Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Gúnfuli humá lau huadigimari keisi apurichihatiña

Gúnfuli humá lau huadigimari keisi apurichihatiña

“Rúguaba bungua lun bapurichihani uganu le lánina asalbaruni, gúnfuliba buidu lau buadigimari.” (2 TIM. 4:5)

1. Ka uagu gayara lubéi wachoururuni luagu Heowá lan furumiñetibei Apurichihati ani le méinitimabei?

ABAN apurichihati ligía aban gürigia le anügübei uganu buiti. Heowá furumiñetibei Apurichihati ani ligía méinitimabei. Lárigiñebei hebedaagun furumiñetiña wagübürigu, ru lumuti uganu buiti luagu tagünrinchawaguba lan hewe, o Satanási (Agu. 3:15). Lidan sun sígulu le sügühalibei, ruti Bungiu sífiri sandu houn wügüriña úaraguatiña lun habürühani ida luba lan larumadahóun liri, ida luba lan laransehóun sun le lagadeirubei Satanási luma ida luba lan libihín chansi burí le féridi hamaalibei Adán tuma Ewa.

2. a) Ka hawadigimaribei ánheligu lidan apurichihani? b) Ka hénpulu lígirubei Hesusu habá apurichihatiña?

2 Apurichihatiña giñe ánheligu, ladüga rútiña uganu buiti ani íderagua hamutiña amu lubúeingu Bungiu adügei ligiaméme (Luk. 1:19; 2:10; Adü. 8:26, 27, 35; Aruf. 14:6). Kati gayarabei wariñaguni luagu arükánheli Migeli, le meha Hesusubei dan le liabin ubouagun? Lidan dan le laubei apurichiha ru lumuti hénpulu le lunbei hasigiruni gürigia ha lúnbaña hapurichihan: adügati lun hayusuruni habagari lun hapurichihani uganu buiti (Luk. 4: 16-21).

3. a) Ka uganu buiti wapurichihabei? b) Ka álügüdahani súdinibei woun keisi apurichihatiña?

3 Ruti Hesusu gumadi houn lani disipulugu lun hapurichihan (Mat. 28:19, 20; Adü. 1:8). Ariñagati apostolu Pábulu lun Timotéu: “Rúguaba bungua lun bapurichihani uganu le lánina asalbaruni, gúnfuliba buidu lau buadigimari” (2 Tim. 4:5). Katei san uganu buiti le wapurichihabei keisi lánigu Hesusu disipulu? Laganagua uganu ligía anihein aban inarüni le íchugubei gurasu woun, luagu hínsiñe wamá lun Wáguchi le siélubei, Heowá (Huan 3:16; 1 Fe. 5:7). Larúeihan Bungiu ligía aban manera le aubei larufudei hínsiñe wamá lun, ani ligía wapurichihanbei luagu sun lan ha erederutiña lábugiñe arúeihani le, gaganbadi hagía lun Bungiu ani adüga haméi le richabei gayarabei lúmadagu hamá (Sal. 15:1, 2). Le linarün katei, desidírühali Heowá lagumuchun lau sun asufuriruni le lanügübei marichaü luma lau sun sügǘ híruti le susereelibei. Ma lubuidun ñunsu! (Isa. 65:17.) Kei le apurichihatiña lubéi wagía, akutiha waméi óunabagülei lun biama álügüdahani: 1) Ka uagu súdini lubéi haganbuni gürigia uganu buiti uguñe weyu? 2) Ida luba wagunfulirun lau wawadigimari keisi apurichihatiña?

KA UAGU MEGEI HABÉI GÜRIGIA HAGANBUNI UGANU BUITI?

Álügüdahani burí le buiti íderagua lumutiña gürigia asubudirei ka lan lébunabei hafiñen

4. Ka burí iyeeni ayanuhóubei luagu Bungiu?

4 Samina humá lun hamuga lariñawagún hun luagu chagalaadün lan húguchi, huguya hau sun hufamilian, ani ñǘdünha lan lungua. Ani samina humá lun hamuga hariñagun gürigia ha subudihabubaña lun hun luagu díseñaha liña lan, mínsiñe lan lun layanuhan ani furunde lan, ani aba lan hariñagun amu gürigia hun málati lan háluahan hadügün umadaguaü luma lugundun hilá lan. Le linarün katei, ayanuhóuali uganu libe burí le houn saragu gürigia luagu Bungiu. Arufudahóuati houn luagu siñati lan hasubudiruni Bungiu, o luagu furunde lan. Kei hénpulu, añahein fiú tábutigu ligilisi arufudahatiña luagu súfurigüda lániña Bungiu wuribatiña lun súnwandan lidan somu fulasu. Añahein amu íchugutiña duru luagun luagu chagaguaü le lanügübei liñawan dan. Ani íbini hilá hamá dandu gürigia buítiña kei wuribatiña lidan burí katei le, asigenehatiña luagu lúmagiñeti lan Bungiu.

Dará lumuti hasaminan tuma hanigi lun hánharun lun inarüni

5, 6. Ka lánibei arufudahani luáguti saliguarügü lan sun katei lungua luma amu burí arufudahani mama inarüniti efekütu hawagu gürigia?

5 Añahein amu gürigia ariñagutiña úati lan Bungiu. Lidan kesi le, samina wamá luagu arufudahani luáguti ewolusión. Saragu hádangiñe ha afiñebaña luagu arufudahani le ariñagatiña saliguarügü lan sun katei lungua sin lídehan aban erei gabafuti, ani sin lídehan Bungiu le Adügübalin sun katei. Añahein íbini ha ariñagubaña ábanrügü lan hawuyeri animaalugu wagía, ani ligía lan moun lubéi taweiridun wanigi dan le lachülürün oura lun wóuserun kei animaalugu. Ariñagatiña dan le lan hasufurirun ha débilibaña háhaburugu ha hérebaña, hasigirarügüñein lan aban lúrudu naturaliti. Ligía hafiñerunbei saragu luagu magumuchagunbei lan marichaü. Kei aubei warihei, memenigitiña gürigia ha afiñebaña luagu ewolusión.

6 Chóuruti arufudahani lan luagu saliguarügü lan sun katei lungua luma burí amu arufudahani mama inarüniti lébunabei saragu lídangiñe asufuriruni le hásügürübei gürigia lidan lagumuhóun dan le (Rom. 1:28-31; 2 Tim. 3: 1-5). Arufudahani burí hámagiñeti gürigia le manügünti uganu buiti le durati lun sun dan. Kei lariñaguni apostolu Pábulu, ígira lumutiña gürigia sin subudi ani sin “ibagari le ñǘbuinbei lúmagiñe Bungiu” (Efes. 4:17-19). Arufudahani luagu saliguarügü lan sun katei lungua luma burí amu arufudahani mama inarüniti adügati giñe lun hénrengutima lan hánharun gürigia lun uganu buiti le ñǘbuinbei lúmagiñe Bungiu (aliihoualá Éfesuna 2:11-13).

Íderagua lumutiña lun hasaminarun luma lun hachülürün lidoun saminaü le richabei

7, 8. Ka ábanrügü manera ídanbei gayara lan gunfuranda hamani gürigia uganu buiti?

7 Lun harandarun gürigia luma Heowá, mosu hachoururuni furumiñe luagu anihein lan ani anihein lan resun buiti lun hayarafadun lun. Ani gayarati wíderaguniña ibihei ichouruni ligía. Aban manera, lau wamisurahaniña lun hetenirun lun sun le ladügübei Bungiu lugundun dan le waturiahani sun katei le lau taruman anigi, ariha wamuti lichú lau luma lubafu Bungiu (Rom. 1:19, 20). Lun gayara lan taweiridun hanigi luagu sun le ladügübei Wabungiute, gayarati wayusurunu garüdia ¿Es la vida obra de un Creador? tuma El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis. Íbini ítara, móunabun lumuti sun katei le ladügübei Bungiu fiú lídangiñe álügüdahani súdiniti luagu ibagari, kéiburi ka lan uagu lígira Bungiu lun ñein lan asufuriruni, ka lan lisuunibei lun Ubóu o anhein berese lubéi lau kada aban wádangiñe.

8 Ábanrügüñein manera lun gunfuranda hamani gürigia uganu buiti luma lisuuni Bungiu, mosu haturiahanu Bíbülia. Ma lubuidun wachansin lun wíderaguniña adarirei óunabagülei lun hálügüdahan! Gama lumoun, lun wachülürün tidoun hanigi úati buídurügü lan wariñaguni houn ida liña lan katei; mosu wadügün lun hafiñerun (2 Tim. 3:14). Ani gayarati buídutima lan wadügüni anhein wasigira lani Hesusu hénpulu. Ka uagu buidu lubéi meha lidin lun? Ladüga adügati álügüdahani le buíduburiti. Ariha waméi ida luba lan gayara lan wáyeihani.

APURICHIHATIÑA HA BUÍTIÑA YÚSUTIÑA ÁLÜGÜDAHANI LUN HASAMINARUN GÜRIGIA

9. Ka lunbei wadügüni lun wíderaguniña gürigia ha únbaña wapurichiha lun hasubudiruni Bungiu?

9 Ka uagu lunti lubéi wáyeihani Hesusu ani yusu wagíame álügüdahani lidan warufudahan? Samina humá luagun sügǘ le. Aba lariñagun hisurusian hun luagu anihein lan aban lubuidun ñunsu luma hun: gayarati lan hareidagun ánhadün ánhara lun aban operasión le hénrenguti. Háfuga hafiñerun lun. Gama lumoun, ánheinti ladüga füramasei ligía hun lubaragiñe lálügüdünün ka lan hisandibei? Hénrengubei hafiñerun luagu. Weiri lan yebe lisubudin aban surusia, mosu ladügün álügüdahani burí hun ani aganbaleime ka lan hasandirubei huougua lubaragiñe lariñaguni hun kaba lan árani líchiga hun. Ítarameme, lun hánharun gürigia lun uganu buiti luáguti Larúeihan Bungiu, mosu gálügüdahadi wamá, lugundun mosu wasubudiruni ida liña lan hasandiragun houngua o ka lan tídanbei hanigi lun gayara lan wíderaguniña.

Lun wachülürün tidoun hanigi gürigia ha aganbubadiwa, mosu wadügün lun hafiñerun.

10, 11. Ka wibihibei dan le wáyeihani ligaburi larufudahan Hesusu?

10 Subudi lumuti meha Hesusu ídeha lan álügüdahani le buiti mámarügü lun lasubudiruni máisturu gürigia le unbei larufudaha buidu, ídehati giñe lun gayara lan lariñaguni gürigia ligía lisaminan. Kéiburi dan le líchugunbei Hesusu aban leksióun lánina ǘnabuguni houn lani disipulugu, furumiñe, adügati aban álügüdahani houn lun hasaminarun luagun lébuna hadügüni katei (Mar. 9:33). Lun larufudahan lun Féduru asaminara según adundehani le bürüwaalibei, aba ladügün aban álügüdahani lun le gayarati gibe lan lóunabagüle (Mat. 17:24-26). Lidan amu ókaasion, dan le busén lubéi lasagaruni ka lan tídanbei hanigi disipulugu, aba ladügün saragu álügüdahani houn lun hariñaguni hasaminan (aliihoualá Matéu 16:13-17). Dan le lamigisiruni álügüdahani luma le lariñagubei, mama rúrügüti dátosu houn, chülüti tidoun hanigi ha aganbubalin ani íderagua lumutiña lun hóuserun úara luma uganu buiti.

11 Dan le wáyeihani Hesusu lau wayusurun álügüdahani le buiti, ibihatiwa ǘrüwa katei: ibihatiwa wasubudiruni ida luba lan buídutima lan wíderaguniña gürigia, adügatiwa lun mararamagun lan wayanun ani arufuda wamuti houn gürigia ha ǘnabugubaña ida luba lan hasagarun buiti lídangiñe aturiahani ligía. Ariha wamá ǘrüwa sügǘ le arufudubalin ida luba lan wayusuruni álügüdahani buidu.

12-14. Ida luba híderaguni hisaani lun lárügüdün ganigi lun lapurichihani uganu buiti? Ru humá aban hénpulu.

12 Furumiñeti sügǘ. Kaba hamuga hadüga lun hamuga lariñagun hisaani le aweirideina liña hun luagu machourun lani anhein gayaraguabei lubéi lungua lun larufuduni lafiñen luagu adügǘwarügü lan sun katei dan le layanuhan luma aban lani paaná leskuelarugu? Chóuruti busenbadün lan hamuga híderaguni árügüda erei lun lapurichihani uganu buiti. Ligíati, lubaragiñe hadeinhan lun o hafuresehan íchiga eweridihani lun, ka uagu máyeihan hubalin lani Hesusu hénpulu ani ábame hadügün fiú álügüdahani lun lun lariñaguni lisaminan? Ida luba hadügüni?

13 Lárigiñe haliihan luma hisaani fiú seksióun tídangiñe garüdia El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis, gayarabei hálügüdüni ka burí lan katei súdinitimabei lun lídangiñe le ñeinbei. Amisuraha huméi lun lafuranguagüdüni ka lan uagu chouru lubalin luagu anihein lan aban Bungiu le adügübalin sun katei ani ka lan uagu busén lubéi ladügüni lugundan (Rom. 12:2). Ariñaga humá lun mama lan mosu ábanbei lan lisaminan huma lidan sun katei.

14 Afuranguagüda huméi lun danme lan le layanuhan luma somu lani paaná leskuelarugu gayara lan ladügüni ligiaméme. Gayarabei layanuhan hisaani luagu fiú katei, lárigiñe ábame ladügün álügüdahani lun lani paaná lun larihini ka lan lisaminanbei. Kei hénpulu, gayarabei lamuriahan luma lani paaná lun laliihani rekuaduru le lídanbei páhina 21 tidan garüdia El origen de la vida. Ábameti lálügüdüni: “Ma íbini weiri lan awanseruni lidan tuáguti sun tuwuyerigu máhina úati gabafuti kei ADN lun lareidun ariñahani?”. Chóuruti lóunabuba lan nibureinti ligía anha, ábayameti lálügüdüni: “Anhein siñá lubéi hadügün ha adaagubaña konputadora aban katei ítarati, ida luba gayara lan lasuseredun le sin ladügüni aban gürigia chuti lau?”. Lun gayara lan lasandiragun hisaani lungua buidu dan le layanuhan luagu lafiñen, gayarati hasayahan luma súnwandan ida luba lan ladügüni. Ánhadün arufudaha lun ida luba lan layusuruni álügüdahani buidu, híderagubei agunfulira lau luadigimari keisi apurichihati.

15. Ida liña gayara lan wayusurun álügüdahani lun wíderagun aban gürigia le mafiñenti anihein lan Bungiu?

15 Libiaman sügǘ. Lidan apurichihani daritiwa gürigia ha mafiñentiña luagu anihein lan Bungiu. Samina wamá lun hamuga lariñagun somu gürigia woun mafiñenti lan luagu anihein lan Bungiu (ateo). Lubaragiñe wígirun lun lagumuchun yanu ñein, gayarati wálügüdüni lau inebesei ídabuga lan lagumesera asaminara ítara ani ka lan lébunabei lasaminarun ítara. Lárigiñe waganbuni lóunabagüle ani ru wagía seremei lun luagu lasaminarun luagun tema ligía, gayarati wálügüdüni anhein samina lubéi wuriba lan laliihan somu ariñahani le arufudubalin luagu adügǘwarügü lan ibagari. Anhein haruma tubéi lanigi gürigia ligía, háfuga lariñaguba buiti lan hamuga lun lakutihani ariñahani burí ligía. Ábameti wariñagun lun gayara lan wígirun bián garüdia lun ¿Es la vida obra de un Creador? o El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis. Álügüdahani burí le wadügübei lau duari luma inebesei gayarati ladaarunu lanigi lun leresibiruni uganu buiti.

16. Ka uagu moun lumuti lubéi gufuruma wamá lau laliihani aturiahati óunabagülei?

16 Lǘrüwan sügǘ. Dan le wíchugun aturiahani tídangiñe Bíbülia, gayarati amuriaharügü wamá luma aturiahati lun laliihani óunabagülei. Gama lumoun, wadarasahañein lawanserun ítara. Ka uagu? Lugundun anhein láguyuguagüda óunabagülei sin lasaminarun luagun, hénrengubei derebugu lan lafiñen. Ítara kei aban tídibu wewe, ménrengunbei lásaürün danme le liabin lénrengunga (Mat. 13:20, 21). Lun masuseredun lan ítara, mosu wálügüdüniña ka lan hasaminarubei luagu le haturiahabei. Houcha wamá wasubudiruni anhein afiñe lubalin o mafiñen lan. Ani le súdinitimabei, áluaha wamá lun lariñaguni woun ka lan uagu lasaminara ítara. Ábameti wíderaguni asaminara según le tariñagubei Bíbülia, lun gayara lan lachülürün ligía lungua lidoun saminaü le richabei (Ebü. 5:14). Anhein wayusura álügüdahani buidu, ménrenguntimabei lebelurun inarüni tidoun hanigi aturiahatiña ani gayarabei hawanduni óuchawaguni hámagiñe ha ebedaagutiña houn o ha busentiña híchugun lagübüri adundehani houn (Kol. 2:6-8). Ka amu katei gayarabei wadügüni lun wagunfulirun lau wawadigimari keisi apurichihatiña?

APURICHIHATIÑA HA BUÍTIÑA ÍDERAGUATIÑA HÓUNIWAGUA

17, 18. Ida luba wíderagun wóuniwagua dan le wáfuridun apurichiha úara?

17 Óunaha lumutiña Hesusu lani disipulugu apurichiha bián bián (Mar. 6:7; Luk. 10:1). Dan lárigiñe, ayanuhati Pábulu hawagu fiú ha ‘íderagubalin’, ha ‘áfaagubaña lóubagiñe lidan lapurichihóun uganu le lánina asalbaruni’ (Fili. 4:3). Lun hasigiruni hénpulu tídangiñeti Bíbülia le, lidan irumu 1953 adügatiña apurichihatiña Larúeihan Bungiu aban programa le ídanbei híchiga fiú ídemuei houn ha híbiri lun hapurichihan. *

18 Dan le háfuridun luma amu kristiánu apurichiha, ida luba hawadigimaridun lidan aban? (Aliihoualá 1 Korintuna 3:6-9.) Áluaha huméi bérusu burí le laliihabei hani paaná tidan hibibülian. Teni humá lun le lariñagubei hani paaná o le lariñagubei le aban gürigia. Teni humá buidu lun yanu luéidügü lemegeirun hani paaná lun híderaguni (Apur. 4:12). Gama lumoun, aganba huméi eweridihani le: madüraagua huméi hani paaná dan le layanuhaña lan luagu somu tema súdiniti. Gayarabei ladügün lanarime ubebeni le harufudubei lun leferidiruni luguraasun ani yuriguagüda humeime gürigia le úmabei hayanuha. Anihein dan gayarabei lan hariñagun somu katei. Gama lumoun, murusunrügülá hayanuhan ábame hígiruni hani paaná lun lasigiruni yanu.

19. Ka lunbei waritaguni, ani ka uagu?

19 Ida luba híderaguni hani paaná ani íderagualaünme dan hidin tídangiñe aban muna tidoun amu? Ka uagu mayusurun hubalin dan ligía lun harihini ida luba lan habuiduragüdüni hapurichihan? Góunigi humá hayanuhan wuriba hawagu gürigia ha awinwandubaña lidan fulasu ligía. Metenira humá giñe lun hachara ha híbiri apurichihatiña (Ari. 18:24). Buiti lun waritaguni luagu ítara waña lan kei “sóudieru lauti múa” ani weiri lan lareini Heowá lau líchuguni lubuidun wadagimanu lánina apurichihani woun (aliihoualá 2 Korintuna 4:1, 7). Arufuda waméi weteingiradi luagu lubuidun chansi le lau wadügüni sun wayaraati lun wagunfulirun lau wawadigimari keisi apurichihatiña.