Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Inebelá woun “le lóundarubei Bungiu”

Inebelá woun “le lóundarubei Bungiu”

‘Moun lumuti lafanreinraguni wügüri le lóundarubei Bungiu’ (MAR. 10:9).

UREMU: sn 36, sn 3

1, 2. Ka un línchahawa Ebüréu 13:4?

SUN wagía busentiwa wíchugun uéiriguni lun Heowá. Garichati lun wíchugun uéiriguni lun ani füramaseti líchuguba lan uéiriguni woun ánhawa giñe íchigei lun (1 Sam. 2:30; Ari. 3:9; Aruf. 4:11). Busenti giñe lun inebe hamá amu gürigia woun, kéiburi gumadimatiña (Rom. 12:10; 13:7). Lau sun lira, anihein aban katei le lunti inebetima lan woun: maríei.

2 Abürühati apostolu Pábulu: “Inebelá maríei hun súngubei, lunti giñe hagunfulirun úmarigu hámagua lau úarani” (Ebü. 13:4). Mama ariñagarügü lumuti Pábulu dimurei burí le. Lubaragiñe lira, arufuda lumuti meha houn kristiánugu lunti lan harihini maríei kei aban katei le gebegiti houn. Ítara liña san warihini maríei, ánheintima maríeihadiwa lubéi?

3. Ka adundehani súdiniti líchugubei Hesusu luáguti maríei? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

3 Anhein inebe lubéi maríei woun gebegi ligía woun, wafalaruñein le ladügübei Hesusu. Dan le hálügüdünbalin fariséugu Hesusu luagu ígiraguni, aba layanuhan luagu le lariñagunbei Heowá luagu furumiñeti maríei: “Ligía lígirubei lubéi wügüri lúguchi tuma lúguchu lun laganóuniwa tuma lúmari, ábame herederun kei ábanrügü gürigia”. Ábaya giñe lariñagun: “Ligía moun lubéi lafanreinraguni wügüri le lóundarubei Bungiu” (aliiha huméi Márükosu 10:2-12; Agu. 2:24).

4. Ka meha labusenrunbei Heowá houn maríeitiña?

4 Kei aubei warihei, furanguti meha lun Hesusu Bungiu lan íchugubalin maríei ani ayanuhati luagu aban lan óundaruni lun súnwandan. Mariñagunti Heowá lun Adán tuma Ewa gayara lan lagumuchaguagüdüni ígiraguni maríei. Lubaragiñe lira, busenti meha lun herederun biángubei hagía hámagua lun súnwandan.

LASANSIRUN GÁDANTI LIDAN HABAGARI MARÍEITIÑA LUAGU SOMU DAN

5. Ka ladügübei óunweni lun maríei?

5 Subudi wamuti barǘ lan lifigoun Adán saragu asansiruni. Aban meha lídangiñe, óunweni, le meha lunbei gánibei lan lidan maríei. Arufuda lumuti apostolu Pábulu katei le dan le lariñagunbei moun lumuti lan hafalaruni kristiánugu Lúrudu le ederegerúbei lun Moisesi. Ariñagati dürügua lumuti lan óunweni maríei ani gayara lanya lamarieidun gürigia le wínwangilibei (Rom. 7:1-3).

6. Ida liña larufuduni Lúrudu le ederegerúbei lun Moisesi ligaburi larihini Bungiu maríei?

6 Daritiwa fiu ariñahani luáguti maríei lidan Lúrudu le líchugubei Heowá houn ísüraelina. Ígirati meha Lúrudu lun gámari lan wügüri tóugiñe aban, ligía meha aban échuni le adügǘbei lubaragiñe líchuguni Bungiu Lúrudu houn ísüraelina. Aba laranseraguni Heowá échuni le lun mouserúniwa hamá würiña ha wuriba. Kéiburi, anhein meha amarieida aban ísüraelina tuma aban idamuni ani lárigiñe ábaya lamarieidun tuma amu würi, mosu meha lasigirun íchigei teigin tuma tadaüragun furumiñetu würi tun luma lun larounrun tuma. Ariñagati meha Bungiu lunti lan lóunigirunu (Afu. 21:9, 10). Mámaadiwa lábugiñe Lilurudun Moisesi, lau sun lira, ariha wamuti lidan lúrudu le ligaburi larihini Heowá maríei. Chóuruti adüga lan katei le lun giñe inebe lan maríei woun.

7, 8. a) Según 2 Lúrudu 24:1, ka meha lígirubei Lilurudun Moisesi lun hadügüni maríeitiña? b) Ida liña larihini Heowá ígiraguni?

7 Ka meha lariñagubei Lúrudu le ederegerúbei lun Moisesi luagu ígiraguni? Lau sun inebemémegili lan meha maríei lun Bungiu, ígirati meha lun hígiragun ísüraelina (aliiha huméi 2 Lúrudu 24:1). * Gayaraati meha lígiragun wügüri tuma lani weiriou anhein meha adarira “somu katei madünamagunti tuagu”. Mariñagun lumuti Lúrudu ka lan meha labusenrunbei lariñawagún lau lariñagun “madünamagunti”. Lau sun lira, chóuruti mama lan meha aban katei le masudininti, aban meha katei le nibusigaridunati lidan ligaburi tóuserun o wiye lan tigaburi (2 Lur. 23:14TNM). Ma lirun lidan lan meha lidaani Hesusu, ígiraguatiña meha saragu huríu tuéi hani weiriou “luéigiñe furumiñeguarügü katei” (Mat. 19:3). Chóuruti mabusenrun wamá ítara wamá kei hagía.

8 Lidan meha lidaani profeta Malakíasi, kamaniti meha magunfulirun hamá wügüriña lau le füramase habéi tun hani weiriou dan le hamarieidunbei tuma ani aba meha hígiragun tuma, másiñati lun lan hamarieidun tuma aban würi tótima nibureingiru to máhuduraguntu lun Heowá. Arufuda lumuti Malakíasi le lasaminarubei Heowá dan le labürühanbei: “Iyereeguti le ígiraguti tuma lúmari nun” (Mal. 2:14-16). Úarati katei le luma le tariñagubei Lererun Bungiu luagu furumiñeti maríei, luagu laganóuba lan wügüri “tuma lúmari, ábame hayabin lun ítara haba lan kei ábanrügü gürigia” (Agu. 2:24). Arufuda lumuti Hesusu úara lan luma le lasaminarubei Lúguchi dan le lariñagunbei: ‘Moun lumuti lafanreinraguni wügüri le ladunraguagüdübei Bungiu’ (Mat. 19:6).

ÁBANRÜGÜÑEIN RESUN TÍCHUGUN BÍBÜLIA LUN HÍGIRAGUN MARÍEITIÑA

9. Ida luba gunfurandawa lan le lariñagubei Hesusu lidan Márükosu 10:11, 12?

9 Másiñati álügüdagua lan gürigia lungua: “Anihein san somu resun lun lígiragun aban kristiánu ani lun gayara lanya lamarieidun?”. Afuranguagüda lumuti Hesusu le lasaminarubei luagu ígiraguni: ‘Le ígirutu lúmari, aba lamarieidun tuma amu, lagabarahañoun. Anhein giñe tígira würi túmari, aba tamarieidun luma amu, tagabarahañein giñe’ (Mar. 10:11, 12; Luk. 16:18). Furanguti inebe lan meha maríei lun Hesusu ani busenti meha lun giñe inebe lan houn amu. Le meha ígirutu lani weiriou to úaraguatu o würi to ígirutu tani weiriei le úaraguati, luagu furumiñeguarügü katei ani aba hamarieidun hama amu, hagabarahaña meha. Ítara liña, ladüga ligibugiñe Bungiu madüraagun lumuti ígiraguni maríei ítaraguarügü. Lun Heowá, biángubei hagía, ítara giña kei ábanrügü gürigia. Ariñagati giñe Hesusu le lan ígirutu lani weiriou ladügüña lun tagabarahan. Ka uagu? Ladüga lidan meha dan lügüra, gayaraati meha ladügün tigirún würi lunya busén tan tamarieidun luma amu lun gayara lan tibihini le temegeirubei. Ani ítara liña libiaman maríei le kei agabarahani.

10. Ka resun tíchugubei Bíbülia lun lígiragun aban kristiánu luma lun gayara lanya lamarieidun?

10 Gama lumoun, ariñaga lumuti giñe Hesusu resun le uágubei gayara lan hígiragun maríeitiña. Ariñagati: “Nariñahare hun luagu furumiñeguarügü lan le ígirutu lúmari aba lagamaridun amu, mámarügaali ligía ladüga tagamaridun ligibuagun, ladügüña agabarahani; le giñe agamariduti würi to ígiraguaaru, ladügüña giñe agabarahani” (Mat. 19:9). Ariñagaali meha aban katei líbeina lira lidan yanu le líchugubei luagu wübü (Mat. 5:31, 32). Lidan bián sügǘ ligía, ayanuhati luagu “agamariduni” o magíaguni (lidan güriegu pornéia). Lidan katei le anihein saragu figóu lánina magíaguni le adügǘbei bóugudin luéi maríei, kéiburi agabarahani, ahoruhani, hagamaridun gürigia mamarieidunga, lagamaridun wügüri wügüri líledi o würi würi tíledi luma hagamaridun gürigia animaalugu. Samina wamá aban lan ladügün wügüri maríeiti magíaguni. Garichatu lani weiriou lun tígiragun luma o lun tarandarun luma. Ánhounti ígiragua luma, gumuguali maríei ligía ligibugiñe Bungiu.

11. Ka uagu gayara lubéi hamuga lanúadirun aban kristiánu maríeiti lun mígiragun lan íbini anihein lan resun tíchugun Bíbülia lun ladügüni?

11 Súdiniti mariñagun lan Hesusu anhein lan adüga aban hádangiñe maríeitiña magíaguni, mama lan mosu hígiragun ha madurunbaña hawéi ha gadurunbaña. Kéiburi hamuga, másiñati busén tan aban würi maríeitu lun mígirun tani tani weiriei íbini agabaraha laru lan. Másiñati hínsiñegili lan tun ani feruduna tumuti ani busentu lun háfaagun hagía biángubei lun buidu lan léibugun katei lidan habagari keisi maríeitiña. Le linarün katei, anhoun ígiragua luma ani mamarieiduntu luma amu, tagagibudaguba luma burí lénrengunga. Kaba íchigei le temegeirubei tun keisi úmari luma le temegeirubei lun tawinwandun? Ágiati danme le tasandiragun tungua tábuguarügüñoun lan? Ánheinti gasaanigu habéi, ladügüba san ígiraguni lun hénrengu lan hagüriaruniña hasaanigu lidan inarüni? (1 Ko. 7:14). Furanguti maríeitiña lan ha maduruntiña, wügüri lan yebe o würi lan yebe, ha ígiragutiña, hagagibudaguba luma lénrengunga.

12, 13. a) Ka asuseredubei lun Oseasi lidan libagari keisi maríeiti? b) Ka uagu lanügounya Oseasi Gómerü lúbiñoun? c) Ka wafurendeirubei lídangiñe sun sügǘ le luagu maríei?

12 Wínwanti profeta Oseasi aban sügǘ le arufudahabei woun saragu luagu ligaburi larihini Bungiu maríei. Ariñagati Heowá lun Oseasi lun lamarieidun tuma aban würi gíritu Gómerü. Ábanboun meha “würi horu” ani lirahüñübaña meha ahoruhani tisaanigu. Gasaanitu meha Gómerü aban lau Oseasi (Ose. 1:2, 3). Lárigiñe, aba gasaani tan aban würi irahü luma aban wügüri irahü, másiñati lau lan amu wügüri gasaanigu tániña. Lau sun agabaraha tani Gómerü Oseasi saragu wéiyaasu, aba lerederun tuma. Lau lásügürün dan, aba tígiruni ani aba ábanharu lan idamuni. Lau sun lira, aban lagañeihanu Oseasi (Ose. 3:1, 2). Yusu lumuti meha Heowá sügǘ le lun larufuduni ida liña lan feruduna lániña ísüraelina saragu wéiyaasu lárigiñe múaragun hamá lun ani aba háhuduragun houn amu búngiugu. Ka wafurendeirubei lídangiñe katei le?

13 Anhein lagabarahan aban kristiánu lani weiriou o würi tani weiriei, mósume hanúadirun úmarigu ha madurunbaña kaba lan hadüga. Ariñagati Hesusu gébunabei lan hígiragun ha madurunbaña ani gayara lanya hamarieidun. Lau sun lira, gayaraati giñe feruduna hamaniña ha gadurunbaña. Mama aban katei wuribati feruduna hamaniña. Ariñagatu Bíbülia aba lanya lanügünu Oseasi Gómerü lúbiñoun. Lúmagiñe méhati oura ligía, siñá hali meha tarounrun luma amu wügüri. Marounrunti Oseasi tuma luagu fiu dan (Ose. 3:3 abürüdǘni, nwt-E). Lau lásügürün dan, ábaya larounrun Oseasi tuma. Arufuda lumuti katei le aranseñu liña lan meha Heowá lunya lánharun houn lumutuniña luma lun labuidurun hama (Ose. 1:11; 3:3, 5). Furendeitiwa lídangiñe katei le, anhein lan mabusenrun wügüriña o würiña maríeitiña ha madurunbaña hígiragun, harufuduba feruduna hamaaña lan ha gadurunbaña lauya harounrun hama (1 Ko. 7:3, 5). Mébunahalimeti hígiragun. Lúmagiñemeti oura ligía, lunti háfaagun hagía biángubei lun harihini maríei kei ligaburi larihini Heowá.

INEBE LAN MARÍEI WOUN ÍBINI DAN LE HANARIME LAN WATUROBULIN

14. Según le ariñawagúbei lidan 1 Korintuna 7:10, 11, ka gayaraabei lasuseredun lidan fiu maríei?

14 Sun kristiánugu, lunti wáfaagun lun inebe lan maríei woun, ítara kei inebe lan lun Heowá luma lun Hesusu. Íbini ítara, anihein dan mineben lan houn amu ladüga gafigoun wamá (Rom. 7:18-23). Ligía moun lumuti lubéi taweiridun wanigi lau gaturobulin hamá meha fiu feru maríeitiña ha lánina furumiñeti sígulu lidan habagari keisi maríeitiña. Abürühati Pábulu moun lumuti lan tafanreinragun würi maríeitu luéi tani weiriei, lau sun lira, susereti meha katei le (aliiha huméi 1 Korintuna 7:10, 11). *

Ka gayaraabei ladügǘniwa lun buidu lan habagari maríeitiña dan le gaturobulin hamá hámagua? (Ariha huméi párafu 15).

15, 16. a) Íbini dan le gaturobulin hamá maríeitiña, ka lunbei háfaagun hadügün ani ka uagu? b) Ligiaméme san dan le mama lan Gefenti aban hádangiñe?

15 Mariñagun lumuti Pábulu ka lan meha uagu hafanreinragua feru maríeitiña hagía. Mama meha luagu kéiburi hamuga adüga lan wügüri maríeiti magíaguni, lugundun lun lira anihein meha resun, según Bíbülia, lun tígiragun lani weiriou luma luma lun gayara lanya tamarieidun luma amu. Abürühati Pábulu lunti lan meha mamarieidunya tan würi to afanreinragunboun luéi tani weiriei o lun tagiribudun lumoun. Lun Bungiu, maríeiñu giña meha biángubei hagía. Ariñagati Pábulu houn burí feru maríeitiña ha, anhein lan madügün aban hádangiñe magíaguni, lunti lan háfaagun lun harandarun, meberesenga ka lan haturobulinbei. Gayaraati meha hamuriahan ídemuei hama wéiyaaña lidan afiñeni. Mídinbaña meha wéiyaaña luéigiñe lóubadina ni aban, lubaragiñe lira, híchuguba meha adundehani tídangiñeti Bíbülia houn.

16 Másiñati hénrengutimati lan meha katei le dan le ábanrügüñein lan hádangiñe eseriwida lun Bungiu. Gayaraati meha san hafanreinragun dan le gaturobulin hamá? Kei aubei warihei, ariñagatu Bíbülia gayara lan hígiragun maríeitiña dan le ladügün aban hádangiñe magíaguni, lau sun lira, mariñagun tumuti lébuna gayara lan hafanreinragun. Abürühati Pábulu: “Anhein [...] mafiñen lubéi túmari aban würi to afiñetu luagu Kristu, ani gúndaati lun lasigirun aganawa tuma, moun lumuti tígiruni” (1 Ko. 7:12, 13). Húugili adundehani le lidan wadaani.

17, 18. Ka uagu mafanreinragun habéi fiu kristiánugu maríeitiña íbini gaturobulin hamá lidan habagari keisi maríeitiña?

17 Lunti giñe wasubudiruni anihein lan dan larufudun “wügüri le mafiñenbei” mabusenrun lan “lasigirun aganawa tuma” lani weiriou. Másiñati hanarime lan burí lagayuahan tuagu, darí lun sandigua tan tungua lídanñein lan denchaü tátuadi o íbini tibagari. Háfuga mabusenrun lan líchuguni le temegeirubei tun luma le hemegeirubei hasaanigu o líchuguni tumadagua luma Bungiu lidan denchaü. Lidan burí sügǘ le, añahein íbirigu ariha hamaali luagu mabusenrunhali lan hani weiriei lasigirun eredera hama ani lunti lan hafanreinragun, meberesenga le lariñagubei. Añaheinti amu burí íbirigu ha agagibudagubaña luma aban kesi líbeina le ani masaminaruntiña hafanreinragun luéi hani weiriei. Awandatiña lidan le hásügürübei ani áfaaguaaña lun labuidurun katei hámagua. Ka uagu?

18 Maríeitiña ha afanreinragunbaña maríeimemegiña ani hagagibudaguba luma turobuli le buga uágubei wayanuha. Ruti apostolu Pábulu ámuya resun lun herederun hámagua. Abürühati: “Wügüri le mafiñenbei, barüwati kei sandu luéigiñe tóubadina lúmari to afiñeboun luagu Kristu; wǘriti to mafiñentu, barüwatu kei sandu luéigiñe lóubadina túmari le afiñebei luagu Kristu. Lun hamuga, mama liña lan, marumantiña hamuga harahüñü, ánheinti guentó sánduhaña lun Bungiu” (1 Ko. 7:14). Saragu kristiánugu úaraguatiña ha maríeitiña ani mama Gefentiña gürigia ha úmabaña hamarieida, rédeitiña hámagua íbini lidan dan hénrenguti. Añahein hádangiñe gúndaatiña lau hadügüni áfaaguni le, dántima le aba lan leseriwidun hani weiriei lun Heowá (aliiha huméi 1 Korintuna 7:16; 1 Fe. 3:1, 2).

19. Ka uagu gibe habéi maríeitiña ha gúndaati habagari keisi maríeitiña lidan burí damuriguaü?

19 Ayanuhati Hesusu luagu ígiraguni ani ruti apostolu Pábulu adundehani lúmagiñeti Bungiu luáguti afanreinraguni. Dandu Hesusu kei Pábulu, busentiña meha lun inebe lan maríei houn sun lubúeingu Heowá. Uguñe weyu, lidan sun damuriguaü ubouagu, añahein saragu maríeitiña ha buiti habagari keisi maríeitiña. Másiñati lidan lan damuriguaü le ñein wabéi, añahein saragu maríeitiña ha gúndaabaña, ñein lubéi úaragua lan wügüri maríeiti tun lani weiriou hínsiñe tuguya lun ani inebeti giñe tani weiriei tun, hínsiñe ligía tun. Sun hagía arufuda hamuti gayara lan inebe lan maríei woun súngubei. Gúndaatiwa lau arufuda hamani saragu míñunu wügüriña maríeitiña hama würiña maríeitiña inarüni lan dimurei le le lúmagiñeti Bungiu: “Ligía lígirubei lubéi wügüri lúguchi tuma lúguchu lun lamarieidun tuma lúmari, ábame hayabin lun ítara hamá kei ábanrügü gürigia” (Efe. 5:31, 33).

^ par. 7 2 Lúrudu 24:1, TNM: “Anhein amarieida aban wügüri tuma aban würi, gama lumoun magundanti tau ladüga ladarirun somu katei madünamagunti tuagu, lunti labürüdün aban gárada lánina ígiraguni, ábame líchugunu tun ani ábame lóunahanu lúbiñegiñe”.

^ par. 14 1 Korintuna 7:10, 11, TNM: “Ánhaña houn ha maríeihañabaña ru numuti adundehani le, gama lumoun mama au ariñagubalin, Aburemei ariñagubalin, moun lumuti lan tafanreinragun würi maríeitu luéi tani weiriei. Lau sun lira, anhoun afanreinragua luéi tani weiriei, lunti terederun mamarieidunga o tarandarun luma tani weiriei; moun lumuti giñe lafanreinragun wügüri tuéi lani weiriou”.