Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Seriwi humá lun Bungiu masakürihanga

Seriwi humá lun Bungiu masakürihanga

“Nabulieiduni sun le erederubei árigi lun náfaagun lun nárügüdüni le nigibugiñebei.” (FILI. 3:13)

1-3. a) Ka mini lubéi lasakürihan gürigia luagu aban katei, ani ka lánibei efekütu wawagu? b) Ka gayarabei wafurendeiruni lúmagiñe apostolu Pábulu lidan katei le?

“LÍDANGIÑE sun dimurei híruti le gayarabei wariñaguni o wabürühani, anihán le hírutimabei: ‘Mítaranti hamuga buga’.” Ítara liña lariñagun poeta John G. Whittier dan le layanuhan luagu katei le uágubei wasaküriha, le hínsiñebei hamuga woun lun lidan lan meha hamuga amu manera wadügei. Dan le mabuidun lan lasandiragun aban gürigia lungua luagu somu katei, sanditi ihürügu ani asakürihati luagu le ladügübei o le madügün lubéi. Ani le linarün katei, sun wagía asakürihatiwa luagu somu katei. Agia hugía, ka burí katei uágubei hasaküriha?

2 Añahein gürigia adügaaña óunwenbu burí charati o figóu lidan habagari. Añahein madügüngiña katei le hanarimeti luriban, gama lumoun, álügüdaguatiña houngua anhein buidu lubéi katei le meha desidírü habéi. Añahein amu ígira hamaali binadu katei hárigiñegua ani aba hasigirun habaruaguóun. Gama lumoun, añahein amu súfuritiña ladüga hasaminarun: “Lun hamuga meha adüga nani le o lígita...” (Sal. 51:3). Agia hugía? Hínsiñeti hamuga san hun heseriwidun sin hasufurirun luagu katei le sügühalibei, íbini lúmagiñe uguñe? Anihein san somu hénpulu lani somu gürigia le gayarabei líderaguniwa? Anha, hénpulu le lani apostolu Pábulu.

3 Lidan sun libagari Pábulu, adügati óunwenbu burí charati, gama lumoun, desidírüti giñe buidu lidan amu burí katei. Ani íbini sandí lan igarigu luagu binadu lichara, furendeiti awinwanda lau ugundani lidan leseriwidun lun Heowá lau úaraguni. Akutiha waméi lani hénpulu.

BINADU LIBAGARI PÁBULU

4. Ka meha libagaribei apostolu Pábulu furumiñe?

4 Dan le meha aban lubéi fariséu nibureingili Pábulu, adügati saragu katei, ñéingiñe aba lahürüdün lun. Kei hénpulu, éibaaha lumutiña lani Kristu disipulugu. Abahüdaguatu Bíbülia lárigiñe lan lafarún Esütéban, aba lan “lasigirun Saulu [le asubudirúbei dan lárigiñe kei Pábulu] éibaahaña afiñetiña, ábaha lebelurun tidoun sun muna lun lasagaruniña wügüriña hama würiña aduruuheina, aba lóunahaniña furisunrugun” (Adü. 8:3). Según Albert Barnes, aban gürigia subuditi tuáguti Bíbülia lun, dimurei güriegu le ásügürawagüdübei “éibaaha” adügati lun wasaminarun luagu hanarime lan luriban lóuseruniña Saulu damuriguaü lani Bungiu “kamá aban animaalu gáñiti”. Kei le aban lubéi gürigia hanarimeti lidan relihión huríu, saminati Saulu aban lan wadagimanu lúmagiñeti Bungiu lagumuchun hau kristiánugu. Ligía léibaahanbaliña, “sun dan ligía, meredeti lasiadiruniña [...] dandu wügüriña kei würiña” (Adü. 9:1, 2; 22:4). *

5. Afuranguagüda huméi ida liña lan liabin Pábulu lun aban lan apurichihati lárigiñe léibaahaniña lani Hesusu disipulugu.

5 Busenti meha Saulu lidin Damasüku lun lasagaruniña lánigu Kristu disipulu hábiñegiñe aduruuheina lun lanügüniña Herusaléun lun lábürühan ligañi Liñun–agei Lúrudu hawagun. Gama lumoun, aba lerederuni Hesusu le Lichügüdina damuriguaü kristiánu (Efe. 5:23). Luagu léibuguniwagu lun Damasükun, aba láfuridun Hesusu lubaroun aba labouchagüdüni lagu lau aban larugounga siélugiñeti. Lárigiñe aba lóunahani Damasükun lun lagurabahan lanwoun adundehani ñein. Abahüdagua tumuti Bíbülia líbiri katei le asuseredubei (Adü. 9:3-22).

6, 7. Ka arufudubalin luagu mabulieidun lani Pábulu le meha ladügübei?

6 Lárigiñebei kristiánu lan Pábulu, aba lasansirun sunsuinagubei. Lubaragiñe lágani hamá kristiánugu, aba ligíali lan ageindagua luagu lufulesein relihión hani kristiánugu. Ani íbini ítara, fiú dan lárigiñe abürühati: “Aganba humaali ida liña lan meha nigaburi dan meha le gúnfuligidina luma hafiñen huríu; subudi humaali ida liña lan meha lanarime néibaahaniña tílana liligilisin Bungiu, áfaagua au lun nagumuchaguagüdüniña” (Gal. 1:13). Ani ayanuhayati luagu binadu libagari dan le labürühanbei houn kristiánugu korintuna hama filipuna, ítara kei lun Timotéu (aliihoualá 1 Korintuna 15:9; Fili. 3:6; 1 Tim. 1:13). Masandiragunti meha Pábulu lungua lau pantaü lau labürühani katei le meha ladügübei, gama lumoun mafamurunti kamá hamuga masuseredunti ni kata. Gabaroun lumuti wéinamu lan meha lichara (Adü. 26:9-11).

7 Ayanuhati aban sásaamu gíriti Frederic W. Farrar tuagu ligaradan Saulu lidan “lanarime éibaahouni ligía”. Ariñagati dánrügüñein lan gunfuranda wamani luriban lóuseruniña Saulu kristiánugu “ligíarügübei gunfunranda wamani lanarime duru le lanaganbei luma anabúni le leresibirubei hámagiñe láganiñu”. Lidan burí damuriguaü le meha labisidahabei, másiñati anihein lan dan hayarafadun íbirigu ha ibidiñetiña lun ariñaga: “Amürü lubeiti Pábulubei, le meha éibaahabaliwa!” (Adü. 9:21).

8. Ka meha lasandirubei Pábulu luagu areini luma ínsiñehabuni le meha larufudubei Heowá luma Hesusu lun, ani ka wafurendeirubei lídangiñe le?

8 Gunfuranda lumuti meha Pábulu ladüga lan lareini Bungiu gayara lubéi lagunfuliruni lani ministeriu. Tidan 14 gárada to labürühaboun ayanuhati luagu lareini Bungiu kéiburi 90 wéiyaasu sügǘ lau amu abürühati (aliihoualá 1 Korintuna 15:10). Geteingiraditi Pábulu luagu lugudemehabu Bungiu lun ani busenti meha larufuduni lasagaruña lan buiti lídangiñe chansi ligía. Ani le linarün katei, héretimati luadigimaridun sügǘ hau híbiri apostolugu. Arufudahati libagari Pábulu aban leksióun buiti, hóuntima gürigia ha saminabaña úabei lan feruduna lani Bungiu hafigoun. Katei san leksióun ligía? Ánhawa lan arufuda afiñe wamá luagu lani Hesusu sákürifisiu, gúfese waméi wafigoun ani sansi waméi ligaburi wóuserun, labulieidubei Heowá wafigoun, íbini anhein wéinamu lubéi (aliihoualá 1 Timotéu 1:15, 16). Íbini hanarime lan meha léibaahani Pábulu Kristu, abürühati: “Liráü Bungiu le hínsiñehabubei nun, aba lederegeragun lungua lun lounwen nuagu” (Gal. 2:20; Adü. 9:5). Kei aubei warihei, furendeiti Pábulu eseriwida lun Heowá ígiralei lidurun lárigiñegua. Agia hugía?

Furendeiti meha Pábulu eseriwida lun Heowá lau aban saminaü darangilati

SANDITÜN SAN DURU?

9, 10. a) Ka uagu lanarimebei hasakürihan fiú wíbirigu? b) Ka uagu mabuidun lubéi werederun asaküriha saragu luagu katei le sügühali?

9 Háfuga adügatün meha somu katei, lárigiñe aba hasakürihan. Másiñati yusu humani meha hidaani luma here lidan katei málati. Háfuga adügatün lun lasandiragun somu gürigia lungua wuriba o sandí humá duru luagu amu katei. Ka gayarabei hadügüni?

10 Gíbetiña gürigia meredeti hadiheridun. Wéiriti hasufuriraguagüdün houngua lau herederun asaminara luagun katei ligía, ani adügatiña saragu dañu hóuniwagua ítara. Aranseti san le somu turóbuli? Uá. Ítara liña kamá hamuga hasaminaruña hachülürüba lan dise ánhadün ayudeiha luagu saragu dan lidan aban haláü. Bucharügübei huagu. Lubaragiñe hasaminarun saragu luagu ligiaméme, buítimati hadügün somu katei lun haranseruni. Kéiburi hamuriahan ferudun lunya hibihini humadagua luma somu gürigia. Gayarati giñe hadisedun luéi katei le adügübei lun hachararun lun méiguadunya humá lidoun ligiaméme. O háfuga úati amu katei lun hadügüni luéidigia hawanduni gádantün. Le linarün katei, meseriwinti lun ni kata wadiheridun saragu. Le gayarabei lasuseredun, lásiñarun wadügün ni kata, ni lun wíchuguni le buídutimabei wama lun Heowá.

11. a) Ka gayarabei wadügüni lun weresibiruni lugudemehabu Heowá luma lareini? b) Ka lunbei wadügüni lun wígiruni wachara wárigiñegua ani lun darangilu lan wasaminan?

11 Añahein fiú kristiánugu ígiratiña lun lasufuriragüdüniña charati le meha hadügübei, darí lun hasaminarun luagu siñá lan hínsiñe hamá lun Bungiu. Añahein saminatiña madüna hamá heresibiruni lugudemehabu Bungiu ladüga wéinamu lan hachara ani sun lan oura hachararuña. Ani le linarün katei, meberesenga ka lan hadügübei, gayarati hasakürihan, hasansirun ani amuriaha hagía ferudun (Adü. 3:19). Gayarati larufudun Heowá gudemehabu houn luma areini, ítara kei ladügün houn saragu amu gürigia. Buiti lóuseruniña Heowá gürigia ha asakürihabaña tídangiñe sun hanigi ani arufuda hagía ǘnabuguni kei Hobu, le ariñagubei: “Ligía nasakürihanbei, ñun lidan kaliki luma baligi” (Hob. 42:6). Anihán árani le líchugubei Heowá woun lun darangilu lan wasaminan: “Ha adouragutiña lau hafigoun, mídinbei houn buidu, ánhaña ha agufeserútiña hafigoun, aba hígiruni, feruduna lubaña Bungiu” (Ari. 28:13; Sant. 5:14-16). Gayarati lubeiti wagufeseruni wafigoun lun Bungiu, wamuriahan ferudun luma ani ariha wagíame kaba lan wadüga lun wasansiruni wóuserun (2 Ko. 7:10, 11). Ánhein wadüga ítara, lahuuduba lugudemehabu Bungiu woun lugundun ‘mángiti lun feruduna lániwa’ (Isa. 55:7).

12. a) Según lani Dawidi hénpulu, ka manera buídutimabei lun lawalidagun aban saminaü wuribati? b) Ka mini lubéi lasandirun Heowá hürü lan lun ladügün somu katei, ani ida liña leseriwidun woun gunfuranda wamani katei le? (Ariha huméi rekuaduru.)

12 Gayarati líderaguniwa Heowá saragu ánhawa afurieida lun. Furíeiti Dawidi lun lau afiñeni ani ariñaga lumuti sun le lasandirubei tidan lanigi, ani aniheingua furíei ligía lidan Sálumu (aliihoualá Sálumu 32:1-5). Subudi lumuti meha Dawidi lagumuchaguagüdünein lan luriban lisaminan ladüga láfaagun lun lámanichun lau le ladügübei. Sun le arufudati ladüga lan magufeserun lani lifigoun aba leferidiruni lugundan ani súfuriti dandu lidan lisaminan kei lau lúgubu. Ka ladügübei lun libihin ferudun luma awalidaguni? Lagufeseruni lifigoun lidan furíei. Óunaba lumuti Heowá lafurieidun Dawidi ani ruti erei lun lun lasigirun lubaruaguóun adügei le buídubei. Ítarameme, anhoun hadaara hanigi lun Heowá, gayarati hachoururuni laganbubei lan hayumuragun. Anhein anihein lubéi igarigu tidan hanigi luagu somu charati le meha hadügübei, adüga huméi hiyaraati lun haransehani. Ani lárigiñe lira, afiñe humá luagu gúnfuli laali lan Heowá lani füramasei lun feruduna lanün (Sal. 86:5).

ARIHA HUMÁ HUBARUAGUÓUN

13, 14. a) Ka katei lunbei wetenirun lun guentó? b) Ka burí álügüdahani gayarabei ladügün lun wakutihani ka lan wadügübei guentó?

13 Ariñawagúati mosu lan harihin gürigia hárigoun lun gunfuranda hamani ibagari, gama lumoun lun hawinwandun mosu harihin habaruaguóun. Ligíati, lubaragiñe wadiheridun luagun le sügühalibei, mosu wasaminarun luagun le guentobei luma le lunbei liabin. Álügüdagua humá hungua: “Nasakürihaba funa san ámuñegü luagu le desidírü nubéi uguñe? Nasaminaruba san ka lan funa uagu madügün nubalin meha katei lidan amu manera? Neseriwiduña san lun Heowá lau úaraguni guentó lun masakürihan nan ámuñegü?”.

14 Eibu layarafadun óunwenbu asufuriruni, mabusenruntiwa werederun asaminara: “Gayarati hamuga meha funa san naganwoundagüdüni neseriwidun lun Heowá? Ka san uagu meseriwidun nubéi meha kei prekursoru dan le gayara lubéi nadügüni? Ka uagu máfaagun nubéi meha lun neseriwidun kei ídehati lidan damuriguaü? Adüga numuti meha san sun niyaraati lun aban nan iseri gürigia? Hádangiñetina san gürigia ha labusenrubaña Bungiu lidan iseri ubóu?”. Gayarati líderaguniwa álügüdahani burí le lun warihini anhein wíchuguñein lubéi sun wayaraati lun Heowá. Anhein mama lubéi ítara liña, háfuga wadügün somu katei ani ábame wasakürihani ámuñegü (2 Tim. 2:15).

MAWEIYASUN HUMÁ ASAKÜRIHA LUAGU HESERIWIDUN LUN HEOWÁ

15, 16. a) Ka burí sákürifisiu adüga hamaalibei saragu kristiánugu lun híchuguni le buídutimabei lidan habagari lun Heowá? b) Ka uagu moun lumuti lubéi hasakürihan luagu sákürifisiu le adüga humaalibei luagu Larúeihan Bungiu?

15 Adügaadün san sákürifisiu lun heseriwidun lun Heowá lidan dan dayarüti? Háfuga ígira humuti haturiahan tidan luban furendei íñuti o aban bísinisi le ruti saragu seinsu lun hawinwandun aban ibagari sensiyuti lun haganwoundagüdüni heseriwidun lun Heowá. Háfuga mamarieiduntün o masaanigutün ladüga busén humá heseriwidun Betelirugu, o kei óunigiruti sirkuitu luma distritu o misioneru, o lun hídehan lidan ábunaguni lidan sun ubóu. Lárigiñe heseriwidun lun Heowá saragu irumu, lunti san hasakürihan ladüga hadügüni? Lunti san hasaminarun moun lumuti lan yebe hadügüni sákürifisiu ligía o manúadahan humá buidu lidan lóurate hadügüni? Uá.

16 Desidírü hubéi ítara ladüga lanarime línsiñe Heowá hun ani busentün tídangiñe sun hanigi híderaguniña gürigia ha busenbaña heseriwidun lun. Masaminara humá buídutimabei lan hamuga lidin hun lun hamuga anúadahatün amu üma. Gayarati hagundaarun luagu hadügüni le hasubudirubei luagu buidu lan, lau híchuguni sun le buídubei huma lun Heowá. Mabulieidun lubéi Bungiu sákürifisiu le meha hadügübei lun heseriwidun lun. Danme le hibihini “ibagari magumuchaditi” sin figóu, hibihatimaba saragu abinirúni sügǘ lau le gayarabei hasaminaruni guentó (Sal. 145:16; 1 Tim. 6:19).

IDA LUBA HESERIWIDUN SIN HASAKÜRIHAN

17, 18. a) Ka ladügübei Pábulu lun masigirun lan asandira duru? b) Kaba hadüga lau le meha hadügübei lidan hibagari, le hadügübei guentó luma le lunbei hadügüni ámuñegü?

17 Ka meha ladügübei Pábulu lun masigirun lan asandira duru? Aba lariñagun: “Le nadügübei, nabulieiduni sun le erederubei árigi lun náfaagun lun nárügüdüni le nigibugiñebei, lun nachülürün lumoun lébeha éibaaguni” (aliihoualá Filipuna 3:13, 14). Masaminarunti Pábulu saragu luagun katei wuribati le meha ladügübei lidan relihión huríu. Yúsurügü lumuti lidaani luma lere lun lagunfuliruni le mégeiwabei lun libihini afayeiruahaü le lánina ibagari magumuchaditi.

18 Ka wafurendeirubei lídangiñe lererun Pábulu? Mabuidun lan wasigirun adiherida luagun le meha wadügübei, lugundun le sügüha, sügüha. Mosu wasigirun wabaruaguóun. Inarüni siñati lan wabulieiduni wachara sunsuinagubei, gama lumoun, mama mosu wíchuguni duru wawouguoun sun oura. Gayarati wígiruni le sügühalibei wárigiñegua lun weseriwidun lun Heowá lau sun were ani ru wameime warihin luagun lubuidun ibagari le lunbei wibihini.

^ par. 4 Arufudúali ligía saragu wéiyaasu luagu éibaaha lániña giñe Saulu würiña, arufudati súdini lan meha hawadigimari würiña lidan lawanserun relihión hani kristiánugu lidan furumiñeti sígulu, ítara kei lasuseredun uguñe weyu (Sal. 68:11).