Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Aganba huméi eweridihani, ítara luba lachuudun hau

Aganba huméi eweridihani, ítara luba lachuudun hau

“Aganbabá eweridihani, anha buguyame lun ererehóuni, ítara luba biabin lun lachuudun bau” (ARI. 19:20).

UREMU: 34, 53

1. Ida luba lachuudun wau, ani ida luba lahuudun woun?

LUMAGIÑE Heowá liabin lichú au ani mánginti lau. Ariñagati Santiagu 1:5: “Gama lumoun anhein megei lubéi aban hídangiñe lichú aau, amuriahalá luma Bungiu, ábame líchuguni lun, ladüga mánginti ani ruti lau areini houn súngubei”. Aban lídangiñe igaburi lun lachuudun wau wánharun lun lererehan Heowá woun. Góunigi lumutiwa lichú aau luéi wadügüni le wuribabei ani íderagua lumutiwa lun wederebudagüdüni wamadagua luma Heowá (Ari. 2:10-12). Ánhawa adügei ítara, werederuba lidan línsiñehabu Bungiu agurabahei ibagari magumuchaditi le lunbei líchuguni woun (Hud. 21).

2. Kaba íderaguawa lun gebegitima lan lererehan Bungiu woun?

2 Gayaraati ladügün wafigoun guánarügü, ligaburi wagüriahóun luma amu katei lun hénrengu lan woun wánharun lun ererehóuni o warihini kei aban katei buiti. Gama lumoun, lau warihini buiti le lanügübei lidan wabagari ábatima gebegi lan woun ani aba wíchugun fe arufuda lan ererehóuni hínsiñe wamá lun Bungiu. Ariñagati Ariñawagúni 3:11, 12: “Niráü, mamaharabá lun leweridihan Bungiu [...] ladüga wéridi lumutiña Bungiu gürigia ha hínsiñebaña lun”. Maweiyasun wamá abulieidei busén lan Heowá buiti woun (aliiha huméi Ebüréu 12:5-11). Kei subudi lumutiwa lan Heowá buidu buidu súnwandan lererehan woun lau aban igaburi buiti. Lidan arütíkulu le, wakutihaba gádürü katei luáguti ererehóuni: 1) wadügüni le buídubei o wárügüdagun woungua, 2) hererehan agübürigu, 3) ererehóuni le ichugúbei lidan damuriguaü luma 4) aban katei le gáritimatibei sügǘ luéi ererehóuni.

ARUFUDATIWA LICHÚ AAU DAN LE WÁRÜGÜDAGUN WOUNGUA

3. Ida luba híderaguniña agübürigu hasaanigu lun hárügüdagun houngua luma lun hadügüni le buídubei? Yusu humá aban hénpulu.

3 Gaganati wadügüni le buídubei iyarani lun wárügüdagun woungua lun buídutima lan ligaburi wóuserun luma ligaburi wasaminan. Gama lumoun, mama lau iyarani le wágurahoua, ligía lunti lubéi wafurendeiruni. Gayaraati konparárü wamani katei le luma aban irahü le afurendeirubei abugaha aban beiki. Dan le lagumeserun afurendeira arüha hamuti aban hádangiñe lagübürigu luéi léiguadun. Gama lumoun, eibu lafurendeirun irahü abugahoun beiki buidu aba hagumeserun lagübürigu ígiragüdei murusun murusun. Dan le chouru hamaali luagu méiguadunbei lan aba hígiragüdüni, mágüdan hamaali. Ítarameme, dan le merede lan harufudahan agübürigu houn hasaanigu lau gaguraasuni lun gaganbadi hamá lun Heowá íderagua hamutiña lun lachuudun hau luma lun hafurendeirun árügüdagua houngua (Efe. 6:4).

4, 5. a) Ka uagu aban lubéi fánreinti súdiniti lídangiñe “iseri igaburi” wárügüdagun woungua? b) Ka uagu moun lumuti lubéi lábürühan warüna dan le wachararun?

4 Ligiaméme asuseredubei houn ha asubudirubalin Heowá dan le wéinamugaaña. Íbini furendeihaña lan árügüdagua houngua murusunraü ani adüga haméi le buídubei mégeigiña lun hederebudagüdüni hamadagua luma Bungiu. Danti le hagumeserun adaüragua lau “iseri igaburi” áfaagua hagía lun háyeihani Kristu aba lederebugudun hamadagua luma Bungiu (Efe. 4:23, 24). Súdiniti lun wárügüdagun woungua lugundun íderagua lumutiwa “lun wígiruni wuribani luma igaburi lánina ubóu, lun wabagaridun aban ibagari le buiti lidan dan le, ragüguañu woungua ani lau gudemehabu” (Titu 2:12).

5 Gama lumoun, sun wagía gafigountiwa (Apur. 7:20). Ligíati mama ladüga wachararun lun lariñawagúniwa wawagu márügüdagun wamá woungua ani siñá lan wadügüni le buídubei. Ariñagati Ariñawagúni 24:16: “Íbini héiguadun sedü wéiyaasu, hásaarayaba sedü wéiyaasu”. Ida luba wadügüni? Mama lau wabafu guánarügü, seremei lun ídemuei le líchugubei sífiri sandu (aliiha huméi 2 Korintuna 4:7). Aban lídangiñe igaburi le líchugubei sífiri ligía ragüguaü unguaü.

6. Ida luba buídutima lan ligaburi waturiahanu Lererun Bungiu? (Ariha humoun iyawaü to lídanboun lagumeseha arütíkulu).

6 Lun warufudun ragüguaü unguaü lunti giñe wafurieidun, waturiahanu Bíbülia ráramagua wagíame asaminara luagu le waliihabei. Gama lumoun, ka gayaraabei hadügüni anhein hénrengu lubéi hun haturiahanu Bíbülia o mínsiñe lan hun haturiahan? Mábürühan lan harüna. Ánhadün ígiraguagüda hungua lun Heowá líderagubadün lun busén humá lun haturiahanu Lererun (1 Fe. 2:2). Furumiñe, amuriaha humá luma lun línsiñedun taturiahoun Lererun hun. Lárigiñe, adüga huméi le hamuriahabei luma. Másiñati gayara lan hagumeserun aturiaha luagu murusun oura. Ani murusun murusun ábame ménrengun lan aturiahani hun ani gúndaabadün lau, hagundaaruba giñe lau dan le hásügürübei darangilañu asaminara luagu lubuidun lisaminan Heowá (1 Tim. 4:15).

7. Afuranguagüda huméi lau aban sügǘ ida liña lan lídehan ragüguaü unguaü lun wibihini le uágubei wáfaagua lidan weseriwidun lun Heowá.

7 Íderagua lumutiwa ragüguaü unguaü lun wibihini le uágubei wáfaagua lidan weseriwidun lun Heowá. Ariha waméi le asuseredubei lun aban hachügüdina iduheñu le íchugubei fe leferidiruñein lan ubebeni lidan apurichihani. Kei nidiheri lubéi, aba lasaminarun lun leseriwidun kei prekursorugu ha adügübaña 70 oura luagu hati. Lun gayara lan libihini, aba lagumeserun aturiahoun garüdia to ayanuhaboun luagu eseriwiduni le furíei ligía libügürü. Ruti katei le gurasu lun ani derebugüda lumuti lumadagua luma Heowá. Aba giñe leseriwidun kei prekursoru le ídehati sagü gayara lan. Aba letenirun lun le labuserunbei libihin lidan leseriwidun lun Heowá ani mígirunti lun ñein lan somu katei eberesehei le labuserunbei ladügün. Ida liña lidin lun? Lau lásügürün dan aba leseriwidun kei prekursoru le adügübei 70 oura luagu hati.

AGÜRIAHA HUMAÑA HISAANIGU LUN GAGANBADI HAMÁ LUN HEOWÁ

Magurahóuntiña irahüñü lau subudi luáguti le buídubei lumoun le wuribabei. (Ariha huméi párafu 8).

8-10. a) Kaba íderaguaña agübürigu agüriahaña hasaanigu lun gaganbadi hamá lun Heowá? b) Ka gayaraabei hafurendeiruni agübürigu lídangiñe lani Noé hénpulu?

8 Agübürigu gánibalin buligasion lun hagüriahaniña hasaanigu “lun gaganbadi hamá, arufudaheina houn kei labusenruni Wabureme” (Efe. 6:4). Hénrenguti ladügǘniwa katei le lídantima dan le ídanbei wawinwanda (2 Tim. 3:1-5). Magurahóuntiña irahüñü lau subudi luáguti le buídubei lumoun le wuribabei lugundun mafurendeirügiña luagu burí katei le. Larufudahóun houn ligíaba adüga lun hasubudiruni (Rom. 2:14, 15). Según aban sásaamu lidan tuáguti Bíbülia, dimurei güriegu le ásügürawagüdübei kei “ererehóuni” gayaraati giñe lásügürawagüdün kei “arufudahani”, ligíati, lererehóun lun irahü mini lan giñe larufudahóun lun lun danme lan laweiridun lun aban lan gürigia le gúnfuliti.

9 Sandiguatiña isaanigu houngua chóuruñu dan le hererehan hagübürigu houn lau ínsiñeni. Furendeitiña gébeha lan iarani le hawagubei lun hadügün katei ani sun lan le hadügübei barüti buiti houn o wuribani. Ligía súdini lubéi háluahani agübürigu ladundehan Heowá lun hagüriaruniña hasaanigu. Haritagua waméi lau lan lásügürün dan, asansireina liña lan saminaü luáguti hagüriahóun isaanigu ani gayaraati amu lan ligaburi hagüriahóun irahüñü hadan amu gürigia. Gama lumoun, dan le gaganbadi hamá agübürigu lun Bungiu, mama mosu hálügüdagun houngua estodi ida luba lan hagüriaruniña hasaanigu ni lun hafiñerun luagu lichú au le lídanbei ubóu le.

10 Akutiha waméi lani Noé hénpulu. Dan le lóunahanbalin Heowá adügoun árüka siñati meha lafiñerun Noé luagu le liyaraabei adüga, lugundun madügünñahagili meha aban árüka. Mosu meha lafiñerun luagu Heowá lau ladügüni “sun katei kei lariñaguni [..] lun” (Agu. 6:22). Ida liña lidin lun? Seremei ladügünu Noé árüka hesefurubei liduheñu. Íderagua lumuti lafiñerun luagu ladundehan Heowá lun aban lan úguchili buiti. Arufudahati houn lisaanigu ani ruti aban hénpulu buiti houn, aban meha katei hénrenguti lira lidan dan le lubaragiñebei Guran (Agu. 6:5).

11. Ka gayaraabei hibihini agübürigu ánhaña aganbei Heowá lidan hagüriaruniña hasaanigu?

11 Anhein gasaanigu hubéi, ida luba hadügüni “sun katei kei lariñaguni Bungiu” hun? Aganba huméi Heowá. Ígira humá lun líderagunün agüriahaña hisaanigu lau adundehani le tídanbei Lererun tuma lóundarun. Gayaraati lau lan lásügürün dan hetengirubadün lan. Ariñagati aban íbiri: “Seremei numutiña nagübürigu luagu ligaburi hagüriahanina. Áfaaguatiña saragu lun hachülürün tidoun nanigi. Saragu lídangiñe le ibihanaalibei lidan neseriwidun lun Heowá seremei hagía”. Íbini áfaagua hamá agübürigu hawagun hasaanigu, añahein hádangiñe aba hadisedun luéi Heowá. Gama lumoun, agübürigu ha áfaagubaña saragu lun lachülürün inarüni tidoun hanigi hasaanigu gayaraati hasandiragun houngua darangilañu. Gayaraati giñe hemenigi hamá hagiribuduba lan hasaanigu lun Heowá.

12, 13. a) Ida liña harufuduni agübürigu gaganbadi hamá lun Heowá dan le labugún aban hasaani lídangiñe damuriguaü? b) Ka buiti hasagarubei aban iduheñu ladüga haganbadi agübürigu lun Heowá?

12 Aban lídangiñe katei le hénrengutimabei houn agübürigu lun gaganbadi hamá lun Heowá dan le habugún hasaanigu lídangiñe damuriguaü. Ariha waméi le asuseredubei tun aban íbiri dan le tabugúnbei tisaani lídangiñe damuriguaü ani furí tuguya hábiñegiñe. Ariñagatu íbiri to: “Áluahatina meha somu ariñahani tídangiñe wani agumeiraguagüdüni lúnrügü gayara lan narihinu nisaani tuma nibari”. Lau ínsiñehabuni, aba lafuranguagüdüni tani weiriei tun mámaali lan hani buligasion hetenirun tun hasaani, lunti lan úaragua hamá lun Heowá mama lun heberesehani ererehóuni le teresibirubei.

13 Fiu irumu lárigiñe, aba tagiribudun isaani lidoun damuriguaü. Ariñagatu úguchuru: “Hénrenguti lásügürün weyu lun magúarun tan nun luma lun tabürühan nun luéigiñe gágamuru. Ani inebeti túguchi tun nau sun ladüga subudi tumuti gaganbadi wamá lun Heowá. Buiti wanaagun woungua guenlé”. Anhein bugawaali lubéi hisaani, hafiñeruba san luagu Heowá tau sun hanigi? O hafiñeruba luagu lualin hichügü? (Ari. 3:5, 6). Haritagua huméi larufuduñein lan Heowá lichú lau luma línsiñehabu dan le lererehan woun. Maweiyasun humá abulieidei ru lani Heowá Hesusu lun lasalbaruniwa, íbini hisaani, ani mabusenrunti Heowá lun leferidirun ni aban (aliiha huméi 2 Féduru 3:9). Ligíati, agübürigu, ítarameme humá afiñera luagu larufudahan luma ladundehan Heowá, íbini dan le lan gari lan hun harufudun gaganbadi. Ídeha humá lidan larufudahan Bungiu, mebedaagua humá lun.

EREREHÓUNI LIDAN DAMURIGUAÜ

14. Ida liña líderaguniwa adundehani le líchugubei Heowá woun lúmagiñe “óunigiruti gúnfuliti”?

14 Füramaseti Heowá lóunigirubaña lan lubúeingu arufudaha ligíame houn lidan saragu igaburi. Kéiburi lau líriduni Lisaani lun lóunigiruni damuriguaü. Ani íridati Hesusu aban “óunigiruti gúnfuliti” lun líchugun ariñahani lidan dan (Luk. 12:42). Ererehati ani adundeha lumutiwa “óunigiruti gúnfuliti” lidan saragu igaburi. Aganbaadün san aban yanu o aliihadün san somu ariñahani tidan wani agumeiraguagüdüni le íderagubadün asansirei ligaburi hisaminan luma ligaburi hóuserun? Anhein ítara liña lubéi, gayaraati hagundaarun saragu lugundun hígiruña lun ladundehanün Heowá (Ari. 2:1-5).

15, 16. a) Ka lunbei wadügüni lun wasagarun buiti lídangiñe wadagimanu le hadügübei wéiyaaña lidan afiñeni lidan damuriguaü? b) Ka lunbei wadügüni lun gayara lan hagundaarun wéiyaaña lidan afiñeni lau hani buligasion?

15 Ru laaña giñe Hesusu wéiyaaña lidan afiñeni lun hóunigiruni damuriguaü. Ariñagatu Bíbülia ru lan “ubafu” houn wéiyaaña lidan afiñeni lun hadundehaniwa (Efe. 4:8, 11-13). Ka lunbei wadügüni lun wasagarun buiti lídangiñe le hadügübei? Áyeiha waméi hafiñen luma buiti le hadügübei, ani gaganbadi wamá lun adundehani le hasagarubei tídangiñe Bíbülia (aliiha huméi Ebüréu 13:7, 17). Haritagua waméi hínsiñe wamá houn wéiyaaña lidan afiñeni ani busentiña lun derebugu lan wamadagua luma Heowá. Kéiburi, ánhaña íchiga fe machülürün wamá adamuridagua o weferidiruñein lan ubebeni lidan weseriwidun, híderagubadiwa lau lóufudagun. Haganbubadiwa, híchuguba gurasu woun ru hagíame adundehani woun tídangiñe Bíbülia. Ariha humuti san ídemuei le híchugubei wéiyaaña lidan afiñeni keisi larufuduñein lan Heowá línsiñehabu hun?

16 Anihein dan hénrenguti houn wéiyaaña lun híchugun adundehani. Samina wamá hénrengu lan meha lun profeta Natán lererehan lun Dawidi lárigiñe lálugun urúei le laramuduni figóu wéiriti le ladügübei (2 Sam. 12:1-14). Aban katei ítarati asuseredubei lun apostolu Pábulu ladüga mosu meha ganigi lan lun gayara lan lererehan lun apostolu Féduru ladüga ladisedun hawéi kristiánugu ha mámabaña huríu lúnrügü lóundarun hamoun kristiánugu huríu (Gal. 2:11-14). Ka lunbei hadügüni lun ménrengun lan houn wéiyaaña lidan afiñeni ha lídanbaña hani damuriguaü lun hagunfuliruni hani buligasion? Ǘnabugu humá, aganba humaaña ani geteingiradi humá. Ariha huméi ídemuei le híchugubei keisi larufuduñein lan Heowá línsiñehabu hun. Ítara, hasagaruba buiti lídangiñe ani hagundaaruba wéiyaaña lidan afiñeni lau hani buligasion lidan heseriwidun.

17. Ida liña híderagunün wéiyaaña lidan afiñeni aban íbiri?

17 Ariñagatu aban íbiri ladüga lan meha katei le tawinwandunbei lubaragiñe gefén tan luagu Heowá hénrengu lan meha tun lun línsiñedun Heowá tun ani hanarimeti meha tirun ladüga katei le. Sigitu ariñaga: “Subudi numuti mosu lan meha nayanuhan hama wéiyaaña lidan afiñeni. Madeinhantiña nun ani mayanuhan hagía wuriba nuagu. Rútiña dǘgüdaguaü luma gurasu nun. Lárigiñe meha adamuridaguni, meberesenga anhein beresegu habéi, íbini aban hádangiñe álügüda lumutina ida liña lan meha nadariragun nungua. Adügati meha le nawinwandubei lidan dan le sügühalibei lun hénrengu lan nun lun nafiñerun gadüna nani línsiñehabu Bungiu. Gama lumoun, súnwandan layusuruni Heowá damuriguaü hama wéiyaaña lidan afiñeni lun larufuduni línsiñehabu nun. Ayumuraguatina lun Heowá lun líderagunina lun maweiyasun nan ígirei”.

ABAN KATEI LE GÁRITIMATI LUÉI FURUMIÑEGUARÜGÜ EREREHÓUNI

18, 19. Kátima san gáritimabei sügǘ luéi ererehóuni? Ru humá aban hénpulu.

18 Inarüni gari lan ererehóuni, gama lumoun lamahadun gürigia lun ligíatima gáritimabei (Ebü. 12:11). Ariha wamá bián sügǘ: le lani Kaín luma le lani urúei Sedekíasi. Dan le larihinbei Bungiu sandí lan Kaín iyereehabúni luagu lamulen ani busén lan láfaruni, aba lariñagun lun: “Ka uagu bagañida, ani arufuda buguya luriban igibu? Lun hamuga badügüni le buídubei, gayaraabei yebe biñuruni bigibu; gama lumoun kei madügün bani, lagurabahaña figóu lun lagumadirunibu. Lau sun lira gayaraati buguya lan agumadirei” (Agu. 4:6, 7). Ma lirun madügün lan Kaín gasu lau Heowá. Aba láfaruni Kaín lamulen ani wuribati lidin lun lidan sun libagari (Agu. 4:11, 12). Lun hamuga meha anha lan Kaín lun lererehan Heowá masufurirunbei yebe.

19 Aban meha urúei wuribati ani hanufudeti Sedekíasi. Arúeihati lidan dan le anihein lubéi saragu lénrengunga Herusalén. Ererehati meha profeta Heremíasi lun Sedekíasi saragu wéiyaasu lun lígiruni le wuribabei, gama lumoun máhati lun ererehóuni ani mosu meha lasufuriruni le lanügübei maganbadi (Her. 52:8-11). Kei aubei warihei, mabusenrunti Heowá lun wasufurirun (aliiha huméi Isaíasi 48:17, 18).

20. Kaba asusereda houn ha mínsiñehabubaña lun ladundehan Bungiu, ani kaba asusereda houn ha ánharubaña lun ladundehan?

20 Uguñe weyu, mínsiñeti ladundehan Bungiu houn saragu gürigia. Gama lumoun, ha gagaburibalin luriban igaburi le hasufuriruba saragu yarafa madise (Ari. 1:24-31). Ligíati aganba waméi ererehóuni ani chu lan wau. Ariñaga lumuti Ariñawagúni 4:13 le lunbei wadügüni lau ererehóuni: “Ragüba luagu arufudahani, mabulieidaguabá luéi; areidabei, ladüga ligía lan bibagaribei”.