Ir al contenido

Tatzʼetaʼ ri rucholajem

TANAJ 15

Tqanaʼ kikotem rikʼin ri qasamaj

Tqanaʼ kikotem rikʼin ri qasamaj

«Ri más jebʼël chi re ri achin ja ri [...] nkikot ranima rikʼin ri nukʼül rikʼin ri rusamaj» (ECLESIASTÉS 2:24).

1-3. a) ¿Achike nkibʼij e kʼïy winäq chi rij ri samaj? b) ¿Achike nubʼij ri Loqʼoläj Wuj chi rij ri samaj, chuqaʼ achike kʼutunïk xkeqatzʼët chupam re tanaj reʼ?

WAKAMI, chi kiwäch e kʼïy winäq, ri samaj xa achiʼel ta jun nimaläj ejqaʼn ri kʼo pa kiwiʼ o achiʼel jun itzelal ri bʼanon chi ke. Majun kikotem ta nkinaʼ rikʼin ri achike nkibʼän jujun qʼij, ruma riʼ nkinaʼ chi kan achiʼel ta majun nkʼis ta qa ri jun qʼij. Majun kʼa ruma jantapeʼ (o chi jumul) ke riʼ nkinaʼ. Yetikïr nkijäl ri kinaʼoj chi rij ri kisamaj chuqaʼ yetikïr nkïl kikotem rikʼin.

2 Ri Loqʼoläj Wuj ütz nchʼon chi rij ri samaj. Nubʼij chi ri samaj chuqaʼ ri achike nukʼäm pe, e urtusanïk. Ri Salomón, ri ajnaʼoj achin, xubʼij: «Ri rurayibʼal ri Dios chi re ri winäq ja ri nwaʼ nukʼyaʼ y kan tkikot chi rutijik ri nukʼäm pe ri rusamaj» (Eclesiastés 3:13). Ri Jehová, ri Dios yojajowan chuqaʼ ri najowan ri ütz pa qawiʼ, nrajoʼ chi yojkikot rikʼin ri qasamaj chuqaʼ chi yojkikot rikʼin ri nukʼäm pe ri qasamaj. We nqetamaj nqatzʼët ri samaj achiʼel rubʼanik nutzʼët ri Tataʼixel chuqaʼ nqabʼän ri nubʼij ri rupixaʼ, xkojtikïr xkojkʼojeʼ pa rajowabʼäl (tasikʼij Eclesiastés 2:24; 5:18).

3 Chupam re tanaj reʼ xkeqatzʼët re kajiʼ kʼutunïk reʼ: ¿Achike nubʼän jun nimanel richin nutzʼët ri utzil «nukʼäm pe ri rusamaj»? ¿Achike samaj man xtukʼäm ta? ¿Achike rubʼanik man nuyaʼ ta más ruqʼij ri rusamaj chuwäch ri rurayibʼal ri Tataʼixel? ¿Achike samaj ri más rejqalem ri kʼo chi nubʼän? Richin nqetamaj, nabʼey kojchʼon chi kij ri kaʼiʼ nimaläj taq samajelaʼ: ri Jehová chuqaʼ ri Jesús.

RI KAʼIʼ NIMALÄJ TAQ SAMAJELAʼ

4, 5. ¿Achike rubʼanik nukʼüt ri Loqʼoläj Wuj chi ri Jehová janila nsamäj?

4 Ri Jehová rijaʼ ri nimaläj samajel. Ruma riʼ man chaq ke riʼ ta ri Génesis 1:1 nubʼij: «Ri pa rutikiribʼal, ri Dios xubʼän ri kaj y ri ruwachʼulew». Toq xukʼïs ri rusamaj chi ruwachʼulew, «janila [...] ütz», xchaʼ chi re ronojel ri xubʼän (Génesis 1:31). Nel chi tzij, nkikot chi rij ri rusamaj. Qitzij na wi, ri Jehová, ri «Dios ri kʼo kikotem rikʼin», janila kikotem nukʼül ruma utziläj samajel (1 Timoteo 1:11TNM).

5 Ri Jehová janila nsamäj, majun nuxlan ta. Ruma riʼ toq kʼïy yan junaʼ tukʼïs ri rusamaj chi ruwachʼulew, ri Cristo xubʼij: «Ri nataʼ [...] kan kʼa nsamäj re qʼij reʼ» (Juan 5:17). ¿Achike najin nubʼän? Najin yeruchajij pe ri winäq chuqaʼ rukʼwan kibʼey. Chuqaʼ ruchaʼon jun molaj nimanelaʼ rikʼin ri loqʼoläj ruchuqʼaʼ, rijeʼ xkeqʼaton tzij rikʼin ri Jesús chi kaj (2 Corintios 5:17). Ri Jehová nrajoʼ chi ri yeʼajowan richin rijaʼ nkïl jun kʼakʼaʼ rubʼanik kʼaslem. Ruma ri rurayibʼal riʼ rijaʼ najin nsamäj (Romanos 6:23). Ri Jehová janila na wi nkikot rikʼin ri rusamaj ruma pa millón winäq kikuqubʼan kikʼuʼx chi rij ri Ajawaren. Ri winäq riʼ e kʼo chunaqaj rijaʼ chuqaʼ kijalon rubʼanik kikʼaslem richin e kʼo ri pa rajowabʼäl (Juan 6:44).

6, 7. ¿Achike tzʼetbʼäl xuyaʼ ri Jesús chi rij ri samaj?

6 Ri Jesús chuqaʼ jun nimaläj tzʼetbʼäl chi rij ri samaj. Toq majani tpe chi ruwachʼulew, jun wi «mitij samajel». Toq ri Jehová xubʼän ronojel ri «kʼo chi laʼ chi kaj y ri e kʼo chuwäch ri ruwachʼulew», ja ri Jesús xukusaj richin xubʼän riʼ (Proverbios 8:22-31, TNM; Colosenses 1:15-17). Ri chi ruwachʼulew, ri Jesús xsamäj chuqaʼ. Kan kʼa koʼöl na xretamaj xerubʼän jay rikʼin cheʼ. Ruma riʼ «ajanel» xbʼïx chi re (Marcos 6:3). * Ri pa ruqʼij kan ri Jesús, majun wi yeʼawïl ta nimaläj taq kʼayij kichin samajibʼäl chuqaʼ majun wi qupibʼäl ta achiʼel ri e kʼo wakami. Ri samaj riʼ ronojel wi chi qʼabʼaj yebʼan chuqaʼ nrajoʼ wi uchuqʼaʼ. Tabʼanaʼ chi re ri ajolom chi kan achiʼel ta natzʼët apo ri Jesús toq yerukanoj ri cheʼ, chuqaʼ rikʼin bʼaʼ, kan rijaʼ yeqasan chuqaʼ yeruchirirej el kʼa akuchi (o apeʼ) yerajoʼ rijaʼ. Kʼa riʼ yerubʼän, chuqaʼ yeruyaʼ kitem ri jay, ruchiʼ taq jay chuqaʼ chʼaqa chik samaj rikʼin cheʼ. Qitzij na wi, rijaʼ retaman ri kikotem nanaʼ toq ütz nabʼän chi re jun asamaj.

7 Ri Jesús xuyaʼ chuqaʼ ranima chi rutzijoxik ri ruchʼabʼäl ri Rutataʼ. Oxiʼ junaʼ rikʼin nikʼaj xubʼän ri samaj riʼ. Ruma nrajoʼ wi chi e kʼïy winäq yeʼakʼaxan ri nutzijoj, ütz rukusaxik xubʼän chi re ri jujun qʼij. Jukumaj o nimaqʼaʼ yan nutikirisaj qa ri rusamaj chuqaʼ nuyaʼ kan kʼa toq nqʼequmär qa (Lucas 21:37, 38; Juan 3:2). Ronojel «nimaʼq y koköj tinamït, [...] nutzijoj ri [...] rajawaren ri Dios» (Lucas 8:1). Pa kilómetro ri bʼey xbʼiyaj richin xtzijon kikʼin ri winäq, chuqaʼ poqolaj taq bʼey xerubʼän.

8, 9. ¿Achike xubʼän ri Jesús richin xunaʼ kikotem rikʼin ri rusamaj?

8 ¿La xunaʼ kikotem ri Jesús rikʼin ri rusamaj xubʼän? Jaʼ, xunaʼ. Kʼïy rijaʼtz ri Ajawaren xerutïk kan, ke riʼ xa xe chik nmolöx ruwäch ri tikoʼn. Ri rusamaj ri Tataʼixel nuyaʼ wi ruchuqʼaʼ, ruma riʼ kʼo wi mul man nwaʼ ta chi rubʼanik (Juan 4:31-38). Toq xukʼïs ri rusamaj chi ruwachʼulew, janila na wi xkikot xubʼij chi re ri Rutataʼ: «Rïn xinyaʼ yan aqʼij akʼojlem waweʼ chuwäch re ruwachʼulew. Y xinkʼïs yan kʼa [...] ri samaj ri achilabʼen pe chwe» (Juan 17:4, CO).

9 Qitzij na wi, xa xe ri Jehová chuqaʼ ri Jesús ri e yayon jun nimaläj tzʼetbʼäl chi rij ri yakikot rikʼin ri asamaj. Ri kajowabʼäl nubʼän chi qe chi nqakʼäm qanaʼoj chi rij ri Jehová chuqaʼ nqatzeqelibʼej ri Jesús (Efesios 5:1; 1 Pedro 2:21). Wakami tqatzʼetaʼ achike nqabʼän richin yojkikot rikʼin ri qasamaj.

¿ACHIKE NQABʼÄN RICHIN NQANAʼ KIKOTEM RIKʼIN RI QASAMAJ?

Toq nqabʼän ri nubʼij ri Biblia nqanaʼ kikotem rikʼin ri qasamaj

10, 11. ¿Achike yojtoʼon richin nqatzʼët rejqalem ri qasamaj?

10 Qonojel ri nimanelaʼ kʼo chi yojsamäj. Nqajoʼ kʼa nqabʼän ronojel ri yojtikïr richin nqanaʼ kikotem rikʼin ri qasamaj. Kʼo kʼa mul man yojtikïr ta, más toq man nqa ta chi qawäch ri achike nqabʼän. Toq ke riʼ, ¿achike nqabʼän richin nqanaʼ kikotem rikʼin ri qasamaj?

11 Natzʼët ri utzil chi rij ri asamaj. Rikʼin bʼaʼ, röj, man yojtikïr ta nqajäl rubʼanik ri qasamaj, ja kʼa yojtikïr nqajäl ri rubʼanik nqatzʼët. Ri yojtoʼon rikʼin riʼ ja ri nqatzʼët ri samaj achiʼel ri rubʼanik nutzʼët ri Jehová. Achiʼel toq e kʼo qalkʼwal, toqa pa qajolom chi stapeʼ man kan ta nimaläj ri qasamaj, yojrutoʼ richin nqayaʼ ri nkʼatzin chi ke. Ri nqabʼän riʼ janila rejqalem chuwäch ri Jehová. Ri Loqʼoläj Wuj nubʼij chi toq jun winäq man yerutzüq ta ri ralkʼwal, «más itzel chuwäch jun winäq ri ruxutun kan ri Jehová» (1 Timoteo 5:8, TNM). Toq nqʼax chi qawäch chi ri qasamaj yojrutoʼ richin nqabʼän ri nubʼij ri Jehová, nel chi tzij ri yeqatzüq ri qalkʼwal, röj más xkojkikot chi kiwäch ri qachibʼil pa samaj.

12. ¿Achike ruma ütz nqaxïkʼ qiʼ pa qasamaj chuqaʼ man yojelëqʼ ta?

12 Nqayaʼ qanima chi rij ri qasamaj chuqaʼ man yojelëqʼ ta. Ri qitzij taq nimanelaʼ kʼo chi nqaxïkʼ qiʼ rikʼin ri qasamaj chuqaʼ nqetamaj ütz nqabʼän chi re. Toq nqabʼän riʼ, kʼïy utzil nukʼäm pe pa qawiʼ. Jun chi ke riʼ ja ri xkojajowäx pa qasamaj (Proverbios 12:24; 22:29). Chuqaʼ janila utzil xtqïl ri man yeqeleqʼaj ta ri samajibʼäl, ramaj chuqaʼ pwäq (Efesios 4:28). Achiʼel xqetamaj chupam ri jun kan tanaj, kʼïy mul ja riʼ xtbʼanon chi xtkikuqubʼaʼ kikʼuʼx chi qij ri e paʼäl pa ruwiʼ ri samaj. Stapeʼ man xtqʼalajin ta chi kiwäch chi oj utziläj taq samajelaʼ, qetaman chi «chʼajchʼöj ri qanima» chuwäch ri Jehová (Hebreos 13:18; Colosenses 3:22-24, TNM).

13. ¿Achike nukʼäm pe ri ütz qabʼanobʼal pa qasamaj?

13 Nqayaʼ rikʼin qanima chi ri qabʼanobʼal nuyaʼ ruqʼij ri Jehová. Toq ütz ri qabʼanobʼal, nkitzʼët ri winäq. ¿Achike nqachʼäk rikʼin riʼ? Xtqabʼän chi ri winäq xtkitzʼët chi kan «jebʼël ri ruchʼabʼäl ri Dios ri qakolonel» (Tito 2:9, 10). Ri ütz qabʼanobʼal, nuyaʼ más ruqʼij ri qitzij nimabʼäl kʼuʼx chuqaʼ nubʼän chi ri winäq nqʼalajin chi kiwäch chi kan jebʼël wi. ¡Kan ütz ta riʼ jun qachibʼil pa samaj, ruma ri qabʼanobʼal, xtrajoʼ xtretamaj ri qitzij! Man kʼa tqamestaj chi ri más rejqalem ja ri nqakikotisaj ranima ri Jehová chuqaʼ nqayaʼ más ruqʼij toq ütz ri qabʼanobʼal (tasikʼij Proverbios 27:11; 1 Pedro 2:12).

AJNAʼOJ TQABʼANAʼ TOQ NQAKANOJ QASAMAJ

14-16. ¿Achike ri kaʼiʼ kʼutunïk ütz nqabʼän qa chi qawäch toq nqakanoj qasamaj?

14 Ri Loqʼoläj Wuj man kan ta nucholobʼaʼ pe chi qawäch achike samaj e ütz chuqaʼ ri man e ütz ta. Reʼ, man nrajoʼ ta kʼa nubʼij chi xa bʼa achike samaj xtqakʼäm, stapeʼ man ütz ta. Ri Loqʼoläj Wuj yojrutoʼ richin nqachaʼ jun samaj ri kʼo utzil nukʼäm pe, ri majun elëqʼ ta rukʼwan chuqaʼ ri man nuqʼäj ta rutzij ri Tataʼixel (Proverbios 2:6). Chuqaʼ richin nqetamaj we jun samaj nqa chuwäch ri Tataʼixel o manäq, ütz nqabʼän qa chi qawäch kaʼiʼ kʼutunïk.

15 ¿Nubʼij ri Loqʼoläj Wuj chi ri nbʼan chupam ri samaj riʼ man ütz ta? Ri Loqʼoläj Wuj jikïl nubʼij chi ri elëqʼ, ri tzʼukun tzij chuqaʼ ri bʼanoj tyoxiʼ, man ütz ta (Éxodo 20:4; Hechos 15:29; Efesios 4:28; Apocalipsis 21:8). Ruma riʼ, jun samaj ri xa yerubʼän ri bʼanobʼäl riʼ, man xtqakʼäm ta. Ruma ri qajowabʼäl chi rij ri Jehová man xtqabʼän ta jun samaj ri xa nuqʼäj rutzij (tasikʼij 1 Juan 5:3).

16 ¿Xtubʼän chwe ri samaj riʼ chi in ajun rïn xtinbʼän o xkitoʼon kikʼin ri itzel taq bʼanobʼäl? Kojchʼobʼon o kojnukun chi rij rusamaj jun ajtzʼaq. Ri samaj riʼ man itzel ta. Ja kʼa, ¿achike nubʼän we jun iglesia ri xtqabʼän? Qitzij na wi, ri nabʼän jun iglesia man nel ta chi tzij kan nabʼän apo rubʼanobʼal ri man qitzij ta nimabʼäl kʼuʼx. Ja kʼa, ¿man nubʼij ta riʼ chi yatoʼon apo rikʼin rukiraxik o rutaluxik ri man qitzij ta taq nimanïk? (Apocalipsis 18:4). Ruma ri qajowabʼäl chi rij ri Jehová, man nqajoʼ ta yojtoʼon apo rikʼin jun samaj ri man nqa ta chuwäch rijaʼ.

17. a) Toq nqakanoj qasamaj, ¿achike kʼo chi nqatzʼët? (Tatzʼetaʼ ri recuadro « ¿La ütz ninkʼäm re jun samaj reʼ?»). b) ¿Achike nqabʼän richin xkojrutoʼ ri qanima richin nqachaʼ ri nqa chuwäch ri Tataʼixel?

17 Richin ütz ruchaʼik xtqabʼän chi re jun samaj, rikʼin bʼaʼ, xkojrutoʼ xa xe ütz ütz xkojchʼobʼon o xkojnukun chi kij ri kaʼiʼ kʼutunïk chupam ri chʼutitanaj 15 chuqaʼ 16. E kʼo kʼa chʼaqa (o nikʼaj) chik naʼoj ri kʼo chi yeqatzʼët. * Man nqoyobʼej ta kʼa chi ri «kuqül rukʼuʼx samajel» xtuyaʼ pe pixaʼ chi rij ronojel ri achike nqabʼän. Chi riʼ kʼa toq nkʼatzin chi ütz ütz nqakusaj ri qanaʼoj. Xqatzʼët yan chupam ri tanaj 2 chi nkʼatzin nqatijoj ri qanima richin nunaʼ achike ri ütz chuqaʼ ri manäq. Richin riʼ kʼo chi nqatijoj qiʼ chi rij ri Loqʼoläj Wuj chuqaʼ nqatzʼët achike rubʼanik nqasamajij ri nqetamaj. We ütz ütz xtqatijoj ri qanima xkojrutoʼ richin xtqachaʼ achike ri nqa chuwäch ri Jehová, ke riʼ xkojkʼojeʼ pa rajowabʼäl ri Dios (Hebreos 5:14).

MANI XA XE CHI RIJ RI SAMAJ NBʼE QAKʼUʼX

18. ¿Achike ruma kʼayew nubʼän chi qawäch yojsamäj chuqaʼ nqayaʼ ruqʼij ri Tataʼixel?

18 Chupam ri «rukʼisibʼäl taq qʼij» ri kan kʼo «rukʼayewal», kʼayew nubʼän chuwäch jun nimanel nsamäj chuqaʼ nuyaʼ ruqʼij ri Tataʼixel (2 Timoteo 3:1). Wakami, kʼayew nawïl chuqaʼ yayalöj pa jun samaj. Qetaman kʼa chi kʼo chi yojsamäj richin nqayaʼ ri nkʼatzin chi ke ri qachʼalal pa qachoch. Ruma riʼ kʼo chi nqachajij qiʼ, ruma rikʼin bʼaʼ, xa xtbʼe más qanima chi rij ri samaj o chi rij ri bʼeyomäl. Ke riʼ xkojruqʼät chi ruyaʼik ruqʼij ri Tataʼixel (1 Timoteo 6:9, 10). Tqatzʼetaʼ achike xkojtoʼon richin man xtqayaʼ ta más ruqʼij ri samaj chuwäch ri kʼo más ‹rejqalem› (Filipenses 1:10).

19. ¿Achike ruma rukʼamon nqakuqubʼaʼ qakʼuʼx chi rij ri Jehová, chuqaʼ achike ri man xtqabʼän ta we qitzij qakuqubʼan qakʼuʼx chi yojruchajij?

19 Rikʼin ronojel qanima tqakuqubʼaʼ qakʼuʼx chi rij ri Jehová (tasikʼij Proverbios 3:5, 6). ¿Pejaʼ rukʼamon nqakuqubʼaʼ ronojel qakʼuʼx chi rij ri Jehová? Jaʼ, rijaʼ yojrajoʼ chuqaʼ yojruchajij (1 Pedro 5:7). Rijaʼ ri más etamayon, chi qawäch röj, achike ri nkʼatzin chi qe, majun kʼa xkojruyaʼ ta kan (Salmo 37:25). Ruma riʼ man tqamestaj re naʼoj reʼ: «Man tbʼe iwanima chi rij ri mero, xa kan kixkikot rikʼin ri kʼo iwikʼin. Ruma ri Dios rubʼin: Kan bʼenäq ruwäch in kʼo iwikʼin y majun bʼey xkixinmalij kan» (Hebreos 13:5). E kʼïy qachʼalal ri kiyaʼon ronojel kiqʼij chi re ri Jehová, kitzʼeton chi rijaʼ kan nuyaʼ wi ri nkʼatzin pa qakʼaslem. We kan qitzij qayaʼon rikʼin qanima chi ja ri Jehová xtchajin qichin, majun xtpoʼ (o xtchʼupun) ta qakʼuʼx chi rutzʼetik achike xtqayaʼ chi ke ri qalkʼwal (Mateo 6:25-32). Ruma riʼ majun bʼey tqayaʼ qʼij, chi ruma ri samaj, nqayaʼ kan rutzijoxik ri Loqʼoläj Wuj, ri molojriʼïl o jun chik samaj pa rutinamit ri Jehová (Mateo 24:14; Hebreos 10:24, 25).

20. ¿Achike nel chi tzij ri «xa xe chawäch [ya]tzuʼun wi», chuqaʼ achike rubʼanik nabʼän riʼ?

20 Tqayaʼ qanima chi rij ri nrajoʼ ri Tataʼixel (tasikʼij Proverbios 4:25). Richin nabʼän chi ke ri runaqʼ awäch chi «xa xe chawäch [ye]tzuʼun wi», kʼo chi man nbʼe ta awanima chi kij ri majun kejqalem ta. Jun nimanel kʼo chi xa xe chi rij rurayibʼal ri Tataʼixel nuyaʼ ranima. We nqabʼän riʼ man xkeqakanoj ta nimaläj taq samaj chuqaʼ jun nimaläj rubʼanik kʼaslem. Man xkojmajäj ta chuqaʼ chi kikanoxik ri kʼakʼaʼ yeʼelesäx pe wakami, ri nbʼïx chi kʼo chi nalöqʼ richin nawïl kikotem. ¿Achike xkojtoʼon richin nqayaʼ qanima chi rij ri nrajoʼ ri Jehová? Ja ri man nqabʼän ta kʼas toq man nkʼatzin ta, chuqaʼ ri man nqakanoj ta bʼeyomäl ri xa nkeleqʼaj qaramaj. Pa rukʼexel riʼ xa kojkikot «rikʼin kʼo ri qaway y ri qatzyaq», achiʼel nubʼij ri Biblia (1 Timoteo 6:8). Nel chi tzij, man jampeʼ ta rubʼanik nqabʼän chi re ri qakʼaslem.

21. ¿Achike ruma kʼo chi nqatzʼët achike nqabʼän nabʼey, chuqaʼ achike ri kʼo chi nqayaʼ más rejqalem?

21 Tqayaʼ pa nabʼey ri Ajawaren. Ruma kʼïy achike yeqabʼän, kʼo chi nqatzʼët achike nqabʼän nabʼey. We man xtqabʼän ta riʼ, ri qaramaj xtbʼe más chi kij ri man kan ta yekʼatzin, ke riʼ nqayaʼ kan ri kʼo más rejqalem. ¿Achike ri kʼo ta chi nqayaʼ pa nabʼey? Stapeʼ chi kiwäch e kʼïy winäq ja ri nimaläj taq tijonïk chuqaʼ ri nimaläj taq samaj ri kʼo más kejqalem, ri Jesús xubʼij chi ke ri rutzeqelibʼey chi tkiyaʼ pa «nabʼey ri rajawaren ri Dios» (Mateo 6:33). Ri qitzij taq nimanelaʼ ja ri Rajawaren ri Tataʼixel ri nqayaʼ pa nabʼey chuwäch xa bʼa achike chik na jun. Rikʼin ri rubʼanik ri qakʼaslem, nqakʼüt chi ja ri Ajawaren chuqaʼ ri rurayibʼal ri Tataʼixel ri kʼo más kejqalem ke chi kiwäch ri bʼeyomäl chuqaʼ ri yekisüj ri winäq.

TQAYAʼ QANIMA CHI RUTZIJOXIK RI LOQʼOLÄJ WUJ

Toq nqayaʼ pa nabʼey rutzijoxik ri Ajawaren, nqakʼüt ri qajowabʼäl chi rij Jehová

22, 23. a) ¿Achike samaj ri más rejqalem najin nqabʼän, chuqaʼ achike rubʼanik nqakʼüt chi qayaʼon pa nabʼey ri samaj riʼ? (Tatzʼetaʼ ri recuadro « Ri xinchaʼ ruyaʼon kikotem pa nukʼaslem»). b) We yojsamäj, ¿achike kʼo chi nqayaʼ rikʼin qanima?

22 Ri rusamajelaʼ ri Tataʼixel ketaman chi e kʼo pa rukʼisibʼäl taq qʼij. Ruma riʼ kiyaʼon kanima chi rij ri kʼo más rejqalem: rutzijoxik ri Ajawaren chuqaʼ ri yekibʼän tzeqelibʼey chi ke ri winäq (Mateo 24:14; 28:19, 20). Achiʼel ri Jesús, kiyaʼon kanima chi rij ri samaj nyaʼon kolotajïk. ¿Achike rubʼanik kiyaʼon pa nabʼey ri samaj riʼ? Kiyaʼon kanima chi rutzijoxik ri Loqʼoläj Wuj, ke riʼ e kʼo publicadores, chuqaʼ e kʼo ri kikanon rubʼanik chi e okinäq precursores chuqaʼ misioneros. Chuqaʼ e kʼïy teʼej tataʼaj yekitoʼ ri kalkʼwal richin rijeʼ xtkibʼän kisamaj chi re ri rutzijoxik ri Ajawaren, ruma ja riʼ ri kʼo más rejqalem. Ja kʼa ¿la nkïl kikotem ri rusamajelaʼ ri Dios chi rij rutzijoxik ri Biblia? Jaʼ, nkïl. Majun jun ta chik samaj ri nyaʼon más kikotem chuqaʼ urtusanïk chuwäch ri nabʼän rusamaj ri Jehová rikʼin ronojel awanima (tasikʼij Proverbios 10:22).

23 Richin yojtikïr yeqatzüq ri qachʼalal pa qachoch, kʼïy chi qe röj kʼo chi más kʼïy ramaj yojsamäj. Stapeʼ ke riʼ yojtikïr nqïl kikotem rikʼin ri qasamaj, achiʼel nrajoʼ ri Jehová pa qawiʼ. We nqabʼän pa qakʼaslem ri naʼoj yeruyaʼ ri Jehová, xkojkikot rikʼin ri qasamaj. Chuqaʼ man xtqayaʼ ta qʼij chi kʼo xkojqʼaton richin nqabʼän ri samaj kʼo más rejqalem: rutzijoxik ri Ajawaren. Toq nqabʼän riʼ nqakʼüt chi nqajoʼ ri Jehová chuqaʼ nqarayibʼej yojkʼojeʼ pa rajowabʼäl.

^ parr. 6 Chi kiwäch ri etamanelaʼ, ri tzij griego ri bʼanon qa «ajanel» chi re, nchʼon wi chi rij «jun winäq ri retaman yerubʼän samaj rikʼin cheʼ. Rikʼin bʼaʼ, richin yerubʼän jay o achike chik na jun samaj».

^ parr. 17 Ri chʼaqa chik naʼoj ri kʼo chi natzʼët chi rij jun samaj, ntzijöx chupam ri wuj La Atalaya, 15 de abril, 1999, ruxaq 28-30, chuqaʼ 15 de noviembre, 1982, ruxaq 26.