Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 3

Ka larufudahabei layahun Hesusu woun

Ka larufudahabei layahun Hesusu woun

“Aba layahun Hesusu” (HUAN 11:35).

UREMU 17 “Busentina”

LE LÚNBEI WATURIAHANI *

1-3. Ka burí katei adügübei lun wayahun?

 ÍDABUGA san lagumuhóun wéiyaasu bayahun? Anihein dan ayahuatiwa ladüga ugundani; ani liibe-agei dan ayahuatiwa ladüga íruni. Kei hénpulu, gayaraati ladüga lan lounwen somu waduhe wayahuahanbei. Ariñagatu aban íbiri to awinwanduboun Meriga to gíriboun Lorilei: * “Anihein burí dan, weiri lan igarigu le nasandirubei lárigiñe tounwen nisaani ani genegeti nun ua lan ni kata le gayaraabei líchugun gurasu nun. Wéiriti meha tigari nanigi darí lun nasaminarun ida liña lan anuhagua lubéi ádüha”.

2 Másiñati anihein lan amu katei le adügübei lun wayahun. Ariñagatu aban prekursora to awinwanduboun Hapón, to gíriboun Hiromi: “Anihein dan, ábürühati narüna ladüga meberesegun hamá gürigia ha lídanbaña fulasu le ñein lubéi wapurichihan lau uganu le wapurichihabei houn, lau águiraü aba namuriaha luma Heowá lun líderagunina adarira aban gürigia to busentu tafurendeiruni inarüni”.

3 Ma anihein burí dan sandigua hamá saragu wádangiñe houngua ítara kei íbirigu würiña ha? (1 Fe. 5:9). Ayumahatiwa weseriwidun lun Heowá lau ugundani, lau sun lira anihein dan wadügüni ayahuaheina ladüga lueirin gáriti le wasandirubei dan le lounwen aban waduhe, dan le maguraasun wamá o ladüga lan somu sügǘ hénrenguti le óuchagubalin úaragua wamá lun Bungiu (Sal. 6:6; 100:2). Ka lunbei wadügüni dan le wasandiragun woungua ítara?

4. Kaba wakutiha lidan aturiahani le?

4 Gayaraati líderaguniwa lani Hesusu hénpulu. Anihein meha dan weiri lan igarigu le lasandirubei Hesusu darí burí lun “layahun” (Huan 11:35; Luk. 19:41; 22:44; Ebü. 5:7). Lidan aturiahani le wakutihaali abahüdaguni le ñein lubéi layahuaha Hesusu. Warihaali kaba lan wafurendeira luagu Hesusu lau layahuahan luma luagu Heowá, lúmati kaba lan wadüga dan le wagagibudagun luma katei hénrenguti le adügübei lun wayahuahan.

AYAHUAHATI HAWAGU LUMADAGU

Íderagua wamaña ha egeburihabaña, ítara kei ladügüni Hesusu. (Ariha huméi párafu 5 darí 9). *

5. Ka larufudahabei sügǘ le lídanbei Huan 11:32-36 woun luagu Hesusu?

5 Lidan lagumuchagüle irumu 32 l.K. aba lasandirun aban lumada Hesusu le gíribei Lásaru ani aba lounwen (Huan 11:3, 14). Wéiriti meha línsiñe Lásaru lun Hesusu hau sun bián nítunu, Marta tuma María. Wéiriti meha íruni hawagu lárigiñe lounwen hábiri. Lárigiñe lounwen Lásaru, aba laweiyasuha Hesusu Betanioun, aüdü le ñein lubéi tawinwanda María tuma Marta. Dan le tíchugunbei Marta fe anite lan Hesusu luagu üma, aba táfuridun éibaagueina lubaroun. Samina waméi lueirin íruni le aubei tariñagei dimurei burí le: “Lun hamuga yáañadibuti, móunwenti hamuga namulen” (Huan 11:21). Murusun dan lárigiñe, dan le larihini Hesusu tayahuahan María hama amu gürigia, “aba layahun” (aliiha huméi Huan 11:32-36).

6. Ka san uagu layahuaha Hesusu dan ligía?

6 Ka san uagu layahuaha Hesusu dan ligía? Afuranguagüdatu líburu Perspicacia para comprender las Escrituras: “Adügati lounwen Lásaru luma saragu igarigu le hasandirubei lítunu lun ‘layahun Hesusu’”. * Másiñati samina lan Hesusu luagu gáriti le lasandirubei Lásaru le lumada dan le sandi lubéi luma íruni le luágubei dan le líchugubei fe málühali lan ounwe. Chóuruti layahuahanbei lan Hesusu ladüga igarigu le lanügübei lounwen Lásaru houn lítunu María tuma Marta. Anhein féridihadün lubéi somu hiduhe o humada lidan óunweni, chóuruti sandiguaadün lan hungua ítara. Ariha wamá ǘrüwa arufudahani le lunbei wafurendeiruni lídangiñe burí abahüdaguni le.

7. Ka wafurendeirubei luagu Heowá da le layahuahanbei Hesusu hárigiñe lumadagu?

7 Gunfuranda lumuti Heowá le hasandirubei. Arufuda lumuti Hesusu buidu buidu “luéirigun Lúguchi” (Ebü. 1:3). Arufuda lumuti layahun Hesusu le lasandirubei Bungiu le Lúguchi (Huan 14:9). Anhein hasufuriruña lubéi ladüga lounwen somu hiduhe, chouru huméi subudi lani Heowá lueirin íruni le hasandirubei, sandí lumuti giñe ligiaméme. Busenti giñe lagaranihan houn ha buleseibei hasandirunu hanigi (Sal. 34:18; 147:3).

8. Ka uagu chouru wabalin láguyuguagüdübaña lan Hesusu waduheñu ha hilaguaañabaña?

8 Busenti Hesusu láguyuguagüdüniña hiduheñu. Fiu minutu lubaragiñe layahun Hesusu, aba lachoururagüdüni tun Marta: “Láguyuguba bamulen”. Ani afiñetu Marta lun (Huan 11:23-27). Kei hudugua tubéi meha Marta lun Heowá, subudi tumuti meha águyuguagüda lan meha profeta Elíasi luma Eliséu fiu gürigia lidan meha dan le sügühalibei (1 Uru. 17:17-24; 2 Uru. 4:32-37). Ani másiñati aganba tan luagu águyuguagüdüni le ladügübei Hesusu (Luk. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Ítarameme, chouru huméi lachülürüba lan dan lunya harihiniña hiduheñu ha hilaguaañabaña. Dan le líchugunbei Hesusu gurasu houn lumadagu lau layahun, furendeitiwa busén lan tídangiñe sun lanigi láguyuguagüdüniña gürigia ha hilaguaañabaña.

9. Ítara kei Hesusu, ida luba híderaguniña egeburihatiña? Ru huma aban hénpulu.

9 Gayaraati híderaguniña egeburihatiña. Mámarügü ayahuaharügüti Hesusu tuma Marta tau sun María, aganba lumuti giñe le hariñagubei ani ruti dimurei le lariñagubei dǘgüdaguaü houn. Gayaraati giñe wadügüni ligiaméme hawagu ha eferidirubaliña haduheñu lidan óunweni. Ariñagati aban wéiyaali lidan afiñeni le gíribei Dan, le awinwandubei Australia: “Lárigiñe meha tounwen nani weiriou, mégeitina meha ídemuei. Aranseñu haña meha saragu íbirigu maríeitiña lun haganbunina furumiñeguarügü oura. Ígira hamutina lun nariñaguni nigarigu, ani dan le nayahuahan madügüntiña lun nasandiragun nungua wuriba. Ani dan le nasandiragun nungua mere nan, íderagua hamutina lau fisiu múnada, kei burí áchiboun nugune karü, hidin agañeiha nun luma hábouguni neigin. Ani súnwandan meha hafurieidun numa. Arufuda hamuti íbirigu ha umadagu hamá ha inarünitiña ‘lidan lidaani idiheri’” (Ari. 17:17).

AYAHUAHATI HESUSU HAWAGU AMU

10. Ka burí sügǘ abahüdahoubei lidan Lúkasi 19:36-40?

10 Weyu 9 lidan nisán irumu 33 l.K. aba lidin Hesusu Herusalén. Eibu ebelureina lan Hesusu uburugun, aba hóundaragun saragu gürigia, aba hatulerunu hadaüragun ǘmadarugu luba, lun harufuduni lun anha hamá lun kei Urúei. Chóuruti aban lan weyu le ánügübei saragu ugundani weyu ligía (aliiha huméi Lúkasi 19:36-40). Ligíati chóuruti magurabun hamuti lan yebe disipulugu le lunbei ladügüni: “Dan le larihinbalin uburugu ligía, aba layahuahan hawagu lílana fulasu ligía”. Lau águiraü lágurugun Hesusu, aba lariñagun houn ha awinwandubaña Herusalén lasusereduba lan katei wuribati lun uburugu ligía ámuñegü (Luk. 19:41-44).

11. Ka uagu layahuaha Hesusu hawagu gürigia ha Herusalénbaña?

11 Wéiriti meha lirun Hesusu, íbini lau lan ugundani heresibirei huríu, subudi lumuti meha saragu lan hádangiñe máhabaña lan lun uganu buiti luáguti Larúeihan Bungiu. Ligíati, lagünrinchawaguba lubéi Herusalén ani huríu ha móunwegunbaña hanaawaguba meha adaürawagúa (Luk. 21:20-24). Ma lirun, susere lan le lariñagei Hesusu, hiibe-agei gürigia máhatiña meha lun. Ida liña hóunabun saragu gürigia lun uganu buiti lidan fulasu le ñein lubéi hawinwanda? Íbini áfaagua humá saragu lidan apurichihani fiúrügüñanu gürigia ánhara lun inarüni, ka gayaraabei hafurendeiruni lídangiñe layahun Hesusu? Ariha wamá ǘrüwa katei le gayaraabei wafurendeiruni.

12. Ka larufudahabei luagu Heowá dan le layahuahanbei Hesusu hawagu gürigia?

12 Hínsiñetiña gürigia lun Heowá. Haritaguagüda lumutiwa layahuaha Hesusu weiri lan berese lan Heowá hawagu gürigia. Ladüga “mabusenrunti lun leferidirun ni aban hádangiñe; labusenrun lun hasakürihan sun gürigia” (2 Fe. 3:9). Arufuda wamuti hínsiñe hamá gürigia woun dan le wáfaagun lun wapurichihani uganu buiti houn luma lun lachülürün tidoun hanigi (Mat. 22:39). *

Aranseñu wamá lun wapurichihan furumiñeguarügü oura, ítara kei ladügüni Hesusu. (Ariha huméi párafu 13 luma 14). *

13, 14. a) Ida liña larufuduni Hesusu gudemehabu lan houn gürigia? b) Ida luba warufuduni ligiaméme igaburi houn amu?

13 Áfaaguati Hesusu saragu lidan ministeriu. Kei hínsiñe habéi gürigia lun Hesusu, meferidirunti meha dan, adüga lumuti meha sun liyaraati lun larufudahan houn (Luk. 19:47, 48). Ka ínchahabalin Hesusu lun ladügüni? Gudemehabu ínchahabalin lun ladügüni. Anihein meha dan busén hamá saragu gürigia haganbuni le larufudahabei Hesusu darí lun madaani lan ni lani disipulugu “lun heigin” (Mar. 3:20). Ani dan le lídinbei aban wügüri arihei Hesusu aban weyu guñoun, aranseñu liña meha Hesusu lun layanuhan luma wügüri ligía (Huan 3:1, 2). Inarüni mama sun gürigia ha aganbubalin Hesusu adügagutiña houngua lánigume disipulu, lau sun lira, resibi hamuti arufudahani sunsuinagubei. Uguñe weyu, busentiwa wíchugun chansi houn sun gürigia lun haganbuni uganu buiti (Adü. 10:42). Lun wibihini, másiñati mosu lan wadügün fiu asansiruni lidan wani ministeriu.

14 Aranse humá lun hadügüni asansiruni le mégeiwabei. Ánhawa apurichiha lidan ligiaméme oura súnwandan, másiñati madari wabaña lan gürigia ha busenbaña haganbuni uganu buiti. Ariñagatu aban prekursora gíritu Matilda: “Áfaaguatina luma nani weiriei wapurichihan lidan ámuñegueinarügü oura. Dan le binaafingili, apurichihatiwa tidan burí bísinisi. Amidirugu dan le gíbeeña gürigia ǘmadarugu, aba wapurichihan tau burí kareta. Ani rábounweyu ligíatima wadarirun saragu gürigia hábiñe”. Lubaragiñe wapurichihan lidan oura le buídutimabei woun, apurichiha wamá lidan oura le gayaraabei wadariruniña saragu gürigia hábiñe. Anhein wadüga ítara, chouru waméi gúndaabei lan Heowá saragu.

AYAHUAHATI HESUSU LADÜGA NIDIHERI LAN LUAGU LAWIYEDÚNIWA LIRI LÚGUCHI

Amuriaha wamá ídemuei luma Heowá dan le nidiheri wamá, ítara kei ladügüni Hesusu. (Ariha huméi párafu 15 darí 17). *

15. Según le waliihabei lidan Lúkasi 22:39-44 ka ladügübei Hesusu guñoun le lubaragiñebei lounwen?

15 Guñoun 14 lidan nisán irumu 33 l.K. aba lidin Hesusu lidan fuluri-agei Hetüsemaní, ñein aba láhuduragun afurieida lun Bungiu tídangiñe sun lanigi (aliiha huméi Lúkasi 22:39-44). Lidan dan hénrenguti ligía, “afurieidati […] lau umalali héreti luma saragu águiraü” (Ebü. 5:7). Ka lamuriahabei Hesusu áriebu ligía? Amuriahati luma Heowá lun líchugun erei lun lun úaragua lan lun, luma lun ladügüni lugundan. Aganba lumuti Heowá lafurieidun Lisaani ani aba lóunahan aban ánheli lun líchugun dǘgüdaguaü lun.

16. Ka uagu nidiheri lubéi Hesusu dan le lafurieidunbei lidan fuluri-agei le gíribei Hetüsemaní?

16 Le linarün katei, ayahuahati Hesusu dan le lidan lubéi fulasu le gíribei Hetüsemaní ladüga meha nidiheri lan luagu hasaminaruba lan gürigia anabagua laali lan Bungiu. Gabaroun lumuti giñe Hesusu lueirin dasi le meha lunbei lagunfuliruni: lun lóunigiruni liri Lúguchi luma liricha Lúguchi lun larúeihan. Anhein hásügürüña lubéi lídangiñe dan hénrenguti ani lóuchawaguña hafiñen luma húaragun lun Heowá, ka gayaraabei hafurendeirun lídangiñe layahun Hesusu? Ariha wamá ǘrüwa katei.

17. Ka larufudahabei woun luagu Heowá lau lóunabuni layumuragun Hesusu?

17 Aganba lumuti Heowá le hamuriahabei luma. Aganba lumuti Heowá layumuragun Lisaani. Ka uagu? Ladüga le súdinitimabei lun Hesusu úaragua lan lun Lúguchi, luma lun lóunigiruni liri Lúguchi. Anhein súdini lubéi woun úaragua wamá lun Heowá ani góunigi wameime liri, lóunabubadiwa danme le wamuriahan ídemuei luma (Sal. 145:18, 19).

18. Ka uagu wariñaga aban lan umadaü le gunfurandati Hesusu?

18 Gunfuranda lumuti Hesusu le hasandirubei. Dan le nidiheri wamá, gúndaatiwa lau ñein lan aban umadaü le gunfuranda lumutiwa, létima sügühalibei lídangiñe turobuli le úmabei wagagibudagua. Hesusu umadaü ligía. Subudi lumuti Hesusu ida liña lan lasandiragun aban gürigia débiliti lungua ani megei ligía ídemuei. Subudi lumuti giñe ka lan wabuñabei ani líchugubei ídemuei le wemegeirubei woun “íderagua láwame lau lareini lidan” wemegeirun (Ebü. 4:15, 16). Ítara kei lánharun Hesusu lun ídemuei lúmagiñe aban ánheli lidan fuluri-agei Hetüsemaní, lunti giñe wánharun lun ídemuei le líchugubei Heowá woun, tídangiñe lan yebe garüdia, bidéu, yanu, bisida le hadügübei wéiyaaña lidan afiñeni o ídemuei le ñǘbuinbei lúmagiñe aban umadaü le derebuguti lafiñen.

19. Kaba íchiga dǘgüdaguaü hun anhein hagagibudaguña lubéi luma aban sügǘ le hénrenguti? Ru humá aban hénpulu.

19 Líchugubei Heowá lidarangilan hun. Ida liña san líchugun Heowá dǘgüdaguaü woun? Danme wafurieidun, “ábameti líchuguni Bungiu, lidarangilan hun le wéiritimabei luéi sun subudi” (Fili. 4:6, 7). Darangilaü le líchugubei Heowá woun adügati lun gáluma wamá ani íderagua lumutiwa lun wasaminaruni katei buidu. Anihán le tasandirubei aban íbiri to gíriboun Luz. Ariñagatu: “Anihein dan sanditina kamá hamuga nábuguarügüñadina, ani adügati lira lun nasandiragun nungua kamá hamuga mínsiñetina lun Heowá. Lau sun lira, lídanmeme oura ligía aba nabahüdaguni lun Heowá ida liña lan nasandiragun nungua. Seremei furíei, gayara lubéi nárügüdagun nungua”. Kei warihini lidan sügǘ le tani Luz, íderagua lumutiwa wafurieidun lun darangilu wamá.

20. Ka wafurendeirubei lídangiñe layahun Hesusu?

20 Ruti le wafurendeirubei lídangiñe layahun Hesusu gurasu woun. Haritaguagüda lumutiwa layahun Hesusu mosu lan aranseñu wamá lun wíchugun dǘgüdaguaü houn wamadagu ha egeburihabaña ani afiñe wamá líderagubadiwa lan Heowá luma Hesusu danme le lounwen aban waduhe. Ínchaha lumutiwa giñe gudemehabu lun wapurichihan luma lun warufudahan ladüga lubuidun igaburi le larufudubei Heowá luma Hesusu woun. Ani ruti layahun Hesusu dǘgüdaguaü woun ladüga ligía aban katei le achoururagüdübalin woun gunfuranda lániwa Heowá luma Lisaani, ani gunfuranda hamuti giñe wadebilin ani busentiña híderaguniwa awanda. Áfaagua wamá lun wíchuguni le wafurendeirubei lidan wabagari darime lachülürün weyu lun lagunfuliruni Heowá lubuidun füramasei le: “Laragahabei sun háguira” (Aruf. 21:4).

UREMU 13 Kristu wánibei hénpulu

^ Anihein meha dan ayahuaha lan Hesusu. Lidan aturiahani le, wakutihaba ǘrüwa abahüdaguni luagu layahun Hesusu luma kaba lan gayara wafurendeirun lídangiñe.

^ Sánsiwaali fiu iri.

^ Dimurei güriegu le ásügürawagüdübei lidan Matéu 22:39 kei “bíbirigu” (mini lan ‘aban gürigia le yarafabei woun’) mama layanuhaña hawagurügü gürigia hátima yarafabaña woun. Gayaraati layanuhaña lan hawagu furumiñeguarügü gürigia ha úmabaña wóundaragua.

^ LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Aba líchugun Hesusu gurasu tun María luma tun Marta. Gayaraati giñe wadügüni ligiaméme hawagu ha eferidirubaña somu haduhe lidan óunweni.

^ LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Aranseñu liña meha Hesusu lun larufudahan lun Nikodému áriebu. Lunti giñe wadügüni ligiaméme dan le wíchugun aturiahani tídangiñeti Bíbülia lidan le buídutimabei lun aturiahati.

^ LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Amuriahati Hesusu erei luma Lúguchi lun úaragua lan lun. Gayaraati giñe wadügüni ligiaméme dan le wásügürüña lan lídangiñe óuchawaguni.