Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

“Huguya nánibei gefentiña”

“Huguya nánibei gefentiña”

“Lariñahare [Heowá]: ‘Huguya nánibei gefentiña’.” (ISA. 43:10)

1, 2. a) Ka san ábanbei gefenti? b) Ka san mariñagun hamagilibei íchugutiña ñunsu houn gürigia? c) Ka uagu memegeirun lubaliña Heowá íchugutiña ñunsu ha lídanbaña ubóu le?

 KA SAN ábanbei gefenti? Según aban dimurei-agei, aban gefenti ligía “aban gürigia le arihibei lasuseredun somu katei ani gayarati lariñaguni lau ichouruni ka lan asuseredubei”. Kei hénpulu, lidan aban uburugu gíriti Pietermaritzburg Sudáfrica, anuhein aban periodiku gíritu The Witness (gefenti) barüharu lóugiñe 160 irumu lúmagiñe furumiñeti táfuridun. Buiti tiri, lugundun le tisuunibei aban periodiku tayanuhan lau ichouruni luagu le asuseredubei ubouagu. Gürigia le agumeserubarun ariñagati tariñagubei lan periodiku tuguya “inarüni, sun inarüni, ani mariñagunboun amu katei luéidigia inarüni”.

2 Híruti ha lan burí íchugubaña ñunsu uguñe weyu, madügüntiña gasu lau burí sügǘ le súdinitimabei o anihein dan aba hasansiruni. Furanguti mayanuhan hamani inarüni luáguti Bungiu ni luagu le ladügübei. Gama lumoun, memegeirun lumutiña Bungiu suntigabafu íchugutiña ñunsu ha lídanbaña ubóu le. Ariñagati Bungiu liyumulugugiñe profeta Esekiéli: “Ábameti hasubudiruni néchanigu terenchatiña luagu au lan [Heowábei]” (Ese. 39:7). Añahein kéiburi widü-míñunu Gefentiña luma Heowá ha asubudiragüdübalin houn sun néchanigu ka lan Búngiubei luma luagu katei le adüga láalibei luma le ladügübei guentó luagu hafulesein gürigia. Gefentiña ha ayanuhatiña giñe luagu abinirúni le füramase lubéi Bungiu lubá ámuñegü. Lau wíchuguni wadagimanu le lidan furumiñeti lúgaaru, úaraguatiwa lun iri le ru láalibei woun. Aliihatiwa lidan Isaíasi 43:10: “Huguya nánibei gefentiña, huguya eseriwidubaña nun, ha nanúadirubaña lun hasubudirunina”.

3, 4. a) Ídabuga heresibirei Aturiahatiña Bíbülia iseri hiri, ani ida liña meha hasandiragun houngua? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu.) b) Kaba burí álügüdahani wakutiha?

3 Wéiriti chansi le wibihibei lun wanügüni liri Heowá, lugundun ligía “Warúeitebei lun sun dan”, le ariñagubei: “Ligíaba niri lun súnwandan ani ligía lunbei hóuseruni gürigia lúmagiñe guentó lun lubaruaguóun” (1 Tim. 1:17; Afu. 3:15; konparárü huméi luma Apurichihati 2:16). Lidan irumu 1931 resibi hamuti aturiahatiña Bíbülia iri gefentiña luagu Heowá ani lárigiñe aba táfuachun saragu gárada lánina eteingiruni tidan garüdia to. Abürühóuati lídangiñe aban damuriguaü Canadá: “Wéiriti wagundan lau iseri ñunsu luagu gefentiña luagu Heowá lan wíribei. Desidírühadiwa lun úaragua wamá lun wiri”.

4 Ida luba warufuduni luagu ariha wamani chansi le wibihibei lun wanügüni liri Bungiu kei aban katei gebegiti? Luagu amu oubaü, gayarati san wafuranguagüdüni halíagiñe lan lasagarúa iri gefentiña luagu Heowá? Akutiha waméi álügüdahani burí le.

LÁNIGU BUNGIU GEFENTIÑA LIDAN BINADU DAN

5, 6. a) Ida liña meha gefentiña hamá luagu Heowá agübürigu ísüraelina? b) Ka meha amu katei lunbei hadügüni agübürigu ísüraelina? c) Ka uagu súdini lubéi lun hadügüni agübürigu kristiánugu ligiaméme uguñe weyu?

5 “Gefentiña” meha luagu Heowá ísüraelina ha awinwandubaña lidan lidaani Isaíasi, ani súngubei hagía kei sétanu, hagía meha ‘lubúeinbei’ Bungiu (Isa. 43:10). Apurichihatiña meha ísüraelina lau harufudahani houn hasaanigu sun le adüga láalibei Bungiu hawagu hagüchagu. Laganagua adundehani le hibihibei luáguti lefeduhóun luéyuri Esefuruni aban wéiyaasu luagu irumu, anihein meha gumadi le: “Dánmeti hálügüdünün hisaanigu ka lan mini lubéi fedu le, hariñagame houn: ‘Afarúati animaalu le lidan Luéyuri Esefuruni lidan liri Bungiu dan le láfaragunbaliña Ehiptuna, sügürügüti tau haban Ísüraelina ha meha aganóubaña Ehiptu, ítara liña lesefuruniña waduheñu’” (Afu. 12:26, 27). Háfuga giñe ayanuha hamá agübürigu hagía houn hasaanigu dan le lan lídinbei Moisesi luagu furumiñeti wéiyaasu ayanuha luma lurúeite Ehiptu lun lígiruniña ísüraelina lun houdin áhuduragua lun Heowá lidan fulasu mageirawati, aba lariñagun gumadimati barügua tungua ligía lun: “Káteiñeigia [Heowá] lun naganbubei lan, lun nígiragüdüniña Ísüraelina?” (Afu. 5:2). Ani gayarati meha giñe habahüdagun houn luagu ounabúa lan álügüdahani le furangu dan le lábürühanbei 10 íñanaü luagun Ehiptu ani sefu hagía ísüraelina hawéi súdaragu ehiptuna lidan barana Funati. Heowá meha Búngiubei le Suntigabafu ani ligiamémegili. Ítarati, ariha hamuti ísüraelina houngua Heowá lan Bungiu le inarünibei ani luagu gúnfuli lani sun lani füramasei.

6 Chóuruti sun lan ísüraelina ha arihibalin chansi le hibihibei lun hanügüni liri Heowá abahüdagua hamani lubuidun burí sügǘ ligía, mámarügü houn hasaanigu, íbini giñe houn terencha ha achülürübaña lun hadamunme. Súdiniti meha giñe lun harufudahan houn hasaanigu lun hawinwandun úara luma lilurudun Bungiu le lánina arumani. Ariñagati Heowá: “Sandu humá, lugundun sándutina au le Aburemei le Hubungiute” (Fad. 19:2; 2 Lur. 6:6, 7). Buiti hénpulu ligía houn agübürigu kristiánugu uguñe weyu, lugundun mosu giñe harufudahan houn hasaanigu, gayara láamuga híchugun hasaanigu uéiriguni lun liri Bungiu (aliiha huméi Ariñawagúni 1:8 luma Éfesuna 6:4).

Rútiwa uéiriguni lun liri Heowá dan le wayanuhan luagu houn wasaanigu (Ariha huméi párafu 5 luma 6)

7. a) Dan le meha úaragu lubéi Ísüraeli lun Heowá, ka lánibei le efekütu hawagu néchanigu ha yarafabaña houn? b) Ka wánibei buligasion, wagía le anügübalin liri Bungiu?

7 Dan le meha úaragua hamá ísüraelina, adügatiña lun buidu lan hayanuhan néchanigu ha yarafabaña houn luagu liri Bungiu. Ariñawagúaali meha houn: “Ábame hasubudiruni sun gürigia ha ubouagubaña luagu lánigu humá Bungiu, ábame hanufudedun buéi” (2 Lur. 28:10). Híruti gíbetimati lan dan hachararun ísüraelina lun Heowá sügǘ lau úaraguni le harufudubei. Héiguatiña lidoun áhuduraguni houn guáriuagu saragu wéiyaasu. Aba furunde hamá kei búngiugu kananna ha meha únbaña háhuduragua, darí lun híchuguniña hasaanigu lidan sákürifisiu ani súfurigüda hamaña ha gudemebaña. Ma lanarime leksióun lun súnwandan lan wáfaagun lun haruma wamá áyeihei Wáguchi le Sándutimabei, lugundun barǘ wamuti liri!

“NADÜGA ABAN KATEI ISERI”

8. a) Ka wadagimanu líchugubei Heowá lun profeta Isaíasi? b) Ida liña lóunabun Isaíasi?

8 Ariñagali meha Heowá houn ísüraelina liyumulugugiñe profeta Isaíasi luagu lagünrinchawaguba lan Herusalén ani hanügǘba lan adaürǘwa lidoun amu ageiraü. Gama lumoun, ariñagati giñe lidan profesía ligía luagu hanarimebei lan lesefuruniña lumutuniña ani ladügüba lan “aban katei iseri” (Isa. 43:19). Íbini subudi lani meha Heowá masakürihanbaña lan ísüraelina hagía, ariñagati lun Isaíasi lun lasigirun eweridihaña. Le linarün katei, le furumiñeti sisi kapítulu tidan liliburun Isaíasi, wéiritimati layanuhan luagu eweridihani luagu lagünrinchawagun Herusalén. Gama lumoun, busenti meha Isaíasi lasubudiruni halíaba lan lébeda maganbadi hamá ísüraelina. Aba lariñagun Heowá lun: “Darime günringuaali sun burí uburugu ua ligíame ni aban aganóuti ñein; darime terederun burí muna málouga, mabei ligíame múa” (aliiha huméi Isaíasi 6:8-11).

9. a) Ídabuga lagunfulira lani Isaíasi profesía luagu le lunbei lasuseredun lun Herusalén? b) Ka katei asuseredubei uguñe weyu le arufudubalin mosu lan agagudúañu wamá?

9 Resibi lumuti Isaíasi wadagimanu ligía lidan lagumuhóun irumu lau larúeihan Osiasi, lidoun burí irumu 778 lubaragiñe wadaani. Durati leseriwidun kei profeta kéiburi bián-wein-sisi irumu, darí lárigiñe 732, saragu dan lárigiñe lañuurun Esekíasi luagu lálana arúeihani. Susereti le 125 irumu lubaragiñe lagünrinchawagun Herusalén lidan irumu 607. Kei aubei warihei, saragu dan lubaragiñe lasuseredun, wisawatiña ísüraelina luagu le lunbei lasuseredun houn. Uguñe weyu, wisá laaña giñe Heowá lumutuniña luagu saragu dan luagu kaba lan asusereda ámuñegü. Lúmagiñe tagumeserun garüdia to adügǘwa, san-darandi-seingü irumu guentó, rutu ariñahani houn ha aliihabarun luagu málühali lan lagumadihan Satanási agumucha, ani ábame lagumeserun Larúeihan Hesukrístu le lánina Milu Irumu (Aruf. 20:1-3, 6).

10, 11. Ka lani Isaíasi profesía harihibei ísüraelina lagunfulirun dan le hagiribudunbei Babilóniagiñe?

10 Besafu huríu ha gaganbadibaña lun Heowá ani aba hígiraguagüdün houngua houn babilóniana móunweguntiña dan le lagünrinchawagunbei Herusalén ani aba hanügǘn adaürǘwa Babilónia (Her. 27:11, 12). Ñein, kéiburi 70 irumu lárigiñe, ariha hamuti lumutuniña Bungiu lagunfulirun profesía le: “Lariñahare Bungiu le Sándubei le Lubungiute Ísüraeli, le esefurubaliña: ‘Lun nesefurunün, nóunahaba gürigia Babilónia, ábame nánhunrenchagüdüni sun bena’” (Isa. 43:14).

11 Kei lariñaguni profesía, aban áriebu lidan lagumeseha diisi-hati irumu 539 lubaragiñe wadaani susereti aban katei le asansirubalin léibugun katei ubouagu. Lidan anihán lan lurúeite Babilónia hama lánigu ata diwéin lidan weru sagüráuti le anügǘbei Herusaléngiñe ani añaha íchiga uéiriguni houn habungiutegu, añahán meha médiana hama pérüsiana árügüdei uburugu. Lidoun burí irumu 538 o 537, aba líchugun Siru, le árügüdübalin Babilónia, aban gumadi lun hagiribudun huríu Herusaléun ani lun hábunagunuya litenpulun Bungiu. Sun katei le abürühali meha Isaíasi luagu lasusereduba lan, íbini lani Heowá füramasei luagu lóunigirubaña lan lumutuniña danme hagiribudun asaküriheina Herusaléngiñe gúnfuliti. Wati Heowá houn: “Gürigia ha nadügübaña lun heremuhan nuagu” (Isa. 43:21; 44:26-28). Dan le hagiribudunbei gürigia hagía ani aba hábunagunuya ténpulu, gefentiña meha luagu Heowá, Bungiu le inarünibei, luagu súnwandan lan lagunfuliruni Lererun.

12, 13. a) Kátaña san óundarubaña hamoun ísüraelina lun hagumeseruniya áhuduraguni lun Heowá? b) Ka lunbei hadügüni “amu mudún” lidan añaha lan íderaguei “Ísüraeli le lani Bungiu”? c) Ka hemeniginbei “amu mudún”?

12 Besafu gürigia ha mama ísüraelina óundaratiña lidoun néchani ligía leya agumeserubei, ani dan lárigiñe, gíbetiña terenchana adügüti ligiaméme (Ésüd. 2:58, 64, 65; Esü. 8:17). Uguñe weyu, añahein “saragu gürigia” ha hádangiñetiña “amu mudún” íderaguaña kristiánugu anuadirúaaña. Kristiánugu anuadirúaaña ha, hagía “Ísüraeli[bei] le lani Bungiu” (Aruf. 7:9, 10; Huan 10:16; Gál. 6:16TNM). Íbini giñe ha hádangiñebaña amu mudún resibi hamuti chansi lun hanügüni iri le ru láalibei Bungiu houn lumutuniña: gefentiña luagu Heowá.

13 Mosu úaragua hamá lun iri ligía ani áfaagua hagíame lun sandu hamá. Sagü weyu mosu hamuriahan ferudun luagu hachara, lugundun subudi hamuti gafigoun hamá ani weiri lan chansi le hibihibei lun hanügüni liri Bungiu darí lun siñá lan hafuranguagüdüni lau dimurei (aliiha huméi Huan 1:8, 9). Lábugiñeti Larúeihan Kristu le lánina Milu Irumu, gúndaabaña lau habahüdaguni houn ha lúnbaña háguyugun ka lan hásügürübei lidan habagari keisi gefentiña luagu Heowá lidan lagumuhóun dan lidan ubóu le.

KA MINI LUBÉI LIRI BUNGIU

14. Ka mini lubéi iri Heowá?

14 Lun waganwoundagüdüni wínsiñehabu luagu chansi le wibihibei lun wanügüni liri Bungiu, buiti lun wasaminarun luagun le mini lubéi. Liri Bungiu, le ásügürawagüdübei libe-agei dan kei “Heowá”, lídangiñeti aban dimurei ebüréu le gayarabei lásügürawagüdün kei: “adüga lun ligíaba lan”. Ligíati, saminawati anihán lan mini lubéi iri Heowá: “Ladügüba lun Lasuseredun”. Dimurei burí le ayanuhati buidu luagu Heowá, dandu ladüga ligía lan adügübalin ubóu hau sun gürigia chu tau ha ligibuagubaña kei ladüga súnwandan lan lagunfuliruni le lasaminarubei ladügün. Eibu agunfulireina lan sun katei, adügati Heowá lun lagunfulirun lugundan luma lisuuni ani úati lunti lararamuni, ni Satanási.

15. Ka gayarabei wafurendeiruni lídangiñe le mini lubéi liri Heowá según le lariñagubei lun Moisesi? (Ariha huméi rekuaduru “ Aban iri wéiriti lila”.)

15 Afuranguagüdati Heowá saragu amu katei lun Moisesi luagu le mini lubéi liri. Dan le lóunahanbalin Heowá Moisesi lun lasagaruniña lumutuniña Ehiptugiñe, ariñagati lun: “Au Búngiubei le magumuchaditi. Ariñagabá lubeiti houn [ísüraelina]: ‘Au le’ óunahabalina humoun” (Afu. 3:14). Ladügüba Heowá furumiñeguarügü katei le emegeiruti lun lagunfuliruni lisuuni. Houn ísüraelina ha meha idamunibaña furumiñe, ligía meha Hesefuragülebei, Hóuniri, Adundehatiña ani le íchugubalin sun hemegeirun houn dandu daüguaü luma éigini kei sun le hemegeirubei lun hakipuruni hamadagua luma Bungiu.

WETEINGIRADI LUAGU WANÜGÜNI LIRI BUNGIU

16, 17. a) Ida luba warufuduni weteingiradi luagu chansi le wibihibei lun wanügüni liri Bungiu? b) Kaba wariha lidan leweñegua arütíkulu?

16 Chülǘ lumoun weyu le uguñebei, masansirungili Heowá. Haritaguagüda lumutiwa liri luagu gayara lan ladügün furumiñeguarügü katei lun lóunigiruniña lumutuniña. Kei hénpulu, ru lumuti sun le hemegeirubei houn lun hawinwandun luma lun héreñu lan hafiñen. Arufudahati giñe liri Heowá ábanya katei woun luagu. Katei san katei ligía? Adüga lumuti Heowá sun le mégeiwabei lun lagunfulirun lisuuni, kéiburi dan le layusuruniña lánigu gefentiña lun hagunfuliruni luadigimari. Wasubudiruni katei le lunti línchahaniwa lun úaragua wamá lun liri. Kåre, aban Gefenti 84 irumu lau le seriwihalibei lun Heowá lau úaraguni luagu 70 irumu Noruega, ariñagati: “Ariha numuti kei aban óunwenbu chansi neseriwidun lun Heowá, le Urúei lun súnwandan, luma lun hádangiñe nan lumutuniña ha anügübalin liri le sándubei. Súnwandan aban lan óunwenbu chansi gayara lan nafuranguagüdüni inarüni le tídanbei Bíbülia ani arihanéi ugundani hágurugu gürigia dan le gunfuranda hamani inarüni. Kéiburi dan le narufudahan houn ka lan uagu lederegerei Kristu libagari wawagu, ani seremei lan sákürifisiu ligía gayara lubéi wibihin ibagari magumuchaditi lidan aban paraísu lidan aban iseri ubóu le richati”.

17 Inarüni hénrengutimahali lan hadarirún gürigia ha busentiña hasubudiruni Bungiu lidan saragu ageiraü. Íbini ítara, ítara kei Kåre, ma gúndaatiwa dan le wadarirun gürigia ha aganbutiwa ani gayara ligía warufudahani houn ka lan mini lubéi liri Bungiu? Lidan leweñegua arütíkulu warihibei ida luba lan lánigu wamá Heowá gefentiña lánigu wagíame Hesusu gefentiña.