana Ubóu lidoun dan ligía, Noérügüñein hama tílana luban eredera wínwanñu. Dan lárigiñe, ariñagati Heowá houn ísüraelina lunti lan meha hagumuchun hau lílana sedü néchani le meha lídanbei fulasu le füramase lubéi houn. Lidan amu dan, áfarati aban lani Heowá ánheli 185,000 súdaragu asiriana lidan ábanrügü áriebu (Agu. 7:23; 2 Lur. 7:​1-3; Isa. 37:​36, 37). Lidan sun kesi burí le, mariñaguntu Bíbülia somu katei le gayaraabei ladügün lun wasaminarun lun lan súnwandan lagumucha Heowá hau gürigia hagía ani máguyugunbaña lan. Akutiha waméi katei le buidu buidu.

7. Ka ibidiñebei woun hawagu gürigia ha meha óunwegubaña lidan Guran o dan le hárügüdünbalin ísüraelina ageiraü Kanán? (Ariha huméi dibuhu).

7 Ibidiñeti woun ka lan meha lasaminarubei Heowá luagu kada aban hádangiñe gürigia ha meha áubaña lagumucha luma anhein gachansin habéi gürigia hagía lun hafurendeirun luagu luma lun hasakürihan. Dan tayanuhan Bíbülia luagu lidaani Guran, ariñagatu luagu Noé: “Le apurichihabei houn gafigountiña” (2 Fe. 2:5). Mariñagun tumuti anhein houcha lubéi meha Noé lun lapurichihan lun kada aban hádangiñe lílana Ubóu sun meha aniha lan adügoun árüka. Ibidiñebei giñe woun anhein gachansin habéi meha gürigia wuribatiña ha meha awinwandubaña Kanán lun hafurendeirun luagu Heowá luma lun hasansiruni ligaburi hóuserun.

Noé hama tílana luban adügoun árüka. Ibidiñeti woun anhein sun lubéi dan le haubei adügoun árüka anhein adüga habéi meha giñe aransehani lun hapurichihan lun hawisaruniña sun gürigia ha ubouagubaña anite lan Guran. (Ariha huméi párafu 7).


8. Ka ibidiñebei woun hawagu lílana Sodoma luma Gomora?

8 Kábati wariñaga hawagu gürigia ha meha óunwegubaña Sodoma luma Gomora? Lau sun subudi wamani Lóturügüñein lan meha wügüri úaraguati awinwanda uburugu Sodoma, le linarün katei, ibidiñeti woun anhein meha apurichiha lubéi houn sun gürigia hagía. Inarüni wuriba hamá meha lílana burí uburugu ligía, íbini ítara, subudi lumuti meha san kada aban hádangiñe le buídubei lumoun le wuribabei? Genegeti ibidiñe lan meha houn lugundun ariñagatu Bíbülia chülǘ hamá meha saragu wügüriña sodomana, “lúmagiñe le ñǘraütimagilibei dagá lumoun le wéiyatimahalibei”, áluga hagamariduniña wügüriña ha meha abisidahabalin Lotu (Agu. 19:4; 2 Fe. 2:7). Le san lúgubu gayara lan wariñagun máguyuguagüdünbei lan Heowá ni aban hádangiñe gürigia hagía, subudiga woun weiri lan lugudemehabu? Inarüni ariñaga lan meha Heowá lun Abüraámü ua hamá meha ni 10 gürigia maduruntiña lidan burí fulasu ligía (Agu. 18:32). Ligía garicha lubéi meha Heowá lun lagumuchun hau ladüga luriban hóuserun. Lau sun lira, gayaraati san wariñagun lau ichouruni úabei lan ni aban hádangiñe gürigia hagía águyuguti danme le láguyuguagüdüniña Bungiu ha meha wuribabaña o ha meha máhuduragunbaña lun? Siñati wariñaguni lira lau ichouruni.

9. Ka ibidiñebei woun luagu Salomón?

9 Luagu amu oubaü, ayanuhatu giñe Bíbülia hawagu gürigia ha meha úaraguabaña lun Heowá furumiñe, lárigiñe aba múaragunhaña lan, kéiburi urúei Salomón. Subuditi meha Heowá lun Salomón buidu ani resibiti giñe saragu abiniruni lúmagiñe. Lau lásügürün dan, aba lagumeserun áhuduragua houn búngiugu mama inarünitiña. Ábati lagañidun Heowá saragu luma Salomón, ani luagu saragu dan súfuritiña sun lílana ageiraü ladüga lifigoun Salomón. Inarüni ariñagatu lan Bíbülia dan le lan lóunwenbei Salomón aba lidin “emeraagua hama lagüchagu”, urúei Dawidi haganagua (1 Uru. 11:​5-9, 43; 2 Uru. 23:​13, TNM). Arufuda lumuti san ligaburi labunúniwa luagu láguyuguba lan? Mariñagun tumuti Bíbülia. Gayaraati añahein lan asaminarutiña luagu láguyuguba lan, lugundun ariñagati Rómana 6:7 “le hilaalibei, furihali lídangiñe figóu”. Íbini ítara, mama lariñaguña bérusu le luagu háguyuguba lan sun ha hilaguaañabaña kamá hamuga mosu láguyuguagüdüniña Bungiu ladügarügü hilaaña lan. Aban idewesei lúmagiñe Heowá águyuguni, ani ru lumuti ladüga ínsiñeni le lasandirubei hawagun gürigia ha labusenrubaña lun gachansin hamá lun heseriwidun lun luma lun hawinwandun lun súnwandan (Hob. 14:​13, 14; Huan 6:44). Ligíati, láguyuguba funa san Salomón? Heowarügüñein asubudirei óunabagülei; ánheinti wagía, ibidiñeti woun. Le wasubudirubei luagu ladügübei lan Heowá le richabei.

LE WASUBUDIRUBEI

10. Ida liña san lasandiragun Heowá lungua dan le lagumuchun hau wuribatiña? (Esekiéli 33:11; ariha humoun giñe iyawaü).

10 (Aliiha huméi Esekiéli 33:11). Ariñaga lumuti Heowá woun ida liña lan lasandiragun lungua dan le lasiadirun aban gürigia. Abürühati apostolu Féduru lau lídehan Bungiu fiu dimurei genegeguati luma le labürühabei profeta Esekiéli. Ariñagati luagu Heowá: “Mabusenrunti lun leferidirun ni aban” (2 Fe. 3:9). Chóuruti, ru lan dimurei burí le darangilaü woun. Chouru wamuti magumuchunbei lan Heowá lau ni aban gürigia sunsuinagubei anhein ua lubéi resun le dǘgüdati lun ladügüni. Wéiriti lugudemehabu Heowá ani arufuda lumuti igaburi le súnwandan dan le lunti lan ladügüni.

Danme háguyugun gürigia wuribatiña, gachansinbaña ámuñegueinarügü gürigia ha lun hafurendeirun luagu Heowá. (Ariha huméi párafu 10).


11. Kátaña san lúnbaña máguyugunbaña lan ani ida liña wasubudiruni?

11 Kátaña san gürigia ha lúnbaña máguyugunbaña lan? Íridatu Bíbülia fiúrügü hádangiñe. c Kéiburi, Húdasi Isükarióte, ariñagati Hesusu máguyugunbei lan (Mar. 14:21; ariha huméi giñe Huan 17:12). Subudi lumuti meha Húdasi ka lan ladügübei dan le lebedaagunbei lun Heowá luma lun Hesusu (ariha huméi giñe Márükosu 3:29). Ariñagati giñe Hesusu máguyugunbaña lan fiu hádangiñe lábutigu relihión ha ebedaagubaña lun (Mat. 23:33; ariha huméi giñe Huan 19:11). Ariñagati giñe apostolu Pábulu luagu ha lan agarabaagubaña lun Bungiu ani masakürihantiña, máguyugunbaña lan (Ebü. 6:​4-8; 10:29).

12. Ka wasubudirubei luagu lugudemehabu Heowá? Ru humá fiu hénpulu.

12 Kei le aubei warihei, wéiriti lugudemehabu Heowá ani “mabusenrunti lun leferidirun ni aban”. Ida liña san larufudún gudemehabu houn fiu gürigia ha adügübaña figóu wéiriti? Adügati urúei Dawidi bián figóu wéiriti, aba larounrun tuma lúmari aban wügüri ani áfaragüdalei, ani kei aba lubéi lasakürihan Dawidi aba larufudun Heowá gudemehabu lun ani aba ferudunalani (2 Sam. 12:​1-13). Adügati giñe urúei Manasési katei burí le hanarimeti luriban lidan sun libagari. Lau sun weiri lan luriban katei burí le ladügübei urúei le, aba lasakürihan tídangiñe sun lanigi, ábati gudemehabu lan Heowá lun ani ferudunalei (2 Kro. 33:​9-16). Haritaguagüda lumutiwa hénpulu burí le luagu súnwandan lan feruduna lan Heowá ani gudemehabu ligía dan le anihein lan resun lun ladügüni. Láguyuguagüdübei Heowá Dawidi luma Manasési ladüga rútiña meha fe luagu adügaña lan figóu le hanarimeti luriban ani aba hasakürihan.

13. a) Ka uagu gudemehabu lubéi meha Heowá houn gürigia ha awinwandubaña Níniwe? b) Ka lariñagubei Hesusu dan lárigiñe hawagu gürigia ha meha awinwandubaña Níniwe?

13 Subudi wamuti giñe, arufuda lan Heowá gudemehabu houn Níniwena. Ariñagati Bungiu lun Honasi: “Aganbaadina luagu hariban”. Ani dan le hasakürihanbei luagu hafigoun aba feruduna lániña Heowá. Wéiritimati gudemehabu le larufudubei Heowá sügǘ luéi gudemehabu le larufudubei Honasi. Ligíati, dan le lagañidunbei Honasi, aba laritaguagüdüni Heowá lúntimati lan gudemehabu lan houn lílana Níniwe “óunwenbu uburugu le ñein habéi sügǘ hau san-wein-milu irahüñü ha machuugili hau” (Hon. 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11). Dan lárigiñe, yusu lumuti Hesusu hénpulu le hani gürigia ha níniwebaña ha asakürihabaña lun larufuduni richá lan Heowá ani gudemehabu ligía. Ariñagati hásaaruba lan “lidan luéyuri aguseruni danme haguseragüdüniwa gürigia” (Mat. 12:41).

14. Kaba asusereda houn gürigia ha meha awinwandubaña Níniwe lídanme luéyuri águyuguni lun haguserawagüdün?

14 Kaba ida aguseruni hásaara ha meha awinwandubaña Níniwe? Ayanuhati meha Hesusu luagu aban luwuyeri águyuguni, ariñagati: “Háguyuguba lun haguserawagüdün”, águyuguni le lasusereduba ámuñegü (Huan 5:​29, TNM). Layanuhaña meha luagu Larúeihan le lánina Milu Irumu, lídanme dan ligía, lásaaragüdübaña hilaaña, “dandu ha buídubaña kei ha wuribabaña” (Adü. 24:15). Ha wuribabaña “háguyuguba lun haguserawagüdün” ladüga dandu Heowá kei Hesusu híchuguba chansi houn gürigia ha lun harufuduni anhein gaganbadibaña lubéi luma anhein hafalarubei lubéi le hafurendeirubei. Ánhaña águyugua níniwena, ani maha hagíame lun háhuduragun lun Heowá, lasiadirubaña Heowá lun hounwen (Isa. 65:20). Gama lumoun, ánhaña áhuduragua lun Heowá, gayaraabei hawinwandun lun súnwandan (Dan. 12:2).

15. a) Ka uagu moun lumuti lubéi wariñagun máguyugunbaña lan hádangiñe ha awinwandubaña Sodoma luma Gomora? b) Ida luba gunfuranda wamani dimurei le wadarirubei lidan Húdasi 7? (Ariha huméi rekuáduru “ Ka labusenrubei Húdasi lariñagun?”).

15 Dan le layanuhanbei Hesusu hawagu gürigia ha Sodomabaña luma Gomora ariñagati luagu buídutimabei lan lidin houn lídanme “luéyuri aguseruni”, sügǘ hau ha máhabaña lun ni lun le larufudahabei (Mat. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Luk. 10:12). Ka meha labusenrubei lariñagun? Gayaraati hamuga wasaminarun laweiridaguagüdüñein lan Hesusu katei dan le lariñagunbalin dimurei burí le, kei aubei warihei, mama meha laweiridaguagüdüñein katei, genegeti lariñaguña lan ítara luba lan lasuseredun, dan le layanuhanbei luagu hásaaruba lan Níniwena lidan luéyuri aguseruni. Lidan bián kesi le, másiñati layanuhaña lan Hesusu luagu ligiaméme “luéyuri aguseruni”. Dandu ha awinwandubaña meha Níniwe kei ha awinwandubaña Sodoma luma Gomora adügatiña katei wuribati. Gama lumoun, ha awinwandubaña Níniwe gachansintiña meha lun hasakürihan. Lanwoun lira, haritagua waméi ariñaga lan Hesusu háguyuguba lan ha adügübalin katei wuribati “lun haguserawagüdün” (Huan 5:​29, TNM). Ligíati, genegeti ñeinbei lan emenigini houn ha awinwandubaña Sodoma luma Gomora. Másiñati háguyuguba lan hádangiñe ani gayaraabei wíderaguniña lun hasubudirun luagu Heowá luma luagu Hesusu.

16. Ka gabaroun lubéi Heowá lun láguyuguagüdün ítaga gürigia? (Heremíasi 17:10).

16 (Aliiha huméi Heremíasi 17:10). Ariñaga lumuti bérusu le lidan murusun dimurei le wasubudirubei: Heowarügüñein lan “subudihabúbei tun anigi” ani subudi lumuti giñe “lilulin-agei aritaguni”. Danme láguyuguagüdüniña Heowá gürigia lafayeirubei “kada aban keisi ligaburi lóuserun”. Deregüdabei laguseragüdün Heowá danme le mégeiwa lan, lau sun lira, gudemehabubei danme le lunti lan ladügüni. Ligía moun lumuti wariñagun máguyugunbei lan aban gürigia, ánheingubeirügü chouru wabalin ariñaga tani Bíbülia.

“AGUSERAGÜDÜTI ÍÑUGUTIMATI LIDAN SUN UBÓU” SÚNWANDAN LAGUSERAGÜDÜBA LAN “LAU IRICHAÜ”

17. Kaba san asusereda houn sun gürigia ha hilaguaañabaña?

17 Lúmagiñe lóundarun Adán tuma Ewa lumoun Satanási lun hebedaagun lun Heowá, hilaguaaña saragu milu míñunu gürigia. Barühali óunweni le wágani saragu gürigia (1 Ko. 15:26). Kaba asusereda houn sun gürigia ha? Añahein 144,000 kristiánugu úaraguatiña ha lúnbaña móunwedadi hamá danme háguyugun lun hawinwandun sielu (Aruf. 14:1). Háguyuguba giñe saragu wügüriña hama würiña ha eseriwidubaña lun Heowá lidan “háguyugun gürigia buítiña” lun hawinwandun lun súnwandan ubouagu ánhaña úaraguameme lun Heowá lidan Arúeihani le Lánina Milu Irumu le lani Kristu luma lidan lagumuhóun óuchawaguni (Dan. 12:13; Ebü. 12:1). Ani lídanmeme dan ligía, háguyuguba giñe ha “wuribabaña” —gürigia ha meseriwidunbaña lun Heowá ani adügatiña katei wuribati— gachansinbaña lun hasansiruni hagaburi luma lun háhuduragun lun Bungiu (Luk. 23:​42, 43). Lau sun lira, añahein meha gürigia ha hanarimebei hariban ani bunagua hamuti hachügüwagun hebedaagun lun Heowá, gürigia ha adügübalin katei le máguyuguagüdün lubaña (Luk. 12:​4, 5).

18, 19. a) Ka uagu chouru wabalin buídubei lan le lunbei ladügüni Heowá lidan hakesin ha hilaguaañabaña? (Isaíasi 55:​8, 9). b) Kaba wariha lidan leweñegua aturiahani?

18 Gayaraati san wachoururuni súnwandan lan laguseragüdüniña Heowá gürigia lau irichaü? Anha, gayaraati wachoururuni! Ítara kei Abüraámü, subudi wamuti machara lan “aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu”, subudi wamuti giñe gudemehabu lan ani weiri lan lichú lau. Ru laali Heowá dasi lun Liráü lun laguseragüdüniña gürigia ani arufudahaali lun ida luba lan ladügüni (Huan 5:22). Dandu Heowá kei Lisaani gayaraati harihini ka lan tídanbei hanigi gürigia (Mat. 9:4). Ligíati súnwandan haguseragüdüba lau irichaü.

19 Afiñe wamá sunsuinagubei luagu Heowá luma luagu ligaburi ladügüni katei. Mítaranti Heowá kei wagía, gabafuti lun laguseragüdün (aliiha huméi Isaíasi 55:​8, 9). Gayaraati wachoururuni sunsuinagubei buídubei lan laguseragüdün Heowá luma Hesusu le Lisaani lidan sun katei. Subudi wamuti giñe áyeiha lani Hesusu, le Warúeite, ligaburi Lúguchi buidu buidu kei burí irichaü luma gudemehabu (Isa. 11:​3, 4). Lidan leweñegua aturiahani wayanuhaba luagu le ibidiñebei woun luma le subudi wabéi luagu ligaburi laguseragüdün dandu Heowá kei Hesusu lídanme óunwenbu asufuriruni.

UREMU 57 Apurichihatiwa houn sun hawuyeri gürigia

a Huan 5:​28, 29, (TNM): “Ladüga anite dan lun haganbuni sun hilaguaaña lumalali, ábame háfuridunga lídangiñe hamúaha. Ha adügübalin le buídubei, háguyuguba lun habagaridun; ánhañati ha adügübalin le wuribabei, háguyuguba lun haguserawagüdün”.

c Hadariruba lanwoun ariñahani luagu Adán, Ewa luma Kaín tidan garüdia La Atalaya to lánina 1 enero de 2013, páhina 12, nota.