Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Ménrengunti layarafadúniwa lun Heowá ani úati himei lan aban gürigia luéi aban

Ménrengunti layarafadúniwa lun Heowá ani úati himei lan aban gürigia luéi aban

“Kei lirahüñü hubéi Bungiu ha hínsiñetiña lun, houcha humá háyeihani.” (EFE. 5:1)

1. a) Ka burí ligaburi Heowá gayarabei wakutihani? b) Kaba un lahuuda waturiahani igaburi burí le luágubei Heowá?

DAN le hasaminarun luagu ligaburi Heowá, ka lídangiñe ligaburi uágunbei hasaminara furumiñe? Háfuga saminatün luagu ínsiñeni, irichaü, lichú aau luma ubafu. Gama lumoun, subudi wamuti anihein lan saragu amu lubuidun igaburi luagu Heowá. Ani gayarati wadügün aban lísüta lau lóugiñe bián-wein lídangiñe, ani afuranguagüdawaali kada aban tidan burí wani agumeiraguagüdüni. Samina humá luagu lanarime liibe katei buíduburiti luáguti ligaburi Bungiu le lunbei wafurendeiruni lidan waturiahanu Bíbülia wábuguarügü o hama waduheñu. Kaba un lahuuda aturiahani le? Laganwoundagüdübei ínsiñeni le wasandirubei luagu Wáguchi le siélubei. Ani éibume línsiñedun woun, busentimabadiwa wayarafadun lun luma wáyeihani (Hos. 23:8; Sal. 73:28).

2. a) Ru humá aban hénpulu le arufuduti ida luba lan gayara lan waganwoundagüdüni wínsiñehabu luagu ligaburi Heowá. b) Kaba wakutiha?

2 Kati mini lubéi hínsiñe lan aban katei woun? Lidan kesi le, mini lan gabaroun wamani gebegi lan. Gayarati laganwoundun ínsiñeni murusun murusun. Ru wamá aban hénpulu: ínsiñedeina luba aban iseri éigini woun, anhein wirimicha líhemen furumiñe, lárigiñe aba wasandiruni lisemén lau wéigini murusun murusun ani lagumuhóun aba wábouguni wagía woungua. Ítarameme, aganwoundeina luba wínsiñehabu luagu somu ligaburi Bungiu, ánhawa áfaagua lun wasubudiruni, samina wagíame hulili luagun ani áyeiha wameime lidan wabagari (Efe. 5:1). Dandu arütíkulu le kei biama le lunbei waturiahani lárigiñe adügǘwati lun laganwoundun ínsiñeni le wasandirubei luagu ligaburi Heowá, ani másiñati maweirindigia lan wasaminarun luagun. Danme wakutihani kada aban lídangiñe, lounabúba ǘrüwa álügüdahani: 1) Ka mini lubéi igaburi le? 2) Ida liña larufuduni Heowá? 3) Ida luba wáyeihani lidan wabagari?

MÉNRENGUNTI LAYARAFADÚNIWA LUN HEOWÁ

3, 4. a) Ida luba hamuga wafuranguagüdüni ligaburi aban gürigia le gayarati layarafadúniwa lun? b) Ida liña lachoururuni Heowá woun luagu gayara lan layarafadúniwa lun?

3 Akutiha waméi igaburi le furumiñe. Ida luba hamuga wafuranguagüdüni ligaburi aban gürigia le ménrengunti layarafadúniwa lun? Gayarati wariñagun aban lan gürigia gamadounti, le gadaaniheiti houn amu ani ménrengunti layanuhóun luma. Liibe-agei dan, arihúati ménrengun lan layarafadúniwa lun lau waganbuni ayanuha, wetenirun lun igibu le larufudubei o luagu amu burí katei.

4 Ida liña larufuduni Heowá igaburi le? Íbini ligía lan adügübalin sun katei, chóurugüda lumuti woun mámarügü lan sétiñu liña lun laganbuni luma lóunabuni wafurieidun, ayumahati giñe ladügüni (aliiha huméi Sálumu 145:18 luma Isaíasi 30:18, 19). Gayarati wayanuhan luma lau darangilaü lidan furumiñeguarügü fulasu luma oura, ani gayarati giñe wariñaguni sun waturóbulin lun lau furangu subudiñu waméi maritaguagüdünya lubéi lan le adüga láalibei wawagu woun wagibuagun (Sal. 65:2; Sant. 1:5). Yusu lumutu Lererun lun ladimurehan woun luougua lau burí dimurei le gayarati gunfuranda wamani lun larufuduni woun busén lan wayarafadun lun. Aban hénpulu, abürühati Dawidi luagu ‘góunigi lániwa’ Heowá ani ‘mígiragüdün lumutiwa lan lúhabu le lóunwenren’ (Sal. 34:15; 63:8). Konpararü lumuti profeta Isaíasi Heowá luma aban hóuniri mudún, dan le lariñagunbei: “Budá lumutiña harahüñü mudún larünarugun, aba lanügüniña laniguagu” (Isa. 40:11). Samina humá luagun katei le. Busenti Heowá lun yarafa wamá lun kei aban liraüraü mudún muñugu laniguagu lúniri le hínsiñehabubei. Ma furangu lan gayara lan layarafadúniwa lun Wáguchi Heowá! Ida luba wáyeihani igaburi le?

GÍBETIÑA GÜRIGIA ÚNTIÑA LÍNSIÑEDA IGABURI LE

5. Ka uagu súdini lubéi lun ménrengun lan layarafadúniwa houn wéiyaaña lidan afiñeni?

5 Mameme binarü, aba halügüdǘn saragu gefentiña luagu Heowá ha lídangiñetiña ámuñegueinarügü ageiraü: “Ka igaburi hínsiñetimabei hun luagu aban wéiyaali lidan afiñeni?”. Óunabatiña hiibe-agei: “Lun ménrengun lan layarafadúniwa lun”. Le linarün katei, mosu wadügüni, wagía kristiánugu, sun wayaraati lun gagaburi wamani igaburi le, gama lumoun súdinitimati lun gagaburi hamani wéiyaaña lidan afiñeni (Isa. 32:1, 2). Dan le tafuranguagüdünbalin aban íbiri ka lan uéigiñe súdini lubéi tun lun ménrengun lan layarafadúniwa lun aban wéiyaaña lidan afiñeni, ariñagatu: “Lun nasubudiruni igaburi buiti le luágubei luma lun nasagarun buiti lídangiñe, mosu buidu lan nasandiragun nungua dan le nadimurehan luma”. Ma inarüni dimurei burí le? Ka burí katei adügübei lun ménrengun lan layarafadúniwa lun aban gürigia?

6. Ka katei ídehabei lun ménrengun lan layarafadúniwa lun aban gürigia?

6 Webereserun tau sun wanigi hawagu amu, ligía aban lídangiñe katei ídehabei lun ménrengun lan layarafadúniwa woun. Dan le berese lan aban wéiyaali lidan afiñeni hawagu líbirigu, ani aranseti lun ladügün sákürifisiu hawagu, ariha hamuti súngubei, íbini ha nibureintimagiñabaña (Mar. 10:13-16). Ariñagati aban nibureinti le gúnfulihali 12 irumu gíriti Karlos: “Ariha numutiña wéiyaaña lidan afiñeni tidan Luban Wadamuridagun hayañu abusuragua houn sun achülürütiña, ani ligía hínsiñebei nun hawagu”. Furanguti ua lan buídurügü lan lau lariñagun aban wéiyaali lidan afiñeni luagu ménrengun lan layarafadúniwa lun, mosu larufuduni (1 Huan 3:18). Ida luba ladügüni?

7. Ka uagu adüga tubéi tarheta lánina adamurini lun wayanuhan hama gürigia, ani ka larufudahabei le woun?

7 Samina wamá luagun sügǘ le. Dan le meha lagiribuduña lan aban íbiri tidan awión lageiroun lárigiñe aban adamurini distritu lidan amu ageiraü, barüina liñarun meha tarheta lánina adamurini dahiñu tuagu ladaüragun. Aba larihini aban nadagimeinti tidan awióun dimurei “Ñǘbuinla barúeihan”, ábati lariñagun lun íbiri: “Anha, ñǘbuinla. Mosu wayanuhan libügürü katei le”. Lárigiñe, aba hayanuhan, ani lau sun lugundan resibiti wügüri ligía fiú garüdia. Wínwanhadiwa saragu wádangiñe sügǘ kéiburi le. Ka uagu adüga tubéi tarheta burí to lun wayanuhan hama gürigia? Ladüga ítara liña kamá hamuga tariñaguña houn gürigia: “Ayanuha humá numa. Álügüda humana haliñounbadina lan”. Arufuda tumuti luagu aranseñu waña lan lun wayanuhan houn amu luagu wafiñen. Ítarameme, mosu giñe harufuduni wéiyaaña lidan afiñeni furangu amisuraha hamaniña íbirigu: “Ayanuha humá numa”. Ida luba harufuduni?

8. Ka gayarabei hadügüni wéiyaaña lidan afiñeni lun harufuduni berese hamá hau lílana damuriguaü, ani ka lánibei le efekütu hawagu íbirigu?

8 Ámuñegueinarügüti échuni lidan kada ageiraü, gama lumoun ánhawa áhayacha lau ínsiñeni hawagun wíbirigu, bou wameime wáhabu hama ani busugua wagíame houn lau sun wanarün, warufudubei houn berese wamá hau tídangiñe sun wanigi. Kábati adügei katei le furumiñe? Lidan aban adamuridaguni hama lani disipulugu aba “liabin Hesusu hawagun” aba layanuhan houn (Mat. 28:18). Ítarameme, uguñe weyu, wéiyaaña lidan afiñeni ayarafadubaña houn íbirigu furumiñe lun hayanuhan hama. Ka efekütu lánibei le hawagu íbirigu? Ariñagatu aban prekursora to gúnfuliharu 88 irumu: “Dan le háhayachun wéiyaaña lidan afiñeni nuagun dan le nachülürün tidoun Luban Wadamuridagun, ariñaga hagía dimurei burí le ruti dǘgüdaguaü nun, sanditina ábatima lan laganwoundun ínsiñeni le nasandirubei hawagu”. Ariñagatu amu íbiri úaraguatu: “Háfuga genegeti houn amu mama lan aban katei súdiniti, ánheinti nun wéiriti lisudinin láhayachun aban wéiyaali lidan afiñeni nuagun dan le nachülürün lidoun adamuridaguni”.

MÉNRENGUNTI LAYARAFADÚNIWA HOUN ANI GADAANITIÑA

9, 10. a) Ka lubuidun hénpulu líchugubei Heowá woun? b) Ka lunbei hadügüni wéiyaaña lidan afiñeni lun gadaani hamá houn íbirigu?

 9 Furanguti úabei lan gayarati layanuhan wama anhein madaani wabéi. Ruti Heowá aban buiti hénpulu woun, lugundun ‘madiseti luéi kada aban wádangiñe’ (Adü. 17:27). Dan le ígira hamá wéiyaaña lidan afiñeni dan lárigiñe luma lubaragiñe adamuridaguni lun hayanuhan hama íbirigu, dandu nibureintiña kei derebuguhaña, arufuda hamuti houn luagu gadaani hamá houn. Ariñagati aban prekursoru: “Dan le lálügüdünina aban wéiyaali lidan afiñeni ida niña lan ani ruti arigei lun nóunabagüle, sanditina hínsiñe nan lun”. Ariñagatu giñe aban íbiri to gúnfulimemeeru dimí-san irumu eseriwida lun Heowá: “Adügatiña wéiyaaña lidan afiñeni ha araramagubaña ayanuha numa lárigiñe adamuridaguni lun nasandirun luagu gebegi nan”.

10 Gunfurandawati mosu lan giñe hetenirun wéiyaaña lidan afiñeni lun burí amu buligasion. Íbini ítara, lidan adamuridaguni agurabúati hetenirun houn lílana damuriguaü furumiñe.

ÚATI HIMEI LAN HEOWÁ ABAN GÜRIGIA LUÉI ABAN

11, 12. a) Ka mini lubéi ua lan hímeiwa lan aban gürigia luéi aban? b) Ida liña tarufudun Bíbülia luagu ua lan himei lan Heowá aban gürigia luéi aban?

11 Ua lan himei lan aban gürigia luéi aban ligía ámuya igaburi buídubei luagu Heowá. Ka mini lubéi igaburi le? “Marihíniwa lan aban gürigia kei súdinitimati luéi amu, masaminarúniwa lan wuriba luagu ni aban; ani aban lan labu hanügǘniwa sun gürigia.” Arufuda lumuti aban gürigia ua lan himei lan aban gürigia luéi aban dandu lidan igaburi le larufudubei kei lidan lóuserun. Ka uagu súdini lubéi bián katei le? Lugundun gürigiarügüñein le úabei himei lan aban gürigia luéi aban gayara lóuseruniña sun gürigia lau ligiaméme manera. Lidan fánreinti le tídanbei Bíbülia le abürüdǘbei lidan güriegu, dimurei ua lan himei lan aban gürigia luéi aban, ítara kei aubei labürüdǘwa, mini lan “mánharaditi lun igibu”, le labusenrubei lariñagun aban lan labu lanügüniña sun gürigia (Adü. 10:34, Kingdom Interlinear). Meteniti gürigia le úabei himei lan aban gürigia luéi aban lun hagibu gürigia o lun ligaburi haríawagun ni lun ubaraü le heresibirubei, lubaragiñe lira, téniti lun hagaburi.

12 Heowá íchugubalin hénpulu le wéiritimabei lánina ua lan hímeiwa lan aban gürigia luéi aban. Ariñagatu Lererun luagu “úati lan himei lan [...] aban gürigia luéi aban” ani aban lan “labu lanügüniña sun gürigia” (aliiha huméi Adügaü 10:34, 35 luma 2 Lúrudu 10:17). Furanguti larihíniwa katei le lidan aban sügǘ le asuseredubei lidaaniwagu Moisesi.

Sagatiña lirahüñü Selofádü buiti lídangiñe ua lan himei lan Bungiu aban gürigia luéi aban (Ariha huméi  párafu 13 luma 14)

13, 14. a) Ka turóbuli ídanbei hadariragua seingü lirahüñü Selofádü würiña houngua? b) Ida liña larufuduni Heowá luagu ua lan himei lan aban gürigia luéi aban?

 13 Dan meha le belumémeeña ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati, aba hadariragun seingü würiña gamulenuguátiña ani mamarieidungiña houngua lidan aban turóbuli. Subuditi meha houn würiña ha lichugúba lan múa le yuubei lun kada lichügüdina familia dandu houn haduheñu kei houn ha híbiri ísüraelina (1 Lur. 26:52-55). Aban meha échuni isaaniguba lan wügüriña ibihei múa keisi alagan. Gama lumoun, hilá meha Selofádü le háguchi, le meha lídangiñebei lani Manasési türibu, mígirunga isaanigu wügüriña (1 Lur. 26:33). Keiti ítara liña lubéi, lederegerúba funati buga lumúan Selofádü houn amu liduheñu, ígirañame lirahüñü würiña malagantega?

14 Aba houdin seingü würiña ha ayanuha luma Moisesi aba hariñagun lun: “Marichati lun lagumuchagun liri wáguchi lídangiñe lani türibu ladügarügü maráü lan aban eyeri irahü”. Ábati hayumuragun lun: “Ruba murusun múa woun lidan hafulasun líbirigu wáguchi”. Ka ladügübei Moisesi? Ariñagati san houn siñati lan ladüraaguni échuni? Uá, lubaragiñe lira, aba lanügüni “hakesin würiña ha ligibugiñoun Wabureme” (1 Lur. 27:2-5). Ida liñati lóunabun Heowá? Aba lariñagun lun Moisesi: “Garichatiña lirahüñü Selofádü. Ruba murusun múa houn lidan hafulasun líbirigu háguchi, sügüla lalagante háguchi houn”. Ani adügati Heowá lóugiñe lira. Aba lasansiruni échuni, aba lariñagun lun Moisesi: “Anhein [...] ounwe aban hádangiñe marahüñüga wügüriña, lásügürüba [...] lalagante tun liráü” (1 Lur. 27:6-8; Hos. 17:1-6). Lúmagiñe dan ligía, seriwiti lilurudun Bungiu ligía lun líderaguniña sun würiña ísüraelina ha adariragubaña houngua lidan ligiaméme turóbuli.

15. a) Ida liña lóuseruniña Heowá sun lubúeingu, íbini ha mégeihabubaña? b) Ka burí amu abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia arufudubalin ua lan himei lan Heowá aban gürigia luéi aban?

15 Ma furangu lan larihíniwa lidan le desidírü lubéi Heowá lidan ókaasion ligía luagu areida lan ani ua lan himei lan aban gürigia luéi aban! Óusera lumutiña Heowá würiña mégeihabutiña ha lau ligiaméme inebesei le aubei lóuseraña ísüraelina ha únbaña buídutima lan lidin (Sal. 68:5). Anihán ábanrügü lídangiñe saragu abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia le arufudubei aban inarüni le íchuguti dǘgüdaguaü: aban labu lanügüniña Heowá sun lubúeingu (1 Sam. 16:1-13; Adü. 10:30-35, 44-48).

GAYARATI WÁYEIHANI HEOWÁ

16. Ka lunbei wadügüni lun buídutima lan warufuduni ligaburi Heowá lánina ua lan himei lan aban gürigia luéi aban?

16 Ida luba wáyeihani Heowá lidan ua lan himei lan aban gürigia luéi aban? Haritagua waméi biámañein lan katei lidan igaburi le. Ánheingubeirügü ua lubéi himei wamá aban gürigia luéi aban ligíarügübei aban lan labu wóuseruniña sun gürigia. Inarüni hínsiñe lan houn sun gürigia hasaminarun ua lan himei hamá aban gürigia luéi aban ani masaminarun hamá wuriba hawagun amu. Gama lumoun, mama sun dan ménrengun lan woun wakutihani lau taruman wanigi kátima lan wagaburibei. Ida lubati wasubudiruni anhein subudiwa wabéi lau wóuseruniña sun gürigia lau ligiaméme igaburi? Dan le meha labusenrunbei Hesusu lasubudiruni ka lan hasaminarubei gürigia luagu, aba lálügüdüniña lumadagu ha uágubaña lafiñera: “Kátana san lidan haritagun gürigia, au le Wügüri Garaüwarügüti?” (Mat. 16:13, 14). Adüga waméi ligiaméme, álügüda waméi somu wamada le furanguti wama anhein subudiwa wabéi kei gürigia ha úati himei hamá aban gürigia luéi aban. Kábati wadüga anhein ariñaga umadaü ligía woun ariha lan anihein lan dan warufudun himei wamá aban gürigia luéi aban o mínsiñe lan somu gürigia woun ladüga amu lan lirasan, ligaburi lawinwandun o ladüga lugudemen? Mosu wayumuragun lun Heowá lun líderaguniwa asansirei wagaburi ua láamuga himei wamá aban gürigia luéi aban ítara kei ligía (Mat. 7:7; Kol. 3:10, 11).

17. Ida luba wóuseruniña gürigia úouga himei wamá aban gürigia luéi aban?

 17 Lidan damuriguaü kristiánu arufuda wamuti busén wamá wáyeihani ligaburi Heowá lau wóuseruniña sun gürigia lau inebesei, areini luma ínsiñehabuni. Kéiburi lidan lóurate wamisurahan íbirigu wábiñoun, amisuraha wamutiña ha ámubei hagüriarun wawéi, ha gudemebaña, ha méteñuhaña o ha hilaañabaña úmari (aliiha huméi Galasiana 2:10 luma Santiagu 1:27). Barǘ wamuti giñe uganu buiti houn sun hawuyeri gürigia, íbini houn terencha. Ligía luéirinbei wagundan lau anuhein lan agumeiraguagüdüni wama lidan kéiburi sisi-san iñeñein. Ma furangu lan larihíniwa ua lan hímeiwa lan aban gürigia luéi aban!

18. Ida luba harufuduni luagu hínsiñe lan Heowá hun ladüga ménrengun lan layarafadúniwa lun ani ua lan himei lan aban gürigia luéi aban?

18 Inarüni ábatima lan línsiñedun Heowá woun dan le lan wararamagun asaminara luagu ménrengun lan layarafadúniwa lun ani ua lan himei lan aban gürigia luéi aban. Ani adügati katei le lun wabusenrun wáyeihani ligaburi lidan wóuserun hama wíbirigu lidan afiñeni luma hama gürigia ha únbaña wapurichiha.

“Yarafati Aburemei houn ha agúahabaña luagu.” (Sal. 145:18) (Ariha huméi  párafu 9)

“Wabureme le Hubungiute [...] le ábanbei labu lanügüniña sun gürigia.” (2 Lur. 10:17) (Ariha huméi  párafu 17)