IBIDIÑETI meha lun Hosé le arimatéana halíagiñe lan lasagara ganigi lun layanuhan luma Ponsiu Pilatu, ladüga subudiwati meha gumadimati rómana le luagu aban lan wügüri le dereti laganbun. Gama lumoun, mosu meha lidin somu gürigia amuriahei lúgubu Hesusu luma lun gayara lan labunún keisi lubudubu. Lagumuhóun oura, buiti lidin lun lau layanuhan luma Pilatu sügǘ lau le lagurabubei. Lárigiñebei lachoururuni aban hábuti súdaragu luagu hilá lan Hesusu, aba lederegeruni Pilatu lúgubu lun Hosé. Ligíati, íbini weiri lan íruni le lasandirubei Hosé, giributi lidoun fulasu le ñein lubéi lafarúa Hesusu lau lóufudagun (Mar. 15:42-45).

• Katei meha san Hosé le Arimatéana?

• Ka meha lánibei luma Hesusu?

• Ka uagu lunti lubéi súdini lan abahüdaguni luáguti Hosé woun?

Lidan lani Márükosu Ewanhéliu ariñagati “aban [lan] wügüri inebewati lídangiñe liñun-agei lúrudu” Hosé. Lidan kesi le yúsuati dimurei liñun-agei lúrudu lun layanuhóun luagu Sanedrín (Mar. 15:1, 42, 43). Aban meha hádangiñe gumadimatiña ha lídanbaña aüdü wügüri le, ligía gayara lubéi meha lamuriahan layanuhan luma gumadimati rómana. Ani maweiriduntu giñe wanigi luagu risi lan meha (Mat. 27:57).

Kóntüratiña meha lílana liñun-agei lúrudu luagu Hesusu; le linarün katei, hagía meha aransehabaña lun lafarún. Ánheinti Hosé buiti meha ligaburi ani “richaguati ligibugiñe Bungiu” (Luk. 23:50). Aban meha wügüri le óuserati lau arumani ani áfaaguati meha lun gaganbadi lan lun lugumadin Bungiu. Ani aban meha giñe wügüri “le agurabahabalin lagumeserun larúeihan Bungiu” ani háfuga ligía lan aba lubéi lani lan Hesusu disipulu (Mar. 15:42, 43; Mat. 27:57). Háfuga hínsiñeti lan meha inarüni luma irichaü lun, ani ligía línsiñedunbei luganute Hesusu lun.

Ariñagati Huan 19:38 luagu Hosé le Arimatéana “falá lumuti [lan] meha wügüri ligía Hesusu, lau sun aramudaguarügü lan ladügei ladüga lanufude hawéi huríu”. Ka meha san uagu lanufudeda? Ladüga iyereegu lan meha Hesusu houn ani subudi lumuti meha masaminarun habéi lan bián wéiyaasu lun habuguni tídangiñe haligilisin anhein ariñaga afiñe lan luagu Hesusu (Huan 7:45-49; 9:22). Dan le labugún aban gürigia tídangiñe haligilisin huríu mini lan mabusenrun hamaali lan huríu. Manigiti meha Hosé lun lariñaguni furangu afiñe lan luagu Hesusu, ladüga anhein ladüga leferidirubei meha lubara luma luéirigun.

Mámarügüñein meha ligía lidan aban kesi ítarati. Ariñagati Huan 12:42: “Saragu haña hádangiñe huríu afiñerutiña luagu Hesusu íbini hádangiñe ábutigu; ani mariñagun hamuti bóugudi, le hanufude hawéi fariséugu, luéi habuguniña tídangiñe haligilisin”. Nikodému meha aban hádangiñe, le meha giñe lídanbei liñun-agei lúrudu (Huan 3:1-10; 7:50-52).

Aban meha disipulu Hosé; hanufuderügüti lasubudiragüdüni houn gürigia. Wéiriti meha turóbuli le, dántima le gabaroun wamani dimurei le lariñagubei Hesusu: “Sun ha arufudagutiña houngua hagibugiñe gürigia luagu númagiñeñanu lan, nariñaguba giñe ligibugiñe Núguchi Bungiu le siélubei luagu nánigu hamá. Ha eyeedagutiña nau hagibugiñe gürigia, neyeedaguba giñe hau ligibugiñe Núguchi Bungiu le siélubei” (Mat. 10:32, 33). Mama meha ladüga liminsiñen Hesusu lun Hosé, úati meha ganigi le mégeiwabei luagu lun lánharun luagu lani lan Hesusu disipulu. Ka gayaraabei lariñawagún wawagu?

Gayaraati wariñagun luagu lufulesein Hosé le arimatéana ariñaga tan Bíbülia luagu mídehan lan lidan aransehani le hadügübei  lílana liñun-agei lúrudu huríu kóntüra Hesusu (Luk. 23:51). Saminawati luagu ua lan lidan laguserawagüdün Hesusu. Lau sun luwuyeri, háfuga belú lan lanarime anufudei lun dan larihin lanarime marichaü, ani siñati meha ladügün ni kata lun lararamuni.

Furanguti dan le lan lóunwenbei Hesusu, ígira laali meha Hosé anufudei ani desidírühali meha luéigiñe lan lóubadina Hesusu. Subudi wamuti katei le lau le lariñagubei Márükosu 15:42, 43: “Aba lebelurun le ñeinhin lubéi Pilatu amuriahei lúgubu Hesusu; úouga ni murusun anufudei lidan”.

Genegeti ariha lani Hosé lafarún Hesusu, ladüga subudi lumuti hilá lan Hesusu lubaragiñe lasubudiruni Pilatu. Afuranguagüda lumuti katei le ka lan uagu lálügüdaha Pilatu “anhein inarüni lubéi luagu hilá lan [Hesusu]” dan le lamuriahanbalin Hosé lúgubu (Mar. 15:44). Anhein ariha lubalin Hosé Hesusu dan le hilamémeeli lubéi luagu wagabu, ligía funa san adügübei lun lasaminarun ani lun ganigi lan lun lánharun luagu lani lan Kristu disipulu? Háfuga. Le wasubudirubei, ínchaha lumuti lan katei le lun ladügün somu katei. Mámaali meha aban disipulu aramudaguti.

Según halurudun huríu, gürigia ha meha asiadirútiña lun hounwen mosu meha habunún lubaragiñe lálüdün weyu (2 Lur. 21:22, 23). Ánheinti rómana, ígira hamuti meha hágubu gürigia wuribatiña ha afarútiña luagu wagabu darí lun lañaladun o aban lan hábununi lidan aban huyu le ñein lubéi hábuna bandi gürigia  lidan aban. Gama lumoun, mabusenrunti meha Hosé lun lasuseredun le lun Hesusu. Yarafa lun fulasu le ñein lubéi lafarúa Hesusu, anihein meha aban umúahaü luma Hosé le adügǘbei lidan dübü. Mayusurúnwagili meha umúahaü ligía, háfuga mini lan le luagu málügili lan láguyun Hosé Arimatéagiñe * lun Herusaléun ani saminati lan ñeinba lan habunúa liduheñu (Luk. 23:53; Huan 19:41). Arufudati meha Hosé areida lan lau lábununi Hesusu lidan umúahaü le laransegüdübei lubarua ani adügati giñe lun lagunfulirun profesía luagu hádanba lan “rísitiña” labunúa Mesíasi (Isa. 53:5, 8, 9).

Abahüdaguati gádürügubei Ewanhéliu dan le lan harariragüdünbalin lúgubu Hesusu luéigiñe wagabu, aba lan lóuburaguni Hosé tidan gamisa lautu linu fínuti ani aba líchuguni lidoun umúahaü (Mat. 27:59-61, TNM; Mar. 15:46, 47, TNM; Luk. 23:53, 55, TNM; Huan 19:38-40, TNM). Luágurügüñein Nikodému lariñawagúa íderagua lani Hosé, ani barüti giñe saragu ibiñein lun lichugúniwa luagu lúgubu Hesusu. Kei le iñu lubéi meha habara bián wügüriña ha, háfuga áluaha hamá ídemuei lun hamufuruni lúgubu Hesusu. Háfuga yusu hamá fiú hádangiñe hadamun lun hadiñuhani luma lun hábununi. Meberesenga ida liña lan hadügüni, súdiniti wadagimanu le hadügübei. Le meha aguuruti aban úgubu hilaali lidan dan ligía aba meha lerederun wíyeñu luagu sedü weyu ani sun meha katei le laguurun gürigia ligía aba giñe lawiyedun (1 Lur. 19:11; Ahe. 2:13). Ani anhein wiye habéi mosu meha herederun díseñu hawéi ha híbiri gürigia lidan dimaasu le lánina lefeduhóun Luéyuri Esefuruni ani siñabei hamuga meha hefeduhan (1 Lur. 9:6). Ani lau letenirun Hosé lun labunún Hesusu, gayaraati meha giñe leyereegudun houn ha híbiri. Gama lumoun, lidan oura ligía, aranseeli meha lun lawanduni sun turobuli ladüga lábununi Hesusu keisi lubudubu luma luagu lasubudiragüdüni furangu luagu lani lan Hesusu disipulu.

Mayanuhantu Bíbülia luagu Hosé le Arimatéana lárigiñe labunún Hesusu, ligía aba lubéi hálügüdagun gürigia houngua: “Ka asuseredubei lun?”. Ibidiñewati. Según le wakutihabei lidan arütíkulu le, háfuga aba lan lariñaguni furangu luagu kristiánu lan. Lau sun luwuyeri, lidan lidaani laganwoundun turóbuli luma óuchawaguni, aganwoundeina liña meha lafiñen luma ganigi le luágubei. Aban meha seini buiti lira.

Lunti hamuga ladügün abahüdaguni luáguti Hosé lun wasaminarun anhein anihein lubéi somu katei —kéiburi irisini, wadagimanu, umegeguni, iduheñu o íbini líbürei le wawagubei— le súdinitimati woun sügǘ lau wamadagua luma Heowá.