Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Adundeha lumutiña Heowá lumutuniña lidoun üma le anügübei lidoun ibagari

Adundeha lumutiña Heowá lumutuniña lidoun üma le anügübei lidoun ibagari

“Anihán ǘmabei, ñéingiñela hidin” (ISAÍASI 30:21).

UREMU 32, 48

1, 2. a) Ka eweridihani esefurubalin habagari saragu? (Ariha humóun iyawaü to lídanboun lagumeseha arütíkulu). b) Ka lubuidun adundehani heresibirubei lubúeingu Bungiu?

LÓUGIÑE 100 irumu lubaragiñe le, lidan fiú ageiraü fidiwati aban abürüdǘni ñein lubéi láfadaragua üma luma témeri íngiini. Ariñagati aban katei ítarati: “RÁRAMAGUA HUMÁ, ARIHA HUMÁ, AGANBA HUMÁ”. Fidiwati lun tararamagun karü lubaragiñe tánhiñuraguni témeri íngiini. Sefu laali abürüdǘni burí le habagari saragu gürigia.

2 Adügati Heowá aban lubuidun aransehani lun méiguadun wamá lidoun peliguru luma lun wasalbaruni wabagari. Ruti adundehani buiti woun le gayarabei lanügüniwa lidoun ibagari magumuchaditi. Ítara liña kei aban hóuniri mudún le adundehabaliña mudún lídangiñe üma le chóuruti (aliiha huméi Isaíasi 30:20, 21).

SÚNWANDAN LADUNDEHANIÑA HEOWÁ LUMUTUNIÑA

3. Ka uagu hóunwegua gürigia?

3 Lúmagiñe ladügüniña Heowá furumiñetiña gürigia ubouagu ruti adundehani houn lumutuniña. Kéiburi lidan fuluri-agei Edén, ruti adundehani le furanguti lun gayara lan hawinwandun gürigia gúndaañu ubouagu lun súnwandan (Agumesehani 2:15-17). Gama lumoun, mafalarun hamuti meha Adán tuma Ewa ladundehan. Adügatu Ewa gasu lau le tariñagubei hewe tun, ani aba gaganbadi lan Adán lun le tariñagubei Ewa. Kei resultóu, súfuritiña meha biángubei hagía, ani aba giñe hóunwegun memeniginga. Ladüga hamaganbadin, sun gürigia hilatiña.

4. a) Ka uagu mégeiwa lubéi meha amu adundehani lárigiñe Guran? b) Ida liña líderaguniwa adundehani burí le?

4 Saragu irumu lárigiñe, ruti Heowá adundehani le esefuhati ibagari lun Noé. Lárigiñe Guran, aba líchugun Heowá lúrudu lun meigin hamá gürigia hitaü. Ka uagu? Ladüga líchiga lan meha üma houn lun heigin hágürügü animaalugu. Kei le sánsihali lubéi meha le gádanbaliña gürigia, mégeiwati meha iseri adundehani. Ligía lariñagunbei: “Moun lumuti héigini animaalu lau lita, ladüga lídanñein lita libagari” (Agumesehani 9:1-4). Íderagua lumutiwa adundehani le lun gunfuranda wamani ida liña lan larihini Heowá ibagari. Kei le Bungiu lubéi adügübaliwa, lunti wayusuruni wabagari lun weseriwidun lun. Ligía garicha lubéi lun lariñaguni woun ka lan gayarabei wadügüni lau wabagari luma le lunbei madügün wamani. Kei hénpulu, ruti adundehani lun máfarahan wamá. Gebegiti ibagari luma hitaü lun Heowá, ani lasíadirubaña ha arufudubaña minebenehabuni lun (Agumesehani 9:5, 6).

5. a) Kaba waturiaha guentó? b) Ida luba líderaguniwa aturiahani le?

5 Lárigiñe lidaani Noé, sigiti Bungiu adundehaña lumutuniña. Lidan arütíkulu le warihibei ida liña lan ladügüni. Ani líderagubadiwa aturiahani le lun wasigiruni ladundehan Heowá luma lun wasigirun lidan üma le anügübei lidoun iseri ubóu.

ISERI ADUNDEHANI LUN ISERI NÉCHANI

6. a) Ka uagu mosu lubéi meha gaganbadi hamá ísüraelina lun lilurudun Moisesi? b) Ka meha lunbei hadügüni lun labiniruniña Heowá?

6 Lidan lidaani Moisesi, ruti Heowá adundehani furanguti houn lubúeingu luagu ida luba lan hóuserun luma ida luba lan háhuduragun lun. Ka uagu? Ladüga sánsihali lan meha léibugun katei. Wínwantiña meha ísüraelina Ehiptu luagu 200 irumu. Adügatiña meha ehiptuna saragu katei le arufudubei mineben lan Bungiu houn, kéiburi háhuduragun houn hilaaña luma houn guáriua. Dan le meha háfuridunbei ísüraelina Ehiptugiñe, mégeitiña meha iseri adundehani. Hagíaba meha néchani le lunbei gaganbadi lan lun lilurudun Moisesi. Según fiú sásaamu, dimurei ebüréu le ásügürawagüdübei kei “lúrudu” lídangiñeti aban dimurei le gayarabei lásügürawagüdün kei “adundeha”, o “íchiga adundehani”. Lóunigirubaña meha lilurudun Moisesi ísüraelina luéi figóu lánina agamariduni luma luéi échuni wuribati le aniheinbei lidan burí amu néchani ha yarafabaña houn. Anhein busén habéi meha ísüraelina labiniruniña Heowá, mosu meha hasigiruni ladundehan. Ánhaña maganbadi lun, hasufuriruba meha saragu (aliiha huméi 2 Lúrudu 28:1, 2, 15).

7. a) Ka meha uagu líchiga Heowá iseri adundehani houn ísüraelina? b) Ka uagu wariñaga ítara liña lan meha lúrudu keisi aban “hóuniri irahüñü” o adundehati?

7 Gama lumoun, mégeitiña meha giñe ísüraelina iseri adundehani luagu amu resun. Aranse lumutiña meha lilurudun Moisesi lubá aban katei le wéiriti lisudinin lidan lisuuni Heowá, lachülüragüle Hesukrístu le Mesíasi. Haritaguagüda lumutiña meha Lúrudu luagu gafigoun hamá. Ani íderagua lumutiña lun gunfuranda hamani megei hamani lebegi asalbaruni, lidan amu dimurei, aban sákürifisiu le lunbei lesefuruniña luéi figóu (Galasiana 3:19; Ebüréu 10:1-10). Góunigi lumutiña giñe lúrudu iduheñu ha ñéingiñeba lubéi meha liabin Mesíasi. Ani dan le lachülürünbei Mesíasi, íderagua lumutiña Lúrudu ísüraelina lun hasubudiruni. Ligía tariñagunbei Bíbülia ítara liña lan meha lúrudu kei aban “hóuniri irahüñü”, o aban adundehati le anügübaliña lumoun Kristu (Galasiana 3:23, 24).

8. Ka uagu lunti lubéi wasigiruni adundehani le lídanbei lilurudun Moisesi?

8 Wagía kristiánugu, gayarati wasagarun buiti lídangiñe adundehani le líchugubei Heowá lidan lilurudun Moisesi. Ida? Ítara kei lidan hénpulu le lídanbei furumiñeti párafu, mosu wararamun lun warihini adundehani le lébunabei lúrudu lau duari. Íbini mama lan mosu gaganbadi wamá lun lilurudun Moisesi, gayarati wasagarun buiti lídangiñe sun adundehani le lídanbei. Ka uagu? Ladüga líderagubadiwa lidan wabagari luma lidan weseriwidun lun Heowá. Ígirati meha Heowá lun lerederun lúrudu le bürüñu tidan Bíbülia lun wafurendeirun lídangiñe luma lun wasigiruni adundehani le lídanbei. Gayarati giñe weteingiruni Hesusu luagu larufudahan aban katei buítimati woun sügǘ lau lilurudun Moisesi. Kei hénpulu, lunti waganbuni ladundehan Hesusu le: “Aganbaadün luagu ariñawagúa lan meha: ‘Magabaraha humá’. Au nariñahare hun luagu furumiñeguarügü lan le awamadirutu aban würi, agabarahaali tuma tidan lanigi”. Eweridihati meha lilurudun Moisesi luéi agabarahani. Gama lumoun, arufudahati Hesusu mosu lan wanurahan luéi luriban ayumahani luma luéi luriban saminaü (Matéu 5:27, 28).

9. Ka uagu mosu lubéi meha líchugun Heowá iseri adundehani?

9 Lárigiñebei lanúadiruni Heowá Hesusu kei Mesíasi, aba meha líchugun iseri burí adundehani ani aba lafuranguagüdün amu burí katei luáguti lisuuni. Ka uagu? Ladüga ábaya lan meha lasansirun le gádanbaliña lumutuniña Bungiu. Lidan irumu 33, aba lamahadun Bungiu houn ísüraelina ani aba lanúadiruni damuriguaü kristiánu keisi lumutuniña.

ADUNDEHANI LUN ÍSÜRAELI LE LANI BUNGIU

10. a) Ka meha uagu megei lubéi damuriguaü kristiánu iseri lúrudu? b) Ka idan amu lan lilurudun Moisesi luéi lilurudun Kristu?

10 Kei aubei warihei, ru lumuti Heowá lilurudun Moisesi lun hasubudiruni ísüraelina ida luba lan hawinwandun luma ida luba lan háhuduragun lun. Lárigiñebei liabin Hesusu ubouagun, aba líchugun Heowá iseri lúrudu houn. Ka uagu? Ladüga mámaali buga lídangiñe ábanrügü néchani hayabin lubúeingu, hayabinba meha lídangiñe saragu néchani ani hasubudirúaba meha kei Ísüraeli le lani Bungiu. Hagíaba meha lílana damuriguaü kristiánu ani lábugiñebaña giñe aban iseri daradu. Ítara liña meha larufuduni Heowá “úati lan himei lan [...] aban gürigia luéi aban”. Arufudati giñe hínsiñe hamá sun hawuyeri gürigia lun, ani luagu resibi lániña sun ha gaganbadibaña lun, meberesenga ka lan hanechanibei (Adügaü 10:34, 35). Gaganbaditi meha iseri damuriguaü kristiánu ligía lun “lilurudun Kristu”. Ámuti meha iseri lúrudu ligía luéi lilurudun Moisesi. Ka uagu? Ladüga mama meha adundehani le bürüwaali luagu dübü lébunabei, tidan meha lanigi kada kristiánu labürüdǘwa. Líderagubaña lúrudu ligía sun lubúeingu Bungiu meberesenga halía lan hawinwanda (Galasiana 6:2).

11. Ka bián gumadi aniheinbei lidan “lilurudun Kristu”?

11 Sagatiña lílana Ísüraeli le lani Bungiu saragu buiti lídangiñe “lilurudun Kristu”. Lubaragiñebei ladügǘn iseri daradu, ruti Hesusu bián gumadi súdiniti. Aban luáguti apurichihani. Luma le aban luáguti ida luba lan hóuseragun kristiánugu houngua. Kei hounti lubéi sun kristiánugu lúrudu le, mosu gaganbadi wamá lun, meberesenga anhein hemenigi wabéi wawinwandun sielu o ya ubouagu.

12. Ka uagu gayara lubéi wariñagun iseriti lan meha apurichihani?

12 Lidan binadu dan, anhein meha busén lubéi aban gürigia le mama ísüraelina leseriwidun lun Heowá, mosu meha lidin áluahaña ísüraelina (1 Urúeigu 8:41-43). Gama lumoun, ariñagati meha Hesusu houn lani disipulugu hagíaba lan ñüdün áluaha gürigia (aliiha huméi Matéu 28:19, 20). Lidan lidaani lefeduhóun Pentekosutesi lidan irumu 33, ígirati Heowá furangu luagu busén lan lun hapurichihan lubúeingu lidan sun ubóu. Lidan weyu ligía, resibi hamuti kéiburi 120 lílana damuriguaü sífiri sandu. Aba hagumeserun apurichiha lidan ámuñegueinarügü iñeñein houn huríu luma houn terencha ha adügagubaña houngua huríume (Adügaü 2:4-11). Lárigiñe aba hagumeserun apurichiha houn samariana. Ani lidan irumu 36 aba hagumeserun apurichiha houn ha mámabaña huríu. Furanguti mosu lan meha hapurichihan kristiánugu houn sun gürigia.

13, 14. a) Ka lunbei wadügüni lun wagunfulirun lau “iseri gumadi” le líchugubei Hesusu? b) Ka meha larufudahabei Hesusu woun lau lani hénpulu?

13 Ruti meha giñe Hesusu aban “iseri gumadi” luagu ida luba lan hóuserun kristiánugu hámagua (aliiha huméi Huan 13:34, 35). Furanguti mosu lan wóuseruniña wíbirigu lau ínsiñehabuni sagü weyu. Gama lumoun lunti giñe aranseñu wamá lun wíchuguni wabagari hawagu. Úati meha gumadi le lidan lilurudun Moisesi (Matéu 22:39; 1 Huan 3:16).

14 Hesusu íchugubalin hénpulu le buídutimabei luáguti aban gürigia le hínsiñehabubei houn gürigia sügǘ lau línsiñegua lungua. Wéiriti meha hínsiñe lani disipulugu lun darí lun líchuguni libagari hawagu. Ani agurabati lun aranseñu wamá lun wasufurirun o íbini lun wóunwegun hawagu wíbirigu (1 Tesalónikana 2:8).

ADUNDEHA LUMUTIWA HEOWÁ GUENTÓ ANI LADUNDEHABADIWA ÁMUÑEGÜ

15, 16. a) Ida liña ladundehaniña Heowá lumutuniña uguñe weyu? b) Ka gádanbaliña lubúeingu Bungiu uguñe weyu?

15 Uguñe weyu, írida laali Hesusu “musu úaraguati” lun líchugun ariñahani tídangiñe Lererun Bungiu houn lani disipulugu “lidan dan” (Matéu 24:45-47). Lidan ariñahani le anihein saragu adundehani súdiniti le líchugubei Bungiu houn lubúeingu dan le lasansirun gádantiña. Ka gádanbaliña uguñe weyu?

16 Uguñe weyu, wawinwanduña lidan “lagumuhóun dan”. Ani málühali ariha wamá aban óunwenbu asufuriruni “kei le masuseredungili lúmagiñe ladügüni Bungiu ubóu” (2 Timotéu 3:1; Márükosu 13:19). Ani bugawaali Satanási hama lumafianu siélugiñe, ani hadügüña dañu houn gürigia ya ubouagu (Arufudúni 12:9, 12). Ligía gaganbadi wabéi lun luganute Hesusu lun wapurichihan lidan sun ubóu. Wapurichihaña houn saragu gürigia ani lidan saragu iñeñein sügǘ lau lidan amu dan.

17, 18. Ka lunbei wadügüni dan le weresibirun adundehani?

17 Rutu lóundarun Heowá saragu katei woun lun tíderaguniwa apurichiha. Wayusuruñein san? Lidan adamuridaguni arufudahóuati woun ida luba lan wayusuruni adundehani burí ligía. Ariha wamuti san lúmagiñe lan Heowá liabin adundehani burí ligía?

18 Anhein busén wabéi lun labiniruniwa Heowá, mosu wetenirun lun adundehani le líchugubei woun lídangiñe damuriguaü. Anhein gaganbadi wabéi guentó, gaganbadibadiwa lidan lidaani “óunwenbu asufuriruni”, danme le lagumuchun Bungiu lau ubóu le lani Satanási (Matéu 24:21). Lárigiñe, wemegeirayaba iseri adundehani lun wawinwandun lidan iseri ubóu, danme séfuhadiwa luéi lubafu Mafia.

Lidan iseri ubóu weresibiruba iseri líburu lau adundehani lun wawinwandun lidan Paraísu. (Ariha huméi párafu 19, 20).

19, 20. a) Kaba burí líburu adaarawagúa? b) Kaba asusereda danme le tadaarawagun líburu burí tuguya?

19 Lidan binadu dan, ru lumuti meha Heowá lilurudun Moisesi houn sun ísüraelina. Dan lárigiñe, aba líchuguni “lilurudun Kristu” lun damuriguaü kristiánu. Ani lidan iseri ubóu, líchuguba ámuya “líburu” woun lau iseri adundehani (aliiha huméi Arufudúni 20:12). Háfuga ñeinbei lan adundehani le labusenrubei Heowá lun hasigiruni gürigia lúmagiñe dan ligía. Kaba asusereda danme le tadaarawagun iseri líburu to? Danme le waturiahanu ani aturiaha hamounme ha lúnbaña háguyugun, wasubudirubei ka lan lagurabubei Heowá wámagiñe. Gunfuranda wabéi ligaburi lisaminan Heowá buidu. Ani kei le buídutimabei lubéi gunfuranda wamanu Bíbülia, wóuseraguba woungua lau inebesei luma lau ínsiñeni (Isaíasi 26:9). Gayarati san wasaminarun luagun sun le lunbei wafurendeiruni luma luagun le lunbei warufudahani lidan Paraísu lábugiñe ladundehan Hesukrístu, le Warúeite?

20 Anhein wasigira adundehani le tídanbei iseri “líburu” ani úaragua wagíame lun Heowá lidan lidaani lagumuhóun óuchawaguni, labürüdübei Bungiu wiri tidan “líburu to lánina ibagari”. Ligía gayarabei lubéi wibihini ibagari magumuchaditi. Lun wibihini, mosu WARARAMAGUN aliihei le tariñagubei Bíbülia, WARIHIN lau duari lun gunfuranda wamani le mini lubéi ani AGANBA wameime ladundehan Heowá. Anhein wadüga sun le, gayarabei wásügürün lau ibagari lídangiñe óunwenbu asufuriruni ani gunda wagíame lau wafurendeirun luagu Wáguchi le hínsiñehabubei lun súnwandan (Apurichihati 3:11; Rómana 11:33).