Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Ka lunbei hadügüni lun derebugu lan hamarieidun ani gunda huguyame?

Ka lunbei hadügüni lun derebugu lan hamarieidun ani gunda huguyame?

Anhoun mábunagun lan [Heowá] muna, málati hawadigimaridun ábunagutiña.” (SÁLUMU 127:1a)

1-3. Ka burí turóbuli úmabei hagagibudagua maríeitiña? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu.)

“ÁNHAWA áfaagua tídangiñe sun wanigi ani arufuda waméi luagu busén wamá lun buidu lan léibugun katei lidan wamarieidun, labinirubadiwa Heowá.” Ligía lariñagubei aban wügüri le barühali 38 irumu lúmagiñe lamarieidun ani gúndaati. Ítara liña, gayarati hagundaarun wügüriña hama würiña maríeitiña saragu lidan lidaani lénrengunga (Ariñawagúni 18:22).

2 Chülüti oura lun ñein lan “lénrengunga” o turóbuli lidan maríei, íbini Bíbülia ariñaga tumuti (1 Korintuna 7:28). Ka uagu? Furumiñe, adügati turóbuli luma idiheri le lánina sagü weyu lun ua lan darangilaü. Saragu maríeitiña héreti hawadigimaridun ani mosu giñe hagüriahaniña hasaanigu. Ani kei le gafigoun habéi, gayarati ladügün idiheri luma bucharuaü lun hariñagun somu katei le lunbei ladügün lun ñein lan turóbuli lidan hamarieidun (Santiagu 3:2, 5, 8). Gíbeti heberesegun ani buchati hawagu darí lun madaani hamá hóuniwagua. Gayarati giñe ladügün lúan seinsu, somu sandi o katei líbeina lira lun lagumuchun ínsiñeni luma inebesei le hasandirubei hawougua. Ani sun gürigia maríeitiña gagibuguatiña luma ámuya turóbuli. Wayanuhaña luagu le unbei tagúara Bíbülia “layumahan ǘgürügü”, kéiburi agamariduni le múaranti luma lilurudun Bungiu, gáganiguaü, emeidini, lanarime igañi luma awuribuhani (Galasiana 5:19-21). Sun burí katei le gayarati lagumuchaguagüdüni maríei, íbini here lan larihín.

3 Ani ligibuagun lira, wawinwanduña lidan “lagumuhóun dan”, ani lidan ubóu le hawouguounrügüñein gürigia hasaminara. Anihein giñe amu burí igaburi wuribati le gayarabei lagünrinchaguni maríei (2 Timotéu 3:1-4). Ani lagumuhóun, anihein aban ágani le busenbei lafanreinraguagüdüniña ha maríeihañabaña. Ligía leweridihanbei apostolu Pábulu: “Éibugañahadügü liña Mafia le hágani keisi liñún gáñiti áluaha kaba lan lagünrinchagua” (1 Féduru 5:8; Arufudúni 12:12).

4. Ida liña gayara lan lakipurúniwa aban maríei héreti ani gúndaati?

4 Ariñagati aban íbiri haponna: “Nidiheritina meha ladüga lúan seinsu, ani kei meha le lougua lan wayanuhan wámagua, mabuidunti meha giñe tasandiragun nani weiriou tungua. Ani sándiñahañoun giñe. Anihein dan gibe lan katei lidan wachügü darí lun wagumuchun lidan sigenei”. Furanguti siñati lan úabei lan turóbuli lidan maríei, gama lumoun, lau lídehan Heowá gayarabei waransehani lun ñein lan darangilaü luma ugundani lidan wamarieidun (aliiha huméi Sálumu 127:1). Ariha wamá seingü katei le lunbei líderaguniwa lun derebugu lan wamarieidun ani durá ligíame. Warihibei giñe ida liña lan lídehan ínsiñeni lidan katei le.

BELUGÜDA HUMÉI HEOWÁ LIDOUN HAMARIEIDUN

5, 6. Ka lunbei hadügüni maríeitiña lun hakipuruni Heowá lidan hamarieidun?

5 Anhein úaragua habéi ani gaganbadi hagía biángubei maríeitiña lun Heowá, le adügübalin maríei, derebugubei hamarieidun (aliiha huméi Apurichihati 4:12). Ida luba san hadüga lun ñein lan Heowá lidan hamarieidun? Mosu hasigiruni ladundehan. Ariñawagúati meha houn lumutuniña Bungiu lidan binadu dan: “Ani ánhadün adireira luagun hóunwenren o luagun lan hubaünan, haganbuba aban umalali hanagangiñe ariñaguti hun: ‘Anihán ǘmabei, ñéingiñela hidin’” (Isaíasi 30:20, 21). Uguñe weyu, “aganba hamuti” maríeitiña lumalali Heowá dan le haliihanu Bíbülia úara (Sálumu 1:1-3). Gayarati giñe buídutima lan hanaagun houngua keisi maríeitiña ánhaña adüga lun buidu lan hasandiragun houngua lidan haturiahan keisi iduheñu ani adüga hagía lun léredagüdüni hamadagua luma Heowá. Ani ánhaña afurieida úara sagü weyu, gayarabei hawanduni lanarime éibaahouni lidan ubóu le lani Satanási.

Dan le hadügün maríeitiña katei burí lidan heseriwidun lun Heowá úara, ábatima buidu lan hanaagun houngua ani ábatima hayarafadun lun Heowá (Ariha huméi párafu 5 luma 6)

6 Ariñagati Gerhard: “Dan le anihein lan somu turóbuli o magundani waganagua le gayarati ladügün lun weferidiruni wagundan, íderagua lumutiwa adundehani le burí tídanbei Bíbülia lun gaguraasun wamá ani lun ferudunagua wamá wóuniwagua. Mégeiwati bián katei le lun buidu lan léibugun katei lidan maríei”. Ánhaña áfaagua biángubei lun hasigiruni ladundehan Heowá lidan hamarieidun ani adüga hagía katei úara lidan heseriwidun lun Heowá, yarafabaña lun súnwandan ani buídutimabei hanaagun houngua.

WÜGÜRIÑA MARÍEITIÑA, ADUNDEHA HUMÉI HAMARIEIDUN LAU ÍNSIÑENI

7. Ida liña gayara lan hagunfulirunu maríeitiña hagaradan keisi ichügüdinaü?

7 Gayarati ladügün aban wügüri maríeiti lun derebugu lan lamarieidun ani lun gunda lan tuma lani weiriou anhein lalidiha lamarieidun buidu. Ariñagatu Bíbülia: “Kristu [...] lichügüdinabei kada wügüri, wügüri tichügüdina lúmari” (1 Korintuna 11:3). Dan le meha lariñagunbalin Pábulu dimurei burí le, afuranguagüda lumuti ida luba lan hagunfuliruni wügüriña maríeitiña hadasin keisi ichügüdinaü luma ida luba lan hadundehani hamarieidun: ítara kei meha ladundehaniña Kristu lani disipulugu. Mama meha aban gürigia héreguti Hesusu ani úati giñe furunde lan. Lubaragiñe lira, súnwandan meha lóuserun lau ínsiñehabuni, darangilaü, ǘnabuguni ani mámarügüñeinha luouguoun lasaminara (Matéu 11:28-30).

8. Ida luba ladüga wügüri maríeiti lun inebe lan tun lani weiriou?

8 Aban wügüri maríeiti le asigirubalin lani Hesusu hénpulu memegeirunti laritaguagüdüni tun lani weiriou sun oura mosu lan inebe lan tun. Lubaragiñe lira, “gunfuranda” lumutu. Ani ‘ru lumuti tilugaarun tun keisi würi’ (1 Féduru 3:7). Dandu dan le hábuguarügüñanu lan kei dan le hadan hamá gürigia, ayanuhati tun lau inebesei ani gabaroun lumuti ida liña lan tasandiragun tungua. Arufuda lumuti tun dandu lau le lariñagubei kei lau lóuserun luagu gebegi tan lun (Ariñawagúni 31:28). Dan le ladundehani wügüri lamarieidun ítara, gañein lumuti tínsiñehabu luma tinebese, ani biní lumutiña giñe Heowá.

WÜRIÑA MARÍEITIÑA, ǗNABUGU HUMÁ ANI GAGANBADI HUGUYAME

9. Ida liña tarufuduni würi maríeitu taganbadi?

9 Ínsiñeni le wasandirubei luagu Heowá ligía íderagubaliwa lun werederun “ǘnabugu lábugiñe lúhabu Bungiu le gabafubei” (1 Féduru 5:6). Ida luba harufuduni würiña maríeitiña luagu inebe lan lilurudun Heowá houn? Gayarati hadügüni lau híderaguni hani weiriei. Ariñagatu Bíbülia: “Würiña, gaganbadi humá houn húmarigu; ligía katei buiti le lunbei hadügüni keisi afiñetiña luagu Wabureme Kristu” (Kolosana 3:18). Furanguti mama lan sun le lunbei desidírü lani lun hínsiñebei lan tun. Gama lumoun, anhein ua lubéi kóntüra lan luagu lilurudun Bungiu, íderagua tumuti (1 Féduru 3:1).

10. Ka uagu súdini lubéi gaganbadi tan würi lun tani weiriei?

10 Súdiniti tilugaarun würi lidan maríei. Tuguya lániboun tani weiriei “paaná” (Malakíasi 2:14). Dan le desidírü hamá, ariñaga tumuti tisaminan lun lau inebesei, íbini mama lan táluguña tafosuruni lun ladügüni le tabusenrubei. Súdiniti le tasaminarubei ani ligía laganbunbalun tani weiriei lau duari (Ariñawagúni 31:10-31). Dan le túaradun würi luma tani weiriei lidan le desidírü lubéi, ídehatu lun ñein lan ugundani, darangilaü luma úarani lidan hafamilian, ani biángubei hagía gúndaabaña lau hasubudiruni hadügüñein lan le lamuriahabei Heowá hámagiñe (Éfesuna 5:22).

ARANSEÑU HUMÁ LUN FERUDUNAGUA HUMÁ HÚNIWAGUA

11. Ka uagu súdini lubéi ferudun?

11 Súdiniti giñe ferudun lun ladurarun maríei. Héretimati giñe maríei dan le háfaagun biángubei hagía lun hanaagun houngua buidu luma lun ferudunagua hamá hóuniwagua (Kolosana 3:13). Gama lumoun, anhein mabulieidun hamá charati le tadügübei hani weiriou o mabulieidun tani charati le ladügübei ani aba hasagahani hóuniwagua dan le gaturóbulin hamá, súfuritiña saragu. Ítara kei ledebilidun touba muna dan le gíbeeli huyu luagu, dan le gibe lan igarigu tidan hanigi maríeitiña habaruagua, aba giñe ledebilidun maríei, ani eibu dan hénrengutimati houn ferudunagua hamá hóuniwagua. Ánheinti dan le ferudunagua hamá hóuniwagua kei ladügüni Heowá, buítimati hanaagun houngua (Mikeasi 7:18, 19).

12. Ka uagu darugua lubéi “ínsiñeni lau saragu figóu”?

12 “Le hínsiñehabubei gaguraasunti”, “lugundun daruguati ínsiñeni lau saragu figóu” (1 Korintuna 13:4, 5; aliiha huméi 1 Féduru 4:8). Lidan amu dimurei, adügati ínsiñeni lun mabahüdün hamani gürigia átirihali lan wéiyaasu feruduna hamá. Dan le lálügüdünbalin Féduru Hesusu átiribei lan wéiyaasu feruduna lan aban gürigia, aba lariñagun Hesusu lun: “Darí ǘrüwa-wein-diisi wéiyaasu” (Matéu 18:21, 22). Le labusenrubei Hesusu lariñagun lau lira luagu mosu lan feruduna wamaniña amu sagü hachararun woun (Ariñawagúni 10:12). * (Aliiha huméi abürüdǘni.)

13. Ka gayarabei wadügüni anhein hénrengu lubéi woun feruduna wamá?

13 Ariñagatu Annette: “Anhein ua ferudunagua hamá maríeitiña houngua, aba laganwoundun igarihabu luma machouruni, ani péisini bián katei le lun maríei. Ánhaña ferudunagua hóuniwagua, aba buídutima lan hanaagun houngua”. Ka lunbei wadügüni anhein hénrengu lubéi woun feruduna wamá? Líderagubadiwa aban lubuidun saminaü. Teni wamá lun igaburi buiti le tuágubei o le luágubei wani paaná ani ayanuha wamá lun luagu (Kolosana 3:15). Kei resultóu, lañuuraguba wasaminan, ñéintimabei úarani wadan ani labinirubadiwa Heowá (Rómana 14:19).

ADÜGA HUMÁ HOUN AMU KEI HABUSENRUN LADÜGǗN HUN

14, 15. a) Ka mini lubéi wóuseruniña amu kei wabusenrun wouserún? b) Ka uagu súdini lubéi lagunfulirún gumadi le lidan maríei?

14 Súngubei wagía hínsiñeti woun lun wouserún lau inebesei, lun gunfuranda hamani amu le wasandirubei luma le wasaminarubei. Gama lumoun, chóuruti aganbañahadiwa lan gürigia ariñaga: “Ítara kei ladüga nun, ítara luba nadüga lun”. Íbini gayara lan gunfurandawa lan ka lan uagu hóunaba gürigia ítara, wéridi tumutiwa Bíbülia: “Masaminarabá bafayeiruni wuribani le ladügübei amu bun, lau badügüni wuribaniméme ligía lun” (Ariñawagúni 24:29). Afuranguagüda lumuti Hesusu woun ida luba lan wóunabun dan le wouserún wuriba. Ariñagati: “Le katei le babusenrubei ladügǘn bun, ligialá badüga houn amu” (Lúkasi 6:31). Arufudati ítara mosu lan wóuseruniña gürigia kei wabusenrun wouserún. Lidan maríei, mosu wíchuguni lun wani paaná le wabusenrubei wibihin lúmagiñe.

Lidan maríei, mosu hóuserun biángubei kei habusenrun houserúniwa

15 Buítimati hanaagun bián maríeitiña houngua dan le hetenirun kada aban hádangiñe lun le lasandirubei o le lasaminarubei le aban. Ariñagati aban íbiri lídangiñeti Suru Áfürika: “Áfaaguatiwa lun wagunfuliruni lúrudu le. Anihein dan wagañidun, gama lumoun, áfaaguatiwa lun wóuseragun woungua súnwandan lau inebesei”.

16. Ka katei lunbei madügün hamani bián gürigia maríeitiña?

16 Moun lumuti wayanuhan houn amu luagu lichara wani paaná, ni lidan siñagei. Haritagua waméi mama lan aban ásügüraguni maríei le ídanbei larihíwa ka lan héretimabei, ka lántima agúarahabei o ka lan ganabahaditimabei. Furanguti lachülürüba lan oura lun tadügün o ladügün wani paaná somu katei le mínsiñeti woun, ladüga sun wagía gafigountiwa. Gama lumoun, mama luéigiñe lira lun wágawagüdüboun lan busiganu, ni lun wádarunu o wagayuahan tuagu (aliiha huméi Ariñawagúni 17:27 luma 31:26).

17. Ida liña hagunfuliruni wügüriña maríeitiña lugumadin Hesusu?

17 Íbini anihein lan burí échuni lidan somu fulasu le ñein lubéi hasaminara luagu wügüri lan aban gürigia dan le lagayuahan tuagu lani weiriou, ariñagatu Bíbülia furangu: “Buítimati gaguraasuni sügǘ lau ganigi, buítimati lágüdaagun gürigia lungua sügǘ lau lagañeirun uburugu burí” (Ariñawagúni 16:32). Mégeiwati erei lun lárügüdagun gürigia lungua, lun láyeihani wügüri wéirigutimati le wínwanhalibei ubouagu, Hesukrístu. Le anabubalun lani weiriou ani agayuaha ligía tuagu marufudunti aban lan wügüri, ani siñati giñe gamadagua lan luma Heowá. Abürühati Dawidi, aban wügüri héreti ani ganigiti: “Adadagara humá, mafigounhadigia huguyame! Danme róunhadün, lidan limaniga álügüdagua humá hungua ida hiña lan tidan hanigi” (Sálumu 4:4).

“HÍNSIÑEHABU HUMÁ”

18. Ka uagu súdini lubéi lun ñein lan ínsiñeni?

18 (Aliiha huméi 1 Korintuna 13:4-7.) Ínsiñeni ligía igaburi súdinitimabei lidan aban maríei. “Abagarida humá keisi lánigu, lau gudemehabu, areiduni, ǘnabuguni, gaganbadi, luma gaguraasuni. Lóugiñe sun katei, hínsiñehabu humá; ligía katei le íchugubalin sun katei lidan aban” (Kolosana 3:12, 14). Súngubei wagía mosu wáyeihani ínsiñeni le larufudubei Hesusu. Ligía luwuyeri ínsiñeni le adügübei lun ladurarun aban maríei. Dan le anihein lan ínsiñeni, gayarati hararamun lun turóbuli, dandu le luáguti seinsu, sandi, igaburi le mabuidunti o somu turóbuli hama liduheñu aban hádangiñe.

19, 20. a) Ka lunbei hadügüni maríeitiña lun derebugu lan hamarieidun ani gunda hagíame? b) Kaba akutihóua lidan leweñegua arütíkulu?

19 Lun buidu lan léibugun katei lidan maríei, mosu ñein lan ínsiñeni, úaraguni luma áfaaguni. Lubaragiñe hígiraguagüdün houngua dan le anihein lan turóbuli, mosu desidírü hamá biángubei lun háfaagun lun hasigirun úara. Hínsiñeguatiña maríeitiña kristiánugu houngua ani hínsiñeti giñe Heowá houn, ligía haransehanbalin haturóbulin lau ínsiñeni, lugundun macharati “ínsiñeni” (1 Korintuna 13:8; Matéu 19:5, 6; Ebüréu 13:4).

20 Lidan burí “weyu hénrenguti” le, hénrenguti lakipurún aban maríei le derebuguti ani le ídanbei anihein lan ugundani (2 Timotéu 3:1). Gama lumoun, lau lídehan Heowá, gayarati. Ligibuagun lira, anihein ábanya turóbuli le lunbei hararamun maríeitiña lun: lanarime hasaminarun lílana ubóu le luagun agamariduni. Ligía layanuhóuba lubéi lidan leweñegua arütíkulu luagu ka lan gayarabei hadügüni lun héredagüdüni hamarieidun.

^ par. 12 Íbini áfaagua hamá maríeitiña lun ferudunagua hamá hóuniwagua luma lun haransehani turóbuli, anhein éiguada aban hádangiñe lidoun agabarahani, ígiratu Bíbülia lun desidírü lan le madurunbei anhein feruduna lubéi lubéi lidurun le aban (Matéu 19:9). Ariha huméi arütíkulu “El punto de vista bíblico. Adulterio: perdonar o no perdonar”, tidan garüdia ¡Despertad! to lánina 8 lidan widü-hati irumu 1995.