Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Abahüdaguni luáguti ibagari

Resibihadina dǘgüdaguaü lidan dan hénrenguti

Resibihadina dǘgüdaguaü lidan dan hénrenguti

Laru duna Indo, le ñéingiñe lubéi lálüda weyu, Pakistán, ñeinñein binadu uburugu le gíribei Sukkur. Ñein nágurahoua, 9 lidan unsu-hati, irumu 1929. Lidan dan ligía, aba líchugun aban misioneru inglesi fiu líburu to ámuñegueinarügüti tikolorun lun núguchi. Íderagua tumutina líburu tuguya lun nafurendeiruni inarüni.

ADÜGATI lubuidun burí dibuhu le narihibei tidan lun nasaminarun luagu le naliihabei. Ligíati, lúmagiñe niñüraü nagumeserun ayumaha nasubudiruni inarüni le tídanbei Bíbülia, ítara kei tafuranguagüdüni líburu burí tuguya.

Lidan aniha lan Libiaman Wuribu Wéiriti asiadirei India, aba mabuidun haali lan léibugun katei lidan nibagari. Aba hafanreinragun nagübürigu, lárigiñe, aba hígiragun. Úati meha gunfuranda nani ka lan uagu mabusenrunhaña lan bián gürigia ha hínsiñebaña nun hawinwandun úara. Aba nasandiragun nungua nábuguarügüñadina lan. Aurügüñein meha haráü nagübürigu ani madaritina dǘgüdaguaü ni kaba lan íchigei ídemuei le nemegeirubei nun.

Uburugu meha Karachi nawinwanda au tuma núguchu. Aban weyu, aba ladaünhan Fred Hardaker luagu wabenari, aban surusia wéiyaali ani gefenti luagu Heowá. Aban meha lani relihión luma misioneru le íchugubarun líburu houn nagübürigu. Álügüda lumutu núguchu anhein busén tubéi taturiahanu Bíbülia. Aba tariñagun lun mabusenrun tan taturiahan, gama lumoun, ariñagatu giñe lun másiña lan busén nan naturiahan. Dimaasu lárigiñe, aba nagumeserun aturiahoun Bíbülia luma íbiri Hardaker.

Fiu dimaasu lárigiñe, aba nagumeserun abasiha lidoun adamuridaguni le adügǘbei tidan lani íbiri Hardaker külinika. Ñein meha hadamuridagua kéiburi duusu Gefentiña derebuguhaña; rútiña dǘgüdaguaü nun ani góunigi hamutina kei aban hasaani. Haritagua nágili lau ínsiñeni ñurú hamá numa ani lemú hamá lun harihini nigibu luma lun hayanuhan numa kei hamada. Ligía meha nemegeirubei.

Murusun dan lárigiñe, aba lagunbirahanina íbiri Hardaker apurichiha luma. Aba larufudahan layusurún gramófono nun lun laganbahóun lirahüñü yanu tídangiñeti Bíbülia. Anihein meha dan weiri lan furangu lan yanu, adügati lira lun mabusenrun hamá hádangiñe gürigia haganbuni uganu. Gama lumoun, wéiriti meha línsiñe apurichihani nun. Gúndaagüda lumutina inarüni le tídanbei Bíbülia ani gúndaatina meha nayanuhan luagu hama amu.

Eibu añaha lan súdaragu haponna aransera lun hebelurun India, ábatima hadügüdarun gumadimatiña ha lídangiñetiña Gürán Büretáña hawagu gefentiña luagu Heowá. Lidan sedü-hati, irumu 1943, aba giñe ladügüdarún nuagu. Aba labúgunina le arihibei tau leskuela to ñein lubéi nidin, aban fádiri tídangiñeti ligilisi Ingülatéra, ladüga nege “mabuidun lan nigaburi”. Aba lariñagun tun núguchu mabuidun lan nege nani hénpulu houn aturiahatiña ladüga nóundaraguña lan hama Gefentiña. Adügati katei ligía lun tasafaragun núguchu ani aba tamahadun lun nasigirun óundaragua hama Gefentiña. Lárigiñe, aba tóunahanina awinwanda luma núguchi uburugu Peshawar, díseti uburugu ligía luéi Karachi kéiburi 1,370 kilómeturu (850 maili) luagu nórute. Kei siñaali lan meha nadamuridagun ni lun neresibirun ariñahani le tíchugubei lóundarun Heowá, aba ledebilidun numadagua luma Heowá.

LABUIDUNRUNYA NUMADAGUA LUMA HEOWÁ

Lidan irumu 1947, aba nagiribudun Karachi lun náluahan nuadigimari. Nau ñein, aba nidin arihei surusia Hardaker, ani resibi lumutina lau saragu ínsiñehabuni.

—Ka gáribei buagu? —liña lálügüdünina, saminati yebe nídiña lan arihei ladüga sándiñadina lan.

—Magadiñetina —liña nóunabuni—. Gama lumoun, mabuidunti numadagua luma Bungiu. Mégeitina naturiahanu Bíbülia.

—Ídaba wagumesera?

—Ánhein gayara, gayaraati wagumeserun guentó.

Ma lubuidun wásügürüni rábounweyu ligía aturiahoun Bíbülia. Sanditina kamá hamuga nagiribuduña wábiñoun hamoun níbirigu. Áfaaguatu yebe núguchu lun tadisedagüdünina hawéi Gefentiña, gama lumoun, aranseedina meha lun neseriwidun lun Heowá. Aba nabadiseirun 31 lidan widü-hati, irumu 1947. Murusun dan lárigiñe, aba nagumeserun eseriwida kei prekursorugu ha adügübaña 70 oura.

GÚNDAATINA SARAGU LIDAN NESERIWIDUN KEI PREKURSORU

Quetta, ligía furumiñeti fulasu le ñeinhin lubéi nounahóua apurichiha, aban binadu fulasu le meha ñein lubéi heredera milidaru ha lídangiñetiña Gürán Büretáña. Lidan irumu 1947, aba lafanreinragun ageiraü India lun Pakistán lan lídangiñe. * Adügati katei le lun ñein lan áfarahani haganagua lílana relihión, le adügübei lun hanurahan 14 míñunu gürigia lídangiñe ageiraü. Ligía aban lídangiñe anurahani hanarimetimabei lidan sun dan. Anurahatiña musulmanes Indiagiñe lun Pakistán, ánhaña indú hama sihes ha Pakistánbaña aba houdin Indioun. Labadinagua chagaguaü ligía, ibihatina nidin tidan íngiini to buinboun hau gürigia Karachigiñe lun Quetta ani lidan wéiyaasu ligía, dibiñu liña nidin, murusunrügüñein nemeraagun.

Lidan aban adamurini sirkuitu India lidan irumu 1948.

Uburugu Quetta nasubudirei George Singh, aban meha prekursoru espechaliti kéiburi wein gafadahaya irumu lau. Aba líchugun George aban beiki nun to binaduharu lun nayusurunu lun napurichihan lidan fulasu ligía, le ñein lubéi saragu wübü, íbini anihein lan meha dan mosu nararirun tídangiñe lun nádahanu lun gayara lan namudeiruni wübü. Liibe-agei dan, nábuguarügü meha napurichiha. Lídanrügü sisi hati, rútina aturiahani tídangiñe Bíbülia houn 17 gürigia, ani fiu hádangiñe chülütiña lun wíbirigu hamá. Aban meha hádangiñe aban hábuti súdaragu gíriti Sadiq Masih. Íderagua lumutina Sadiq ásügüragüda ariñahani luma George tídangiñe agumeiraguagüdüni lidoun iñeñein urdu, iñeñein le ayanuhóubei lidan ageiraü. Lau lásügürün dan, aba aban lan íbiri Sadiq le apurichihabei lau saragu ubebeni.

Tidan waporu to gíriboun Queen Elizabeth dan le nídiña lan tidoun Leskuela Galaadü.

Dan lárigiñe, aba nagiribudun Karachi, ani seriwitina úara hama bián misionerugu, Henry Finch luma Harry Forrest, sun liña meha hounahóun tídangiñe Leskuela Galaadü lun heseriwidun Pakistán. Wéiriti neteingiruniña luagu harufudahan nun lun nadügüni katei buidu lidan neseriwidun lun Heowá! Ñǘdüntina aban wéiyaasu apurichiha luma íbiri Finch nórute libiti Pakistán. Daritiwa saragu gürigia ǘnabugutiña ha ayanuhabaña urdu, ha meha busenbaña hasubudiruni inarüni tídangiñeti Bíbülia, ha awinwandubaña lugudina burí wübü lidan fulasu ligía. Bián irumu lárigiñe, ñǘdüntina giñe tidan Leskuela Galaadü, ani giributina Pakistán, ñein lubéi anihein lan meha dan bisida numuti sirkuitu. Tidan meha aban muna houn misionerugu nawinwanda uburugu Lahore, hama ǘrüwa amu íbirigu misionerugu.

NIÑURAGUN LÍDANGIÑE TUROBULI

Lidan irumu 1954, aba lasuseredun aban katei mabuidunti haganagua misionerugu ha awinwandubaña Lahore, hénrenguti meha houn hanaagun hámagua buidu. Masaminaruntina lau lichú au ani gadan lumutina meha turobuli ligía, ligía lererehóunbei nun. Wuribati meha nasandiragun nungua ladüga saminatina magunfulirun nan lau nidasin. Aba nagiribudun Karachi, lárigiñe aba nidin Alundu (Ingülatéra) lun meha nagumeserun aban iseri ibagari lidan amu fulasu.

Lidan meha damuriguaü le ñein nubéi, añahein meha saragu betelitagu. Anihein meha aban íbiri gíriti Pryce Hughes lidan damuriguaü ligía, le arihibei tau sukursáli, buiti meha ligaburi ani arufudahati meha nun lau ínsiñehabuni. Luagu aban weyu, abahüdahati nun erereha lan íbiri Joseph Rutherford lun, íbiri le meha arihibei lau wadagimanu lánina apurichihani lidan sun ubóu. Dan yebe lálugunbei íbiri Hughes larufuduni mariban lan le ladügübei aba ladeinhan íbiri Rutherford lun. Aba taweiridun nanigi lau narihin láhayachun íbiri Hughes dan le laritagunbalin sügǘ ligía. Ariñagati aba lan yebe lagañidun, gama lumoun lárigiñe, aba líchugun fe megei lumuti lan meha ererehóuni ligía ani ítara larufuduñein lan meha Heowá línsiñehabu lun (Ebü. 12:6). Chülüti le lariñagubei tidoun nanigi ani íderagua lumutina lunya neseriwidun lun Heowá lau ugundani.

Lidoun meha dan ligía, aba táguyun núguchu Alundun ani aba tánharun lun taturiahanu Bíbülia luma íbiri John Barr, dan lárigiñe seriwiti íbiri le keisi aban hádangiñe lílana Musu Úaraguati. Fureseti tawanserun ábati tabadiseirun lidan irumu 1957. Dan lárigiñe, aba níchugun fe aturiaha lanu giñe núguchi Bíbülia hama Gefentiña lubaragiñe lounwen.

Lidan irumu 1958, aba namarieidun tuma Lene, aban íbiri dinamárükana to meha awinwanduboun Alundu. Irumu lárigiñe, aba gasaani wamanu Jane, to furumiñetu hádangiñe seingü wasaanigu. Rúati giñe fiu buligasion nun lidan damuriguaü Fulham. Gama lumoun, ladüga tátuadi Lene, aba wáguyun lidoun aban fulasu le madiliti. Lídanti irumu 1967, aba wáguyun uburugun Adelaida (Australia).

ABAN LURIBAN SÜGǗ

Lidan meha damuriguaü le ñein wabéi Adelaida, añahein meha 12 íbirigu anuadirúaaña ani derebuguhaña ha arufudubaña aban lubuidun hénpulu lau hapurichihan lau saragu ubebeni. Memegeiruntiwa saragu dan lunya wéchudun adüga saragu katei lidan weseriwidun lun Heowá.

Lidan irumu 1979, ábaya gasaani wamá, Daniel líribei, ligía meha haseingün. Kei le anihein lubéi meha síndrome de Down * luagu ani wuribati meha látuadi ligía hariñagunbei surusiagu mawinwandunbei lan saragu dan. Hénrengungili nun lun layanuhan luagu sun le wásügürübei. Adüga wamuti sun wayaraati lun wetenirun lun Daniel mabulieidagunga hawéi híbiri wasaanigu. Anihein meha bián huyu tuagu lanigi Daniel; ani anihein meha dan aba lasansirun likolorun ligibu ladüga lougua lan garabali leresibirun ani mosu meha wéibaagun lau háspitalirugun. Lau sun lira, chuti meha lau, hínsiñehabu ligía ani wéiriti meha línsiñe Heowá lun. Dan meha wafurieidun lubaragiñe weigin, aba meha lóundaruni lúhabu, aba labuluchagun ani aba meha lariñagun lau saragu ubebeni: “Ítarala!”. Ligía meha ladügübei sagü lubá leigin.

Dan meha le 4 lubéi irumu lau Daniel, aba ladagarun aban luwuyeri kánserü luagu lidan lita luma lidan labu. Buchá meha wawagu. Sanditina meha liábingua lan saragu idiheri luma íruni nuagun. Dan le wasandiragunbei woungua lau saragu maguraasuni, aba lidin óunigiruti sirkuitu íbiri Neville Bromwich arihawa. Guñoun ligía, aba lóuburuniwa íbiri ligía lau águiraü lágurugu. Aba wayahun súngubei. Adügati dimurei burí le lariñagubei woun lau ínsiñehabuni lun wasandirun awalidaguni. Aba lidin wábiñegiñe kéiburi ladáün aban lubá larugan. Murusun dan lárigiñe, aba lounwen Daniel. Gáriti lounwen Daniel woun, ligía meha aban lídangiñe katei létima adügübei lun wadiheridun saragu. Lau sun lira, awanda wamaali igarigu le chóuruñu luagu ua lan ni kata —ni óunweni— le gayaraabei lafanreinraguagüdüni Daniel luéi línsiñehabu Heowá (Rom. 8:38, 39). Memeniha wanigi lunya warihini danme le láguyuguagüdüni Bungiu lidan iseri ubóu! (Huan 5:28, 29).

RUTI UGUNDANI NUN NÍDERAGUN AMU

Lau sun dagaali lan bián estüroku nuagu anahagua eseriwida kei wéiyaali lidan afiñeni. Íderagua laadina sügǘ burí le winwan naalibei lun narufudun gudemehabu houn amu luma lun gunfuranda nani le hásügürübei, hátima agagibudagubaña luma lénrengunga. Áfaaguatina lun masaminarun nan wuriba hawagu. Lubaragiñe lira, aba nasaminarun núnguarügü: “Ka lánibei le winwan hamaalibei luma ligaburi hasaminarun luma le hasandirubei? Ida luba narufuduni houn berese nan hau? Ida luba nínchahaniña lun gaganbadi hamá lun Heowá?”. Wéiriti línsiñe nun nabisidahaniña íbirigu lun níchugun gurasu houn tídangiñe Bíbülia! Le linarün katei, dan le níchugun gurasu luma dǘgüdaguaü houn amu ibihatina giñe gurasu luma dǘgüdaguaü.

Wéiriti línsiñe nun nabisidahaniña íbirigu lun níchugun gurasu houn tídangiñe Bíbülia.

Sandiguatina nungua ítara kei abürühati sálumu le ariñagubei: “Labadinagua idiheri le agibedagubei nisaminanrugu, rútibu dǘgüdaguaü nun luma ugundani” (Sal. 94:19). Góunigi laadina Heowá labadinagua turobuli hadan niduheñu, dan le hamahadun amu lun neseriwidun lun, dan le neferidiruni nuguraasun luma dan le nasandirun lanarime íruni. Chóuruti, lidan lan sun dan le, ítara liña Heowá nun kei aban úguchili inarüniti.

^ par. 19 Fánreinguañu liña meha Pakistán lidan bián fulasu: Pakistán luéigiñe oubaü le ñéingiñe lubéi lálüda weyu (guentó Pakistán) luma Pakistán luéigiñe oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha weyu (guentó Bangladesi).

^ par. 29 Ariha huméi arütíkulu le gíribei “Criar un hijo con síndrome de Down: sus penas y alegrías”, tidan garüdia ¡Despertad! to lánina sisi-hati, irumu 2011.