Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 45

UREMU 138 Ítara liña hagaruban wéiyaaña kei aban ridi

Le wafurendeirubei lídangiñe lagumuhóun burí dimurei le hariñagubei wügüriña úaraguatiña

Le wafurendeirubei lídangiñe lagumuhóun burí dimurei le hariñagubei wügüriña úaraguatiña

“Hámañein wéiyaaña mutu lichú aau; rúhali harumudiri gunfurandaü houn” (HOB. 12:12).

LE LUNBEI WATURIAHANI

Ánhawa gaganbadi lun Heowá, labinirubadiwa ru ligíame ibagari magumuchaditi woun ámuñegü.

1. Ka uagu gayara lubéi harufudahan wéiyaaña woun saragu?

 SUN wagía mégeitiwa adundehani lun wabuguruni wabagari. Lun lira, gayaraati híderaguniwa wéiyaaña lidan afiñeni hama kristiánugu ha derebuguti hafiñen lidan kesi le. Íbini wéiyougaaña lan, moun lumuti mabahüdǘn wamani adundehani le híchugubei woun. Lugundun busenti Heowá lun wafurendeirun hámagiñe íbirigu derebuguhaña. Wínwanhaña saragu dan, subudihabúhaña, gunfuranda hagía, chu ligía hau (Hob. 12:12).

2. Kaba wakutiha lidan aturiahani le?

2 Lidan tidaani Bíbülia, yúsuti Heowá wügüriña derebuguhaña ha úaraguatiña lun hínchahaniña luma lun hadundehaniña lumutuniña. Samina wamá hawagun wügüriña kei burí Moisesi, Dawidi luma apostolu Huan. Ámuñegueinarügüti dan le ídanbei hawinwanda, ámuñegueinarügüti giñe le meha gádanbaliña . Dan le achülüreina lubéi dan lun hounwen, rútiña adundehani le buiti houn ha nibureingiñabaña. Ǘrüwa wügüriña derebuguhaña ha, arufudatiña súdini lan gaganbadiwa lan lun Bungiu. Adügati Heowá lun labürüdǘn lubuidun burí dimurei le wabá. Meberesenga anhein nibureingidiwa lubéi o wéiyougaadiwa lan, sun wagía sagatiwa buiti lídangiñe adundehani burí le (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Lidan aturiahani le, wakutihaba lídangiñe lagumuhóun burí dimurei le hariñagubei ǘrüwa wügüriña derebuguhaña ha ani warihuba kaba lan wafurendeira lídangiñe le hariñagubei.

“ÍTARA LUBA HABAGARIDUN SARAGU”

3. Ka dasi líchugubei Heowá lun Moisesi lun ladügüni?

3 Seriwiti meha Moisesi lau úaraguni lun Heowá lidan sun libagari. Seriwiti Moisesi kei profeta, kei aguseragüdüti, abürühati fiu líburu tídangiñe Bíbülia, ani seriwiti giñe kei gumadan. Furanguti larihín subudihabu lan meha lun ámuñegueinarügü katei lánina ibagari. Adundeha lumutiña ísüraelina dan le lasagarunbaliña Heowá lídangiñe amudirawaguni Ehiptu, ariha lumuti giñe Moisesi saragu milaguru le ladügübei Heowá. Lanwoun lira, yusu lumuti Bungiu lun labürüdünu furumiñetu seingü líburu to tídanboun Bíbülia, bürüléi Sálumu 90 ani másiñati ligía lan abürüdübalin Sálumu 91. Másiñati giñe ligía lan abürüdübarun liliburun Hobu.

4. Ka un líchiga Moisesi adundehani lubaragiñe lounwen, ani ka uagu ladügei?

4 Dan meha 120 lubéi irumu lau Moisesi, murusun dan lubaragiñe lounwen, aba lóundaraguniña sun ísüraelina lun laritaguagüdüniña luagu sun katei buiti le ariha hamaalibei ladügün Heowá. Fiu hádangiñe dan le nibureingiña ariha hamuti meha milaguru le ladügübei Heowá ariha haméi ida liña lan layusuruni lubafu lun lasagaruniña Ehiptugiñe (Afu. 7:​3, 4). Hiñugua hamuti meha ísüraelina barana Funati lídangiñe múa mábeiti labadinaguagiñe bián baríeiru lauti duna, ani aba harihiniña ísüraelina ehiptuna laru barana hilaguaaña lan (Afu. 14:​29-31). Dan lídanhaña fulasu mageirawati, ariha hamuti góunigi lániña Heowá (2 Lur. 8:​3, 4). Ani dan belumémeeña ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati, aba líchugun Moisesi dǘgüdaguaü houn lubaragiñe lounwen. a

5. Lidan lagumuhóun burí dimurei le lariñagubei Moisesi lubaragiñe lounwen, ida luba meha habagari ísüraelina ámuñegü lidan fulasu le füramasewabei? (2 Lúrudu 30:​19, 20).

5 Ka lariñagubei Moisesi houn ísüraelina? (Aliiha huméi 2 Lúrudu 30:​19, 20). Anitén meha aban lubuidun dan houn ísüraelina. Gayaraabei meha hawinwandun aban ibagari buiti lidan fulasu füramasewati lau lídehan Heowá. Wéndeti meha fulasu ligía ani arandarati! Ariñaga lumuti meha Moisesi houn ida liña lan ageiraü le: “Aban ageiraü le ñein lumuti óunwenbu burí lubuidun uburugu le mama hadügün; muna burí buin lau katei buíduburiti le mama híchugun ñeinhin, lau burí fusu le mama hachigin, tuma burí beibei-agei to mama hábunagun” (2 Lur. 6:​10, 11).

6. Ka uagu lígira Heowá lun hábürühan amu néchanigu hawagun ísüraelina?

6 Wéridi lumutiña giñe Moisesi ísüraelina. Anhein meha busén habéi hawinwandun lidan lubuidun múa ligía, mosu meha gaganbadi hamá lun lugumadin Heowá. Ligía lariñagunbei Moisesi houn: “Anúadira huméi lubeiti ibagari” aganba huméi Heowá “gúnfuli humá luma”. Gama lumoun, maganbaditiña ísüraelina lun Heowá. Ítara liña lubeiti, lau lásügürün dan, ígirati Heowá lun hábürühan asiriana hama babilóniana hawagun, aba hanügüniña hageiroun lun hadaürüniña (2 Uru. 17:​6-8, 13, 14; 2 Kro. 36:​15-17, 20).

7. Ka gayaraabei wafurendeirun lídangiñe le lariñagubei Moisesi? (Ariha humóun giñe iyawaü luma dibuhu).

7 Ka wafurendeirubei lídangiñe le lariñagubei Moisesi? Furendeitiwa gayaraabei lan wawinwandun lun súnwandan ánhawa gaganbadi lun Heowá. Ítara kei ísüraelina dan le yarafaali lun hebelurun lidoun Fulasu Füramasewati, yarafaali giñe dan lun lidan wamá iseri ubóu le füramase lubéi Bungiu. Ladügübei Heowá Ubóu le paraísume (Isa. 35:1; Luk. 23:​43, TNM). Úaalime Satanási hau lumafianu ñein (Aruf. 20:​2, 3). Madisedagüdün táñame ligilisi mama inarünitu gürigia luéi Heowá (Aruf. 17:16). Úaañame giñe gumadimatiña ha amudiragutiña gürigia (Aruf. 19:​19, 20). Úabaña gürigia ebedaagutiña lidan paraísu le (Sal. 37:​10, 11). Gaganbadibaña sun gürigia lun lilurudun Heowá le richabei le ínchahabaliña gürigia lun ñein lan ínsiñeni luma darangilaü. Ladügüba katei le lun ñein lan ínsiñeni luma afiñeni haganagua gürigia (Isa. 11:9). Maame lubuidun! Lanwoun lira, ánhawa gaganbadi lun Heowá gayaraabei wasigirun awinwanda lidan paraísu mámarügü luagu saragu san irumu, wawinwanduba lun súnwandan (Sal. 37:29; Huan 3:16).

Ánhawa gaganbadi lun Heowá, gayaraabei wawinwandun lidan aban paraísu ya Ubouagu mámarügü luagu fiu irumu, gayaraabei wawinwandun lun súnwandan. (Ariha huméi párafu 7).


8. Ida liña líderaguni füramasei lánina ibagari magumuchaditi aban misionéru? (Húdasi 20, 21).

8 Anhein gabaroun wamá füramasei le ladügübei Bungiu lun wawinwandun lun súnwandan, wárügüdüba luagu meberesenga lénrengunga le úmati wagagibudagua (aliiha huméi Húdasi 20, 21). Íderagua lumutiwa giñe füramasei le árügüdagua woungua luéi wéiguadun lidoun figóu wéiriti. Ítara liña lasuseredun lun aban íbiri misionéru le eseriwidubei Áfürika luagu saragu dan. Ariñagati: “Dan níchugun fe gayara lan neferidiruni ibagari magumuchaditi, aba náfaagun lun mábürühan nan lidoun óuchawaguni, lanwoun lira furíeitina giñe lun Heowá. Íderagua lumutina Heowá lun nasigirun eseriwida lun lau saminaü harumati”.

‘BUÍDUBEI LIDIN BUN’

9. Ka turobuli úmabei lagagibudagua Dawidi lidan sun libagari?

9 Aban meha urúei buiti Dawidi. Ligía aban hádangiñe ha abürühabarun Bíbülia, seriwiti giñe kei profeta, geremuheiti meha, gadügaati giñe uremu, gáfaradi árüpa ani aban giñe gawuribuhati buiti ligía. Gagibuguati meha luma saragu turobuli. Sügüti meha Dawidi saragu irumu anuraha luéi urúei Saulu le meha gimugabei lun. Dan le urúeihali, mósuya lanurahan lun lesefuruni libagari dan le lálugunbei Abüsalón le lisaani lagidaruni arúeihani luéi. Lau sun sügǘ lan Dawidi lídangiñe saragu turobuli, úaraguati lun Heowá darí lounwen. Ariñagati Heowá luagu gunda lan lau Dawidi. Ligía buidu lubéi lun waganbuni adundehani le líchugubei (Adü. 13:22; 1 Uru. 15:5).

10. Ka uagu líchiga Dawidi adundehani lun Salomón le lisaani, le meha lunbei larúeihan leweñegua?

10 Samina wamá luagu le lariñagubei Dawidi lun Salomón le lisaani, le meha lunbei larúeihan leweñegua. Anúadira lumuti Heowá nibureinti Salomón lun lábunagunu ténpulu to lunboun meha tayusurún lun láhudurawagun lun Heowá (1 Kro. 22:5). Lagagibudaguba meha Salomón luma lénrengunga. Ariha waméi adundehani le líchugubei Dawidi lun.

11. Ka lariñagubei Dawidi lun Salomón, ani ida liña meha lagunfulirún le lariñagubei? (1 Urúeigu 2:​2, 3; ariha huméi giñe dibuhu).

11 Ka lariñagubei Dawidi lun Salomón? (Aliiha huméi 1 Urúeigu 2:​2, 3). Ariñagati Dawidi lun Salomón le lisaani, anhein lan gaganbadi lun Heowá buídubei lan lidin lun lidan libagari. Ani ítara liña lasuseredun luagu saragu irumu (1 Kro. 29:​23-25). Adügati Salomón aban tubuidun ténpulu, abürühati giñe fiu líburu tídangiñe Bíbülia ídeha ligía lidan tabürüdǘn amu burí líburu tídangiñe. Díseti laganbahóun luagu ladüga lichú lau luma lirisin (1 Uru. 4:34). Gama lumoun, kei meha lariñaguni Dawidi lun, buídubei meha lidin lun Salomón ánheingubeirügü gaganbadi lun Heowá Bungiu. Ma lirun, aba lan lagumeserun áhuduragua houn búngiugu mama inarünitiña dan le wéiyaali. Ka lanügübei katei le? Aba ladireirun Heowá luéi Salomón, siñati buga larúeihan lau lichú aau, lau irichaü ni lau ísuruni (1 Uru. 11:​9, 10; 12:4).

Lagumuhóun burí dimurei le lariñagubei Dawidi lubaragiñe lounwen lun Salomón, líderagubadiwa ariha ánhawa lan gaganbadi lun Heowá líchugubei lichú aau le wemegeirubei lun buidu lan wanúadahan. (Ariha huméi párafu 11 luma 12). b


12. Ka wafurendeirubei lídangiñe le lariñagubei Dawidi?

12 Ka wafurendeirubei lídangiñe le lariñagubei Dawidi? Furendeitiwa buídubei lan lidin woun ánhawa gaganbadi lun Heowá (Sal. 1:​1-3). Inarüni ua lan füramase lan Heowá líchuguba lan irisini luma uéiriguni woun kei ladüga lun Salomón. Lau sun lira, ánhawa gaganbadi lun Heowá, líchugubei lichú aau le wemegeirubei woun lun buidu lan wanúadahan lidan katei lánina ibagari (Ari. 2:​6, 7; Sant. 1:5). Huuti ladundehan Heowá lidan katei lánina wadagimanu, aturiahani, isebáhari luma lahandilihóun seinsu. Anhein wafalara ladundehan, buídubei wamadagua luma Heowá ani wawinwanduba lun súnwandan (Ari. 2:​10, 11). Wibihiba umadagu buítiña ani gúndaabadiwa keisi iduheñu.

13. Ka tadügübei Carmen lun buidu lan lidin tun lidan tibagari?

13 Saminatu meha Carmen, to awinwanduboun Mosanbíke, buídubei lan lidin tun anhoun aturiaha tidan luban furendei íñuti. Ligía aba lubéi taturiahan lun aban tan arquitecta. Ariñagatu: “Wéiriti meha línsiñe le naturiahabei nun. Lau sun lira, gidá lumuti meha nidaani luma nere. Lídanñadina meha külase lúmagiñe ladáün sedü dimí binaafin darí ladáün sisi rábounweyu. Hénrenguti meha nun nadamuridagun, aba lubeiti ledebilidun numadagua luma Heowá. Aba níchugun fe mama lan nafalaruñein ladundehan Heowá” (Mat. 6:24). Aba tafurieidun lun Heowá luagu katei le aríaaha tuguya ariñahani tidan agumeiraguagüdüni. Ida liña lidin tun? Ariñagatu: “Lárigiñe nibihin adundehani buiti túmagiñe núguchu luma hámagiñe íbirigu derebugu tafiñen, aba nígiruni naturiahan tidan luban furendei íñuti ábati neseriwidun lun Heowá lidan dan dayarüti. Íderagua lumutina katei le lun buidu lan le nanúadirubei ani gúndaatina lau anaha lan eseriwida lun Heowá”.

14. Lidan murusun dimurei, ka adundehani líchugubei Moisesi luma Dawidi?

14 Wéiriti meha línsiñe Heowá lun Moisesi luma lun Dawidi ani rútiña fe súdini lan gaganbadi wamá lun Heowá. Lidan dimurei le hariñagubei lubaragiñe hounwen, ínchaha hamutiña ha aganbubaliña lun háyeihaniña luma lun úaragua hamá lun Heowá le Habungiute. Eweridihatiña giñe ha lan afanreinragutiña luéi Heowá magundanbei lan hau ani michu laali lanme abiniruni le füramase lubéi houn. Huumémegili giñe hadundehan woun. Saragu sígulu lárigiñe, ariñagati amu lubúein Heowá weiri lan lisudinin lun úaragua wamá lun Heowá.

“ÚATI AMU KATEI AGUNDAARAGUAGÜDÜTINA”

15. Ka burí sügǘ lawinwandubei apostolu Huan lidan sun libagari?

15 Wéiriti meha línsiñe apostolu Huan lun Hesukrístu (Mat. 10:2; Huan 19:26). Apurichihati meha Huan luma, ariha lumuti giñe adüga saragu milaguru. Lanwoun lira, rédeiti Huan lurugabu Hesusu dan lásügürünbei lídangiñe lénrengunga. Dan le lafarúnbei Hesusu aríagu liña Huan lun, ariha lumuti giñe lárigiñe láguyugun. Ariha lumuti ida liña lan aganwoundeina hamá kristiánugu lidan furumiñeti sígulu, lúmagiñe dan le míbegiña darí lun laburuchagun “uganu le apurichihóubei lidan sun ubóu” (Kol. 1:23).

16. Kátaña asagarubaña buiti tídangiñe gárada burí to labürühaboun Huan?

16 Dan le derebuguhali Huan lidan lirumudiri, resibi lumuti lubuidun chansi lun labürüdünu líburu Arufudúni lau ‘le larufudubei Hesukrístu lun’ (Aruf. 1:1). Lanwoun lira, abürühati aban Ewanhéliu to anügübalin liri túmaya ǘrüwa gárada tídangiñe Bíbülia. Bürǘ lumutu tǘrüwan gárada lun aban lumada kristiánu le gíribei Gayu, le wéiribei línsiñe lun (3 Huan 1). Lidan dan ligía, gíbetiña gürigia líderagun Huan lun kristiánugu hamá ani barǘ lumutiña kei lisaanigu. Le labürüdübei wéiyaali úaraguati le, ruti gurasu houn sun lani Hesusu disipulugu chülǘ lumoun wadaani.

17. Según 3 Huan 4, ka adügübei lun wasandirun saragu ugundani?

17 Ka labürühabei Huan? (Aliiha huméi 3 Huan 4). Ayanuhati Huan luagu ugundani le wasandirubei dan gaganbadi wamá lun Bungiu. Dan labürüdünbarun Huan tǘrüwan gárada, haburuchaguagüdüña fiu gürigia arufudahani mama inarüniti adüga hagía lun ñein lan fánreinguaü. Lau sun lira, ñéinñanu hádangiñe ‘abagarida úaragua luma inarüni’. Gaganbaditiña meha lun Heowá ani ‘habagariduña meha según lugumadin Bungiu’ (2 Huan 4, 6). Mámarügüñein Huan hagundaaragüda kristiánugu úaraguatiña ha, gúndaagüda hamuti giñe Heowá (Ari. 27:11).

18. Ka gayaraabei wafurendeirun lídangiñe le lariñagubei Huan?

18 Ka wafurendeirubei lídangiñe le lariñagubei Huan? Furendeitiwa sandí wamá saragu ugundani dan le úaragua wamá lun Heowá (1 Huan 5:3). Sanditiwa giñe saragu ugundani dan le wasubudiruni gúndaagüda wamani Heowá lau le wadügübei. Gúndaagüda wamuti Heowá dan wígiruni le wuribabei ábati wadügüni le buídubei (Ari. 23:15). Aba giñe hagundaarun lubúeingu Heowá ha siélubaña (Luk. 15:10). Gúndaatiwa giñe dan le úaragua hamá wábirigu dántima le hagagibudagun luma óuchawaguni o éibaahouni (2 Tesa. 1:4). Dánmeti le lagumuchun Heowá lau ubóu le lábugiñebei lubafu Satanási, wéiribei wagundan lau wakipuragun woungua lau úaraguni lun Heowá.

19. Ka tariñagubei aban íbiri dan tarufudahanbalin inarüni houn amu? (Ariha humóun giñe iyawaü).

19 Ábaya katei le adügübei lun gúndaatima wamá warufudahani inarüni houn gürigia. Ligía tasandirubei Rachel, to awinwanduboun Republika Dominikana, dan tayanuhan luagu Heowá houn amu. Dan tasaminarun hawagun gürigia ha íderaguatañabaña lun heseriwidun lun Heowá, aba tariñagun: “Úati dimurei lun nariñaguni ugundani le nasandirubei dan narihiniña gürigia ha únbaña níchiga aturiahani asandira ínsiñeni luagu Heowá, dan hafurendeirun afiñera luagu adüga haméi asansiruni le hemegeirubei lidan habagari lun hagundaaragüdünu lanigi Heowá. Lau sun áfaagua nan narufudahan houn, wéiritimati ugundani le nasandirubei dan narihini hawanserun”.

Wéiriti wagundan dan warufudahan houn amu lun línsiñedun Heowá houn gaganbadi hagíame lun. (Ariha huméi párafu 19).


SAGÁ WAMÁ BUITI LÍDANGIÑE LE HARIÑAGUBEI WÜGÜRIÑA ÚARAGUATIÑA HA LUBARAGIÑE HOUNWEN

20. Ka idan genegegua wamá luma Moisesi, Dawidi luma Huan?

20 Ámuñegueinarügüti dan luma gádanti le ídanbei hawinwanda Moisesi, Dawidi luma Huan luéi le wawinwandubei uguñe weyu. Lau sun lira, genegeguatiwa hama lidan saragu katei. Seriwitiña meha lun Bungiu inarüniti, wagía sun. Ani ítara kei hagía, furíeitiwa lun Heowá, afiñetiwa luagu, áluaha waméi ladundehan. Ani ítara kei hagía, chouru wamuti biní lániña Heowá ha gaganbadibaña lun.

21. Ka abiniruni lunbei hibihini ha afalarubalin adundehani le híchugubei wügüriña kei burí Moisesi, Dawidi luma Huan?

21 Ligíati, ru wamá arigei lun lagumuhóun burí dimurei le hariñagubei wügüriña derebuguhaña ha ani gaganbadi wamá lun lugumadin Heowá. Ítara luba buidu lan lidin woun lidan sun le wadügübei. Anhein wadüga ‘ítara, wabagariduba’ lun súnwandan (2 Lur. 30:20). Ani wasandirubei ugundani le ñǘbuinbei lídangiñe wagundaaragüdüni Wáguchi hínsiñehabuti le siélubei, le agunfulirubei lau sun le füramase lubéi. Le lunbei líchugun saragu abiniruni woun sügǘ lau le wagurabubei! (Efe. 3:20).

UREMU 129 Seriwi wamá lau awanduni

a Hiibe-agei ísüraelina ha arihibalin milaguru le ladügübei Heowá lidan Barana Funati, mawinwanduntiña lun harihini Fulasu le Füramasewabei (1 Lur. 14:​22, 23). Ariñagati Heowá hawagu sun ha abürüdǘbaña lidan habahüdǘn gürigia, hóunweguba lan lidan fulasu mageirawati sun ha weinbei irumu hau lun iñun (1 Lur. 14:29). Gama lumoun Hosué, Kalebü hama saragu nibureintiña ha liseisin ha hádangiñeti lani Lewí türibu, rédeitiña wínwanñu lun harihini ida liña lan lagunfuliruni Heowá le füramase lubéi dan le hánhiñuragunbalin duna Hordán ábati hebelurun lidoun Fulasu le Füramasewabei (2 Lur. 1:​24-40).

b LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ LUMA DIBUHU: Luéigiñe ubaünaü: Líchuguñein Dawidi lagumuhóun burí adundehani lubaragiñe lounwen lun Salomón le lisaani. Luéigiñe óunwenren: Hasagaruña fiu aturiahatiña buiti lídangiñe arufudahani le ichugúbei tidan Leskuela houn Prekursorugu.