Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 9

Nibureinti, ida luba badüga lun hafiñerun amu buagu?

Nibureinti, ida luba badüga lun hafiñerun amu buagu?

“Nubungiute, arufudahaadibu nun lúmagiñe nibureingidina, ani anahagua adimureha luagu burí katei wéiriguti le badügübei” (SAL. 71:17).

UREMU sjj 39 Aban lubuidun iri ligibugiñe Bungiu

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1. Kaba wariñaga hawagu nibureintiña ha badiseihaña?

NIBUREINTI, gayaraati badügün saragu lidan damuriguaü. Saragu hídangiñe buin hiña lau erei (Ari. 20:29). Wéiriti ídemuei le híchugubei lidan damuriguaü. Chóuruti luagu busén hamá saragu hídangiñe hiridún keisi ídehatiña lidan damuriguaü. Másiñati sandigua hamá fiu nibureintiña houngua luagu ariha hamaniña amu kamá ñǘbürigiña ani siñaguabaña lan houngua lun hagunfulirun lau wadagimanu le súdiniti. Ítara liña san basandiragun bungua? Íbini nibureingidibu lan anihein katei le gayaraabei badügüni lun gayaraabei lan hafiñerun íbirigu ha lídanbaña damuriguaü buagu ani lun inebe ban houn.

2. Kaba wariha lidan aturiahani le?

2 Lidan aturiahani le, wakutihaba luáguti libagari urúei Dawidi. Wakutihaba giñe fiu sügǘ luáguti habagari bián lurúeitegu Hudá: Asá luma Hosafátü. Warihiba ka burí lan lénrengunga úmabei hagagibudagua, ka lan hadügübei ani ka lan gayaraabei hafurendeiruni nibureintiña hámagiñe.

FURENDEIBÁ LÚMAGIÑE URÚEI DAWIDI

3. Ida liña gayara lan híderaguniña nibureintiña íbirigu derebuguhaña ha lídanbaña damuriguaü?

3 Dan le meha nibureingili Dawidi, anihein meha iyaraani buiti luagu le meha huubei houn amu. Furanguti meha buidu lan lumadagua luma Bungiu; áfaaguati giñe lun aban lan gáfaraditi árüpa le buiti ani yusu lumuti iyaraani ligía lun líderaguni urúei Saulu, urúei le meha líridubei Bungiu (1 Sam. 16:16, 23). Ítarameme uguñe weyu, gíbetiña nibureintiña ha gíbeti hasubudin ani gayaraati hayusuruni hasubudin lun híderagun amu lidan damuriguaü. Kéiburi, íbirigu ha derebuguhaña mégeitiña híderawagun afurendeirei tayusurún tableta, gágamuru o konputadora lun gayara lan haturiahan o lun gayara lan hadamuridagun. Gayaraabei bayusuruni bisubudin lun bíderaguniña íbirigu ha.

Arufudati Dawidi gúnfuli lan ani gayaraati lan lafiñerúniwa luagu dan le lóunigiruniña lilügüniña lúguchi mudún. Aban weyu aba lesefuruniña luéi aban osu (ariha huméi párafu 4).

4. Ítara kei Dawidi, ka igaburi lunbei harufuduni nibureintiña? (Ariha huméi dibuhu le luágubei tidáü garüdia).

4 Arufuda lumuti meha Dawidi lidan libagari luagu gayara lan lafiñerúniwa luagu. Kéiburi, dan le nibureingili, ibiha lumuti dasi lun lóunigiruniña lilügüniña lúguchi mudún, ani áfaaguati meha lun ladügüni buidu, íbini aban lan meha wadagimanu denchati. Dan lárigiñe, aba lariñagun Dawidi lun urúei Saulu: “Au, le hubúein, dan le nóunigiruniña lilügüniña núguchi mudún, lun liabin aban liñún o aban osu aba lanügün aban hádangiñe mudún, ábaha nidin lárigi, aba nagidarunu liyumulugugiñe” (1 Sam. 17:34, 35). Sandiguati meha Dawidi lungua lunti lan lóunigiruniña mudún hagía ani ligía lageindagunbei haweigiñe lau ganigi. Gayaraati háyeihani nibureintiña Dawidi lau hagunfulirun buidu lau sun dasi le ichugúbei houn.

5. Kei larufuduni Sálumu 25:14, ka katei súdinitimati gayaraabei hadügüni nibureintiña?

5 Lúmagiñe nibureingili Dawidi, adügati aban umadaguaü buiti luma Heowá. Súdinitimati meha umadaguaü ligía luma Heowá sügǘ lau ganigi le luágubei luma gáfaradi lan árüpa. Mámarügüñein meha kei Bungiu larihini Dawidi Heowá, ariha lumuti meha kei besi lumada (aliiha huméi Sálumu 25:14). Nibureintiña, le súdinitimabei habuiduragüdüni humadagua luma Húguchi le siélubei. Anhein hadüga, másiñati heresibiruba lan saragu dasi lidan damuriguaü.

6. Ka meha katei mabuidunti hasaminarubei amu luagu Dawidi?

6 Aban lídangiñe lénrengunga le úmabei lagagibudagua Dawidi, hasaminarun amu wuriba luagu. Kéiburi dan le lariñagunbei lageindaguba lan luma Goliadi, álugati urúei Saulu lararamuni ani aba lariñagun lun: “Ñǘraügidibu” (1 Sam. 17:31-33). Fiu dan lubaragiñe, ariñagati líbugaña guánarügü luagu siñá lan lafiñerúniwa luagu (1 Sam. 17:26-30). Ánheinti Heowá, masaminarunti ñǘraügili lan Dawidi o siñati lan lafiñerúniwa luagu ladüga subudi lumuti meha buidu. Ani kei le afiñe lubéi meha Dawidi líchuguba lan Heowá le lumada erei lun, ligía láfarunbalin Dawidi Goliadi hilagubei (1 Sam. 17:45, 48-51).

7. Ka gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe libagari Dawidi?

7 Ka gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe libagari Dawidi? Lunti lan gaguraasun ban. Gürigia ha asubudirubadibu lúmagiñe biñüraü másiñati lanügüba lan dan lun hagumeserun arihabu keisi aban nibureinti le wéiriaali. Chóurubei anigi lan larihiboun Heowá. Subudi lumutibu buidu ani subudi lumuti le gayara bubéi adüga (1 Sam. 16:7). Ligíati, derebugugüdabei bumadagua luma Heowá. Adüga lumuti meha Dawidi katei le lau laríaguni sun le ladügübei Bungiu luma lau lasaminarun hulili luagun sun le larufudahabei katei le lun luagu Heowá (Sal. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20). Ábaya katei le gayaraabei badügüni, bamuriahan erei luma Heowá. Kéiburi ánhaña adüga bánigu paaná leskuelarugu bula bau ladüga aban ban gefenti luagu Heowá, amuriahabá ídemuei luma Heowá lidan furíei lun gayara lan bawandun. Falabei lubuidun burí adundehani le badarirubei tidan Lererun luma tidan burí agumeiraguagüdüni luma lidan burí bidéu. Ságüme barihin líderagunibu Heowá lidan somu turobuli, ábame léreduntima bafiñen luagu. Ani danme harihini ha híbiri áluaha bani lídehan Heowá, ábame hafiñerun buagu.

Lau ǘnabuguni, gayaraati híderagun nibureintiña amu lidan saragu igaburi. (Arihabéi párafu 8 luma 9).

8, 9. a) Ka meha íderagubalin Dawidi lun lagurabahan lau gurasu darí lagumeserun arúeiha? b) Ka gayaraabei hafurendeiruni nibureintiña lídangiñe lani Dawidi hénpulu?

8 Ariha wamá ábanya lénrengunga le úmabei lagagibudagua Dawidi. Lárigiñebei lanuadirún kei urúei, mosu meha lagurabahan saragu irumu lubá gayara lan lagumeserun arúeiha Hudá (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4). Ka san íderagubalin agurabaha lau gurasu? Lubaragiñe lerederun lau lúhabu chagu, lau maguraasuni, aba letenirun lun le gayara lubéi adüga. Kei hénpulu, sun dan le laubei awinwanda keisi anurahati lidan hamúan filistéana, yusu lumuti chansi ligía lun lageindagun hama láganiñu Ísüraeli. Ítara liña lóunigiruni lébeha Hudá (1 Sam. 27:1-12).

9 Ka gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe lani Dawidi hénpulu? Lunti lan meferidirun bani chansi lun beseriwidun houn bíbirigu. Saminabá luagun likesin aban íbiri gíriti Ricardo *. Lúmagiñe ñǘraügili, busenti meha leseriwidun kei prekursoru ha adügübaña ǘrüwa-wein-diisi oura luagu hati, ani maranserungili meha lun dasi le. Lubaragiñe lábürühan larüna o lagañidun, aba laganwoundagüdüni lapurichihan. Ariñagati: “Rúhadina fe guentó, buidu lan meha nígirun dan lun nawanserun. Aba meha netenirun houn sun gürigia ha nadarirun lidan apurichihani ani busentiña hafurendeirun luagu Heowá ani aba meha naranserun buidu lun nagiribudun abisidahaña. Gumesetina giñe íchiga aban aturiahani. Eibu meha napurichihan, aba meha agidareina lan anufudei nuéi”. Guentó, ábanhali ídehati lidan damuriguaü Ricardo ani aban giñe prekursoru le buiti ligía.

10. Ka ladügübei Dawidi aban weyu dan le lunti lubéi lanúadirun aban katei súdiniti?

10 Akutiha wamá ámuya sügǘ le úmabei lagagibudagua Dawidi. Luagu aban weyu, dan le aniha lan Dawidi hama luwügüriña anuraha luéi Saulu, aba hígiruniña haduheñu lun houdin lidan aban wuribu. Lidan añaha lidan wuribu, aba hebelurun háganiñu hábiñoun ani aba hanügüniña haduheñu. Kei aban wügüri le subuditi luáguti wuribu lun, gayaraati hamuga meha lasaminarun Dawidi gayaraati lan ladügün aban aransehani buiti lun lesefuruniña. Gama lumoun, lubaragiñebei lasaminarun ítara, aba láluahani lídehan Heowá. Lau lídehan aban fádiri gíriti Abiatárü, aba lálügüdüni Dawidi Heowá: “Neiba san éibaahaña híwerutiña hara?”. Aba lariñagun Heowá lun lun lidin ani chouru lumuti lun luagu lagañeiruba lan (1 Sam. 30:7-10). Ka gayaraabei bafurendeirun lídangiñe le?

Lunti hamuriahan nibureintiña adundehani hama wéiyaaña lidan afiñeni. (Arihabéi párafu 11).

11. Ka gayaraabei badügüni lubaragiñe banúadirun badügün somu katei?

11 Amuriahabá adundehani lubaragiñe banúadirun badügün somu katei. Ayanuhabá hama bagübürigu o luma aban wéiyaali lidan afiñeni le subudihali saragu. Gayaraati híchugun adundehani buiti bun. Heowá íridubaliña wéiyaaña lidan afiñeni, ani afiñeti hawagu, ligía gayara lubéi giñe bafiñerun hawagu. Ariha lumutiña keisi aban “idewesei” lun damuriguaü (Efe. 4:8 TNM). Anhein báyeiha hafiñen ani aganbabéi lubuidun hadundehan, buídubei le lunbei banúadiruni lidan bibagari. Guentó ariha waméi ka lan larufudahabei lani urúei Asá hénpulu woun.

FURENDEIBÁ LÚMAGIÑE URÚEI ASÁ

12. Ka meha igaburi luágubei urúei Asá dan le lagumeserunbei arúeiha?

12 Lúmagiñe nibureingili urúei Asá, ǘnabuguti meha ani ganigi ligía. Kéiburi dan le lóunwenbei urúei Abiamü le lúguchi ani aba lagumeserun Asá arúeiha, aba lagumeserun aban wadagimanu lun lagumuchun lau áhuduraguni houn guáriua lídangiñe ageiraü. Ariñagati giñe “houn Hudaana lun háluahani Wabureme, le Habungiute hagüchagu, luma lun hagunfuliruni lúrudu luma gumadi” (2 Kro. 14:1-7). Dan le lebelurunbei Sera le etiopíana Hudáun hau aban míñunu súdara, óuserati Asá lau lichú aau ani aba lamuriahani lídehan Heowá. Aba layumuragun lun: “Wabungiute, ligiaméme bun, lun bíderaguni le hérebei kei le mérebei. Íderaguabawa lubeiti, Wabungiute Wabureme, ladüga hemenigitiwa buagu”. Arufudati lubuidun burí dimurei le wéiriti lan meha lafiñen Asá luagu gayara lan lesefuruni Heowá hau sun lumutuniña. Afiñeti meha Asá luagu Lúguchi le siélubei “ábati lagañeiragüdüni Wabungiute wuribu lun Asá” (2 Kro. 14:8-12).

13. Ka meha asuseredubei lun Asá ani ka uagu?

13 Chóuruti aban lan katei hénrenguti lagagibudaguniwa hama aban míñunu súdaragu. Gama lumoun, afiñeti meha Asá luagu Heowá, ani ligía lagañeirunbalin wuribu. Dan lárigiñe, aba lasiadiruni Baasá, urúei le salufuribei Ísüraeli. Íbini mama lan meha aban katei denchati sügǘ ligía, charati meha Asá lau lamuriahan ídemuei luma lurúeite Siria lubaragiñe hamuga lamuriahan ídemuei luma Heowá. Le lanúadirubei dan ligía, wuribani lanügübei lun. Ariñagati Heowá lun liyumulugugiñe profeta Ananí: “Séfuha lumutuniña lurúeite Siria búhaburugugiñe, ladüga bárügüdün luéigiñe lurúeite Siria, márügüdüntibu luagu Wabureme le Bubungiute”. Lúmagiñe dan ligía, súnwandan meha lídanñein lan wuribu Asá (2 Kro. 16:7, 9; 1 Uru. 15:32).

14. a) Ida luba barufuduni afiñe ban luagu Heowá? b) Kei larufuduni 1 Timotéu 4:12, kaba bibiha ánhabu afiñera luagu Heowá?

14 Ka gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe lani Asá hénpulu? Lunti lan ǘnabugu ban súnwandan ani afiñe buguyame luagu Heowá. Dan le babadiseirunbei, arufudatibu weiri lan bafiñen luma bemenigin luagu Heowá. Ani resibi lumutibu Heowá hadan lisaanigu lau lúhabu daragu. Ma lubuidun chansi! Le lunbei badügüni guentó basigirun áluahei lídehan Heowá. Genegeti ménrengun lan katei le dan le lunti lan banúadirun katei le súdiniti lidan bibagari. Gama lumoun, súdiniti lun badügüni lidan sun katei le lunbei banúadiruni, dandu anhein lidan lubéi luáguti isebáhari o lidan luáguti wadagimanu o amu katei lidan bibagari. Lubaragiñe bafiñerun luagu lichú bau, aluahabá adundehani tidan Bíbülia le gayaraati lahuudun bun ani falabei adundehani ligía (Ari. 3:5, 6). Ítara luba bagundaaragüdüni Heowá ani inebebadibu giñe houn íbirigu (aliihabei 1 Timotéu 4:12).

FURENDEIBÁ LÚMAGIÑE URÚEI HOSAFÁTÜ

15. Según 2 Krónikasi 18:1-3 luma 19:2, ka charati ladügübei urúei Hosafátü?

15 Ítara kei sun wagía aniheinbei dan bachararun. Gama lumoun, moun lumuti ladügün le lun madügün bani sun biyaraati lidan beseriwidun lun Heowá. Saminabá luagun lani urúei Hosafátü hénpulu. Anihein meha saragu igaburi buiti luagu Hosafátü. Lúmagiñe nibureingili, “lun Lubungiute lúguchi leseriwida afalarei lugumadin Wabungiute”. Óunahati gürigia lidoun burí luburugute Hudá lun harufudahan luagu Heowá houn lílana fulasu (2 Kro. 17:4, 7). Gama lumoun, íbini meha haruma tan lanigi Hosafátü, anihein meha dan anúadirati wuriba. Ladüga luriban lanúadahan, adeinhati aban lóunagüle Heowá lun (aliihabei 2 Krónikasi 18:1-3; 19:2). Ariha waméi ka lan gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe abahüdaguni le.

Nibureintiña ha nadagimeintiña buidu ani gayaraati lafiñerún hawagu, gañei hamuti hanebese amu. (Arihabéi párafu 16).

16. Ka gayaraabei bafurendeiruni lídangiñe le asuseredubei lun Rajeev?

16 Súdiniti lun bánharun lun adundehani le ichugúbei bun ani lun bafalaruni. Hénrenguti houn saragu nibureintiña híchuguni heseriwidun lun Heowá furumiñe lidan habagari. Másiñati ligía lan asuseredubei bun. Gama lumoun, mábürühala barüna. Saminabá luagu le lawinwandubei aban íbiri nibureinti gíriti Rajeev. Dan le laritaguni dan le aweirideina lubéi, ariñagati: “Sandiguatina meha nungua féridiñu niña lan. Kei saragu nibureintiña, súdinitimati meha huraraü nun luma isebáhari sügǘ lau nidin adamuridagua luma apurichiha”. Ka íderagubalin? Abahüdaguati aban lan wéiyaali lidan afiñeni ayanuhabei luma lau saragu ínsiñeni: “Íderagua lumutina asaminara luagun adundehani le lídanbei 1 Timotéu 4:8”. Falá lumuti Rajeev adundehani le ichugúbei lun lau ǘnabuguni ani aba lasaminarun buidu luagu ka lan súdinitimabei lidan libagari. Ariñagati: “Aba nanúadirun níchuguni neseriwidun lun Heowá furumiñe lidan nibagari”. Ligía guánarügü ariñagubalin ida liña lan lidin lun: “Fiu irumu lárigiñe neresibiruni adundehani le, aba gayara lan neseriwidun keisi ídehati lidan damuriguaü”.

ADÜGABÁ LUN LAGUNDAARUN BÚGUCHI LE SIÉLUBEI BAU

17. Ka hasaminarubei íbirigu wéinamuhaña hawagu nibureintiña ha eseriwidubaña lun Heowá?

17 Nibureintiña, wéiriti lebegi houn íbirigu derebuguhaña ha lídanbaña damuriguaü harihinün eseriwida lun Heowá úara hama (Sof. 3:9; TNM). Hínsiñeti houn harihini ubebeni luma erei le aubei hadügei wadagimanu le híchugubei hun. Inebetün houn ani afiñetiña giñe huagu (1 Huan 2:14).

18. Según Ariñawagúni 27:11, ka lasaminarubei Heowá hawagu nibureintiña ha eseriwidubaña lun?

18 Nibureinti, mabulieidabei hínsiñe ban lun Heowá ani afiñeti buagu. Ariñagati lidan lanme lagumuhóun dan, añaheinbaña lan saragu nibureintiña eseriwidutiña lun lau sun hagundan (Sal. 110:1-3). Subuditi lun hínsiñe lan bun ani busén ban bíchuguni le buídutimabei lun. Ligíati gaguraasunbá habá amu ani gaguraasun buguyame bubaruagua. Danme le bachararun, anhabá lun adundehani luma lun ererehóuni le lunbei bibihin. Haritaguabei lúmagiñe lan Heowá liabin (Ebü. 12:6). Gúnfuliba buidu lau dasi le ichugúbei bun. Ani le súdinitimabei, áfaaguaba lun lagundaarun Búguchi le siélubei bau (aliihabei Ariñawagúni 27:11).

UREMU sjj 135 Ariñagati Heowá bun: “Chula bau, niráü”

^ par. 5 Eibu aganwoundeina lan hamadagua nibureintiña ha badiseihaña luma Heowá ábatima hayumahan heseriwidun lun. Lun gayaraabei lan heseriwidun kei ídehatiña lidan damuriguaü, lunti hagañeiruni hanebese íbirigu ha lídanbaña damuriguaü ani kipu hameime. Ida luba hibihini katei le?

^ par. 9 Sánsiwaali fiu iri.