Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Gayarati wafiñerun luagu lugumadin Heowá

Gayarati wafiñerun luagu lugumadin Heowá

“Úaraguati lugumadin Aburemei ladüga chúgüdati hau gürigia ha ǘnabugubaña.” (SAL. 19:7)

1. a) Ka burí ariñahani akutihóubei saragu wéiyaasu lidan adamuridaguni? b) Ida liña líderaguniwa wáguyuguagüdüni ariñahani burí le?

DAN le haturiahanu hani Garüdia Atalaya lubá adamuridaguni, saminañahadün san: “Aturiaha wamaali mehatia ariñahani le”? Anhein barühadün lubéi fiú dan adamuridagua hama gefentiña luagu Heowá, háfuga ariha humaali luagu akutihóua lan somu ariñahani saragu wéiyaasu. Kei hénpulu, yarafaguati wayanuhan luagu Larúeihan Bungiu, luagu lebegi asalbaruni, luagu apurichihani o luagu burí igaburi kéiburi afiñeni luma ínsiñeni. Dan le wáguyuguagüdüni ariñahani le, íderagua lumutiwa lun derebugu wamá lidan wafiñen luma lun wadügüni ‘le tariñagubei Lererun Bungiu, mama lun aganbarügü wamani’ (Sant. 1:22).

2. a) Libe-agei dan, ka mini lubéi dimurei “gumadi” tidan Bíbülia? b) Ka idan amu lan halurudun wügüriña luéi lilurudun Bungiu?

2 Dimurei ebüréu le ásügürawagüdübei “aritaguagülei” sügügüdawati giñe kei “gumadi”, ani gayarati layusurún lun layanuhóun luagu lúrudu luma gumadi le líchugubei Bungiu houn lumutuniña. Mítaranti lúrudu le kei halurudun wügüriña, lugundun halurudun wügüriña súnwandan mosu lan laransehóun, ánheinti lilurudun Heowá gayarati lafiñerúniwa luagu súnwandan. Íbini adügǘwa lan meha lúrudu burí ligía lun somu sügǘ o somu dan, le linarün katei, súnwandan hu lan. Ariñagati abürühati Sálumu: “Richati bugumadin súnwandan” (Sal. 119:144).

3, 4. a) Ka burí luwuyeri adundehani wibihibei lídangiñe aritaguagülei le líchugubei Heowá woun? b) Ka meha buiti hibihibei ísüraelina dan le gaganbadi hamá lun lererun Heowá?

3 Laganagua lúrudu burí le líchugubei Heowá woun anihein dan anihein lan uganu lánina eweridihani. Lidan meha binadu Ísüraeli, súnwandan meha hawisahan profetagu houn ísüraelina luagu le gayarabei lasuseredun houn. Kei hénpulu, dan meha le yarafaali lun hebelurun ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati, aba lariñagun Moisesi houn: “Mígiraguagüda humá hungua lun heyeedun, madireira humá luéi Bungiu lun heseriwidun houn amu búngiugu, máhuduragun huguyame houn, lugundun lagañiduba Bungiu huma” (2 Lur. 11:16, 17). Tidan Bíbülia daritiwa saragu adundehani huuti le meha líchugubei Heowá houn lumutuniña lun mabulieidun hamani.

4 Lidan saragu amu ókaasion, ariñagati Heowá houn ísüraelina lun inebehabu hamá lun, lun gaganbadi hamá lun luma lun hadügüni liri sándume (2 Lur. 4:29-31; 5:28, 29). Anhein meha hadüga sun le lariñagubei houn, labinirubaña meha (Fad. 26:3-6; 2 Lur. 28:1-4).

LIGABURI HÓUNABUN ÍSÜRAELINA

5. Ka uagu lageindagua Heowá luagu lufulesein urúei Esekíasi?

5 Laganagua sun hásügürün binadu ísüraelina, gúnfuli lumuti Heowá le füramase lubéi houn. Kéiburi dan le lebelurunbei Senakeríbü le lurúeite Asiria Hudáun ani aba lariñagun lagidarubei lan urúei Esekíasi lídangiñe arúeihani, íderagua lumutiña Heowá lau lóunahan aban ánheli. Lidan ábanrügü áriebu, “aba lagumuchun [ánheli ligía] hau súdaragu, ábutigu hama gumadimatiña” ha lánigu lurúeite Asiria, mosu meha lagiribudun lurúeite Asiria lúbiñoun lau busiganu (2 Uru. 19:35; 2 Kro. 32:21). Ka uagu lageindagua Bungiu luagu lufulesein urúei Esekíasi? Lugundun “rédeiti deregüdagu ligibugiñe Bungiu, madireirúnti luéi, lubaragiñe lira gúnfulirügü lumuti lugumadin” (2 Uru. 18:1, 5, 6).

Ínchaha lumuti meha lilurudun Heowá Hosíasi lun lageindagun luagu áhuduraguni inarüniti (Ariha huméi párafu 6)

6. Ida liña larufuduni urúei Hosíasi lafiñen luagu Heowá?

6 Hosíasi ábanya urúei le gaganbadibei lun lugumadin Heowá. Lúmagiñe wídürügügili irumu lau, ‘buiti meha lóuserun ligibugiñe Wabureme ani madireirúnti lidan ni kata’ (2 Kro. 34:1, 2). Arufuda lumuti lafiñen luagu Heowá lau lagumuchun hau sun guáriua ani ábaya lagumeseruni áhuduraguni inarüniti. Ani ladüga ladügüni ítara, mámarügüñein ligía labinira Heowá, biní lumuti giñe sun néchani (aliiha huméi 2 Krónikasi 34:31-33).

7. Ka meha asuseredubei dan le maganbadi hamá ísüraelina lun lilurudun Heowá?

7 Híruti mama lan súnwandan híchuguni lumutuniña Bungiu hafiñen luagu lilurudun. Lidan sun sígulu le ásügürübei dan ligía, díreitiña luéi émeri le richabei saragu wéiyaasu. Kei lariñaguni apostolu Pábulu, dan le meha ledebilidun hafiñen, aba ‘laduruuhaniña ligarabalin furumiñeguarügü iseri luwuyeri arufudahani’ (Efe. 4:13, 14). Ani kei meha lariñaguni Heowá houn, alubaha hamuti meha luriban resultóu le lanügübei maganbadi hamá lun lilurudun (Fad. 26:23-25; Her. 5:23-25).

8. Ka idan genegegua lan gádantiwa luma le meha gádanbaliña ísüraelina?

8 Ida liña genegegua lan gádantiwa luma le meha gádanbaliña ísüraelina? Ítara kei hagía, resibitiwa giñe eweridihani luma adundehani (2 Fe. 1:12). Sagü waliihanu Bíbülia, haritaguagüda lumutiwa Heowá luagun lilurudun. Ani kei le líbüre wabéi lun desidírü wamá, gayarati desidírü wamá wagunfuliruni lilurudun Heowá o wadügüni le wabusenrun (Ari. 14:12). Warihaali ka lan uagu gayara lubéi wafiñerun luagu ladundehan Heowá ani ida liña lan gayara lan líderaguniwa.

IBAGARI LANÜGÜBEI GAGANBADI

9. Ida liña meha laritaguagüdüni Heowá houn ísüraelina líderaguñanu lan lidan haweiyasun lidan fulasu mageirawati?

9 Dan le hadügünbalin ísüraelina haweiyasun le adurarubei bian-wein irumu lidan “lueirin luma dencha lan fulasu mageirawati”, mariñagun lumuti meha Heowá houn ida luba lan ladundehaniña luma ida luba lan lóunigiruniña. Gama lumoun, arufuda lumuti houn saragu wéiyaasu gayara lan hafiñerun luagu luma luagu ladundehan. Yúsuti meha Heowá aban dúeri lun ladundehaniña wéyuagu luma watu durunguti lun ladundehaniña guñoun, lun haritaguni luagu líderagubaña lan ani adundeha láñame lun hánhiñuraguni fulasu ligía (2 Lur. 1:19; Afu. 40:36-38). Ru lumuti meha giñe le hemegeirubei houn: “Memegeiruntiña ni kata: Mawesiruntu hadaüragun, máludun ligía hagudi.” (Neem. 9:19-21.)

10. Ida liña ladundehaniña Heowá lumutuniña uguñe weyu?

10 Sun lubúeingu Bungiu uguñe weyu, belumémediwa lidoun aban iseri ubóu le lánina irichaü. Afiñetiwa san luagu líchuguñein lan Heowá le wemegeirubei woun lun gayara lan wásügürün lau ibagari lídangiñe “saragu asufuriruni” le lunbei liabin ámuñegü? (Mat. 24:21, 22; Sal. 119:40, 41.) Mayusurunti Heowá aban dúeri o watu durunguti lun ladundehaniwa lidoun iseri ubóu, gama lumoun, íderagua tumutiwa lóundarun lun agagudúañu wamá. Kei hénpulu, haritaguagüda tumutiwa sun dan lun wéredagüdüni wafiñen lau waliihanu Bíbülia, lau wáhuduragun lun Heowá lidan familia, lun wáfaagun lun meferidirun wamá ni aban adamuridaguni luma lau apurichihani. Gaganbaditiwa san lun adundehani burí le? Adüga wamuti san le mégeiwabei lun wagunfulirun lau sun katei le? Wadügüni katei burí le líderagubadiwa lun here lan wafiñen, lugundun ligía wemegeirubei lun wásügürün lau ibagari lidoun iseri ubóu.

Íderagua lumutiwa lilurudun Heowá lun masuseredun lan danaguaü tidan Luban Wadamuridagun (Ariha huméi párafu 11)

11. Ida liña larufuduni Heowá samina lan luagun wabuidun?

11 Ani adundehani burí le wibihibei íderagua lumutiwa mámarügü lun agagudúañu wamá óunigirei wamadagua luma Heowá, íderagua lumutiwa giñe lidan wabagari. Kei hénpulu, séfutiwa luéi saragu turóbuli ladüga wakipurun aban agu sensiyuti ani ru waméi umegeguni lidan lubara. Íderagua lumutiwa giñe adundehani le líchugubei Bungiu lun desidírü wamá buidu tuagu daüguaü, luagu ligaburi waranseragun woungua, luagu isebáhari luma luagu kaba lan waturiaha. Luagu le aban oubaü, rútiwa giñe seremei luagu adundehani le wibihibei lun wachoururunu waban, wakarün, Luban Wadamuridagun luma luagu ida luba lan waranserun lubá somu katei sódiniti. Arufuda lumuti adundehani burí le luagu berese lan Heowá luagu wabuidun.

ÍDERAGUA LUMUTIÑA MEHA LILURUDUN HEOWÁ FURUMIÑETIÑA KRISTIÁNUGU

12. a) Ka katei uágubei layanuha Hesusu houn lani disipulugu saragu wéiyaasu? b) Ka igaburi lánina ǘnabuguni aweiridagüdübalun lanigi Féduru? c) Ka efekütu lunbei gani lani lani Hesusu hénpulu wawagu?

12 Lidan furumiñeti sígulu, yarafaguati meha heresibirun lumutuniña Bungiu adundehani. Haritaguagüda lumutiña meha Hesusu lani disipulugu saragu wéiyaasu luagu lisudinin ǘnabuguni. Gama lumoun, mama meha ariñagarügüti houn lun ǘnabugu hamá, arufuda lumuti meha houn ida luba lan hadügüni. Lidan lagumuhóun luéyuri libagari ya ubouagu, aba lóundaraguniña lani apostolugu lun hefeduhani Luéyuri Esefuruni. Dan le añahán lan eiga, aba lararamun Hesusu aba lagumeserun achibei hagudi, aban wadagimanu le yebe lunti ladügüni aban musu (Huan 13:1-17). Aba taweiridun hanigi apostolugu lau lanarime hénpulu lánina ǘnabuguni le. Kei le ariha lubalin meha apostolu Féduru katei ligía, kéiburi darandi irumu lárigiñe, aba lariñagun houn líbirigu lidan afiñeni lunti lan ǘnabugu hamá (1 Fe. 5:5). Sun wagía lunti línchahaniwa lani Hesusu hénpulu lun wóuserun lau ǘnabuguni hama amu (Fili. 2:5-8).

13. Ka igaburi larufudahabei Hesusu ani súdiniti lun warufuduni?

13 Ayanuhati meha giñe Hesusu houn lani disipulugu saragu wéiyaasu luagu lisudinin aban afiñeni le héreti. Dan le siñagua habéi houngua lun hasagarun aban sífiri wuribati luéi aban nibureinti, aba hálügüdüni Hesusu: “Ka san uagu siñá wabalin sífiri wuribati ligía asagara?” Aba lariñagun Hesusu houn: “Ladüga lilouguan hafiñen. Ninarün hau luagu anhein lan ibiha hubéi afiñeni íbini nǘraüraü lan kei aban tagu mosutása, [...] úabei ni kata hásiñarun” (Mat. 17:14-20). Lidan lani ministeriu, dan le meha ya lubéi Hesusu ubouagu, arufudahati houn lani disipulugu súdini lan afiñeni (aliiha huméi Matéu 21:18-22). Sagatiwa san buiti lídangiñe chansi le wibihibei lun wéredagüdüni wafiñen lidan adamurini luma lidan adamuridaguni kristiánu? Lánina ugundani ókaasion burí le; gama lumoun, lidaani giñe warufuduni afiñe wamá luagu ladundehan Heowá.

14. Ka uagu súdini lubéi warufudun ínsiñeni libe le larufudubei Kristu uguñe weyu?

14 Buin liña fánreinti le lánina Abürüdǘni Güriegu Kristiánu lau saragu adundehani lun laritaguagüdüniwa lunti lan hínsiñehabu wamá. Ariñagati Hesusu anihán lan libiaman gumadi le súdinitimabei: “Hínsiñe hamá bíbirigu bun kei bínsiñegua bungua” (Mat. 22:39). Wati Santiagu, le lamulen Hesusu tuéigiñe lúguchu, lun gumadi ligía “liñu-agei lúrudu” (Sant. 2:8). Abürühati apostolu Huan: “Niduheñu, mámatia iseri gumadi le nabürühabei hun, ligiaméme le meha heresibirubei lúmagiñe furumiñeti dan. [...] Gama lumoun guentó nabürühaña hun luagu aban iseri gumadi” (1 Huan 2:7, 8). Ka labusenrubei lariñagun lau “binadu gumadi”? Layanuhaña luagu gumadi lun hínsiñehabu wamá houn amu gürigia. Binaduhali ladüga ru laali lan meha Hesusu “lúmagiñe furumiñeti dan”. Ani ‘iseriti’ ladüga mosu lan harufudun aban óunwenbu ínsiñeni darí lun hadügün sákürifisiu luagu hafulesein amu, lugundun líderagubaña meha ínsiñeni ligía lun hawanduni katei burí le meha lunbei liabin houn. Wagía, keisi lánigu Kristu disipulu, ma gúndaatiwa ladüga laritaguagüdüniwa woun súdini lan hínsiñedun wíbirigu woun lun mebelurun lan igaburi le lídanbei ubóu le tidoun wanigi?

15. Ka meha wadagimanu súdinitimati liábinbei Hesusu adüga ya ubouagu?

15 Bereseti meha Hesusu hau gürigia tídangiñe sun lanigi. Arufuda lumuti lau lareidaguagüdün sánditiña ani saragüda ligía hilaaña. Gama lumoun, mámatima meha ligía luadigimaribei. Lapurichihan luma larufudahan ligía gánibei aban efekütu duratimati hawagu gürigia. Ka uagu wariñagei le? Lugundun gürigia ha meha lareidaguagüdübaña hama ha láguyuguagüdübaña chülüti meha dan lun haweiyadun ani hilagua hagía, ánhañati ha eresibirubalin uganu le lapurichihabei resibitiña chansi lun hawinwandun lun súnwandan (Huan 11:25, 26).

16. Ida liña lawanserun wadagimanu lánina apurichihani luma hadügǘn disipulugu lidan wadaani?

16 Wadagimanu lánina apurichihani le meha lagumeserubei Hesusu lidan furumiñeti sígulu, guentó ladügǘña lidan sun ubóu. Ariñagati Hesusu houn lani disipulugu: “Heiba lubeiti habügürü gürigia ha lílana sun fulasu, adüga humaña nánime disipulugu” (Mat. 28:19). Ítara liña meha hadügüni, ani ítara liña giñe wadügüni uguñe weyu. Lidan lóugiñe 230 ageiraü, añahein hóugiñe sedü míñunu Gefentiña apurichihei uganu luáguti Larúeihan Bungiu lau ubebeni ani arufudaha hagía tuagu Bíbülia houn saragu míñunu gürigia. Arufuda lumuti wadagimanu lánina apurichihani le luagu wawinwanduña lan lidan lagumuhóun dan.

AFIÑE WAMÁ LUAGU HEOWÁ UGUÑE WEYU

17. Ka burí adundehani líchugubei Pábulu luma Féduru houn híbirigu kristiánu?

17 Furanguti íderagua lániña meha lúrudu furumiñetiña kristiánugu lun hakipurun aban afiñeni héreti. Ariñagati Pábulu, le meha adaürǘbei Roma, lun Timotéu: “Mígirabei luwuyeri arufudahani harumati le níchugubei bun” (2 Tim. 1:13). Chóuruti buidu lan léiguadun dimurei burí le lun Timotéu! Luéigiñe amu oubaü, lárigiñebei lariñagun apostolu Féduru houn líbirigu kristiánu lun harufudun igaburi buiti kéiburi awanduni, ínsiñeni hawagu amu luma ragüguaü unguaü, aba lariñagun: “Ligía naritaguagüdamémebadün lubéi luagu, lau sun subudi humaali lan, ani héibuguña lan lidan inarüni ligía” (2 Fe. 1:5-8, 12).

18. Ida liña meha harihini furumiñetiña kristiánugu adundehani le aritaguagüdüwabei houn?

18 Le linarün katei, gárada burí to meha habürüdüboun Pábulu luma Féduru ayanuhatu luagu “katei le meha hariñagubei profetagu” (2 Fe. 3:2). Aba san hagañidun furumiñetiña kristiánugu ladüga laritaguagüdüniwa katei burí le houn? Uá, lugundun subudi hamuti meha heresibirunbalin lan ladüga hínsiñe hamá lun Bungiu ani busenti meha lun hasigirun ‘asubudirei Wabureme Hesukrístu le Wasalbaragüle, awanse hagíame lidan línsiñehabu’ (2 Fe. 3:18).

19, 20. Ka uagu gayara lubéi wafiñerun luagu lilurudun Heowá, ani ida liña wasagarun buiti lídangiñe?

19 Uguñe weyu anihein saragu resun lun wafiñerun luagu lilurudun Heowá, ani dariwati tidan Lererun to úabei charati tidan, Bíbülia (aliiha huméi Hosué 23:14). Gayarati waliihan tidan Bíbülia ida liña lan lóuserun Heowá hama gürigia gafigountiña lidan saragu milu irumu le sügühalibei. Sun burí abahüdaguni ligía bürüwati lun wabuidun guánarügü (Rom. 15:4; 1 Ko. 10:11). Gayarati giñe warihini lagunfulirun profesía burí, le ítarabei kei aritaguagülei le abürüdǘbei lubaragiñe lasuseredun, lugundun haritaguagüda lumutiwa gúnfuli lani Heowá sun le füramase lubéi. Kéiburi le abürühóubei luagu le lunbei lasuseredun “lidoun burime lagumuhóun dan” luagu hayabinba lan saragu míñunu gürigia lidoun áhuduraguni inarüniti (Isa. 2:2, 3). Ani ariñagatu giñe Bíbülia agadeireinatima luba lan ubóu le, ani ligía asuseredubei. Ani kei ariñawaguali lan, arufuda lumuti lanarime lapurichihóun uganu buiti luagu lagunfuliruña lan lererun Hesusu (Mat. 24:14).

20 Arufuda laali Wabungiute woun saragu wéiyaasu gayarati lan wafiñerun luagu. Afiñetiwa san luagu lilurudun? Ariñagatu aban íbiri gíritu Rosellen: “Dan le níchugunbalin sun nafiñen luagu Heowá, aba nagumeserun ariha furangu luagu anihein lan lúhabu Heowá íchiga erei nun”. Sagá wamá giñe buiti lídangiñe aritaguagülei le líchugubei Heowá lau gaganbadi wamá lun.