Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Arufuda wamá afiñeni ani desidírü wamá buidu

Arufuda wamá afiñeni ani desidírü wamá buidu

“Lunti hamuriahan lau afiñeni, mama lau lilouguan afiñeni” (SANTIAGU 1:6).

UREMU 54, 42

1. Ka adügübei lun desidírü lan Kaín wuriba, ani ka resultóu libihibei?

MOSU meha desidírü lan Kaín aban katei súdiniti. Biámañein meha katei gayarati ladügüni. Lárügüdagun lungua luéi luriban ayumahani le lunbei lanügün resultóu buiti lun. O lígirun lun lagumadiruni luriban layumahan, le lunbei lanügün luriban resultóu lun. Ariñagatu Bíbülia woun wuribati lan desidírü lan Kaín ligía aba lubéi láfaruni Aweli le lamulen ani aba lagadeiruni lumadagua luma Bungiu le adügübalin, Heowá (Agumesehani 4:3-16).

2. Ka uagu súdini lubéi desidírü wamá buidu?

2 Sun wagía chülüti dan lun desidírü wamá lidan wabagari. Anihein dan súdini lan katei le lunbei desidírü wamani ani anihein dan masudininti. Íbini ítara, saragu lídangiñe katei le desidírü wabéi gayarati gani lan óunwenbu efekütu lidan wabagari. Ánhawa desidírü buidu, gayarabei mábürühan wamá lidoun saragu turóbuli ani ábame wawinwandun lidan darangilaü. Gama lumoun, ánhawa desidírü wuriba, háfuga labuinchun wabagari lau turóbuli luma magundani (Ariñawagúni 14:8).

3. a) Kaba uagu wíchigei wafiñen anhein busén wabéi desidírü wamá buidu? b) Kaba burí álügüdahani wóunaba?

3 Kaba íderaguawa lun desidírü wamá buidu? Wafiñerun luagu Bungiu. Mosu wafiñerun luagu busén lan líderaguniwa ani líchugubei lan lichú aau le wemegeirubei woun. Líderagubadiwa giñe wafiñerun tuagu Lererun Bungiu luma luagu adundehani le líchugubei woun (aliiha huméi Santiagu 1:5-8). Anhein wéredagüda wamadagua luma Heowá ani hínsiñetima tuguyame Lererun woun eibu dan, wafiñeruba luagu subudi lani ka lan buídutimabei woun. Ladügüba katei le lun wáluahani tadundehan Lererun lubaragiñe desidírü wamá. Gama lumoun, ida luba san wafurendeirun desidírü buidu? Ani anhein desidírü wamaali lubéi kaba lan wadüga, mini lan san lira siñá lan wasansiruni?

SUN WAGÍA MOSU DESIDÍRÜ WAMÁ

4. Ka meha lunbei desidírü lani Adán, ani ka resultóu lanügübei le desidírü lubéi?

4 Lúmagiñebei ladügüni Bungiu Adán, le furumiñeti wügüri, mosu meha desidírü hamá gürigia luagu katei súdiniti. Kei hénpulu, mosu meha desidírü lan Adán gaganbadi lan lun Bungiu o ladügün gasu tau Ewa, to lani weiriou. Aba desidírü lan Adán ladügüni le tariñagubei Ewa, ani aba tínchahani lun desidírü lan aban katei le wéiriti luriban. Kei resultóu, aba labuguni Heowá Adán lídangiñe fuluri-agei Edén, ani lau lásügürün dan aba lounwen. Uguñe weyu, awanhagua asufurira ladüga desidírü lan Adán wuriba.

Ánhawa ígira lun desidírü hamá amu wawagu, wígiruña lun hagía lan adundehawa

5. Ka uagu lunti lubéi wayusuruni ubafu le líchugubei Bungiu woun lun desidírü wamá?

5 Añahein gürigia saminatiña ménrenguntimabei lan hamuga ibagari lun hamuga mama lan mosu desidírü hamá. Agía wagía, ítara liña giñe san wasaminarun? Buiti lun waritaguni madügün lániwa Heowá kei aban máhina, le siñati lasaminarun ni desidírü lan ni kata. Ru laaru Lererun woun, to arufudahaboun woun lun desidírü wamá buidu. Busenti giñe Bungiu lun wayusuruni ubafu le líchugubei woun lun desidírü wamá, ani aba óunwenbu buligasion lira. Samina wamá luagun hénpulu le.

6, 7. a) Ka meha lunbei desidírü hamani ísüraelina? (Ariha huméi dibuhu lidan lagumeseha arütíkulu). b) Ka meha uagu hénrengu lubéi houn desidírü hamá?

6 Dan le meha hawinwanduña lubéi ísüraelina lidan Fulasu Füramasewati, mosu meha desidírü hamá anhein heseriwiduba lubéi lun Heowá o anhein heseriwiduba lubéi houn amu búngiugu (aliiha huméi Hosué 24:15). Gayarati meha genege lan luagu masudinin lan katei le. Gama lumoun, aban meha katei lánina ibagari o óunweni. Lidan meha lidaani hagumadihan alidihatiña, sigitiña ísüraelina desidírü wuriba. Aba hígiruni háhuduragun lun Heowá ani aba hagumeserun áhuduragua houn búngiugu mama inarünitiña (Alidihatiña 2:3, 11-23). Dan lárigiñe, lidan lidaani profeta Elíasi, mosu meha desidírü hamá ísüraelina anhein heseriwiduba lubéi lun Heowá o lun bungiu mama inarüniti Baali (1 Urúeigu 18:21). Háfuga genege lan woun ménrengunti lan meha katei le lunbei desidírü hamani, ladüga subudi wamuti buídutimati lan leseriwidúniwa lun Heowá. Aban gürigia le chuti lau meseriwidunbei lun aban bungiu le mabagariti. Gama lumoun, hénrenguti meha houn ísüraelina desidírü hamá. Ariñagatu Bíbülia lídanñanu lan meha aban “huraraü biánguati”, lidan amu dimurei, ibidiñeti meha houn kaba lan desidírü hamá. Aba lóuserun Elíasi lau lichú aau ani aba línchahaniña lun háhuduragun lun Bungiu inarüniti, Heowá.

7 Ka meha uagu hénrengu lubéi houn ísüraelina desidírü hamá buidu? Furumiñe, ladüga mafiñen hamá luagu Heowá ani mabusenruntiña meha gaganbadi hamá lun, ani masagaruntiña meha dan lun hasubudiruni ni lun hasubudiruni lubuidun leweridihan. Lun hamuga meha adüga hamani katei le, hafurendeiruña hamuga desidírü buidu (Sálumu 25:12). Libiaman, ladüga hígirun lun labadülerun ligaburi hasaminan lílana amu burí néchani hawagu. Darí lun hígirun lun gürigia lan hagía desidírü hawagu. Kei resultóu, aba hagumeserun ísüraelina áyeihaña gürigia hagía luma áhuduragua houn habungiutegu. Saragu irumu lubaragiñe dan ligía, ariñagaali meha Heowá houn gayara lan lasuseredun katei ligía houn (Áfuriduni 23:2).

LUNTI SAN WÍGIRUN LUN AMU LAN DESIDÍRÜ WAWAGU?

8. Ka katei súdiniti larufudahabei hani ísüraelina hénpulu woun?

8 Arufudahati hani ísüraelina hénpulu woun megei wamani tadundehan Lererun Bungiu lun gayara lan desidírü wamá buidu. Haritaguagüda lumutiwa Galasiana 6:5 kada lan gürigia lun lóunabun luagu le desidírü lubéi. Ligía moun lumuti lubéi wígirun lun desidírü hamá amu gürigia wawagu. Lubaragiñe lira, mosu wafurendeiruni le buídubei ligibugiñe lagu Bungiu ani ábame wadügüni.

Dan le larihinbalin Heowá hasansirun níniwena ani aban hígiruni wuribani, aba lasansiruni le desidírü láalibei

9. Ka uagu peliguru lubéi wígirun lun amu lan desidírü wawagu?

9 Ida liña gayara lan wígirun lun amu lan desidírü wawagu? Dan le wígirun lun hínchahaniwa lun desidírü wamá wuriba (Ariñawagúni 1:10, 15). Peliguruti wígirun lun amu lan gürigia desidírü wawagu. Lunti wígirun lun ladundehaniwa wasaminan, le aranse wamaalibei según le tarufudahabei Bíbülia. Ánheinti dan le wígirun lun amu lan desidírü wawagu, wígiruña lun hagía lan adundehawa. Ani gayarati lanügün katei le resultóu le wéiriti luriban woun.

10. Ka meha eweridihani líchugubei Pábulu houn kristiánugu Galasiana?

10 Wéridi lumutiña apostolu Pábulu kristiánugu ha meha lídanbaña damuriguaü le Galasiabei lun mígirun hamá lun desidírü hamá amu gürigia hawagu (aliiha huméi Galasiana 4:17). Añahein meha fiú kristiánugu lidan damuriguaü ligía ha álugubaña lun hagía lan desidírü hawagu amu. Hawouguounrügüñein meha wügüriña hagía hasaminara ani busentiña meha lun hadügüni íbirigu le hariñagubei, mama le hariñagubei apostolugu. Barüguatiña meha wügüriña hagía houngua ani minebenti meha haricha íbirigu houn lun desidírü hamani houngua kaba lan hadüga.

11. Ida liña gayara lan wíderaguniña amu dan le mosu lan desidírü hamá luagu somu katei?

11 Sun wagía gayarati wafurendeirun lídangiñe lubuidun lani apostolu Pábulu hénpulu. Inebehabuti meha lun haricha líbirigu lun desidírü hamani kaba lan hadüga (aliiha huméi 2 Korintuna 1:24). Uguñe weyu, gayarati hafalaruni wéiyaaña lidan afiñeni lani Pábulu hénpulu dan le híchugun eweridihani lun somu íbiri le lunbei desidírü lan luagu somu katei. Rútiña adundehani tídangiñeti Bíbülia lun lau sun hagundan. Gama lumoun, góunigitiña lun ua lan desidírü hamá luagu íbiri ligía ladüga subudi hamuti mosu lan lawinwandun lau lani le desidírü lubéi resultóu. Ka katei súdiniti wafurendeirubei lídangiñe katei le? Gayarati lan warufuduni houn wíbirigu ka lan tariñagubei Bíbülia lidan somu kesi. Gama lumoun, hagía gánibalin buligasion lun desidírü hamani houngua kaba lan hadüga. Dan le hadügüni ítara, buiti lidin houn. Moun lumuti wasaminarun garicha wamá lun wariñaguni houn wíbirigu ka lan lunbei hadügüni.

Íderagua hamutiña wéiyaaña lidan afiñeni íbirigu lau ínsiñeni lun gayara lan desidírü hamani kaba lan hadüga (Ariha huméi párafu 11)

MÍGIRAGUAGÜDA WAMÁ WOUNGUA LUN LE WASANDIRUBEI

12, 13. Ka uagu peliguru lubéi desidírü wamá dan le gáñiñadiwa lan o dan le maguraasunñadiwa?

12 Uguñe weyu, gíbetiña gürigia ígiraguagüdatiña houngua lun le hasandirubei tidan hanigi dan le mosu lan desidírü hamá (Ariha huméi rekuaduru “Ka mini lubéi?”). Ani pelíguruti katei le. Wéridi tumutiwa Bíbülia luagu moun lumuti lan desidírü wamá según le wasandirubei tidan wanigi, ladüga gafigountiwa (Ariñawagúni 28:26). Moun lumuti wafiñerun tuagu wanigi ladüga “úati ni kata geyeedaguaditi ani salufuri kei hanigi gürigia” (Heremíasi 17:9). Ayanuhatu Bíbülia hawagu saragu gürigia ha wuribabei lidin houn ladüga hafiñerun tuagu hanigi (1 Urúeigu 11:9; Heremíasi 3:17; 13:10). Ligíati, ka gayarabei lasuseredun ánhawa ígiraguagüda woungua lun le wasandirubei tidan wanigi dan le desidírü wamá?

13 Súdinitu anigi ladüga ruti Heowá gumadi lun línsiñedun woun tau sun wanigi, ani lun hínsiñe hamá ha híbiri gürigia woun kei wínsiñegua woungua (Matéu 22:37-39). Gama lumoun, mosu duari wamá. Arufudati bérusu tídangiñeti Bíbülia le burí waliihabei lidan párafu le lubaragiñebei le luagu peliguru lan wasaminarun luma wóuserun según le wasandirubei tidan wanigi. Kei hénpulu, hénrenguti lun desidírü wamá buidu anhein gáñiñadiwa lubéi (Ariñawagúni 14:17; 29:22). Hénrenguti giñe desidírü wamá buidu anhein féridi wamaali lubéi waguraasun (1 Lúrudu 32:6-12; Ariñawagúni 24:10). Mosu wígirun lun ladundehani lilurudun Bungiu wasaminan (Rómana 7:25). Ligíati, danme le desidírü wamá somu katei súdiniti, mígiraguagüda wamá woungua lun le wasandirubei.

DAN LE WASANSIRUNI LE DESIDÍRÜ WAMAALIBEI

14. Ida liña wasubudiruni gayara lan wasansirun fiú lídangiñe katei le desidírü wamaalibei?

14 Sun wagía mégeitiwa desidírü wamá buidu. Íbini ítara, aban gürigia le saminati buidu subudi lumuti aniheinbei lan dan mosu lan lasaminarunya luagun katei le desidírü láalibei lun larihini anhein lunti lubéi lasansiruni. Samina wamá luagun aban hénpulu úaraguati le líchugubei Heowá lidan lóuserun hama níniwena ha awinwandubaña lidan lidaani Honasi. Ariñagatu Bíbülia: “Aba larihini Wabungiute katei le hadügübei Níniwena, hígiruni luriban hóuserun, aba madügün laali lan abeichúni le yebe uágubei lariñaga houn” (Honasi 3:10). Sansi lumuti Heowá le desidírü láalibei dan le larihini luagu sánsihaña lan níniwena ani madügünhaña lan katei wuribati. Ítara liña larufuduni aban lan Bungiu buiti, ǘnabuguti ani gudemehabuti. Mítaranti Heowá kei bandi gürigia, ladüga úati desidírü lan Heowá sin lasaminarun, ni dan le safagu liña lan.

15. Ka burí kesi ídanbei lunti lan wasansiruni le desidírü wamaalibei?

15 Anihein dan mosu lan wararamagun asaminara anhein buidu lubéi le desidírü wamaalibei. Háfuga mosu lan wasaminaruni dan le lasansirun gádantiwa. Haritagua waméi anihein lan meha dan sansi lani Heowá le desidírü lubéi (1 Urúeigu 21:20, 21, 27-29; 2 Urúeigu 20:1-5). Háfuga giñe mosu lan wasansiruni le desidírü wamaalibei dan le weresibirun iseri ariñahani. Ariha waméi le ladügübei urúei Dawidi. Desidírüti aban katei súdiniti luagu aban libari Saulu ladüga libihin aban ariñahani le charati. Gama lumoun, dan le lasubudirunbalin inarüni, aba lasansiruni lisaminan (2 Samueli 19:24-29). Aniheinbei dan lunti lan wadügüni ligiaméme.

16. a) Ka burí adundehani gayarabei líderaguniwa dan le mosu lan desidírü wamá? (b) Ka uagu lunti lubéi wasaminarunya luagun le desidírü wamaalibei, ani ka lunbei aranseñu wamá lun wadügüni?

16 Ariñagatu Bíbülia moun lumuti lan wafuresehan desidírü aban katei súdiniti (Ariñawagúni 21:5). Mosu wasagarun dan lun wasaminaruni katei ligía lau darangilaü. Ítara luba gayara lan buídutima lan desidírü wamá (1 Tesalónikana 5:21). Kéiburi ha ichügüdinaü hadan iduheñu lunti hasagarun dan lun háluahan adundehani tidan Bíbülia luma burí tidan agumeiraguagüdüni kristiánu lubaragiñe desidírü hamá. Buiti giñe lun haganbuni ka lan hasaminarubei híbiri haduheñu. Haritagua waméi ariñaga lan Heowá lun Abüraámü lun laganbunu lani weiriou (Agumesehani 21:9-12). Mosu giñe hígirun wéiyaaña lidan afiñeni dan lun haturiahan. Dan le hadarirun iseri ariñahani le arufuduti mosu lan hasansiruni le desidírü hamaalibei, adüga hamuti manufudeuga luéi heferidiruni inebesei le hasandirubei amu hawagu. Wéiyaaña lidan afiñeni ha richabaña ani ha ǘnabugutiña aransetiña lun hasansiruni hasaminan luma katei le desidírü hamaalibei dan le lunti lan hadügüni. Buiti hamuga lun wáyeihani sun wagía hani hénpulu, ladüga gayarati lídehan katei le lun lakipurún darangilaü luma úarani lidan damuriguaü (Adügaü 6:1-4).

ADÜGA WAMÉI LE DESIDÍRÜ WAMAALIBEI

17. Kaba íderaguawa lun desidírü wamá buidu?

17 Anihein dan mosu lan desidírü wamá aban katei le sériutimati luéi amu. Kéiburi desidírü wamá anhein wamarieiduba lubéi luma kaba lan uma wamarieida, aban katei sériuti le. Ani aban giñe katei súdiniti desidírü wamá ídaba lan wagumesera eseriwida lidan dan dayarüti. Lubaragiñe desidírü wamá luagu katei burí le, mosu wasaminaruni buidu ani amuriaha wagíame luma Heowá lun ladundehaniwa. Barüti katei le dan. Gama lumoun, anhein busén wabéi desidírü wamá lau lichú aau, mosu wafiñerun luagu Heowá, waganbuni lererun ani sigí wameime ladundehan (Ariñawagúni 1:5). Ru lumuti Heowá adundehani le buídutimabei woun tidan Lererun. Ligía súdini lubéi lun waturiahanu ani amuriaha wameime ladundehan Heowá. Gayarati líchuguni igaburi burí le wemegeirubei woun lun desidírü wamá según lugundan. Lubaragiñe desidírü wamá aban katei súdiniti, lunti wálügüdagun woungua: “Arufuda numuti san lau le desidírü nubéi luagu hínsiñe lan Heowá nun? Lídehaba san lun ñein lan ugundani luma darangilaü hadan niduheñu? Ani larufuduba san le desidírü nubéi luagu gaguraasun nan ani hínsiñehabu nuguya?”.

18. Ka uagu aguraba lubéi Heowá lun desidírü wamani woungua kaba lan wadüga?

18 Mafosurun lumutiwa Heowá lun línsiñedun woun ani lun weseriwidun lun. Lubaragiñe lira, ruti chansi woun lun desidírü wamá anhein wadügübei lubéi. Inebehabuti lun buligasion le ru láalibei woun lun desidírü wamá anhein weseriwiduba lubéi lun o meseriwidunbadiwa lan (Hosué 24:15; Apurichihati 5:4). Gama lumoun, agurabati wagunfulirubei lan le desidírü wabéi wadügün según adundehani le tídanbei Lererun. Anhein afiñe wabéi luagu ladundehan Heowá ani anhein winwan wabéi según adundehani le larufudahabei woun, desidírübadiwa buidu. Warufuduba giñe mama wamá gürigia ha ibidiñeti houn kaba lan hadüga, lubaragiñe lira, adüga wamuti le wasaminarubei (Santiagu 1:5-8; 4:8).