Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

KAPÍTULU 10

Maríei: idewesei lúmagiñe Bungiu le hínsiñehabubei

Maríei: idewesei lúmagiñe Bungiu le hínsiñehabubei

“Gúrudu le ǘrüwaguati, hénrenguti látumuragun.” (APURICHIHATI 4:12.)

1, 2. a) Dan le woudin lidan aban maríei, ka álügüdahani gayarabei wadügüni wóuniwagua ani ka uagu? b) Kaba burí álügüdahani wakutiha lidan kapítulu le?

HÍNSIÑETI san hun hidin lidan maríei? Gíbetiña gürigia hínsiñeti houn, ladüga fedu burí le barüti saragu ugundani. Hanarimeti hawendedun gürigia ha amarieidubaña, ani arihúati hagibuagu gunda hamá. Lau óunwenbu ugundani ligía hemenigitiña buídubei lan lidin houn lidan habagari.

2 Gama lumoun, lunti gunfuranda wamani lídanñein lan aban dan le ídanbei marufudun hamá gürigia inebesei luagu maríei. Ligíati, íbini busén wamá buidu lan lidin houn ha amarieidubaña, anihein dan álügüdaguatiwa woungua: “Buídubei funa san lidin houn ani dura ligíame hamarieidun lun sun habagari?”. Anhaña afiñera luagu ladundehan Bungiu ani áfaagua hagíame lun hagunfuliruni lidan habagari, buídubei lidin houn (aliiha huméi Ariñawagúni 3:5, 6). Súdiniti giñe áfaaguni le lun herederun lidan línsiñehabu Bungiu. Ligíati buídubei lun wakutihani óunabagülei le tíchugubei Bíbülia lun gádürü álügüdahani le: Ka burí resun uágubei gayara lan wamarieidun? Kaba wadüga lun wanúadahani wani paaná buidu? Ida liña haranserun gürigia lubá maríei? Kaba íderaguaña maríeitiña lun gunda hamá lidan hamarieidun?

RESUN BUITI LUN LASAMINARÚNIWA LUAGU MARÍEI

3. Ka uagu mabuidun lubéi wamarieidun luagu furumiñeguarügü resun?

3 Añahein afiñetiña mosu lan hamarieidun, ani ánhaña lan madari hani paaná magundanbei lan habagari. Iyeeni lira. Saminarügü wamá luagun Hesusu, mamarieidunti meha ani ariñagati aban lan idewesei gayara lan herederun gürigia hábugua ani ha lan gayarabei hadügüni lun lan hadügüni (Matéu 19:11, 12). Ayanuhati giñe apostolu Pábulu luagu buiti le lanügübei mamarieiduni (1 Korintuna 7:32-35). Gama lumoun, ni Pábulu ni Hesusu mafosurun hamutiña gürigia lun mamarieidun hamá, le linarün katei, “hámagiñeti máfianu” arufudahani le (1 Timotéu 4:1-3). Íbini ítara, ha busenbaña hederegeragun houngua lun heseriwidun lun Heowá gachansintimatiña dan le mamarieidun hamá. Ligía mabuidun lubéi wamarieidun luagu furumiñeguarügü resun, kéiburi ladüga hariñagun amu woun lun wadügüni.

4. Ka uagu maríei lubéi óundaruni le buídutimabei lun hagüriahóun isaanigu?

4 Anihein san resun súdiniti lun hamarieidun gürigia? Aban giñe idewesei lúmagiñeti Bungiu maríei ani barüti saragu buiti ani gayarati lagundaaragüdüniña gürigia (aliiha huméi Agumesehani 2:18). Ligía óundaruni le buídutimabei lun hagüriahóun isaanigu, lugundun mégeitiña hawinwandun lidan aban familia le ñein lumuti hibiha ínsiñeni, adundehani luma eweridihani hámagiñe hagübürigu (Sálumu 127:3; Éfesuna 6:1-4). Gama lumoun, anihein amu resun súdiniti lun hamarieidun gürigia.

5, 6. a) Según Apurichihati 4:9-12, ka buiti lanügübei aban lubuidun umadaguaü? b) Ida luba gayara lan ítara lan maríei kei aban gúrudu ǘrüwaguati?

5 Akutiha waméi bérusu burí le lubaragiñebei bérusu le bürüwañubei lidan lagumeseha kapítulu le: “Buítimatiña biama luéi aban, lugundun wéiritimati hafayeiruaha luagu hawadigimari. Ani anhein éiguada aban hádangiñe, liñuragubei le aban. Gama lumoun fugiabu le éiguaduti ani lábuguarügüñein, ladüga úabei kaba lan iñuraguei! Ani ánhaña giñe arounra biámagua lidan aban habacharaguba hawougua, ánheinti ábanrügü, ida lubagia labacharagun? Ábanrügü lábugua ménrengubei láfarahoun, gama lumoun biámagua hénrengubei háfarahoun. Gúrudu le ǘrüwaguati, hénrenguti látumuragun” (Apurichihati 4:9-12).

6 Bérusu burí le, layanuhaña furumiñe luagu gebegi lan umadaguaü. Gama lumoun, gayarati giñe layusurúniwa lun layanuhóun luagu maríei lugundun ligía umadaguaü le héretimabei hadan bián gürigia, según bérusu burí le gayarati híchugun ídemuei luma dǘgüdaguaü hóuniwagua ani tóunigigua hagía houngua. Gama lumoun, lun derebugutima lan maríei ligía, mosu ñein lan aban lǘrüwan katei óustaragüdei. Ítarati, ítara luba kei aban gúrudu ǘrüwaguati, lugundun kei lariñaguni líburu Apurichihati, héretimati luéi le biámaguati. Dan le háfaagun maríeitiña lun hadügüni le aubei lagundaara Heowá, héretimati hamarieidun kei aban gúrudu le ǘrüwaguati.

7, 8. a) Ka adundehani líchugubei Pábulu houn kristiánugu ha mamarieidungiñabaña, ha wéiribei hayumahan lun hagamaridun ani siñati hárügüdagun houngua? b) Ka inarüni tariñagubei Bíbülia luagu maríei?

7 Dánrügüñein maríeihaña gürigia gayara lan harounrun hámagua. Gayarati hasandirun ugundani keisi úmarigu (Ariñawagúni 5:18). Ka gayarabei hadügüni gürigia ha mamarieidungiñabaña ani sügǘ hamaali lidaani hagumeserun nibureintiña asandira lueirin ayumahani lun hagamaridun? Anhein siñá lubéi hárügüdagun houngua ani peligurutiña luéi hadügün somu katei wíyeti, ru lumuti Pábulu adundehani le houn: “Anhein siñá lubéi hágüdaagun houngua, maríei hamá, ladüga buítimati hamarieidun sügǘ lau hágudun lau ayumahani” (1 Korintuna 7:9; Santiagu 1:15).

8 Lanwoun lira, ha busenbaña hamarieidun, moun lumuti heyeedagun houngua. Ariñagati Pábulu: “Ñeinbei saragu lénrengunga houn ha maríeibaña” (1 Korintuna 7:28). Gürigia maríeitiña, dunguatiña luma turóbuli burí le mani hamuti ha mamarieidunbaña. Ligíati, anhein samina lubéi gürigia lamarieidun, kaba ladüga lun mibe lan turóbuli lidan lamarieidun ani resibi ligíame saragu abinirúni? Aban lídangiñe katei le lunbei ladügüni, lanúadiruni buidu kaba lan uma lamarieida.

IDA LUBA WANÚADAHANI BUIDU KABA LAN UMA WAMARIEIDA

9, 10. a) Ka lariñagubei Pábulu luagu peliguru le lanügübei maríei hama gürigia ha meseriwiduntiña lun Heowá? b) Libe-agei dan, ka asuseredubei houn ha maganbadibaña lun tadundehan Bíbülia ani aba hamarieidun luma aban gürigia le meseriwidunti lun Heowá?

9 Afuranguagüdati Pábulu aban inarüni méiniti le lunti gabaroun hamani ha áluahabaña kaba lan uma hamarieida, ariñagati: “Móundara humá lidan aban hama gürigia ha mafiñentiña luagu Kristu” (2 Korintuna 6:14). Lun hamuga hagürün bián animaalu luagu aban murusun fulansu lun hawouhani múa ani wéiriti aban luéi le aban, here ligía luéi, hasufuriruba biángubei. Ligíameme asuseredubei dan le lamarieidun aban kristiánu tuma aban mama kristiánu chóuruti gíbebei lan haturobulin. Aban hádangiñe busenti lakipuragun lungua lidan línsiñehabu Bungiu ani le aban mabusenrunti. Le chourutimabei, masandiragunbaña lan houngua buidu hámagua. Ligía lariñagunbei Pábulu houn kristiánugu lun lúmarügü lan aban gürigia le ‘afiñeti luagu Kristu’ hamarieida (1 Korintuna 7:39).

10 Gama lumoun, añahein afiñetiña buídubei lan lidin houn anhaña amarieida luma aban gürigia le meseriwidunti lun Heowá sügǘ lau herederun hábugua, ábati maganbadi hamá lun adundehani le tídanbei Bíbülia, súnwandan hiru lan resultóu le hibihibei. Lárigiñe, aba híchugun fe siñati lan hayanuhan luma gürigia ligía luagu katei le súdinitimabei lidan habagari, ábati hasandirun hábuguarügütimahaña lan sügǘ lau lubaragiñe hamarieidun. Ma lubuidun añahein lan saragu milu kristiánugu afiñetiña luagu Heowá ani gaganbaditiña lun lau úaraguni (aliiha huméi Sálumu 32:8). Añahagua hábugua, meferidirunga haméi emenigini luagu hadariruba lan aban hani paaná le eseriwiduti lun Heowá.

11. Kaba íderaguawa anúadaha buidu kaba lan uma wamarieida? (Ariha huméi kuaduru “ Ida luba nanúadahan buidu?”.)

11 Furanguti lun lan wanúadirun aban paaná buiti, úati buídurügü lan wáluahan aban gürigia le eseriwiduti lun Heowá. Mosu genegegua lan wagaburi, le wasaminarubei wadügün lidan wabagari luma ínsiñeni le wasandirubei luagu Bungiu. Sagaali musu úaraguati ani gunfurandati saragu adundehani tídangiñeti Bíbülia luagu katei súdiniti le, ligíati buidu lubéi wakutihani buidu lábugiñe furíei, lárigiñe ábame wígirun lun ladundehaniwa dan le desidírü wamá (aliiha huméi Sálumu 119:105). *

12. Ida liña hanúadahoun gürigia lun hamarieidun lidan saragu ageiraü, ani ka hénpulu tídangiñeti Bíbülia gayarabei lídehan?

12 Lidan saragu ageiraü, agübürigu anúadahabalin kaba lan uma hamarieida hasaanigu. Adüga hamuti ítara, lugundun lǘtimahaña awinwanda ani chútimati hau, aransetimahaña lun háluahan hani hasaanigu paaná. Le linarün katei, buiti meha lasalirun maríei ítarati lidan tidaani Bíbülia. Agübürigu ha gánibalin buligasion le, gayarati hafurendeirun lúmagiñe Abüraámü le óunahabalin lidamun áluaha aban würi to seriwitu lun Heowá lun lánime Isaakü weiriou, meberesenga anhein gaseinsun tubéi o buidu lan tidaani nibureintu tuguya (Agumesehani 24:3, 67). *

IDA LUBA GAYARA LAN HARANSERUN LUBÁ MARÍEI

13-15. a) Ida liña líderaguni Ariñawagúni 24:27 wügüri nibureinti le busenbei lamarieidun? b) Ida luba taranserun würi lubá tamarieidun?

13 Anhein wasaminaruña lubéi wamarieidun, lunti wálügüdagun woungua: “Inarüni san aranseedina lan?” Mámarügü le wasaminarubei luagu ínsiñeni, agamariduni, isaanigu, o ladüga wábuguarügüñadiwa lan arufudubalin aranseediwa lan, lunti giñe wasaminarun luagu fiú katei le gayarabei wadügüni lubaragiñe wamarieidun.

14 Aban wügüri nibureinti le áluahabei kaba lan uma lamarieida, lunti lasaminarun luagu bérusu le: “Aransehabei bumarasun ǘmada, adügabéime bidasin bicharirugu, lárigiñeme lira, gayaraahalime bábunagunu buban” (Ariñawagúni 24:27). Ka larufudubei bérusu le? Lidan meha tidaani Bíbülia, mosu meha lálügüdagun wügüri le saminabei lamarieidun lungua: “Aranseedina san lun nóunigirun aban würi ani runeime sun temegeirun tun luma houn wasaanigu?”. Lubaragiñe lamarieidun, mosu meha gachari lan. Ani humemegili inarüni méiniti le houn wügüriña uguñe weyu. Anhein busén habéi hamarieidun, mosu haranserun lun hagunfulirun lau hani buligasion. Anhein masandi habéi, mosu hawadigimaridun. Ariñagatu Lererun Bungiu le lan wügüri le metenibei lun hemegeirun lufamilian kéiburi layanuhan hama, líderaguniña adüga umadaguaü luma Heowá, lagañeinhani sun le hemegeirubei houn, wuribatimati sügǘ lau aban gürigia le mafiñenti (aliiha huméi 1 Timotéu 5:8).

15 Mosu giñe taranserun würi to busenboun tamarieidun lun tagunfuliruni tani buligasion. Ayanuhatu Bíbülia luagu fiú igaburi luma katei burí le lunti tadügüni würi lun tíderaguni tani weiriei múnada (Ariñawagúni 31:10-31). Sun ha amarieidutiña lubaragiñe haranserun lun hagunfuliruni hani buligasion, hawouguounrügüñein hasaminara, lugundun masaminaruntiña kaba lan híchiga tun o lun hani paaná, le súdinitimabei mosu lan gayaragua hamá houngua lun hagunfuliruni lilurudun Bungiu lidan hamarieidun.

16, 17. Ha aransehabaña lun hamarieidun, ka inarüni méiniti tídangiñeti Bíbülia lunbei hasaminarun luagun?

16 Lidan furumiñeti lúgaaru, dandu wügüri kei würi lunti hasaminarun luagu buligasion le lagurabubei Bungiu hagunfuliruni danme le maríeihaña. Mosu gunfuranda lani wügüri ka lan lánibei buligasion keisi lichügüdina familia. Siñati furunde lan, lubaragiñe lira, mosu láyeihani lani Hesusu hénpulu (Éfesuna 5:23). Mosu giñe gunfuranda tani würi kristiána ka lan mini tubéi tigaradan lidan maríei. Ligía buidu lubéi lun tálügüdagun tungua: “Aransetina san lun nerederun lábugiñe ‘lagumadihan númari’?” (Rómana 7:2). To mamarieidungiruboun lábugiñeharu lilurudun Heowá luma Kristu (Galasiana 6:2). Anhoun amarieida mosu terederun lábugiñe ábaya lúrudu: lilurudun tani weiriei. Ligíati, mosuya tálügüdagun tungua: “Gayarabei san nerederun lábugiñe lagumadihan aban wügüri gafigounti ani íderaguaneime lidan sun katei?”. Anhein mínsiñe lubéi saminaü le tun, mamarieidagubeita.

17 Ha amarieidutiña mosu aranseñu hamá lun híchuguni le lemegeirubei hani paaná lun, lugundun ámuñegueinarügüti hemegeirun (aliiha huméi Filipuna 2:4). Abürühati Pábulu: “Kada lan aban hídangiñe lunti [...] hínsiñe tan lúmari lun kei línsiñegua lungua, lunti giñe inebe lan túmari würi tun”. Kei warihini, gunfuranda lumuti Pábulu súdini lan lun wügüri lasubudiruni inebe lan tun lani weiriou, ánhounti würi, súdiniti tun tasandiruni hínsiñe tan lun tani weiriei (Éfesuna 5:21-33).

Gíbetiña adarigu áluahatiña kaba lan ñüdün hama dan le háfuridun

18. Ka uagu súdini lubéi ragüguaü unguaü lidan adarigu?

18 Moun lumuti warihini adarigu kei huraraü. Mosu hayusuruni dan ligía lun hasubudiragun houngua luma lun hasubudiruni anhein lunti lubéi hamarieidun. Mosu giñe hárügüdagun houngua lugundun ínsiñeni le hasandirubei hawougua, héreti ani gayarati hadügün katei le moun lumuti hadügüni, darí lárigiñe hamarieidun. Gama lumoun, anhein hínsiñegua habéi houngua tídangiñe sun hanigi madügünbaña ni kata le gayarati lagadeiruni hamadagua luma Heowá (1 Tesalónikana 4:6). Mosu harufudun adarigu ragüguaü unguaü, igaburi le lahuuduba houn dandu ánhaña amarieida kei anhaña mamarieidun.

IDA LUBA LADURARUN MARÍEI

19, 20. Afuranguagüda huméi lau aban hénpulu ida liña harihini saragu gürigia maríei, luma ida luba lan harihini kristiánugu.

19 Lun ladurarun aban maríei mosu haritaguni maríeitiña füramasei le hadügübei. Lidan burí pelikula o tidan nowela arufuda hamuti maríei kei lagumuchun aban ibagari gúndaati. Gama lumoun, lidan ibagari, lidan maríei lagumesera aban aransehani le ladügübei Heowá lun laduraruba lan (Agumesehani 2:24). Híruti amu lan harihini gürigia katei uguñe weyu. Lidan burí fiú ageiraü ariñagatiña gürigia “bagüragua bungua”. Ítara liña harihini gürigia maríei, kei aban gúrudu le ménrengunti lafaragadúniwa, le aduraruti dánrügü le buidu lan léibugun sun katei.

20 Gíbetiña arihiti maríei keisi aban daradu lunti fiú dan. Ligía hamarieidunbei lau ugundani, ladüga chouru hamuti gayara lan hígiragun anhein meresibirun hamá le hagurabubei o anhein ñein turóbuli. Gama lumoun, lunti waritaguni konpararü tani Bíbülia maríei luma aban gúrudu. Anihein gúrudu héreti kéiburi le ayusurúbei lun tibiran waporu, matumuragunti ni dan le hérouga lan. Ítara liña giñe maríei: Adüga lumuti Heowá lun ladurarun. Haritagua wamá ariñaga lan Hesusu: “Ligía moun lubéi lafanreinraguni wügüri le ladunraguagüdübei Bungiu” (Matéu 19:6). Ligía igaburi lunbei warufuduni ani madügünti katei le lun aban lan ihürügu maríei.

21. Ka lunbei hafurendeiruni gürigia maríeitiña, ani ka hénpulu gayarabei háyeihani?

21 Gayarati lanügün maríei saragu katei buiti luma saragu ugundani. Lun ítara lan, mosu wafurendeirun arihei buiti le luágubei wani paaná, lubuidun ligaburi luma áfaaguni le ladügübei lubaragiñe wetenirun lun lichara. Mama funa san wadouruñein wagu luéi warihini inarüni? Uá. Madourun lumuti Heowá lagu luéi inarüni, íbini ítara agurabatiwa larihini buiti le wawagubei. Úaratiwa luma abürühati Sálumu le ariñagubei: “Aburemei, Aburemei, lun hamuga babahüdüni wafigoun, ka hamuga san gayaraabei lerederun lara?” (Sálumu 130:3). Ligíati, mosu gunfurandagua hamá maríeitiña houngua ani ferudunagua hagíame houngua (aliiha huméi Kolosana 3:13).

22, 23. Ka meha hénpulu híchugubei Abüraámü tuma Sara houn gürigia maríeitiña?

22 Gayarati laganwoundun ugundani hadan maríeitiña lau lásügürün dan. Ayanuhatu Bíbülia luagu lani Abüraámü tuma Sara hénpulu ha ásügürübaña lídangiñe saragu turóbuli dan le wéiyougaaña. Kéiburi meha 60 irumu tau Sara, háfuga hénrenguti tun tígirunu lubuidun tibagari túbiñe, uburugu Uru, lun tásügürüni líbiri tibagari tidan kianpu. Gama lumoun, adüga tumuti, ladüga lábugiñeñoun lilurudun tani weiriei ani súnwandan tíderaguni lun buidu lan lidin lun lidan le desidírü lubéi. Ani madügün tumuti meha lúnrügü harihinu gürigia, lugundun íbini “túnguarügü” ariñagatu luagu nabureme (Agumesehani 18:12, TNM; 1 Féduru 3:6). Inebeti meha tani weiriei tun tídangiñe sun tanigi.

23 Furanguti mama lan súnwandan lun úaragua lan hasaminarun luagu somu katei. Luagu aban weyu amuriahatu Sara aban katei luma Abüraámü ani ‘gáriti katei ligía lun’. Gama lumoun, kei lariñagun Heowá lun, lun laganbunu, arufudati ǘnabuguni, aba ladügün gasu tau ani buiti resultóu le lanügübei houn lufamilia (Agumesehani 21:9-13). Uguñe weyu, íbini lüha lan hamarieidun gürigia, gayarati hafurendeirun saragu lúmagiñe Abüraámü tuma Sara.

24. Ka luwuyeri maríei íchugubei uéiriguni lun Heowá Bungiu, ani ka uagu?

24 Lidan damuriguaü hani kristiánugu añahein saragu milu gürigia maríeitiña, ani lidan maríei inebeti tani würi weiriei tun, arufudati wügüri weiri lan tínsiñe lani weiriou lun ani rulei tilugaarun tun, biángubei ru hamuti lugundan Bungiu lidan furumiñeti lúgaaru. Chóuruti gayara lan ñein lan ugundani hadan maríeitiña. Le busenti gunda lan mosu lanúadahani buidu kaba lan uma lamarieida, mosu laranserun buidu ani áfaagua ligíame lun ñein lan darangilaü luma ínsiñeni lidan lufamilia. Aban maríei ítarati, ruti uéiriguni lun Heowá ani íderagua lumuti kristiánu eredera lidan línsiñehabu Bungiu.

^ par. 11 Ariha huméi kapítulu 2 tidan líburu El secreto de la felicidad familiar, hadügün gefentiña luagu Heowá.

^ par. 12 Añahein meha fiú lichügüdina familia úaraguatiña, mámarügüñoun aban hani weiriou. Échuni le, mama lúmagiñe Heowá liabin. Ígirati Heowá lun lasuseredun ítara lidan dan ligía luma lidan hadaani ísüraelina, lidan dan ligía aba desidírü lan líchugun lúrudu luagu katei le. Gama lumoun, moun lumuti habulieiduni kristiánugu mígirunhaali lan Heowá lun lasuseredun le hadan gürigia ha eseriwidubaña lun (Matéu 19:9; 1 Timotéu 3:2).