Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

TÍTULU LE LUÁGUBEI TIDÁÜ: LE MINI LUBÉI LÁGUYUGUN HESUSU WOUN

Láguyugun Hesusu, inarüni san susere lan?

Láguyugun Hesusu, inarüni san susere lan?

BIÁN-MILU-SEINGÜ-SAN irumu guentó, abürühati aban güriegu gíriti Heródoto hawagu ehiptuna ha awinwandubaña lidan lidaani: “Lidan burí meha fedu le hadügübei rísitiña Ehiptu, lárigiñe heigin, aba lásügürün aban wügüri lau aban lúgubu gürigia hilaali adügǘti lau fulansu ani féindiwati kamá hamuga inarüniti, migifeti kéiburi aban o biama méturu; ani dan le larufuduni lun kada gürigia, aba lariñagun: ‘Arihabéi, lárigiñe ábame batun hou buguya, lugundun danme le bounwen ítara buba kei ligía’”.

Saminaü le luagu ibagari luma óunweni mámarügüñanu ehiptuna lau. Uguñe weyu kamaniti giñe waganbun hariñagun gürigia, “houba, guraba, befeduha”. Anhein lidan lubéi óunweni lagumucha ibagari, ka uagu mefeduhan wabalin kei gayaragili lubéi? Kaba uagu wasigira lanarime burí lúrudu lánina laruman ibagari? Anhein lidan lubéi óunweni lagumucha sun katei, lunti wawinwandun lúnrügü oura le. Ligiaméme lariñagubei apostolu Pábulu dan le layanuhan luagu hagaburi ha mafiñenbaña luagu águyuguni: “Anhein hamuga inarüni lubéi luagu úabei lan ibagari lárigiñe óunweni, richatiña hamuga ha ariñagubaña: ‘Hou wamá, gurá wamá, lugundun haruga wóunwegun’” (1 Korintuna 15:32).

Mafiñeti meha Pábulu bulíeiwaaña lan hilaaña lun súnwandan. Chouru lumuti meha gayara lan hawinwandunya ani lun móunwenya hamá. Aban meha sügǘ súdiniti lébunabei ichouruni ligía, aban katei inarüniti ani saminati meha Pábulu úati lan gayarati lasigenehan luagu: láguyugun * Hesukrístu. Le linarün katei, águyuguni ligía ídehabei lun lederebugudun hafiñen furumiñetiña kristiánugu.

Ka uagu súdini lubéi láguyugun Kristu woun? Ida liña wasubudiruni susere lan? Ariha waméi dimurei burí le lariñagubei Pábulu dan le labürühanbei houn kristiánugu ha awinwandubaña lidan binadu uburugu Korintu.

LUN HAMUGATI MÁGUYUGUNTI KRISTU?

Saragu kristiánugu lídangiñe damuriguaü le meha Korintubei mafiñentiña luagu águyuguni, ani fiú hádangiñe machourun hamuti. Dan le labürühanu apostolu Pábulu furumiñetu ligaradan houn, aba lafuranguagüdüni houn sun le asuseredubei anhein mama lubéi inarüni luáguti águyuguni. Anihán lariñagubei: “Anhein másaarun habéi hilaaña, másaarunti lubéi giñe Kristu lídangiñe óunweni; ani ánheinti másaarun lubéi Kristu lídangiñe óunweni, málati uganu le wapurichihabei luagu asalbaruni, málati giñe afiñeni le huágubei. Lun hamuga ítara liña lan, gefentiña hamuga yéetiña wagía, [...] meseriwínti hafiñen lun ni kata; lídangidün hifigoun. [...] Féridiñu haña giñe ha óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu” (1 Korintuna 15:13-18).

“Aba giñe larufudagun lungua houn sügǘ hau seingü-san afiñetiña ha óundaraguñubaña lidan aban, ani añaheingua saragu hádangiñe, wínwangiña chülǘ lumoun dan le, ha híbiri, hilagua. Lárigiñe, aba larufudagun lungua lun Santiagu; luma houn sun apostolugu. Lárigiñe, aba giñe larufudagun lungua nun” 1 Korintuna 15:6-8

Gumeseti Pábulu lau aban inarüni súdiniti: anhein máguyugunbaña lubéi hilaaña, máguyugunti giñe Kristu. Ani anhein máguyugun lubéi Kristu, lun ni kata wapurichiha. Le linarün katei, súdiniti meha láguyugun Kristu lidan harufudahan kristiánugu, úarati luma fiú lídangiñe arufudahani le méinitimabei tidan Bíbülia, kéiburi liricha Bungiu lun larúeihan, liri Bungiu, Larúeihan luma wasalbarun. Lun hamuga meha máguyugunti Hesukrístu, málati hamuga sun uganu le meha lapurichihabei Pábulu hama ha híbiri apostolugu.

Anhein máguyugun lubéi Kristu lídangiñe óunweni, málati giñe hafiñen kristiánugu, iyeeni lébunabei. Ani mámarügüñein hamuga giñe luagu láguyugun Hesusu leyeeha Pábulu hama ha híbiri apostolugu, eyeehatiña hamuga giñe luagu Heowá Bungiu, le águyuguagüdübalin Hesusu, según hariñaguni. Ligibuagun lira, ariñagatiña luagu “hilá lan Kristu luagu wafigoun”, ani iyeeni hamuga giñe lira, lugundun anhein ni lubéi Esefuhati mesefurúnwati lídangiñe óunweni, siñati giñe lesefurun amu (1 Korintuna 15:3). Mini lan hamuga le sun lan kristiánugu ha óunwegubaña, fiú hádangiñe hilatiña luagu hafiñen, hilatiña hamuga lau aban emenigini iyeeniti luagu háguyuguba lan.

Anihán saminaü le ídounbei lachülüra Pábulu: “Anhein lúntirügü lubéi ibagari le wemenigin luagu Kristu, fugiabu wagía hádangiñe súngubei!” (1 Korintuna 15:19). Ítara kei amu burí kristiánugu, fériditi Pábulu saragu katei, súfuriti éibaahouni ani ítagaraü yebe ladariruni lounwen ladüga lafiñen luagu águyuguni luma luagu sun katei le lunbei lanügüni. Ma hamuga lanarime libidiounigan lau lun hamuga iyeeni lan luagu ñeinbei lan águyuguni!

KA UAGU LUNTI LUBÉI WAFIÑERUN LUAGU ÁGUYUGUNI?

Mafiñenti meha Pábulu iyeeni lan luáguti águyuguni. Subudi lumuti meha águyuguagüdawa lan Hesusu hádangiñe hilaaña, ani ítara liña lafuranguagüdüni houn korintuna “luagu hilá lan Kristu luagu wafigoun, keisi tariñaguni Lererun Bungiu luagu lunti lan lasuseredun. [...] Aba lásaarun lídangiñe óunweni luagu lǘrüwan weyu keisi tariñaguni Lererun Bungiu luagu le lunbei lasuseredun. Ligía larufudagun lungua lun Séfasi; lárigiñe, houn híbiri apostolugu. * Aba giñe larufudagun lungua houn sügǘ hau seingü-san afiñetiña ha óundaraguñubaña lidan aban, ani añaheingua saragu hádangiñe, wínwangiña chülǘ lumoun dan le, ha híbiri, hilagua. Lárigiñe, aba larufudagun lungua lun Santiagu; luma houn sun apostolugu. Lárigiñe, aba giñe larufudagun lungua nun” (1 Korintuna 15:3-8).

Gumeseti Pábulu ariñaga lau ichouruni luagu hilati lan Kristu luagu wafigoun, bunawati ani saragüdawa ligía lídangiñe óunweni. Ka uagu chouru lubalin? Furumiñe, ladüga le hariñagubei saragu gürigia ha arihibalin. Lárigiñe láguyugun Hesusu arufudaguati lungua houn kada gürigia —Pábulu haganagua—, houn fiú gürigia lidan aban luma houn sétanu wéiriti hóugiñe seingü-san gürigia, saragu hádangiñe mafiñentiña yebe dan le haganbunbei luagu águyugua lan (Lúkasi 24:1-11). Hibe-agei gürigia ha arihibalin sügǘ ligía, wínwangiña meha lidan lidaani Pábulu ani gayarati meha hachoururuni le asuseredubei (1 Korintuna 15:6). Ménrengunti mabahüdǘniwa lan hererun aban o biama gürigia, mama le hariñagubei hóugiñe seingü-san.

Súdiniti wafuranguagüdüni dan le lan lariñagun Pábulu luagu hilá lan Kristu, bunawa ligía ani aba láguyuguagüdüniwa, yusu lumuti dimurei “keisi tariñaguni Lererun Bungiu” bián wéiyaasu. Lidan amu dimurei, gúnfulihali meha profesía luáguti Mesíasi le bürüwañubei lidan Abürüdǘni Ebüréu, arufudati ítara lau ichouruni luagu Hesusu lan Mesíasi le füramase wáalibei.

Íbini bürüwaali lan tidan Lererun Bungiu ani ariñaga haméi ha arihibalin, añaheingua meha mafiñentiña luagu láguyugun Hesusu, ani añaheingua giñe lidan wadaani. Añahein ariñagutiña íweruharügü hamani disipulugu lúgubu Hesusu lun hariñagun águyugua lan. Gama lumoun, mabafutiña meha disipulugu lun heyeeduniña súdaragu rómana ha óunigirubalin lebelaagüle umúahaü. Añahein amu ariñagutiña liyawadina lan Hesusu harihibei. Gama lumoun, mébunati saminaü le, lugundun gíbetiña gürigia arihiti larufudagun Hesusu lungua houn, ani susereti saragu wéiyaasu. Richati hamuga san saminaü luagu gayara lan lábougun liyawadina aban gürigia úduraü ani seriwilei, kei ladügüni Hesusu Galiléa lárigiñe láguyugun? (Huan 21:9-14.) Lariñaguña hamuga san houn gürigia lun haguuruni lúhabu luma lugudi? (Lúkasi 24:36-39.)

Añaheingua ariñagutiña luagu águyuguni aban lan iyeeni hadaagun disipulugu. Kaba hamuga san hagañeira lau lira? Ladüga hapurichihan luagu águyuguni mosu meha hawandun bula, sun luwuyeri asufuriruni luma óunweni. Kaba hamuga uagu hasufurira saragu lun hakipurun aban iyeeni? Gumesetiña giñe apurichiha Herusalén, hagibugiñe áganiñu ha busenbaña háluahan furumiñeguarügü katei lun hasiadiruniña.

Águyuguni íchugubei ganigi houn disipulugu lun hapurichihan luagu Habureme labadinagua furumiñeguarügü asufuriruni, ka lan yebe lueirin. Ichouruni luagu susere lan águyuguni ligía katei súdinitimabei lidan hafiñen kristiánugu. Míchugun hamuti furumiñetiña kristiánugu habagari lidan pelíguru lun hadimurehan luagu aban máisturu chuti lau le afarúbei. Adüga hamuti lun hayanuhan luagu láguyugun Hesusu, ladüga ligía arufudubalin luagu ligía lan Krístubei, le Liráü Bungiu, aban gürigia wínwanti ani gabafuti le íderagubaliña ani adundeha laña. Águyuguali ligía Hesusu, mini lan háguyuguba lan giñe furumiñetiña kristiánugu. Le linarün katei, lun hamuga máguyugunti Hesusu, úatiña hamuga kristiánugu, ani háfuga maganbunbadiwa hamuga layanuhóun luagu.

Ida liñati lanügün láguyugun Kristu buiti woun?

^ par. 5 Tidan Bíbülia, dimurei güriegu le ásügürawagüdübei “águyuguni” mini lan “lararamun gürigia lárigoun”. Adügati lun wasaminarun ábaya lan lawinwandun gürigia, lau ligiaméme igaburi, usa luma saminaü.

^ par. 13 Wayanuhaña ya hawagu “duusu apostolugu”, íbini lárigiñe lan lounwen Húdasi Isükarióte aba unsurügaaña lan luagu fiú weyu. Lidan aban lasaliragun Hesusu houn lárigiñe láguyugun diisirügüñanu ñein lidan hiri 12, lugundun úati Tomasi hama oura ligía (Huan 20:24).