Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 44

Ka mini lubéi woun línsiñehabu Heowá le magumuchaditi?

Ka mini lubéi woun línsiñehabu Heowá le magumuchaditi?

“Ru humá seremei lun Aburemei ladüga buiti, magumuchaditi línsiñehabu”. (SAL. 136:1).

UREMU 108 Lídanñein Bungiu lueirin-agei ínsiñeni

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1. Ka un línchahawa Heowá?

ADÜGATI ínsiñeni le magumuchadibei lun gunda lan Heowá (Ose. 6:6). Ani ínchaha lumutiña lubúeingu lau ínsiñehabuni lun harihini igaburi le kei larihini. Yusu lumuti Bungiu profeta Mikeasi, lun lariñaguni lunti lan gagaburi wamani igaburi le (Mik. 6:8). Lun gayara lan ladügǘn, mosu wasubudiruni ka lan ínsiñeni le magumuchadibei.

2. Katei san ínsiñeni magumuchadibei?

2 Fuati dimurei “ínsiñeni le magumuchaditi” saragu wéiyaasu tidan Sandu Bürütu. Katei san ínsiñeni magumuchaditi le? Dan le sandí lan aban gürigia ínsiñeni magumuchaditi luagu amu gürigia lerederuba louba louba súnwandan. Besafu dan, layanuhaña luagu ínsiñehabuni le lasandirubei Bungiu hawagu gürigia, gayaraati giñe mini lan ínsiñeni lan le hasandirubei gürigia hawagu amu. Arufuda lumuti Heowá hénpulu le wéiritimabei luáguti ínsiñeni le. Lidan aturiahani le, wayanuhaba luagu ida liña lan larufudun Heowá ínsiñeni le magumuchaditi houn sun gürigia, ani lidan leweñegua aturiahani, warihibei ida luba lan wáyeihani Bungiu lau warufudun ínsiñeni magumuchaditi wámagua.

BUIN LIÑA HEOWÁ LAU “ÍNSIÑENI MAGUMUCHADITI”

3. Ka san lariñagubei Heowá lun Moisesi?

3 Murusun dan lárigiñe háfuridun ísüraelina Ehiptugiñe, ayanuhati Heowá lun Moisesi luagu liri luma luagu ligaburi. Ariñagati lun: “Au Haburemebei! Au Búngiubei lun súnwandan! Gudemehabutina, gaguraasuntina, wéiritina lidan ínsiñeni luma inarüni! Deregüdaguati nínsiñehabu súnwandan, feruduna numuti wuribani, maganbadi luma figóu” (Afu. 34:6, 7). Lau lubuidun burí dimurei le, arufudati Heowá ábanrügü lídangiñe ligaburi ínsiñeni le magumuchaditi. Ariha waméi katei lan.

4, 5. a) Ka lariñagubei Heowá luougua? b) Kaba álügüdahani wóunaba?

4 Mama ariñagarügüti Heowá anihein lan ínsiñeni le magumuchaditi luma, ariñagati giñe weiri lan línsiñehabu. Dariwati dimurei le saragu wéiyaasu tidan Bíbülia (1 Lur. 14:18; Neem. 9:17; 13:22; Sal. 86:15; 103:8; Hoe. 2:13; Hon. 4:2). Lidan sun kesi le, luagu Heowá ladimureha, mama hawagu gürigia. Ma inarüni wéirigüda lanu wanigi lueirin layanuhan Heowá luagu ínsiñeni le magumuchaditi? Furanguti weiri lan lisudinin igaburi le lun. * Ligía ínchahabalin urúei Dawidi ariñaga: “Ánheinti bínsiñehabu, Aburemei, chülüti dagá sielu [...]. Lubuidun san bínsiñehabu Bungiu! Aramudaguatiña gürigia lábugiñe barüna” (Sal. 36:5, 7). Anti wagía? Wéiriti san lebegi ínsiñeni magumuchaditi woun kei lun Bungiu luma lun Dawidi?

5 Lun gunfuranda wamani buidu le mini lubéi ínsiñeni magumuchaditi, wóunaba bián álügüdahani: ka un larufuda Heowá ínsiñeni magumuchaditi? ani ida liña wasagarun buiti lídangiñe ínsiñeni magumuchaditi le larufudubei Heowá?

KA UN LARUFUDA HEOWÁ ÍNSIÑENI MAGUMUCHADITI?

6. Ka un larufuda Heowá ínsiñeni magumuchaditi?

6 Ka un larufuda Heowá ínsiñeni magumuchaditi? Lúnrügü wíchugun fiu hénpulu, ariñagatu Bíbülia gayara lan línsiñedun saragu katei woun, kéiburi “tábunawagun nadü”, “ererehani”, “subudi”, “diwéin luma ibiñein” luma lichú aau (2 Kro. 26:10; Ari. 12:1; 21:17; 29:3). Marufudúnti ínsiñeni magumuchaditi lun umegeguni; houn gürigia larufudúa. Mini lanti le arufuda lan Heowá ínsiñeni magumuchaditi houn furumiñeguarügü gürigia? Uá, arufuda lumuti houn ha gánibaña aban umadaguaü espechaliti luma. Úaraguati Wabungiute houn lumadagu. Buiti lisuuni houn ani mígirun lubaña.

Ruti Heowá saragu katei buiti houn sun gürigia, íbini houn ha meseriwidunbaña lun. (Ariha huméi párafu 7). *

7. Ida liña larufudun Heowá ínsiñeni houn sun gürigia?

7 Arufudaali Heowá ínsiñeni houn sun gürigia. Ariñagati Hesusu lun aban wügüri gíriti Nikodému: “Ladüga wéiriti hínsiñe gürigia ha ubouagubaña lun Bungiu darí lun lóunahani Liráü le ábanrügüti, lun lounwen luagu hafigoun, lun sun lan ha afiñerutiña luagu, meferidirun hamaamuga, gabagarirügü hamaamuga aban ibagari le magumuchaditi” (Huan 3:1, 16; Mat. 5:44, 45).

Ariñagati urúei Dawidi luma profeta Danieli arufuda lan Heowá ínsiñehabuni le magumuchaditi houn ha subudihabúbaña lun, ha inebehabubaña lun, ha hínsiñehabubaña lun ani gaganbadi hagía lun lilurudun. (Ariha huméi párafu 8 luma 9).

8, 9. a) Ka uagu larufuda Heowá ínsiñeni magumuchaditi houn lubúeingu? b) Kaba wakutiha guentó?

8 Kei buga wariñaguni, hóunrügüñein lubúeingu, ha buiti hamadagua luma, larufuda Heowá ínsiñeni magumuchaditi. Furanguti larihín katei le lidan le lariñagubei urúei Dawidi luma profeta Danieli. Kei hénpulu, abürühati Dawidi: “Rubei bínsiñehabu luma biricha súnwandan houn ha subudihabúbaña bun”, ani “ánheinti línsiñehabu Aburemei houn ha íchugubaña inebesei lun, magumuchaditi”. Ani ariñagati Danieli: “Nabureme Nubungiute wéiriti ani gabafuti, [...] arufuda bumuti bínsiñehabu houn ha hínsiñehabubaña bun gúnfuli hagía luma bugumadin” (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Ítara kei warihini, arufudati Heowá ínsiñeni magumuchaditi houn lubúeingu ladüga subudi hamani, rútiña inebesei lun, hínsiñeti houn, gúnfuli hagía luma lugumadin. Areida lumuti igaburi le habá lumutuniña ha áhuduragubaña lun kei le aubei labusenra.

9 Lubaragiñe wagumeserun áhuduragua lun Heowá, ibihaadiwa meha ínsiñeni lúmagiñe, le larufudubei houn sun gürigia (Sal. 104:14). Lau sun lira, dan le wagumeserubei áhuduragua lun, aba weresibiruni giñe línsiñehabu le magumuchadibei. Chóurugüda lumuti Heowá houn lubúeingu lau lariñagun: “Masansiragunbei bínsiñe nun” (Isa. 54:10). Ariha lumuti meha Dawidi lungua inarüni lan burí dimurei le: “Himei lániña Aburemei gürigia ha gúnfulibaña luma” (Sal. 4:3). Ka lunbei wadügüni dan warihini weiri lan espechali lan ínsiñeni le lasandirubei Heowá wawagu? Ariñagati aban abürühati sálumu: “Ha chúbaña aau, haritagua hamá luagu katei le, ani gunfuranda hameime línsiñehabu Aburemei” (Sal. 107:43). Según adundehani lúmagiñeti Bungiu le, wakutihaba ǘrüwa igaburi ida luba lan wasagarun buiti lídangiñe ínsiñeni magumuchaditi le larufudubei Heowá.

KA BUITI LANÜGÜBEI LARUFUDUN HEOWÁ ÍNSIÑENI MAGUMUCHADITI WOUN?

Biní lumutiña Heowá ha eseriwidubaña lun lidan aban igaburi espechaliti. (Ariha huméi párafu 10 darí 16). *

10. Ka buiti wibihibei lau wasubudiruni magumuchaditi lan línsiñehabu Bungiu? (Sálumu 31:7).

10 Ínsiñeni magumuchaditi le lasandirubei Bungiu, durati lun súnwandan. Lidan Sálumu 136, iridúati lubuidun lisudinin ínsiñeni magumuchaditi le 26 wéiyaasu. Lidan furumiñeti bérusu, ariñagati: “Ru humá seremei lun Aburemei ladüga buiti, magumuchaditi línsiñehabu” (Sal. 136:1). Lidan bérusu 2 darí 26, águyuguagüdüwati dimurei le: “Ladüga magumuchaditi línsiñehabu”. Dan le waliihani sálumu le, aba taweiridun wanigi luagu arufuda lani Heowá ínsiñeni magumuchaditi le woun gabügürügua lidan ámuñegueinarügü igaburi. Chóurugüda lumuti dimurei “magumuchaditi línsiñehabu” masansirubei lan línsiñehabu Bungiu hawagu lumutuniña. Wéiriti dǘgüdaguaü le wasandirubei lau wasubudiruni móufudahan lan Heowá abulieidagua hawéi lubúeingu! Lubaragiñe lira, rédeiti harugabu ha eseriwidubaña lun, lídantima dan le hénrenguti! Ida liña lahuudun woun: Wasubudiruni anihein lan Heowá wouba wouba, adügati lira lun gunda wamá luma lun wibihini erei le wemegeirubei dan le wagagibudagun luma turobuli luma giñe lun wasigirun éibuga lidan üma le anügübei lidoun ibagari magumuchaditi (aliiha huméi Sálumu 31:7).

11. Según Sálumu 86:5, ka ínchahabalin Heowá lun feruduna lan?

11 Ínchaha lumuti línsiñehabu Bungiu le magumuchadibei lun feruduna lan. Dan le larihini Heowá asakürihaali lan aban gürigia lídangiñe figóu le ladügübei ani áfaagua ligía lun lasansiruni ligaburi, ínchaha lumuti línsiñehabu Heowá le magumuchaditi lun feruduna lani. Lidan aban sálumu, ariñagati Dawidi luagu Heowá: “Mabeichun lumutiwa Bungiu keisi le wadünabei mafayeihángüdalawa luagu wariban luma wafigoun” (Sal. 103:8-11). Subudi lumuti meha Dawidi luagu le lásügürübei, wuriba lan lasandiragun gürigia lungua dan le mederaguagüdün lan lisaminan ladüga figóu le ladügübei. Lau sun lira, furendeitiwa “gíchigadi” lan Heowá ferudun. Lidan aban furíei, afuranguagüdati Dawidi ka lan ínchahabalin Heowá lun feruduna lan (aliiha huméi Sálumu 86:5). Le linarün katei, gíchigaditi Heowá ferudun ladüga magumuchadi lan línsiñehabu houn sun ha aguarúbaña luagu.

12, 13. Kaba íderaguawa anhein sandí wabéi saragu duru ladüga figóu le meha wadügübei lidan dan le sügühalibei?

12 Ánhawa adüga aban figóu, maribanti ani buiti lun wuriba lan wasandiragun woungua, ladüga líderagubadiwa katei le lun wasakürihan luma lun wadügüni sun le mégeiwabei lun waransehani wachara. Lau sun lira, añahein meha lubúeingu Bungiu ha asandiragubaña houngua lau saragu duru ladüga charati le meha hadügübei lidan dan le sügühalibei. Rutu hanigi duru hawagu, adügatu giñe lun hasaminarun íbini lan hasakürihan úabei lan feruduna lániña Heowá. Anhein ítara liña lubéi hasandiragun hungua, líderagubadün gunfuranda humani busén lan Heowá larufuduni línsiñehabu le magumuchaditi hun.

13 Ida liña lahuudun woun: Lau sun chará wamá, gayaraati weseriwidun lun Heowá gúndaañu tau aban anigi harumatu. Ka uagu? Ladüga “chibá lumuti lita Hesukrístu sun wafigoun” (1 Huan 1:7). Anhein wuriba lubéi wasandiragun woungua ladüga somu charati le wadügübei, haritagua waméi busén lan Heowá feruduna lániña ha asakürihabaña lídangiñe hafigoun. Ariha waméi ida liña lan lagoubadaguagüdüni Dawidi ínsiñeni le magumuchadibei luma ferudun. Abürühati: “Wéiriti línsiñehabu houn ha inebehabubaña ítara kéisigubeirügü lueirin sielu lóugiñe múa. Dísegüda laali wafigoun wawéi, kei ladisedagüdüni labouchagüle weyu luéi lálüdagüle” (Sal. 103:11, 12). Le lúgubu, aranseñu liña Heowá lun feruduna lániwa (Isa. 55:7).

14. Ida liña lafuranguagüdüni Dawidi góunigi lániwa línsiñehabu Bungiu le magumuchadibei?

14 Góunigi lumutiwa línsiñehabu Bungiu le magumuchadibei luéi furumiñeguarügü katei le gayaraabei lagadeiruni wamadagua luma. Ariñagati Dawidi lun Heowá lidan aban furíei: “Buguya naramudaguagülebei; areida bumutina luéi wuribani”. Ani sigiti ariñaga: “Ha hemenigibaña luagun Aburemei hóuburagua lumutiña línsiñehabu” (Sal. 32:7, 10). Lidan tidaani Bíbülia, ídehati meha baríeiru le geyegubei lau aban uburugu lun hounigirúniwa lílana hawéi háganiñu. Ítarameme, ítara liña línsiñehabu Heowá le magumuchadibei kei aban baríeiru le óunigirubaliwa luéi furumiñeguarügü katei le gayaraabei lagadeiruni wamadagua luma. Lanwoun lira, achawaha lumutiwa giñe línsiñehabu Heowá le magumuchadibei (Her. 31:3).

15. Ida liña ítara liña lan línsiñehabu Heowá kei aban aramudaguagülei luma kei aban idaüdinaü?

15 Yúsuti Dawidi ámuya hénpulu lun lafuranguagüdüni ida liña lan lóunigiruniña Bungiu lumutuniña. Abürühati: “Nubungiute [...], buguya óunigirubalina; buguya Bungiu le hínsiñehabubei nun”. Ani ariñagati giñe: “Ligía liñun-ágeibei naramudaguagüle, ligía nesefuragülebei; ligía nidaüdinabei le lauti gürabu, lau nadouragua naugua” (Sal. 59:17; 144:2). Ka uagu lagoubadaguagüdei Dawidi línsiñehabu Heowá le magumuchadibei kei aban aramudaguagülei luma kei aban idaüdinaü? Ladüga, meberesenga halía lan wawinwanda Ubouagu, sun awanha lan eseriwida lun Heowá, lóunigirubadiwa sunsuinagubei lun wasigirun akipurei wamadagua luma. Chóurugüda lumuti Sálumu 91 katei le woun. Ariñagati le abürühabalin: “Gayaraati hariñagun lun Bungiu: ‘Buguya naramudaguagülebei, le óunigirubalina’” (Sal. 91:1-3, 9, 14). Yúsuti giñe Moisesi aban katei ítarati (Sal. 90:1). Murusun dan lubaragiñe lounwen, ariñagati fiu dimurei le adügübei lun tánhingichun wanigi. Ariñagati: “Bungiu le lunti súnwandan baramudaguagülebei, le ageindagubei waweigiñe lau lere larüna” (2 Lur. 33:27). Ka larufudahabei dimurei le woun luagu Heowá “le ageindagubei waweigiñe lau lere larüna”?.

16. Ka bián abiniruni ibiha wamaalibei? (Sálumu 136:23).

16 Chóuruti wasandiragun, woungua dan le warihini Heowá kei aban waramudaguagüle. Íbini ítara, másiñati anihein lan burí dan le ídanbei wasandiragua woungua buin lau maguraasuni ani mere wagía lun ni kata. Lidan burí kesi libe le, kaba ladüga Heowá wawagu? (Aliiha huméi Sálumu 136:23). Layusurubei lere larüna lun lóunigiruniwa íderagua láwame lau ínsiñehabuni lunya wiñuragun lídangiñe le gádanbaliwa (Sal. 28:9; 94:18). Ida liña lahuudun woun: Lau wasubudiruni anihein lan lídehan Bungiu wama, líderagubadiwa lira lun waritaguni bián abiniruni le ru laalibei woun. Furumiñe, meberesenga halía lan wawinwanda, anihein aban fulasu chóuruti wama le ídanbei gayara lan waramudagun. Ani, le libiaman, weiri lan wínsiñe lun Wáguchi Bungiu le siélubei le hínsiñehabubei.

RUTI LÍNSIÑEHABU BUNGIU LE MAGUMUCHADIBEI ICHOURUNI WOUN

17. Seremei línsiñehabu Bungiu le magumuchadibei, ka uagun gayara lan wafiñerun? (Sálumu 33:18-22).

17 Kei warihini, dan le wagagibudagun luma óuchawaguni, gayaraati wachoururuni líderagubadiwa lan Heowá lun úaragua wamá lun (2 Ko. 4:7-9). Ariñagati profeta Heremíasi: “Luagu mébeha lan línsiñehabu Wabureme, ani malouguadungili lareini” (Aya. 3:22). Gayaraati wafiñerun lasigiruba lan Heowá arufuda ínsiñehabuni magumuchaditi woun, kei lariñaguni aban abürühati sálumu: “Ánheinti Aburemei góunigi lumutiña ha íchugubaña inebesei lun ani afiñe hagía luagu línsiñehabu súnwandan” (aliiha huméi Sálumu 33: 18-22).

18, 19. a) Ka wabusenrubei waritagun? b) Kaba wariha lidan le aban aturiahani?

18 Lidan murusun dimurei, ka wabusenrubei waritagun? Lubaragiñe meha waguserun eseriwida lun Heowá, ibiha wamaali meha línsiñehabu le larufudubei houn sun gürigia. Ani dan le wagumeserubei áhuduragua lun, ibiha wamuti giñe línsiñehabu le magumuchadibei. Ínchaha lumuti ínsiñeni le lun lóunigiruniwa lau larüna le hérebei. Súnwandan lakipurubadiwa lan yarafañu lun ani gúnfulileime le füramase lubéi woun. Busenti lun buídubei lan lidin woun lidan wabagari (Sal. 46:1, 2, 7). Ligíati, meberesenga turobuli le úmabei wagagibudagua, líchugubei Heowá erei le wemegeirubei woun lun úaragua wamá lun.

19 Ariha wamaali ida liña lan larufuduni Heowá línsiñehabu le magumuchadibei houn lubúeingu. Ani busenti giñe lun warufudun ínsiñeni úaraguati ani le magumuchaditi wámagua. Lidan le aban aturiahani warihibei ida luba lan gayara lan wadügüni.

UREMU 136 Líchuguba Heowá “bafayeiruaha”

^ par. 5 Lidan aturiahani le luma le lunbei liabin, wayanuhaba luagu aban igaburi súdiniti: ínsiñeni le magumuchaditi ani úaraguati. Lidan le furumiñeti wóunabubei álügüdahani burí le: katei san ínsiñeni le magumuchadibei?, ka un larufudei Heowá? ani ka buiti hibihibei ha eresibirubalin?

^ par. 4 Ayanuhóuati luagu lueirin línsiñehabu Bungiu lidan burí amu bérusu (ariha huméi Sálumu 69:13; 106:7 luma Ayahuni 3:32).

^ par. 54 LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Arufuda lumuti Heowá línsiñehabu houn sun gürigia, dandu houn lubúeingu. Lidan gararati le áfuachubei lidan dibuhu arihúati fiu lídangiñe igaburi le ídanbei larufuda Bungiu ínsiñehabuni. Le súdinitimabei, buiti le wibihibei seremei lebegi esefuruni.

^ par. 62 LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Ha eseriwidubaña lun Heowá afiñe hagía luagu lebegi esefuruni, resibitiña abiniruni espechaliti. Mámarügüñein ínsiñeni le líchugubei houn sun gürigia larufuda Heowá, arufuda lumuti giñe línsiñehabu le magumuchadibei lidan ámuñegueinarügü igaburi. Arihúati fiu lídangiñe lidan burí gararati le lídanbei dibuhu.