Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

‘Gefenbadün nuagu’

‘Gefenbadün nuagu’

“Hibihuba ubafu lun gefén humá nuagu [...] chülǘ lumoun lidise-agei fulasu ubouagu.” (ADÜ. 1:7, 8)

1, 2 a) Katei san gefenti luagu Heowá le wéirigutimabei? b) Ka mini lubéi iri Hesusu? c) Ida liña meha san úaragua lan Liráü Bungiu lun liri?

 “LUN le nágurahoua, lun le niabin lidoun ubóu le: Lun nariñaguni le inarünibei.” (Aliiha huméi Huan 18:33-37.) Ariñaga lumuti Hesusu dimurei le lun gumadimati rómana le Hudéabei, Ponsiu Pilatu, dan le laguseragüdünbalin. Sun liña meha lariñagun Hesusu luagu urúei lan. Fiú irumu lárigiñe, ayanuhati Pábulu luagu hénpulu lánina ganigi le larufudubei Hesusu ani aba lariñagun luagu Hesukrístu, “le meha giñe gefenbei luagu le inarünibei ligibugiñe Pilatu” (1 Tim. 6:13). Ítara liña, anihein dan mégeiwa lan ganigi lun aban wamá “gefenti gúnfuliti ani inarüniti” lidan ubóu lani Satanási le buinbei lau iyereehabúni (Aruf. 3:14).

2 Kei le meha huríu lubéi Hesusu, ábangubeiñein gefenti luagu Heowá lúmagiñe lágurahoun (Isa. 43:10). Ani ñǘbuinti meha lun ligíaba lan gefenti le méinitimabei luagu liri Bungiu ligibuagu ubóu le. Sériuti meha larihini Hesusu le mini lubéi liri, aban iri le meha líchugubei Bungiu luagu. Ánheli le awisarubalin Hosé, wügüri le meha lunbei lamarieidun tuma María, luagu dageinañoun lan María lau lubafu sífiri sandu, aba lariñagun: “Tagaraüdüba aban irahü, ábame bíchuguni liri Hesusu. Ítara luba liri ladüga lasalbarubaña lan lumutuniña lídangiñe hafigoun” (Mat. 1:20, 21). Iri Hesusu lidan ebüréu mini lan “Heowá Esefuragüleibei”. Yusu lumuti Heowá Hesusu lun lesefuruniña gürigia lídangiñe figóu luma óunweni. Ariñagati meha Hesusu houn huríu mosu lan hasakürihan luagu hafigoun lun lagundaarun Heowá hau (Mat. 10:6; 15:24; Luk. 19:10). Ligía meha lapurichihanbalin Hesusu uganu luáguti Larúeihan Bungiu lau ubebeni. Abürühati Márükosu: “Aba lidin Hesusu Galiléa apurichihei uganu buiti lúmagiñeti Bungiu. Aba lariñagun: ‘Chülühali dan, yarafaali Larúeihan Bungiu; asaküriha humá, afiñe humá luagu uganu le lánina asalbaruni’” (Mar. 1:14, 15). Ayanuhati giñe Hesusu lau ganigi luagu luriban hóuserun lábutigu relihión huríu, ha giñe lanagangiñebaña sun katei lun buga ladarawagún Hesusu luagu wagabu (Mar. 11:17, 18; 15:1-15).

“LUÉIRIGUN BUNGIU”

3. Ka asuseredubei ǘrüwa weyu lárigiñe lounwen Hesusu?

3 Lárigiñebei lafarún Hesusu aba lasuseredun aban katei wéiriti lubuidun. Ǘrüwa weyu lárigiñe, aba láguyuguagüdüni Heowá, mama kei aban gürigia, águyuguagüda lumuti kei aban sífiri le móunwedaditi (1 Fe. 3:18). Lun larufuduni águyuguaali lan, aba larufudagun lungua lau aban úgubu libe hágubu gürigia. Weyuméme le láguyugunbei arufudaguati lungua kéiburi seingü wéiyaasu houn ámuñegueinarügü disipulugu (Mat. 28:8-10; Luk. 24:13-16, 30-36; Huan 20:11-18).

4. a) Ka adamuridaguni lalidihabei Hesusu weyuméme le láguyugunbei? b) Ka wadagimanu líchugubei houn lani disipulugu?

4 Lidan liseingün wéiyaasu arufudaguati lungua houn apostolugu luma houn amu gürigia ha damurigubaña hama. Lidan ókaasion ligía, gayarati wariñagun luagu ru lan aban külase tídangiñeti Bíbülia houn. “Ábati ladaaruni hasaminan lun gunfuranda hamanu Lererun Bungiu.” Ítara liña gunfuranda hamani luagu abürühóuali lan buga tidan Bíbülia dandu luagu lounwen Hesusu háhaburugu láganiñu Bungiu kei luagu láguyugun. Dan le lagumuchun adamuridaguni ligía, wéyumeme le láguyugunbei, aba lafuranguagüdüni Hesusu houn gani hamá aban buligasion. Ariñagati houn “lunti lan giñe lapurichihóun lidan liri houn sun gürigia ubouagu lun hasakürihan lun ferudunawa lan hafigoun, lagumeseruña apurichihani ligía uburugugiñe Herusalén”. Ariñagati giñe houn: “Huguya gefentün luagu burí katei le” (Luk. 24:44-48).

5, 6. a) Ka uagu lariñaga Hesusu “lun gefén humá nuagu”? b) Ka meha lunbei hasubudiragüdüni lani Hesusu disipulugu?

5 Bián-wein weyu lárigiñe, lidan lagumuhóun larufudagun Hesusu lungua houn apostolugu, chóuruti gunfuranda hamani ka lan labusenrubei lariñagun lau gumadi sensiyuti ani súdiniti le: “Hibihuba ubafu lun gefén humá nuagu, dandu Herusalén kei sun lóubawagu Hudéa, Samaria, chülǘ lumoun lidise-agei fulasu ubouagu” (Adü. 1:8). Kati uagu lariñaga Hesusu “hibihuba ubafu lun gefén humá nuagu”, ani mariñagunti lun gefén humá luagu Heowá? Le linarün katei, gayarati hamuga meha lariñagun: lun gefén humá luagu Heowá, gama lumoun, ísüraelina meha sun ha aganbubalin, ani keisi ísüraelina, lániguhaña meha Heowá gefentiña.

Keisi lani Hesusu disipulugu mabuchadunti wawagu ayanuha luagu lani Heowá füramasei lubá ámuñegü (Ariha huméi párafu 5 luma 6)

6 Guentó, mosu meha hasubudiragüdüni disipulugu luagu layusuruñein lan meha Heowá Hesusu lun lesefuruniña gürigia. Wéiritimati meha esefuruni ligía sügǘ lau hesefurún ísüraelina lídangiñe amudirawaguni Ehiptu luma lídangiñe adaürǘni Babilónia. Lounwen luma láguyugun Hesukrístu ligía meha lébunabei hesefurun gürigia lídangiñe adaürǘni le wéiritimabei: lídangiñe figóu luma óunweni. Lidan Pentekosutesi lidan irumu 33, apurichihatiña iseri lani Hesusu disipulugu ha anuadirúaañabaña luagu “luéirigun Bungiu”, ani gíbetiña eresibiruti uganu ligía. Ítarati, lúmagiñe luéigiñe lóunwenren Úguchili sielu, gumeseti Hesusu arihei ida liña lan laweiridagun liri eibu hasakürihan saragu milu gürigia ani afiñe hagía luagu ligía lan le layusurubei Heowá lun lesefuruniña gürigia (Adü. 2:5, 11, 37-41).

ABAN EBEGI LUN “HASALBARUN SARAGU”

7. Ka larufudubei sügǘ le lánina Pentekosutesi irumu 33?

7 Sügǘ burí le asuseredubei lidan pentekosutesi irumu 33 arufudati luagu resibi lani Heowá lebegi lani Hesusu sákürifisiu lun lesefuruniña gürigia lídangiñe figóu (Ebü. 9:11, 12, 24). Ariñagati Hesusu: “Mama [...] niábiña [...] lun neseriwidúniwa, niábiña lun neseriwidun luma lun níchuguni nibagari lebegime hasalbarun saragu” (Mat. 20:28). “Saragu” ha únbaña lahuuda lebegi esefuruni le lafayeirubei Hesusu mámarügüñanu meha huríu ha asakürihabaña. Busenti Bungiu lun “hasalbarun sun gürigia”, lugundun gidá lumuti lebegi asalbaruni “hafigoun” (1 Tim. 2:4-6; Huan 1:29).

8. a) Ida liña meha gayara lan hapurichihan furumiñetiña lani Hesusu disipulugu luagu? b) Chülǘ san halía hachülüra disipulugu lau uganu?

8 Ganigitiña meha san furumiñetiña lánigu Hesusu disipulugu lun hasigirun apurichiha luagu? Chóuruti ítara liña lan, íbini madügün hamani lau habafu guánarügü. Lubafu lani Bungiu sífiri sandu ínchahabaliña ani ruléi erei le hemegeirubei houn (aliiha huméi Adügaü 5:30-32). Kéiburi 27 irumu lárigiñe Pentekosutesi lidan irumu 33 gayarati meha lariñawagúniwa apurichihóuali lan uganu buiti “lidan sun ubóu” houn huríu luma houn ha mámabaña huríu (Kol. 1:5, 23).

9. Ítara kei meha lariñaguni Hesusu, ka asuseredubei lun furumiñeti damuriguaü kristiánu?

9 Híruti aba lan lagadeirun furumiñeti damuriguaü kristiánu (Adü. 20:29, 30; 2 Fe. 2:2, 3; Hud. 3, 4). Kei meha aubei lariñagei Hesusu, adügati “Mafia” lun lawanserun agarabaaguni kóntüra Bungiu, ani lun mafurangudun lan eseriwiduni le inarüniti darí lumoun “lagumuchun ubóu” (Mat. 13:37-43). Lidan diisi-hati irumu 1914 aba líchuguni Heowá Hesusu Urúeime lun larúeihaniña gürigia. Lidan dan ligía, ligía lagumeserun “lagumuhóun dan” lidan ubóu wuribati le lani Satanási (2 Tim. 3:1).

10. a) Ka dan súdiniti uágubei hapurichihan kristiánugu anuadirúaaña? b) Ka asuseredubei lidan diisi-hati irumu 1914, ani ka arufudubalin luagu susere lan?

10 Kristiánugu anuadirúaaña ha lánina wadaani ariñagatiña luagu ábanbei lan hati súdiniti diisi-hati lidan irumu 1914. Saminaü le sagá hamuti lídangiñe lani Danieli profesía luáguti óunwenbu tídibu wewe le adürürǘbei ani ábayame láhüchün lárigiñe somu dan (Dan. 4:16). Ayanuhati Hesusu luagu aban seini le lunbei líderaguniña lani disipulugu asubudirei luagu gumeseeli lan arúeiha ani gumeseeli lan “lagumuhóun dan”. Sun le asuseredubei lúmagiñe irumu 1914 arufudati furangu luagu urúeihali lan Hesusu (Mat. 24:3, 7, 14; Luk. 21:24). Ligíati, laganagua “luéirigun Bungiu” le uágubei wapurichiha uguñe weyu, anihein uganu luagu ru lani Heowá Hesusu Urúeime lidan irumu 1914.

11, 12. a) Ka lagumeserubei iseri lurúeite ubóu adüga lidan irumu 1919? b) Ka arihíbei furangu lamidoun burí irumu 1930? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu.)

11 Lidan luadigimari keisi iseri Lurúeite Ubóu, málüti Hesusu lubá lagumeserun esefuraña kristiánugu anuadirúaaña lábugiñegiñe tubafu “Babilónia to wéiriboun” (Aruf. 18:2, 4). Lidan irumu 1919, murusun dan lárigiñe lagumuchun Furumiñeti Wuribu Wéiriti, aba ladaarun üma lun lichugún uganu lidan sun ubóu luáguti lesefuruniwa Hesusu lau lafayeiruni lebegi wasalbarun luma luagu uganu buiti luáguti Arúeihani le gumeseelibei. Yusu hamuti kristiánugu anuadirúaaña chansi ligía, ani kei resultóu gíbetiña gürigia ánharutiña lun inarüni ani aba hanuadirún lun harúeihan luma Kristu sielu.

12 Lamidounbei burí irumu 30 arihúati furangu luagu gumeseeli lan meha Kristu óundaragu saragu míñunu hádangiñe “amu mudún”, lun hagíaba lan “saragu gürigia” ha lídangiñetiña sun néchani. Lábugiñe hadundehan kristiánugu anuadirúaaña, sigí hamuti giñe saragu gürigia ha hénpulu lánina ganigi le larufudubei Hesusu ani apurichihatiña houn sun gürigia luagu seremei lan Bungiu luma Kristu gayara lubéi hesefurun. Seremei hawandun lidan apurichihani luma luagu hafiñen luagu lani Hesusu sákürifisiu, hásügürüba gürigia hagía lídangiñe “óunwenbu asufuriruni” le lunbei lagumuchun lau ubóu le lani Satanási (Huan 10:16; Aruf. 7:9, 10, 14).

APURICHIHA WAMÉI UGANU BUITI LAU GANIGI

13. a) Kei gefentiña luagu Heowá, ka desidírü wabéi wadügün? b) Ka lunbei wadügüni lun wibihini le desidírü wabéi wadügün?

13 Sigí wamá arufuda ínsiñeni luagu wachansin lun Gefentiña wamá luagu “luéirigun Bungiu”, Heowá, lidan katei le adüga láalibei luma le füramase lubéi luagu ladügübei lan. Inarüni luagu mama lan súnwandan lun ménrengun lan. Gíbetiña íbirigu apurichihatiña lidan fulasu le ñein lubéi mabusenrun hamá gürigia haganbuniña ani adüga hagía bula hau sagü weyu, ani añahein amu íbirigu súfuritiña éibaahouni. Gayarati wadügüni le meha ladügübei apostolu Pábulu hama lánigu paaná. Ariñagati: “Lau sun anabúa wamá, ouserúa wagía wuriba [...], íderagua lumutiwa Bungiu lun wapurichihani uganu luáguti asalbaruni hun lau anigi íbini laganagua lénrengunga” (1 Tesa. 2:2). Mabuchadalá wawagu. Lubaragiñe lira, desidírü wamá wasigirun agunfulira lau wederegeragun woungua lun Bungiu darime lagumuchagun ubóu le lani Satanási (Isa. 6:11). Ani kei le siñabei lan wibihini luagu were guánarügü, amuriaha wamá luma Heowá lun líchuguni lani sífiri sandu woun, gayara láamuga wárügüdün ‘erei’ ítara kei meha hadügüni furumiñetiña kristiánugu (aliiha huméi 2 Korintuna 4:1, 7; Luk. 11:13).

14, 15. a) Ka meha hasandirubei gürigia hawagu kristiánugu lidan furumiñeti sígulu? b) Ida liña meha líchugun apostolu Féduru gurasu houn kristiánugu? c) Ka lunbei wasandiruni ánhawa ouserúa wuriba ladüga gefentiña wamá luagu Heowá?

14 Uguñe weyu, gíbetiña gürigia ariñagutiña kristiánugu hamá ani luagu hudugua hamá lun Bungiu, “gama lumoun lau burí katei le hadügübei, arufuda hamuti luagu ibidiñe lan houn; lugundun mínsiñehabutiña, maganbaditiña, siñaguatiña houngua lun hadügüni le buídubei” (Titu 1:16). Haritagua waméi luagu iyereegu hamá meha kristiánugu inarünitiña houn hibe-agei gürigia lidan furumiñeti sígulu. Ligía labürühanbei apostolu Féduru: “Fuleseiwatün anhaün anabúa luéigiñe lánigu humá Kristu, lugundun arufuda lumuti lira luagu anihein lan [s]ífiri [s]andu le wéirigubei hidan” (1 Fe. 4:14).

15 Gayarati giñe san lahuudun bérusu le woun, wagía gefentiña luagu Heowá? Anha, lugundun lani giñe Hesusu gefentiña wagía; rútiwa uganu buiti luáguti Larúeihan. Le linarün katei, weyereegudun houn gürigia ladüga wanügüni liri Heowá ligiaméme kei wanabawagun luagu liri Kristu, le ariñagubei houn láganiñu: “Au, lau liri Núguchi niabin, ani meresibirun humutina” (Huan 5:43). Ligíati, danme le hóuseruniwa gürigia wuriba lidan wani ministeriu, lunti gaguraasun wamá. Ka uagu? Ladüga larufuduñein lira woun luagu gunda lan Bungiu wau luma giñe anihein lan lani Bungiu “[s]ífiri [s]andu” wama.

16, 17. a) Ka san asuseredubei lidan saragu fulasu ubouagu? b) Ka lunbei wasigirun adügei?

16 Mabulieida waméi giñe luagu haganwounduña lan lubúeingu Heowá lidan saragu fulasu ubouagu. Íbini lidan fulasu le apurichihouali saragu, awanhagua adarira gürigia ha busentiña haganbuni lubuidun uganu lánina asalbaruni le wanügübei. Giribu wamá abisidahaña gürigia ha arufudubaña busén hamá hasigirun afurendeira, ani anhein gayara, ru wamá külase tídangiñeti Bíbülia houn lun wíderaguniña lun hederegeragun houngua lun Heowá ani badisei hagía. Gayarabei wasandiragun woungua kei Sarie, aban würi erederutu luagu Suru Áfürika, to barüharuboun lóugiñe 60 irumu apurichiha. Ariñagatu: “Wéiriti neteingiradi luagu lani Hesusu sákürifisiu lugundun ligía gayara lubéi nadügün aban umadaguaü buiti luma Heowá, le Labureme sun ubóu, gúndaatina lau gayara lan nasubudiragüdüni luéirigun liri”. Tuguya luma Martinus, le tani weiriei, íderagua hamaaña ǘrüwa hasaanigu hama saragu amu gürigia lun lubúeingu hamá Heowá. Sigitu Sarie ariñaga: “Úati amu wadagimanu íchuguti saragu ugundani, ani lau lani Heowá sífiri sandu ru lumuti sun erei le wemegeirubei woun lun wasigirun agunfulirei wadagimanu lánina asalbaruni le”.

17 Dandu anhein badiseihadiwa lubéi o anhein wawanseruña lubéi lidoun badisei, gíbeti resun wama lun weteingiruni Bungiu luagu chansi le wibihibei lun lidan wamá aban damuriguaü hani gefentiña luagu Heowá le lídanbei sun ubóu. Ligíati, sigí wamá apurichiha ani áfaagua wamá lun dise wamá luéi liwiye ubóu le lani Satanási. Ítara luba wíchugun uéiriguni lun Wáguchi le siélubei ani sigí wagíame anügei luéirigun liri.