Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Subuditi san hun?

Subuditi san hun?

Ka lénrengunga úmabei ladunragua Erodesi dan meha labusenrunbei laransehanu ténpulu to Herusalénboun?

Ligibuaguñoun meha aban wübü ténpulu to lábunaguboun Salomón. Anihein meha baríeiru ágüdahoun luéigiñe oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha weyu luma le ñeinhin lubéi lálüda lun úaragua lan fulasu gayara láamuga ñein lan bürürü luéigiñe sun touba muna sagüráutu tuguya. Busenti méhati Erodesi ladügün lun wéirigutima tan ténpulu sügǘ lau ligaburi lígirunu Salomón, ligíati desidírü lubéi laweiridagüdünu luma lasansiruni tesetirun.

Aba hachawaraguagüdüni sásaamu lidan ábunaguni ha lúmabaña Erodesi tibürürün ténpulu luagun nórute. Chawaguagüda hamuti giñe 32 méturu (105 ugudi) luagun suru. Lun hibihini, bunaguatiña saragu wagabu lauti dübü aban lárigi aban le hadunraguagüdübei lúmagua íñugiñe libiti kéinaba hamuga índaanu luma burí baríeiru garanaati lun lágüdahani. Anihein meha lídangiñe baríeiru le 50 méturu (165 ugudi) liñun.

Busenti meha giñe Erodesi ladügǘn wadagimanu sin lagañidagüdüniña huríu ni lararamun wadagimanu ténpulurugu o adagaragüdüni le adügǘbei ñein. Según Hosefu, aban huríu le abürühabei luagu dan le sügühalibei, adügati Erodesi lun larufudahóun ábunaguni luma hawadigimari sarafangei houn fádirigu lun hawadigimaridun lidan burí fulasu le ídounbei siñá lan hebelurun amu gürigia.

Hilati Erodesi lubaragiñe lagumuchun ábunaguni. Lúmounbei irumu 30, bián-wéinhali meha sisi irumu lau wadagimanu le adügǘwa (Huan 2:20). Erodesi háaliti Agripa II, le lílawa Erodesi, agumuchei wadagimanu ligía lidan furumiñeti sígulu.

Ka meha uagu hasaminara gürigia ha Málütabaña aban lan gáfarahati apostolu Pábulu?

Lubungiute irichaü ageindagua tuma lubungiute marichaü

Añahein meha hádangiñe lílana ubouhu le, afalaruti ligaburi saminaü le arufudahóubei houn güriegu lidan hani relihión. Abahüdaguatu Bíbülia woun tidan liliburun Adügaü dibigua tan ugunei lau Pábulu yarafa lun ubouhu Málüta. Dan le líchugunbei ílemei lidoun watu le háfuragubei lílana fulasu lun labacharagun ligía hama ha híbiri adibiragutiña, aba tágüürüni aban hewe, aba tadawaragun luagu lúhabu. Aba hariñagun lílana ubouhu hámagua: “Chóuruti aban lan gáfarahati wügüri le ani lau sun lesefurun baranahagiñe, mígirungili Irichaü lun lasigirun abagarida” (Adügaü 28:4TNM).

Dimurei güriegu “dike” ásügürawagüdübei lidan bérusu le kei “irichaü”. Gayaraati luágutima lan irichaü ladimurehóua, gama lumoun, másiñati giñe layanuhóuña lan tuagu lubungiute irichaü to lídanboun úraga le burí habahüdagubei güriegu, lugundun Dike, o Dicea, meha tíribei. Saminawati meha tuguya lan erederuboun aríaahei sun le hadaagubei gürigia lun tasubudiragüdüni lun Seus kátaña lan adügübaña marichaü le mariñawagúngili lun, bei láamugaña ha gadurunbaña. Ligíati tariñagunbei aban líburu háfuga lan aba lan hasaminarun lílana Málüta: “Lau sun sefu lan Pábulu lídangiñe barana, rúharu Dike, to lubungiute irichaü, fe luagu le ladügübei ani tayusuruñoun hewe lun tasiadiruni”. Sansi hamuti lílana Málüta haritagun dan le harihinbei masuseredun lan ni kata lun lárigiñe tágüürüni hewe.